SosyalKurallar

Evet, âdâb-ı muâşeret ve adap aynı anlama gelir. Âdâb-ı muâşeret, "insana toplum içerisinde yaşamak için gerekli olan nezaket kurallarını öğreten, insani ilişkilerde uyulacak şekil ve ölçüleri ortaya koyan ve şahsı toplum içerisinde saygı ve hürmete layık kılan davranış şekilleri" olarak tanımlanır. Adap ise, "edep" kelimesinin çoğuludur ve iyi ahlâk, güzel terbiye, utanma, zarâfet, usluluk, insanlara kavlen ve fiilen güzel davranışta bulunmak gibi anlamlara gelir.

Sofrada dirseklerin masaya konmaması, saygı göstergesi olarak kabul edilir. Ayrıca, dirseklerin masaya konması, rahatsız edici bir görüntü oluşturabilir ve diğer kişilerin alanını işgal etmek anlamına gelebilir.

Erkekliğin 100 Kuralı, Jeff Wilser'in 2013 yılında yayımlanan ve erkek olmanın "kurallarını" ele alan kitabıdır. Kitapta yer alan bazı kurallar şunlardır: Mangal adamı olmak; Mastürbasyonla ilgili espri yapmamak; Birayı kafaya dikmeyi bilmek, ama dikmemek; Fazla konuşmamak; En azından bir tane çok iyi gey arkadaşa sahip olmak; Sutyeni yardım almadan çözmek; Köpeğin tost makinesinden büyük olması. Kitap, erkekliğin kurallarının değiştiğini ve "gerçek erkek" olmak için kadınlara kibar davranmak, düşünmek ve kitap okumak gibi davranışların da gerekli olduğunu savunur.

Teyzem ve eniştemle tatile gitmek mümkündür, ancak bu durum bazı faktörlere bağlıdır. Örneğin, İslam'a göre, bir kadının mahremlerinden biri (eniştesi) yanında olmadıkça uzun yolculuklara çıkması uygun görülmez. Ayrıca, tatile gitme kararı alırken kişisel tercihler ve güvenlik endişeleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Çin'de bazı görgü kuralları: Selamlaşma: Çinliler, özellikle yabancılarla tokalaşır veya hafif bir baş sallamayla, belki de belden değil omuzdan bir reveransla birbirlerini selamlarlar. Kartvizit Kullanımı: İş dünyasında çift taraflı kartvizit alışverişi yapılır, kart iki elle alınıp verilmelidir. Bedensel Temas: Yabancılar arasında sarılmak, omzunu okşamak veya öpmek gibi bedensel temaslar olumsuz algılanır. Yemek Adabı: Yemek çubuklarıyla yemek yerken tabak ağız yakınına tutulur, yemeğe başlamadan önce herkesin sofraya oturması ve ev sahiplerinin yemeğe başlaması beklenir. Mianzi Kültürü: İtibar ve saygınlığı temsil eden "mianzi" kültürüne göre, yaşlılara saygı göstermemek, davetleri geri çevirmek veya birinin yalanını yüzüne vurmak gibi davranışlar mianzi kaybına yol açar. Hediye Seçimi: Hediye olarak beyaz çiçekler hariç tutulur, çünkü beyaz ölüm rengi olarak kabul edilir. Çin'de görgü kuralları, Asya kültürünün kökenlerinden gelen gelenekleri içerir ve iş dünyası da dahil olmak üzere davranış kurallarına uyumu önemser.

Sofraya hep birlikte oturmak, sofra adabı ve görgü kuralları arasında yer alır. Bu kural, aynı zamanda ev sahibi veya ailenin büyüğüne göre ayarlama ilkesiyle de ilişkilidir; ev sahibi ya da davetteki en büyük kişi sofraya oturmadan masaya oturulmaz ve aynı şekilde ev sahibi ya da evin büyüğü sofradan kalkmadan masadan kalkılmaz.

