Turp

Kış turpu, genellikle Temmuz - Ağustos aylarında ekilir.

Kapon ve Japon turpu aynı sebze değildir. Japon turpu, bilimsel adıyla daikon, Doğu Asya kökenli, hafif aromalı, çok büyük, beyaz renkli bir turptur. Kapon ise, turpun çeşitlerinden biri olup, halk arasında "kırmızı turp" olarak bilinir.

Kadirli turp hasadı, Kasım ayının ilk haftası başlar ve Mart ayının sonunda biter.

Kadirli turpu, Osmaniye ilinin Kadirli, Sumbas ve Merkez ilçelerinde yetişir.

Turpun hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Antik Dönem: Arkeolojik bulgular, turpun 5000 yıldan fazla bir süre önce Mısır ve Babil halklarının sofrasında olduğunu göstermektedir. - Antik Yunan: Turp, Antik Yunan'da kalıp olarak kullanılmış ve Tanrılara adanmış küçük metal parçacıklarla süslenmiştir. - Orta Çağ: Orta Çağ'da turp, iştahı artırdığına ve hazımsızlığı önlediğine inanılmış, romatizma ve akıl hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır. - Amerika'ya Taşınması: Turp, Amerika'ya ilk taşınan sebzelerden biri olmuş ve 1500'lü yıllarda Meksika ve Haiti'de yetiştirilmeye başlanmıştır. - Osmanlı Dönemi: Osmanlı'da turp, hem sarayın hem de halkın mutfağında yer almış, genellikle çiğ halde salatalara katılmış veya turşusu yapılmıştır. Günümüzde turp, farklı renk ve türleriyle dünya genelinde yaygın olarak tüketilen bir sebze olmaya devam etmektedir.

Her gün turp yemenin bazı faydaları ve olası yan etkileri vardır: Faydaları: - Bağışıklık sistemini güçlendirir ve soğuk algınlığına iyi gelir. - Yüksek lif içeriği sayesinde tokluk hissi verir. - Öksürük kesici ve bronşit için faydalıdır. - Kansere karşı koruyucu etkisi bulunur. - Kan basıncını düzenler ve kalp sağlığını destekler. Yan etkileri: - Aşırı tüketim ishal ve gaz sancısına neden olabilir. - Gastrit ve ülser gibi mide problemleri olan kişilerin turp tüketmemesi önerilir. - Yüksek oksalat içeriği nedeniyle vücutta mineral kaybına yol açabilir. Turp tüketmeden önce, özellikle sağlık sorunları varsa, bir doktora danışmak önemlidir.

Adana şalgam suyu, şalgam turpu ve siyah havuç kullanılarak yapılır.

Diyette turp tüketimi çeşitli şekillerde yapılabilir: 1. Çiğ Tüketim: Bir adet turp elma gibi dilimlenip, üzerine tuz ve limon serpilerek çiğ olarak tüketilebilir. 2. Salata ve Yemek: Turp, salatalarda ve yemeklerde kullanılabilir. 3. Turp Suyu: Turp suyu içerek de detoks etkisi sağlanabilir. 4. Ara Öğün: Ara öğün olarak tokluk hissini artırmak için tüketilebilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler: Turpun aşırı tüketimi sindirim sorunlarına yol açabilir.

Turp fiyatlarının yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Üretici Fiyatlarının Artması: 2025 yılı Ocak ayında Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi'ne göre, turp fiyatları yıllık %227 artarak 4,61 TL'den 15,09 TL'ye çıkmıştır. 2. Rekolte Düşüşü: Kadirli ilçesinde yapılan turp üretiminde, sıcak havalar ve az yağışlar nedeniyle rekolte %34 oranında düşmüştür. Bu durum, arzın azalmasına ve fiyatların artmasına yol açmıştır. 3. Sağlık Faydaları: Turp, içerdiği vitaminler ve mineraller sayesinde sağlığa olan faydaları nedeniyle talep görmektedir.

