Tahkim

Milletlerarası tahkim, yabancılık unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği uyuşmazlıkları kapsar. Bu tür tahkim, aşağıdaki davalara bakar: Sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar: Taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklanan hukuki ilişkilerden doğan davalar. Haksız fiilden kaynaklanan davalar: Milletlerarası tahkimde, haksız fiilden veya kanundan kaynaklanan hukuki ilişkilerden doğabilecek uyuşmazlıklar da tahkim kapsamına girer. Ayrıca, uluslararası ticaretle ilgili davalar ve sermaye veya mal geçişini içeren hukuki ilişkiler de milletlerarası tahkimin baktığı davalar arasındadır.

Türkiye Barolar Birliği (TBB) tahkiminde hakem seçimi şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Tahkim Anlaşmasının İncelenmesi: Hakem seçiminde ilk olarak tahkim anlaşmasının gereklilikleri kontrol edilir. 2. Potansiyel Hakemlerin Listesi: Uyuşmazlığın konusu, tarafların anlaşması ve tahkim merkezinin kuralları dikkate alınarak potansiyel hakemlerin bir listesi hazırlanır. 3. Listenin Daraltılması ve Seçim: Hazırlanan liste daraltılır ve hakemler, tarafsızlık ve bağımsızlık beyanlarını imzaladıktan sonra seçilir. Eğer taraflar hakem seçiminde anlaşamazlarsa, TBB Tahkim Divanı tarafından hakem atanır.

Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuru, sigorta şirketine yapılan başvurunun olumsuz sonuçlanması veya 15 iş günü içinde cevap verilmemesi durumunda yapılabilir.

CAS'ın (Spor Tahkim Mahkemesi) görevi, spor hukuku ile ilgili anlaşmazlıkları çözmektir. Bu kapsamda CAS, aşağıdaki konularda kararlar alır ve tahkim hizmeti sunar: doping testleri ve cezaları; spor müsabakaları ile ilgili disiplin cezaları; uluslararası spor federasyonlarının tüzük ve yönetmeliklerinin yorumlanması; sporcular, spor federasyonları, kulüpler ve diğer spor kuruluşları arasındaki uyuşmazlıklar.

Tahkim kurulu, aşağıdaki durumlara göre farklı kişiler tarafından seçilir: 1. Tarafların anlaşması durumunda: Hakemlerin sayısı ve seçimi taraflar tarafından serbestçe belirlenir. 2. Tarafların anlaşması sağlanamazsa: Tek hakem seçilecekse, hakem taraflardan birinin istemi üzerine asliye hukuk mahkemesi tarafından seçilir. 3. Hakem seçimi ile yetkilendirilen kişi veya kurum: Hakem seçimi ile yetkilendirilen üçüncü kişi, kurum veya kuruluş, hakemi veya hakem kurulunu seçmezse, seçim taraflardan birinin istemi üzerine yine asliye hukuk mahkemesi tarafından yapılır.

Mahkeme, ilk itirazlarda aşağıdaki hususları inceler: 1. Dava Şartları: Kamu düzenine ilişkin olan ve davanın her aşamasında hem taraflarca ileri sürülebilen hem de hâkim tarafından res’en dikkate alınan dava şartlarını. 2. Kesin Yetki Kuralı Dışındaki Yetki İtirazı: Davanın kesin yetki kuralı bulunmayan hâllerde, mahkemenin yetkisiz olduğunu savunan itirazı. 3. Tahkim İtirazı: Taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiğini öngören itirazı. Bu incelemeler, ön inceleme aşamasında yapılır ve mahkeme, gerekli kararları almadan tahkikata geçemez.

Patolojik tahkim Yargıtay kararları, tahkim anlaşmasının geçersiz sayılmasına yol açan belirsiz, eksik veya çelişkili ifadeler içeren tahkim anlaşmaları ile ilgilidir. Yargıtay, bu tür tahkim anlaşmalarını geçersiz kabul etmektedir çünkü bu anlaşmalar, tarafların tahkim iradesini kesin ve açık bir şekilde yansıtmamaktadır.

