TürkEdebiyati

Ömer Seyfettin'in "Falaka" adlı öyküsünde ele alınan temel sorun veya çatışma, eski eğitim sisteminde egemen olan korku kültürüne dayalı disiplin anlayışıdır. Hikayede, mahalle mektebinde eğitim veren bilgisiz hocanın, yaramazlık yapan çocukları falakaya yatırması ve bu durumun çocuklar üzerinde yarattığı olumsuz etkiler anlatılır. Çocuklar, yasak olmasına rağmen, hocanın enfiye kutusunu ele geçirip burunlarına çekerler. Bu olaylar, hem çocukların hem de hocanın başını derde sokar; kaymakam, hocanın öğretmenlik görevine son verir.

Yek-avaz gazel, 16. yüzyıl şairi Bâkî'ye aittir. Ayrıca, 20. yüzyıl şairi Yahya Kemal Beyatlı'nın da yek-avaz gazelleri bulunmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu'nu anlatan bazı romanlar: Akabi Hikâyesi; Allah'ın Süngüleri: Reis Paşa; Amat; Araba Sevdası; Aşk-ı Memnu; Ateşten Gömlek; Aylaklar; Aziyade; Baba ve Piç; Benim Adım Kırmızı. Ayrıca, Konusu Osmanlı İmparatorluğu'nda geçen romanlar kategorisinde 81 adet eser bulunmaktadır. Bu kategoriye dahil olan bazı romanlar: Çalıkuşu; Drina Köprüsü; Eylül; İntibah; Kiralık Konak; Sergüzeşt. Daha fazla bilgi için Vikipedi'deki ilgili kategoriye göz atabilirsiniz.

Refik Halit Karay'ın "Şaka" adlı öyküsünün konusu, denize kıyısı olan bir sahil beldesinde yaşayan üç samimi arkadaş olan Şakir Efendi, Servet Efendi ve Nedim Bey'in hayatlarını anlatmaktır. Bu arkadaşların gündelik hayatı, işlerini bitirdikten sonra sahile inmek, balık pazarında vakit geçirmek ve her akşam gezip dolaştıktan sonra içmeye gitmekten ibarettir. O akşam meyhaneye gidip sarhoş olan arkadaşlar, daha sonra kumsala doğru yürürler.

Şevki Yücel'in en ünlü şiiri hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Şevket Yücel'in bazı şiirleri şunlardır: "Acılar"; "Anılar"; "Beni Güzellere Yaz"; "Söyle Anne"; "Bir Renkli Özlem".

Cumhuriyet Dönemi'nde ilk hikâye örneklerinden bazıları şunlardır: Reşat Nuri Güntekin: "Tanrı Misafiri", "Sönmüş Yıldızlar", "Leyla ile Mecnun", "Olağan İşler". Fahri Celalettin Göktulga: "Telak-ı Selase". Ercüment Ekrem Talu: "Teravihten Sahura". Nahit Sırrı Örik: "Kırmızı ve Siyah", "Sanatkarlar", "Eski Resimler". Sadri Ertem: "Bacayı İndir Bacayı Kaldır". Memduh Şevket Esendal: "Otlakçı", "Pazarlık". Sabahattin Ali: "Ses", "Kamyon". Sait Faik Abasıyanık: "Son Kuşlar", "Lüzumsuz Adam". Bu dönemde ayrıca, toplumsal konuları, Cumhuriyet devrimlerini ve yeni kurum-değerleri ele alan hikâyeler ile bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler de yazılmıştır.

Adalet Ağaoğlu'nun "Sessizliğin İlk Sesi" adlı kitabı, sahte değerlere ve yanlış insan tanımlarına karşı bir savaşımı anlatır. Yazar, tabu sayılan ve hep göz ardı edilen toplumsal engelleri ve toplumun pürüzlerini ele alır. Kitap, iki bölümden oluşur ve her bölümde altı öykü yer alır. Ayrıca, "Sessizliğin İlk Sesi" ölüm temasını işleyen bir öykü olarak da bilinir.

Aşk-ı Memnu romanı, İstanbul'da zengin ve Batılı yaşam biçimine düşkün bir ailenin yaşadığı yasak aşk serüvenlerini konu alır. Romanın temel temaları: Yasak aşk; Kıskançlık; Rekabet; Sevgi eksikliği; Bağlanma problemleri; Batılılaşmanın yanlış anlaşılması; Ahlaki yozlaşma. Roman, toplumsal sorunlardan ziyade, bireysel duygusal çatışmalara ve karakterlerin iç dünyasına odaklanır.

Dilaver Cebeci'nin okunması önerilen bazı kitapları: "Türk'e Dair". "Mavi Türkü". "Tanzimat ve Türk Ailesi". "Hun Aşkı". "Men Kazanga Baramen (Tataristan Seyahati Notları)". Dilaver Cebeci'nin tüm eserleri için otuken.com.tr ve 1000kitap.vercel.app gibi siteler ziyaret edilebilir.

Mehmet Akif Ersoy'un "Seyfi Baba" şiirinde yer alan bazı karakterler şunlardır: Seyfi Baba: Şiirin ana karakteridir. Anlatıcı: Seyfi Baba'nın hasta olduğunu öğrenen ve ona yardım etmeye çalışan kişidir. Komşu: Seyfi Baba'ya ıhlamur getiren komşudur. Osman: Seyfi Baba'nın yalnızlığını ve zorluğunu anlatan bir karakterdir. Şiirde ayrıca, yoksul ve evsiz insanlar, sokaklarda yaşayan aileler gibi toplumsal sorunları yansıtan figürler de bulunmaktadır.