Hukuk kuralları ile toplumsal kurallar arasındaki temel farklar şunlardır: Kaynak: Hukuk kuralları devlet organları tarafından yapılır. Yaptırım Türü: Hukuk kurallarının ihlali durumunda devlet tarafından uygulanan maddi yaptırımlar söz konusudur. Zorunluluk ve Bağlayıcılık: Hukuk kurallarına uymak zorunludur ve devlet zoruyla uygulanır. Evrensellik ve Kapsam: Hukuk kuralları yazılı, belirli ve geneldir; toplumun tüm alanlarında düzen sağlar.

Enişte ve baldız dans edebilir, bu normal bir durumdur. Ayrıca, "enişte baldız dansı" ifadesiyle ilgili eğlenceli videolar TikTok gibi platformlarda bulunabilir.

Adaba ve ahlaka mugayir tavır, töreye, usullere ve ahlaka aykırı olan, ahlaka yakışmayan davranışlar anlamına gelir. Mugayir kelimesi, TDK'ye göre "uymaz", "aykırı" ve "uymayan" anlamlarına gelir. Örnek cümleler: Ayşe'nin bu yaptığı kurallara mugayir oldu. Herkes tarafından mugayir görülen davranışlarından bir an önce kurtulman gerek. Bu yaptığın çok ahlaka mugayir oldu. Ahlaka mugayir olan davranış ve tutumlardan uzak durman gerekir.

Ahlak kurallarına üç örnek: 1. Dürüstlük ve güvenilirlik. 2. Yardımseverlik. 3. Saygı.

Bir insana ayıp etmek, TDK'ye göre yakışıksız bir biçimde davranmak anlamına gelir. Ayıp etmek, aynı zamanda toplumsal veya kültürel normlara, ahlaki değerlere ya da bir başkasının duygularına zarar veren, olumsuz veya hoş olmayan davranışlarda bulunmak olarak da tanımlanabilir. Ayıp etmek, karşıdaki kişiyi rencide edebilir ve toplumsal ilişkilerde olumsuz etkiler yaratabilir.

Protokol ve görgü kuralları arasındaki temel farklar şunlardır: Kullanım Alanı: Protokol kuralları daha çok resmi işlerde ve resmi ilişkilerde uygulanırken, görgü kuralları sosyal yaşamda geçerlidir. Yasal Yaptırım: Görgü kurallarının çiğnenmesi durumunda yasal bir yaptırım yoktur, ancak toplum tarafından hoş karşılanmaz. Kapsam: Protokol, resmi törenlerde, resmi yazışmalarda, resmi kabul ve ziyaretlerde, karşılama ve uğurlama usullerinde uyulması gereken kuralları kapsar. Her iki kural türü de toplumsal ilişkileri düzenleme ve nezaket ortamını koruma işlevine sahiptir.

Kadının yolculuk şartları, mezheplere göre değişiklik göstermektedir: Şâfiî ve Mâlikî mezhebine göre, kadının mahremi olmadan yolculuk yapması caiz değildir. Hanefî mezhebine göre, bir kadın, oturduğu yerden üç günden daha kısa bir sürede varabileceği bir yere, mahremi olmadan yolculuk yapabilir. Genel olarak, kadının yolculuk yaparken dikkat etmesi gereken bazı hususlar şunlardır: Planlama: Güzergahı önceden belirlemek ve esneklik payı bırakmak. Güvenlik: Dikkatli olmak, yerel halkla iletişim kurmak ve güvenli alanları tercih etmek. Eşyaların korunması: Değerli eşyaları yan tarafta tutmak. Kişisel alan: Rahatsız edici durumlarda sınırları belirlemek.

"Ahlaka mugayir davranış ve tutumlardan uzak durman gerekir" ifadesi, ahlaka aykırı, ahlaki değerlere uymayan, etik ilkelere bağlı kalmayan davranış ve tutumlardan kaçınılması gerektiği anlamına gelir. Ahlaka mugayir davranışlar, genellikle başkalarına zarar veren, saygısızlık içeren veya ahlaki değerleri çiğneyen fiillerdir.

