TürkKurtuluşSavaşı

1923 yılında Türkiye'de yaşanan bazı önemli olaylar: Cumhuriyetin İlanı: 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi ve Mustafa Kemal Atatürk ilk cumhurbaşkanı seçildi. Başkent Ankara: 13 Ekim 1923'te Ankara, Türkiye'nin başkenti oldu. İşçi Bayramı: 1 Mayıs 1923'te Türkiye'de ilk defa İşçi Bayramı kutlandı. İzmir İktisat Kongresi: 17-4 Mart 1923 tarihleri arasında toplandı. Lozan Antlaşması: 24 Temmuz 1923'te imzalandı, Sevr Antlaşması geçerliliğini kaybetti. İstanbul'un Kurtuluşu: 6 Ekim 1923'te Türk birlikleri İstanbul'a girdi. Halifeliğin Kaldırılması: 3 Mart 1924'te halifelik kaldırıldı ve Osmanlı hanedanı yurt dışına çıkarıldı.

Kuvâ-yi Milliye kahramanlarından bazıları şunlardır: Erkek kahramanlar: Çuhadar Ali; Fevzi Çakmak; Şehit Sakıp Bey; Müslüman Bey; İslam Bey; Aslan Bey; Polat Bey; Şahan Bey; Kartal Bey; Yörük Ali Efe. Kadın kahramanlar: Halime Çavuş; Kara Fatma; Nazahat Onbaşı; Şerife Bacı; Tayyar Rahmiye.

19 Mayıs'ın önemi ve tarihi şu şekilde açıklanabilir: Tarihçe. Atatürk'ün gençlere armağanı. Gençlik ve spor bayramı. Atatürk'ün doğum günü. Nutuk'un yazılmaya başlanması. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adını almış, 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren'in kararıyla 1981 yılında "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirilmiştir.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sodom ve Gomore adlı romanı, işgal altındaki İstanbul'da görülen ahlaki çöküşü ve toplumsal yozlaşmayı eleştirmek amacıyla yazmıştır. Yazar, romanda yer alan her bölüme başlamadan önce Tevrat'tan alıntılar yaparak, bölümlerle ilgili manidar alıntılar aracılığıyla hikayesini kutsal metinlere dayandırmış ve Sodom ile Gomore mitini temel almıştır. Karaosmanoğlu, eserde ayrıca, milli değerlere bağlı olup düşüncelerinin eylem adamı olamayan bir kişilik üzerinden dönemin acılı yaşamına ışık tutmuştur.

"İzmir'in dağlarında çiçekler açar" marşının hikayesi hakkında farklı görüşler bulunmaktadır: Anonim Marş: Marşın söz yazarı ve bestecisi bilinmemektedir ve resmi kaynaklarda "anonim" olarak geçmektedir. I. Dünya Savaşı Kafkasya Cephesi: Bazı kaynaklar, marşın 1914 yılında İzzettin Hümayi Elçioğlu tarafından I. Dünya Savaşı'nın Kafkasya Cephesi için "Kafkasya Marşı" olarak bestelendiğini belirtmektedir. Kurtuluş Savaşı: Diğer bir görüşe göre, marş Türk ordusunun Kurtuluş Savaşı sırasında İzmir'e girişini konu almaktadır. Marş, 1919 yılında Erzurum Kongresi'nden önce Mustafa Kemal Paşa'nın huzurunda Albayrak Okulu öğrencileri tarafından söylenmiş olabilir. Marşla ilgili bilgiler kesin değildir ve farklı kaynaklarda çeşitli iddialar yer almaktadır.

İstiklal Yolu'nda yürüyenler arasında öne çıkan bazı isimler şunlardır: Şerife Bacı ve Halime Çavuş. Hamamcı Kadı Salih Reis. TBMM hükümetiyle görüşmek isteyen sivil halk, yabancı diplomatlar ve basın mensupları. Ayrıca, 2006 yılından itibaren Kastamonu Valiliği tarafından düzenlenen "İstiklal Yolu ve Atatürk Yürüyüşü" kapsamında her yıl binlerce kişi bu tarihi yolda yürümektedir.