Çalıkuşu romanının sevilmesinin bazı nedenleri: Feride karakteri: Romanda, küçük yaşta anne babasını kaybedip Anadolu’da öğretmenlik yapan idealist Feride karakteri, dönemin kadın figürüne karşı çıkan, kendi kararlarını veren, eğitimli ve mücadeleci kadın tipini simgeler. Anadolu’nun gerçekleri: Eser, Anadolu’nun zor şartlarını, erkek egemen bakış açısını ve sosyal değerleri samimi bir dille işler. Güçlü hissîlik: Reşat Nuri Güntekin’in kuvvetli hissîliği, okuyucuya tanıdık gelen karakterler ve temalarla birleşerek güçlü bir bağ kurulmasını sağlar. Toplumsal eleştiri: Roman, Anadolu halkının geri kalmışlığını ve öğrenmeye kapalı olmasını çarpıcı bir şekilde anlatır. Evrensel temalar: Aşk, yalnızlık, fedakârlık, dostluk ve ihanet gibi temalar evrensel bir hitap alanı yaratır.

Evet, Abdülhak Şinasi Hisar şiir yazmıştır. Yazarın ilk edebî ürünleri, 1918-1921 yılları arasında yayımlanan şiirleridir. Hisar, şiirlerinin bir kısmını "Sanatlar ve Mevsimler" başlığı altında çeşitli dergilerde yayımlamıştır. Yazar, tamamen nesir alanına yönelmeden önce, "Yazın ve Aşkın Öldüğü Gece", "Hazânın Nefesleri", "Hazaniye", "Mehtâbın Doğuşu", "Mehtâbın Yüzüşü", "Semanın Gülü" gibi şiirleri kaleme almıştır. Ancak, eserlerinin büyük çoğunluğunu nesir alanında kaleme almıştır.

Muhayyelât, Giritli Ali Aziz Efendi tarafından yazılmış bir eserdir. Tam adı Muhayyelât-ı Ledünni-i İlahî-i Giridî Ali Aziz Efendi olan eser, 1796-1797 yılları arasında yazılmış ve ilk defa 1852 yılında basılmıştır.

İhsan Oktay Anar'ın "Bir Bok Olmak İsteyenler" başlıklı yazısı, Mart 1999 tarihinde Öküz Dergisi'nin 58. sayısında yayımlanmıştır.

1980 sonrası Türk hikaye anlayışında öne çıkan bazı özellikler şunlardır: Bireysellik: Toplumsal konulardan çok bireysel konular işlenmiştir. Yeni anlatım teknikleri: Postmodernizmin etkisiyle parçalı anlatı, iç içe geçmiş zaman kullanımı, flashback ve paralel anlatı gibi teknikler kullanılmıştır. İmgesel dil: Metafor ve imgelerle zenginleştirilmiş bir anlatım benimsenmiştir. Okurun aktif rolü: Yazarlar, okuru metnin oluşumuna ortak etmiş ve pasif alıcı konumundan çıkararak aktif katılımcı haline getirmiştir. Toplumsal yabancılaşma: Şehirleşme, teknolojik gelişmeler ve kapitalist düzenin birey üzerindeki etkileri eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Deneysellik: Türler arası geçişler yapılarak yeni anlatım olanakları yaratılmıştır. Bu dönemde Murathan Mungan, Cemil Kavukçu, Özcan Karabulut, Jale Sancak, Ayfer Tunç, Murat Gülsoy gibi yazarlar öne çıkmıştır.

Türk destanlarındaki üç ana motif şunlardır: 1. Işık: Destan kahramanları ve eşleri, genellikle kutsal bir ışıktan doğar. 2. Ağaç: Ağaç, sığınak, ana veya ata olarak kabul edilir ve devleti temsil eden bir sembol olarak kullanılır. 3. Kurt (Bozkurt): Türk'ün yaşam ve savaş gücünü temsil eder, yol gösterici ve savaş gücünü simgeleyen bir motiftir. Ayrıca, kırklar, at, ok-yay, mağara ve sihir gibi motifler de Türk destanlarında sıkça yer alır.

Ömer Seyfettin'den seçilebilecek bazı hikayeler: "Falakâ". "And". "Kaşağı". "Diyet". "Beyaz Lale". Ayrıca, "Tenezzüh", "İlk Namaz", "Sahir'e Karşı", "Sebat", "Erkek Mektubu", "Yaşasın Dolap" gibi hikayeler de okunabilir.

Ömer'in Çocukluğu kitabında, Muallim Naci'nin sekiz yaşına kadar olan çocukluk anıları anlatılır. Kitapta anlatılan bazı olaylar: Köpek saldırısı: Ömer, sokakta bir köpeğin saldırısına uğrar ve bu olay onu derinden etkiler. Eve alınan oğlak: Ağabeyinin getirdiği sevimli bir oğlakla bahçede geçirdiği zamanlar. Düşüp yaralanma: Oynarken düşüp başını taşa çarpması ve alnının yarılması. Okul ve falaka: Okulda yaşadığı deneyimler ve falakaya yatırılması. Babasının ölümü: Babasının rahatsızlanması, ölmeden önceki vasiyeti ve cenaze günü yaşananlar. Varna'ya göç: Babasının ölümünden sonra dayısının onları Varna'ya götürmesi. Kitap, bir çocuğun gözünden dönemin İstanbul'unu, aile ilişkilerini ve toplumsal yapıyı yansıtır.

"Viran Bahçe" adlı eser, Pir Sultan Abdal'a aittir.

"Mekteb-i Sultani" şiirini Tevfik Fikret yazdı.