Ad hoc tahkim, tarafların kendi tahkim sürecini yönettiği ve kurumsal bir tahkim kuruluşunun aracılık etmediği bir tahkim türüdür. Bu tür tahkimde: - Taraflar, kendilerine en uygun tahkim kurallarını belirleyebilir ve bağımsız bir tahkim paneli seçebilir. - Hakemlerin seçimi tamamen tarafların iradesine bağlıdır. Kurumsal tahkim ise, bir tahkim kuruluşu tarafından yönetilen ve belirlenen kurallar doğrultusunda gerçekleştirilen bir tahkim sürecidir.

Tahkimde kesinlik sınırı, miktar veya değer esasına göre belirlenir. 2024 yılı için belirlenen kesinlik sınırı, 28.250 TL'dir.

Tahkim başvuru dilekçesi yazmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Başlık ve Adres Bilgileri: Gönderen ve alıcı bilgilerini içeren bir başlık yazılmalıdır. 2. Konu: "Tahkim Başvurusu" olarak belirtilmelidir. 3. Giriş Paragrafı: Anlaşmazlığın nedeni ve tarafların isimleri gibi temel bilgiler verilmelidir. 4. Olayların Gelişimi: Anlaşmazlığa sebep olan olayların detaylı açıklaması yapılmalıdır. 5. Deliller: Sunulacak deliller listelenmelidir (sözleşme, e-posta yazışmaları, tanık beyanları vb.). 6. Talep: Tahkimden beklenen sonuç ve talepler açıkça belirtilmelidir (tazminat talebi, sözleşmenin feshi vb.). 7. Uygulanacak Hukuk: Tahkimde hangi hukukun uygulanacağı belirtilmelidir. 8. İmza ve İletişim Bilgileri: Başvuranın imzası ve iletişim bilgileri eklenmelidir. Ekler: Gerekli belgelerin listesi eklenmelidir.

Tahkim başvurusu yapmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Sigorta Şirketine Başvuru: Tahkime başvurulmadan önce, kazada kusurlu bulunan aracın sigorta kuruluşuna taleple ilgili yazılı başvuruda bulunulmalıdır. 2. Başvurunun Değerlendirilmesi: İlgili sigorta şirketinden olumlu veya olumsuz bir yanıt alınamazsa, zarar gören kişi tahkime başvurabilir. 3. Gerekli Belgeler: Başvuruda, tahkim başvuru formu, sigorta şirketinin olumsuz yanıt yazısı ve sigorta şirketine yapılan başvurunun 15 gün içinde cevaplanmadığına dair belgeler sunulmalıdır. Önemli Not: Tahkime başvuru yapılabilmesi için, anlaşmazlığa neden olan konunun mahkeme, Tüketici Hakem Heyeti veya kanundaki diğer haller nedeniyle tahkime intikal etmemiş olması gerekmektedir.

Sigorta Tahkim Komisyonu'nun eksper itirazını kabul etmesi durumunda, dosya yeniden değerlendirilir ve yeni bir karar verilir. Bu süreçte: 1. Hakemlerin Kararı: Hakemler, dosyayı incelemek ve kendi kararlarını vermek için 4 ay süreye sahiptir. 2. İtiraz Hakem Heyeti: Kararın itiraz edilmesi halinde, itiraz hakem heyeti oluşturulur ve bu heyet, farklı kişilerden oluşur. 3. Kesin Karar: İtiraz hakem heyetinin kararına göre, sigorta tahkim komisyonu tarafından kesin bir karar verilir ve bu karar taraflara bildirilir.

Ad hoc tahkim aşağıdaki durumlarda başvurulur: 1. Taraflar arasındaki işbirliğinin varlığı: Ad hoc tahkim, tarafların tahkime yönetimi ve kurumsal kontrole tabi olmak istemedikleri durumlarda tercih edilir. 2. Anlaşmazlık tutarının önemli olmaması: Genellikle tahkimin daha az maliyetli olması nedeniyle, anlaşmazlık miktarının yüksek olmadığı durumlarda kullanılır. 3. Tahkim kurumunun taraflarca kabul edilmemesi: Taraflar, tahkim için önceden belirlenmiş bir kurum veya kurallar seti yerine kendi belirledikleri kurallara göre hareket etmek istediklerinde ad hoc tahkime başvururlar. Ayrıca, her bir ad hoc tahkim mahkemesinin oluşumu ve çalışma şekli, özgülenmiş olduğu organizasyona göre farklılık gösterebilir.