Rahime Hatun (Tayyar Rahmiye), 1890 yılında Osmaniye'nin Kaypak nahiyesi Raziyeler (günümüzdeki adı Kayalı) köyünün Kanlıgeçit mahallesinde doğmuş Türk Kurtuluş Savaşı halk kahramanlarındandır. Asıl adı Rahime'dir. İki evlilik yapan Rahime Hatun'un ilk evliliğinden iki kızı, ikinci evliliğinden iki oğlu olmuş; oğullarının ikisini de genç yaşta kaybetmiştir. 1920 yılının Şubat ayında, Kanlıgeçit çete reislerinden Hüseyin Ağa'nın Milli Kuvvetlerine katılmaya gönüllü olmuştur. 89. tümen tarafından Şubat 1920'de Hasanbeyli civarında 9. Tünel'e yapılan taarruza ve hücuma müfrezesi ile katılmış, çatışmada Fransızlardan 80 tüfek ve iki makineli tüfek alınmıştır. 1920 Temmuzunda Osmaniye’nin Alibey mahallesinde Fransız karargâhı olarak kullanılan Hacı Ökkeş’in Konağı'na yapılan hücumda görev almış, bu hücum sırasında arkadaşlarının tereddüt ettiğini görünce "Ben kadın olduğum halde ayakta duruyorum da siz erkek olduğunuz halde yerlerde sürünmekten ve saklanmaktan utanmıyor musunuz?” diyerek arkadaşlarını hücuma teşvik etmiştir. Bu çarpışmada karargâh binası ele geçirilmiş, ancak Rahime Hatun binanın önünde vurularak şehit düşmüştür. Naaşı, Osmaniye'de Sanat Okulu'nun (Endüstri Meslek Lisesi) bulunduğu yerdeki Hacıosmanlı Mezarlığı'na defnedilmiştir. Anısı, Osmaniye merkezinde bir mahalleye ve bir Kız Meslek Lisesi'ne Rahime Hatun adı verilerek yaşatılmaktadır.

Kahramanmaraş, Kurtuluş Savaşı sırasında şehir halkının topyekün direnişi ve çevre vilayetlerin yardımına koşması nedeniyle 5 Nisan 1925'te Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Kurtuluş Savaşı sonrasında TBMM, şehirde mücadeleye katılmayan tek bir kişi bile olmadığını belirten şehrin ileri gelenlerinin cevabı üzerine, madalyanın fertlere değil, tüm şehir halkına verilmesi kararını almıştır. Kahramanmaraş, 7 Şubat 1973'te ise TBMM kararı ile "Kahramanlık" unvanı almıştır.

İkinci İnönü Savaşı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Kesin Türk zaferi: Savaş, Türk ordusunun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Yunan ordusunun geri çekilmesi: Yunan ordusu, İnönü mevzilerinden geri çekilmek zorunda kalmıştır. Düzenli ordunun öneminin artması: Düzenli ordunun taarruz gücüne ulaşması sağlanmıştır. Halkın TBMM'ye olan güveninin artması: Halkın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne olan güveni artmıştır. İtilaf Devletleri'nin Yunanlılara olan güveninin azalması: İtilaf Devletleri'nin Yunan ordusuna olan güveni azalmıştır. İtalya ve Fransa'nın Anadolu'dan çekilmesi: İtalya ve Fransa, işgal ettikleri topraklardan çekilmeye başlamıştır. Moskova Antlaşması'na zemin hazırlanması: Moskova Antlaşması'na zemin hazırlanmıştır. Türk milletinin moralinin yükselmesi: Türk milletinin moral ve bağımsızlık inancı yükselmiştir.

Aydede filminin beğenilmesinin bazı nedenleri: Çocukların dünyasına başarılı bir bakış: Film, çocukların dünyasına sağlam bir bakış açısıyla yaklaşıyor ve bir çocuğun büyüme zorluklarını, bunalımını iyi anlatıyor. Gerçekçi köy atmosferi: Film, köy atmosferini gerçekçi bir şekilde yansıtıyor. Güçlü oyunculuklar: Özellikle Ezgi Mola'nın performansı, sade ve çarpıcı olarak değerlendiriliyor. Şiirsel sinema: Film, sinemasal bir şiir veya şiirsel bir sinema olarak nitelendiriliyor. Duygusal etki: Film, izleyicilerde duygusal bir etki bırakıyor. Ancak, bazı eleştirmenler filmin senaryosunun yeterince odaklanamadığını ve bu nedenle çorbaya dönüştüğünü düşünüyor.