Turp salatası yapmak için gerekli malzemeler: 1 kilogram turp otu; yarım çay bardağı zeytinyağı; 2 diş sarımsak; 1-1,5 adet limon suyu; 1 çay kaşığı hardal; 1 çay kaşığı tuz. Yapılışı: 1. Turp otlarını temizleyip soğuk sirkeli suda yıkayın. 2. Tencereye alıp üzerine sıcak su ve tuz dökün, yumuşayana kadar pişirin. 3. Pişen otları servis tabağına alın, üzerine dövülmüş sarımsakları ekleyin. 4. Zeytinyağı, limon suyu, tuz ve hardalı karıştırıp otların üzerine dökün. 5. Salatayı servise hazır hale getirin. Ayrıca, turp salatası için maydanoz, nar ekşisi ve pul biber de kullanılabilir.

Turp en iyi şekilde şu adımlarla ekilir: 1. Toprak ve İklim Seçimi: Turp, hafif, kumlu-tınlı ve drenajı iyi olan topraklarda en iyi şekilde yetişir. 2. Ekim Zamanı: İlkbahar ekimi don tehlikesi geçtikten sonra, Mart-Nisan aylarında yapılır. 3. Tohum Hazırlığı ve Ekimi: - Tohum Seçimi: Ata tohumları kullanmak verimli ve doğal bir yetiştiricilik sağlar. - Ekim Yöntemi: Toprağı belleyerek havalandırın, büyük taşları ve yabancı otları temizleyin. - Kapatma ve Bastırma: Tohumları ince bir toprak tabakası ile kapatın ve hafifçe bastırın. 4. Sulama: Turp, düzenli sulama ister ancak toprağın sürekli nemli kalması sağlanmalıdır. 5. Gübreleme: Ekim öncesinde organik gübre kullanmak idealdir. 6. Bakım: Yabancı ot kontrolü ve seyreltme gibi işlemler yapılmalıdır.

Yeşil turp, turpun şeker oranı yüksek olan çeşitlerinden biridir.

Öksürüğe iyi gelen siyah turp ve bal karışımı yapmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Malzemeleri Hazırlayın: 1 adet büyük boy siyah turp ve 1 tatlı kaşığı bal. 2. Turpu Hazırlayın: Siyah turpun kapağını kesin ve içini bıçak veya kaşık yardımıyla oyarak boşaltın. 3. Bal Ekleyin: Oyduğunuz turpun içine bir tatlı kaşığı balı koyun. 4. Kapağı Geri Takın: Turpun üst kısmından kestiğiniz kapağı tekrar üzerine kapatın. 5. Bekletin: Turpu bir bardağın içine oturtarak en az 1 gece dışarıda bekletin. 6. Suyu Alın: Bir gün sonra turpun salgıladığı ballı öz suyu bardağa boşaltarak sabahları aç karnına için. Bu karışımı, hastalığın ve öksürüğün şiddetine göre 7 ile 15 gün arasında kullanabilirsiniz. Not: Emziren anneler ve hamileler bu karışımı kullanmamalıdır.

Turp, farklı mevsimlerde ekilir ve hasat edilir: 1. Ekimi: - İlkbahar ekimi: Mart-Nisan aylarında, don tehlikesi geçtikten sonra yapılır. - Sonbahar ekimi: Ağustos sonu ve Eylül başında yapılır. 2. Hasat: - Turp, genellikle ekimden 4-6 hafta sonra hasada hazır hale gelir. - Hasat ayları: Kasım ve Ocak ayları arasında, kış sebzesi olarak hasat edilir.

Beyaz turp çeşitli şekillerde tüketilebilir: 1. Salatalarda: Dilimlenmiş veya rendelenmiş beyaz turp, salatalara eklenerek taze ve gevrek bir doku katar. 2. Turşu olarak: Japon mutfağında yaygın olan takuan adı verilen bir garnitür olarak kullanılır. 3. Çorba ve güveçte: Asya çorbalarında ve güveçlerinde kullanılarak et ve doyurucu yemeklere lezzet katar. 4. Sote edilerek: Diğer sebzeler, et veya balık ile sote edilerek hızlı ve besleyici bir öğün oluşturulabilir. 5. Fırında veya kızartılarak: Beyaz turp dilimlenip fırında pişirilerek veya kızartılarak atıştırmalık olarak servis edilebilir.

Turp, kış mevsiminde yetişir.