Hitit Global Arabuluculuk aşağıdaki hizmetleri sunar: 1. Arabuluculuk: Taraflar arasındaki uyuşmazlıkların, tarafsız ve bağımsız arabulucularla çözüme kavuşturulması. 2. Tahkim: Taraflar arasındaki uyuşmazlıkların, devlet mahkemeleri yerine hakemlerle kısa zamanda çözülmesi. 3. Müzakere: Tarafların doğrudan veya temsilcileri aracılığıyla tüm uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması. 4. Dava Şartı: Dava şartları karşılanan uyuşmazlık ve anlaşmazlıkların, arabulucu tarafından çözümlenmesi. Hitit Global Arabuluculuk, ayrıca eğitim ve toplantı organizasyonları da yapmaktadır.

Tahkimden sonra dava açma süresi, ilgili düzenleyici işlemin uygulanması ile başlar.

Tahkimde süre uzatımı, tarafların açık ve yazılı muvafakati ile mümkündür. Süre uzatımı talebi şu şekilde yapılır: 1. Mahkemeye Başvuru: Davalı taraf, cevap dilekçesi verme süresi içinde mahkemeye başvurarak ek süre talep eder. 2. Gerekçelerin Sunulması: Talep dilekçesinde, sürenin uzatılmasını gerektiren gerekçeler somut ve inandırıcı bir şekilde açıklanmalı ve mümkünse belgelendirilmelidir. 3. Hâkimin Kararı: Mahkeme, talebi dosya üzerinden inceler ve yerinde görürse davalıya yeni bir süre verir. Süre uzatımı talebi hakkında mahkemenin karar vermemesi durumunda, sürenin uzatıldığı varsayılamaz ve davalı taraf, normal cevap süresi içinde cevap vermek zorundadır.

Sigorta Tahkim Komisyonu kararına itiraz süresi geçerse, itiraz hakkı kaybolur ve karar kesinleşir.

Tahkim başvurusu, Sigorta Tahkim Komisyonu'na yapılır.

Sigorta tahkim kararına itiraz etmek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Başvuru Formu Doldurma: Sigorta Tahkim Komisyonu'nun internet sitesinden temin edilebilecek itiraz başvuru formunun doldurulması gerekmektedir. 2. Gerekli Ücretlerin Yatırılması: İtiraz başvuru ve tebligat ücretinin Komisyonun banka hesabına yatırılması ve dekontun itiraz başvuru formu ile birlikte sunulması zorunludur. 3. Islak İmzalı Başvuru: İtiraz başvuru formunun ıslak imzalı olarak ve itiraz ücretinin ödendiğini gösteren dekont sureti ile birlikte 10 günlük itiraz süresi içinde Komisyona ulaştırılması gerekmektedir. İtiraz süresi, hakem kararının ilgiliye bildiriminden itibaren en geç 10 gündür ve bu süre içinde yapılmayan itirazlar değerlendirmeye alınmaz. İtirazın hukuki etkisi, süresi içinde ve usulüne uygun şekilde yapılması durumunda hakem kararının kesinleşmesini önler ve kararın icrasını durdurur.

Tahkime taraf vekili olarak aşağıdaki kişiler katılabilir: 1. Avukatlar: Tahkim süreçlerinde müvekkillerini temsil edebilme yetkinliğine sahip avukatlar. 2. Hukuk Fakültesi Mezunları ve Stajyer Avukatlar: Kariyerlerinin başında tahkim alanında eğitim almış hukukçular. 3. Kurumsal Hukuk Danışmanları: Şirketlerin tahkim süreçlerini yöneten hukuk müşavirleri. 4. Akademisyenler: Tahkim alanında akademik çalışma yapan veya ders veren hukukçular. 5. Hakemler ve Kurum Temsilcileri: Tahkim merkezlerinde görev alan uzmanlar ve kurum temsilcileri. Ayrıca, uluslararası tahkim kurallarına göre, tarafların anlaşması durumunda tahkim yargılamasını yürütecek hakemi birlikte seçmeleri de mümkündür.