1922 (2017) filmi, Stephen King'in aynı adlı kısa öyküsünden uyarlanmıştır. Ekşi Sözlük'teki yorumlara göre, film bir hatanın ne tür sonuçlar doğurabileceğini ve bu hataların çevresindekileri nasıl etkileyebileceğini anlatır. Bazı kullanıcılar filmi yavaş tempolu bulurken, bazıları da gerilimi ve atmosferini başarılı bulmuştur.

Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a çıkmıştır. Samsun'da, Rum çetelerinin Müslüman halka saldırdığı ve yerel yöneticilerin bu olaylara müdahale edemediği kanısına varan Atatürk, Canik mutasarrıfını görevden alarak yerine yenisini atamış ve bölgede oluşan karışıklıklara doğrudan müdahale etmesini emretmiştir. Atatürk, 19 Mayıs sabahı Samsun'a ulaştığında, yeni bir umut güneşi doğmuş ve Milli Mücadele'nin fiili ateşi yakılmıştır.

Kocatepe, Anadolu'nun ve Türk Ulusu’nun kurtuluşunu sağlayan Büyük Taarruz'un 26 Ağustos 1922 tarihinde Başkomutan Mustafa Kemal tarafından başlatıldığı ve sevk ve idare edildiği yerdir. Kocatepe'nin hikayesinin bazı önemli noktaları: 25 Ağustos 1922 akşamı Kocatepe‘ye gelen Mustafa Kemal ve arkadaşları, 26 Ağustos sabahı taarruzu burada başlatmışlardır. Büyük Taarruz’un ilk safhası, burada tesis edilen karargâh ve mevcut siperden bizzat Mustafa Kemal tarafından sevk ve idare edilmiştir. 27 Ağustos 1922 günü öğle üzeri Kocatepe’den ayrılmıştır. 1953 yılında Milli Savunma Bakanlığı’nca kesme taştan bir anıt yapılmış ve üzerine çiçek kabartmalı mermer yazıt konulmuştur. Ayrıca, Kocatepe, Batı Cephesi fotoğrafçısı Yedek Subay Etem (Hamdi) Tem'in çektiği ve Milli Mücadele'nin simgelerinden biri haline gelen fotoğrafla da ölümsüzleşmiştir.

Sütçü İmam olayı, 31 Ekim 1919'da Maraş'ta (günümüzde Kahramanmaraş) meydana gelmiştir. Fransız-Ermeni lejyonerleri, Uzunoluk Hamamı'ndan çıkan Türk kadınlarına "Burası artık Türk memleketi değildir, Fransız memleketinde peçe ile gezilmez!" diyerek saldırmış, kadınların peçelerini zorla açmak istemişlerdir. Bu duruma ilk müdahale eden Çakmakçı Sait, işgalciler tarafından vurularak şehit edilmiştir. Olaya şahit olan Sütçü İmam (İmam Ali), çekmecesinde sakladığı Karadağ marka tabancasını alıp olay yerine ulaşmış ve düşman askerlerine ateş açmıştır. Bu olay, Maraş'taki kurtuluş hareketinin başlangıcı olarak kabul edilir.

Atatürk'ün en büyük hizmeti konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı görüşlere göre Atatürk'ün en büyük hizmetleri şunlardır: Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı. Laikliğin anayasaya girmesi. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması. Tarikatların, cemaatlerin, tekke ve türbelerin kapatılması. Diğer bir görüşe göre ise Atatürk'ün 1908 inkılabındaki hizmetleri en büyük hizmetleri arasında yer alır. Atatürk'ün en büyük hizmetinin ne olduğu konusunda kesin bir görüş birliği bulunmamaktadır.

