TürkMitolojisi

Kökbörü, Türk ve Orta Asya halk kültüründe atla oynanan bir tür oyundur. Bu oyunun diğer adları arasında kökpar, kokbor, kökper ve buzkaşı bulunur. Ayrıca, Kökböri kelimesi, tarihte Begteginliler’in son hükümdarı olan ve 1233 yılında vefat eden bir kişiye de verilmiştir. Bunun yanı sıra, Türk mitolojisinde Kökböri, Türkleri zor durumdan kurtarmak için gelen kişi veya kurt anlamına da gelir.

Gök direği, Türk mitolojisinde çeşitli anlamlar taşır: Evrenin dengesi: Gök, dünyanın direği olarak kabul edilir ve bu direk, tıpkı bir çadırın direği gibi, evrenin dengesini sağlar. Gök ile yer arasındaki bağlantı: Yaşam ağacı veya kutup yıldızı gibi unsurlarla ilişkilendirilerek, gök ile yer arasındaki bağlantıyı ve iletişimi simgeler. Tanrı'nın ikametgahı: Gök, Tanrı'nın hüküm sürdüğü yer olarak görülür. İyi ruhların cenneti: Aynı zamanda, iyi ruhların öldükten sonra gideceği cennet tasavvurunu temsil eder. Bu inançlar, farklı Türk toplulukları ve geleneklerine göre değişiklik gösterebilir.

Tulpar, Türk, Kırgız, Altay ve bazı komşu halkların mitolojilerinde yer alan kanatlı bir at figürüdür. Tulpar'ın bazı özellikleri: Genellikle beyaz veya siyah renklidir. Beyaz kanatları vardır. Rüzgardan daha hızlı koştuğuna inanılır, bu yüzden kanatları kimse tarafından görülemez. Tulpar, yiğitlere (alp, bahadır) rehberlik eder ve onlara zorlu görevlerinde yardımcı olur. Şamanlar, Tulpar'a binerek ruhani yolculuklara çıkar ve ruhlarla iletişim kurar. Tulpar, istediği hayvanın şekline bürünebilir. Tulpar'ın kökeni ve doğuşu ile ilgili bazı inanışlar: Tulpar, yer altında yarı yılan vücuduna bürünebilir. Atlar, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir ve bir kahraman doğduğunda atı da onunla birlikte doğar. Atlar, bazen gökyüzünden gelir, bazen de bir sürü içinden çıkar. Tulpar, günümüzde de Türk kültüründe önemli bir sembol olarak heykellerde, resimlerde, edebi eserlerde ve spor takımlarının logolarında yer almaktadır.

"Kötü Kurt" ifadesinin amacı, kullanıldığı bağlama göre değişebilir. Örneğin, "İçimizdeki İki Kurt" hikayesinde, kötü kurt öfke, ihanet, kıskançlık ve açgözlülüğü temsil eder. Ayrıca, "İyi Kürt, Kötü Kürt" ayrımı, bazı politik bağlamlarda, bir kişiyi veya grubu belirli özelliklere göre ötekileştirmek, aşağılamak veya düşmanlaştırmak amacıyla kullanılabilir. "Kötü Kurt" ifadesi ayrıca, organizasyon kültüründe kusurlu davranışları ve etik olmayan uygulamaları tanımlamak için de kullanılabilir. Bu nedenle, "Kötü Kurt" ifadesinin amacı, kullanıldığı duruma göre farklılık gösterebilir.

"Yaşlı Kurtlar", Kingsley Amis'in 1986 Booker Ödülü'nü kazanan romanıdır. Roman, yaşları 60 ila 85 arasında değişen ve birbirini uzun zamandır tanıyan bir grup erkeğin ve kadının yaşadıklarına odaklanır. Kitapta, bu insanların hem birbirleriyle olan ilişkileri hem de ölüm korkusuyla nasıl baş etmeye çalıştıkları mizahi ve gerçekçi bir tonda anlatılır. Grup, günlerini içerek ve gevezelik ederek geçirir; zaman zaman da eski aşkları ve sırlarıyla hesaplaşır. Ayrıca, "Yaşlı Kurt" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli hikayelerde de kullanılabilir, örneğin: Masal: Bir dedenin, yaşlı bir kurdun hikayesini anlatarak insanlara her durumda bir şeyler üretebileceklerini öğretmesi. Gerçek hikaye: Bir çobanın, yaşlı bir kurtla karşılaşmasını ve bu karşılaşmanın ardından yaşadığı olayları anlatması.

Kızagan Han, Türk ve Altay mitolojisinde savaşın, cesaretin ve kahramanlığın tanrısı olarak bilinir. Bazı özellikleri: Fiziksel görünüm: Genellikle kırmızı renkli giysiler içinde, göğsünde ateşle dolu bir zırh ve elinde bir kılıç ile tasvir edilir. Yaşam alanı: Göğün dokuzuncu katında yaşar. Yetenekler: Ordu yönetme konusunda uzmandır ve savaşçılara güç, cesaret ve koruma sağlar. İnanış: Savaş öncesinde ve sırasında ona dualar edilir, adaklar sunulur. Kızagan Han, savaşın yalnızca yıkım değil, aynı zamanda düzeni sağlama aracı olduğuna inanılan bir figürdür.

Evet, Ay Ata ve Ay Dede aynı varlıktır. Tengricilik inancında Ay Ata, ay tanrısı olarak görülebilecek bir kutsal varlıktır ve Gök Aleminin altıncı katında oturur.

Pertev Naili Boratav'ın "Türk Mitolojisi" kitabı 128 sayfadır.