Tayyar Rahmiye (Rahime Hatun), 1890 yılında Osmaniye'de doğmuş ve 5 Ağustos 1920'de şehit olmuş Türk gönüllü kadın askerdir. Hayatı: İki evlilik yapmış, ilk evliliğinden iki kızı, ikinci evliliğinden iki oğlu olmuştur. Oğullarını genç yaşta kaybetmiştir. Fransızların Anadolu'yu işgal etmesi üzerine 1920 yılında Hüseyin Ağa'nın milli kuvvetlerine katılmış ve bir müfrezeye komuta etmiştir. 1920 Şubat ayında, 89. Tümen ile Fransızlara karşı taarruza katılmış ve 80 tüfek ile iki makineli tüfek ele geçirmiştir. 1 Temmuz 1920'de Fransız karargâhına düzenlenen saldırıda, ateş hattında kalan arkadaşlarını korumak için ileri atılmış ve şehit olmuştur.

Sakarya Meydan Muharebesi'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Türk Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktası olarak kabul edilir. İnisiyatifin Türk ordusuna geçmesini sağlamıştır. Yunan ordusunun moralini bozmuş ve taarruz gücünü yok etmiştir. Sevr Antlaşması'nın geçerliliğini yitirmesine yol açmıştır. Fransa, İtalya ve İngiltere'nin Türkiye'ye olan güvenini sarsmıştır. Batı Anadolu'daki Yunan egemenliğine son vermiş ve bu bölgelerin Türk ordusu tarafından geri alınmasını sağlamıştır. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Muharebesi için zaman kazandırmıştır. Türkiye'nin doğu sınırının güvenliğini sağlamıştır. Kars Antlaşması'nın imzalanmasına zemin hazırlamıştır. Mustafa Kemal Paşa'ya Mareşal rütbesi ve Gazi unvanı kazandırmıştır.

Nezahat Onbaşı, Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlıkları nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Nezahat Onbaşı, henüz dokuz yaşında bir kız çocuğu iken babası ile birlikte savaşa katılmış ve İnönü Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi gibi önemli cephelerde yer almıştır. TBMM'nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda, Nezahat Onbaşı'ya İstiklal Madalyası verilmesi kararlaştırılmış, ancak bu karar uygulanmamıştır.

19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk, Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır. Atatürk'ün Samsun'a çıkışının bazı nedenleri: Osmanlı Hükûmeti tarafından 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilmesi; İngiliz işgal kuvvetlerine karşı Türk direniş örgütlerini kurma amacı; Anadolu'nun içlerine giderek Türk halkı ile bütünleşme isteği. Samsun'da gördüğü manzara pek parlak değildi; şehirde İngiliz işgal kuvvetleri ve Pontusçular vardı, halk kendisini koruyamayacak durumdaydı.

Erzurum ve Sivas Kongreleri arasındaki bazı farklar şunlardır: Toplanma yeri ve katılımcılar: Erzurum Kongresi, 23 Temmuz 1919'da Erzurum'da toplanmış ve 38 delege katılmıştır. Sivas Kongresi ise 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde yapılmış ve 40 delegeden oluşmuştur. Amaçlar: Erzurum Kongresi'nin amacı, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanan topraklarında Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini başlatmaktı. Sivas Kongresi ise daha geniş kapsamlı bir amaç gütmüş, milli mücadelenin yönünü netleştirmiş ve direnişi organize etmek için gerekli adımları atmıştır. Alınan kararlar: Erzurum Kongresi'nde, başta Misak-ı Milli olmak üzere, Türk milletinin vatanını koruyacağına dair kararlar alınmıştır. Sivas Kongresi'nde ise Erzurum Kongresi'nin kararları daha detaylı bir şekilde ele alınmış ve geniş bir destekle onaylanmıştır. Siyasi bağlam: Erzurum Kongresi, Osmanlı İmparatorluğu'nun hala var olduğu bir dönemde toplanmıştır. Sivas Kongresi ise daha net bir tavır sergileyerek, İstanbul'daki hükümetin etkisini reddetmiş ve Ankara'da bir hükümet kurma yolunda önemli bir adım atmıştır.