Yer altı iyesi ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Yunan Mitolojisi: Yeraltı dünyasının ve ölülerin tanrısı Hades, yer altı iyesi olarak kabul edilir. 2. Türk Mitolojisi: Kötülüğün sembolü ve yeraltı dünyasının efendisi Erlik Han da bir yer altı iyesi olarak görülür. 3. Diğer Anlamlar: "Yeraltı" terimi, ayrıca kölelik karşıtı ve sivil haklar aktivisti William Still gibi tarihi figürleri de ifade edebilir.

En eski kadın ismi olarak Umay ismi öne çıkmaktadır. Umay, Türk mitolojisinde çocukları koruduğuna inanılan bir tanrıçanın adıdır ve hala Kuzey Türkleri tarafından çocukları sevdiğine ve koruduğuna inanılmaktadır. Diğer eski kadın isimleri arasında Akay (beyaz ay ve hanımefendi), Ayça (yüzü ay kadar parlak ve güzel olan kadın), Begüm (kadın hükümdar) ve Tansu (armağan) da bulunmaktadır.

Hızır Dedenin gerçek adı Belyâ b. Melkân olarak rivayet edilmektedir.

Gençlik suyu, farklı mitolojilerde ve kültürlerde benzer temalarla ele alınan bir efsanedir. En yaygın mitolojik kökenleri Antik Yunan ve Hindu mitolojilerine dayanır. Antik Yunan Mitolojisi: Yunan tanrıçası Hera'nın bilinmeyen bir dağın tepesinde özel bir pınarı olduğu ve bu pınarın sularını içenlerin gençliklerini ve güzelliklerini geri kazanacakları inancı. Hindu Mitolojisi: "Amrita" adında, tanrılar ve şeytanlar arasında savaş konusu olan tılsımlı bir içecek. Ayrıca, Türk mitolojisinde de "Bengisu" veya "Ab-ı Hayat" olarak bilinen bir ölümsüzlük suyu inancı bulunur.

Bahattin Uslu, Türk mitolojisini çeşitli kaynaklardan derlemiştir: Rusça kaynaklar: W. Radloff, G. Potanin, Ç. Velihanov, Y. Pekarski, N. Dırenkova, V. Jirmunskiy, L. Gumilyov, I. Stebleva, O. Freydenberg, V. Propp, A. Losev, S. Tokarev, Y. Meletinskiy gibi yazarların eserleri. Etnografik makaleler: A. Divayev'in etnografik makaleleri ve G. Ksenofontov'un Sibirya Türk halklarının geleneksel dünya görüşlerine dair malzemeleri. Destanlar: Özellikle Dede Korkut ve Divan-ı Lugatı Türk'ten yararlanılmıştır. Tarihi kaynaklar: Zerdüştlük, Mani dini ve Budizm gibi tarih boyunca temas edilen dinlerin Türk mitolojisine etkileri incelenmiştir. Ayrıca, Türk mitolojisinin Orta Asya bozkır yaşamında şekillenen bir söylenceler düzeni olduğu ve coğrafya, toplum, politika gibi unsurlardan etkilenerek geliştiği belirtilmiştir.

Şahmaran, Abra ve Maran farklı mitolojik varlıklardır: Şahmaran, Türk, İran ve Anadolu mitolojilerinde yer alan, belden yukarısı insan, aşağısı yılan şeklinde tanımlanan doğaüstü bir yaratıktır. Abra, Çuvaş mitolojisinde yer alan, timsah suratlı, devasa büyüklükte bir yeraltı yılanıdır. Maran ise, Şahmaran'ın da içinde bulunduğu, yeraltı dünyasında yaşayan, akıllı ve iyicil yılan yaratıkları ifade eder.

Bozkurt duvar kağıdı, Türk milliyetçiliği ve Türkçülük ideolojisi ile özdeşleşmiş bir sembol olan bozkurt işaretini içerir. Bozkurt işaretinin bazı anlamları: Dayanışma ve güç: Milliyetçi düşünceye sahip insanlar arasında dayanışma ve güç sembolüdür. Tarihsel kimlik: Türk milletinin tarihsel kimliğini ve dayanıklılığını vurgular. Türk mitolojisi: Türk mitolojisinde önemli bir figür olan bozkurt, yol gösterici ve koruyucu bir figür olarak kabul edilir. Ayrıca, bozkurt işareti, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesini de simgeler.

Evet, Umay ve Tengri'nin çocukları vardır. Umay, Tengri'nin kızı olup, bereket ve doğurganlık tanrıçasıdır. Tengri'nin oğulları ise Ülgen ve Erlik Han'dır. Ayrıca, Tengri'nin başka çocukları olan iyi ve kötü ruhlar ile çeşitli yer-sublar da bulunmaktadır.

Semrük Bürküt, Türk, Altay ve Orta Asya mitolojilerinde yer alan efsanevi bir varlıktır. Bürküt, Altay ve Kazak mitolojisinde kartal anlamına gelir. Bu varlık, gökyüzünün efendisi, rüzgârların taşıyıcısı ve kutsal bilgiye erişim sağlayan bilge bir yaratık olarak tasvir edilir.

Bartu Bölükbaşı'nın "Türk Mitolojisi Atlası" 384 sayfadır.

Göktengri (Gök Tanrı) inancında kurt sembolü önemli bir yer tutar.

Bayındır Han ve Bayındır Bey aynı kişidir, ancak farklı bağlamlarda kullanılırlar. Bayındır Han, Türk söylencelerinde adı geçen efsanevi bir kağan olup, Korkut Ata (Dede Korkut) öykülerinde "Hanlar Hanı" olarak tanımlanır. Bayındır Bey ise, 13. yüzyılda Anadolu'da hüküm süren Çavuldur Boyu'nun beyidir ve Kuruluş Osman dizisinde bu karakter Deniz Hamzaoğlu tarafından canlandırılmaktadır.