Ahlakın toplumsal yönü, bireyler arasındaki ilişkileri düzenlemek için oluşturulmuş kaideler bütünü olmasıdır. Ahlakın toplumsal yönünün bazı özellikleri: Toplumsal düzenin sağlanması: Toplumsal ahlak, diğer insanların haklarına saygı duymak ve kendi haklarının da farkında olmak demektir. Bireysel davranışların etkisi: İnsan sosyal bir varlık olduğu için tutum ve davranışları yalnızca kendisini değil çevresini de etkiler. Toplumsal normlar ve kültürel faktörler: İnsanların vicdani değerleri, toplumsal ve kültürel faktörlerle şekillenir. Toplumsal uzlaşma: Ahlaki normlar ve kurallar, toplumsal bir uzlaşma ve kültürel bir inşa sürecidir. Güven ortamı: Toplumda yerleşmiş olan ahlaki kaideler, bireylere hangi durumda nasıl davranmaları gerektiğini öğretir ve güven hissi verir.

Japonya'da bazı ayıp kabul edilen davranışlar şunlardır: Toplu taşımada yüksek sesle konuşmak veya telefonda görüşmek. Bahşiş bırakmak. Ayakkabı ile eve veya bazı iç mekânlara girmek. Çubukları pirince dikey olarak saplamak. Burnu toplum içinde silmek. Kırmızı ışıkta geçmek. Fiziksel temas kurmak. Yolda yürürken yemek yemek. Doğrudan eleştiri yapmak. Duyguları aşırı belirtmek. Ayrıca, Japonya'da deneme kabinine ayakkabı ile girmemek, markette meyve ve sebzeleri el ile kontrol etmemek ve tuvalette yalın ayak veya ev terliği ile girmemek gibi davranışlar da ayıp kabul edilir.

Süt ablalık, süt kardeşliğin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Süt kardeşlik, bir çocuğun öz annesinden başka bir kadın tarafından emzirilmesi sonucunda oluşur. Süt ablalık için gerekli şartlar: Emme yaşı: Çocuk iki yaşını geçmemiş olmalıdır. Emziren kişi: Emziren kişi kadın olmalıdır. Süt akışı: Süt, ağız veya burundan mideye inmelidir. Karışım: Süt başka bir şeyle karıştırılmamış olmalıdır. Sonuç: Bu şartlar sağlandığında, çocuk ile süt annesi ve onun belirli derecedeki yakınları arasında süt akrabalığı oluşur. Örnek: Bir kadın, bir çocuğa süt emzirirse, bu kadının kız kardeşi, o çocuğun süt halası olur.

Toplumdaki yazılı ve yazısız kurallara iki örnek: Yazılı kurallar (yasalar): 1. Trafik kuralları: Hız limitine uymak, yaya yolunda durmak. 2. Anayasa: Devletin resmi kurumları tarafından oluşturulan ve yaptırım gücü olan kurallar. Yazısız kurallar (ahlak, gelenek, görenek): 1. Görgü kuralları: Selamlaşma, teşekkür etme, sıraya girme gibi kurallar. 2. Ahlak kuralları: Dürüstlük, başkalarına saygı göstermek.

Adab-ı muaşerette oturuş şu şekilde olmalıdır: Diz üstü oturma: Namaz kılarken, Kur’an okurken, dinlerken ve ilim meclislerinde diz üstü oturma şekli uygundur. Bağdaş kurarak oturma: Peygamber Efendimiz'in çokça yaptığı bir oturuş şeklidir, ancak Cuma günü hutbe dinlerken bu şekilde oturulması yasaktır. Çömelerek oturma: "İhtifâz" veya "ik’a" denilen bu oturuş şekli de kabul edilebilir. Dikkat edilmesi gereken bazı hususlar: Elleri arkaya uzatarak oturma: Bu, büyüklük taslayanların oturuş biçimi olarak kabul edilir. Ayak ayak üstüne koyma: Kendinden büyük olanların yanında bu hareket yapılmamalıdır. Bacakları öne uzatma: Bu da adaba aykırı bir davranış olarak kabul edilir. İki kat kambur oturma: Dik bir duruş tercih edilmelidir. Yatar gibi oturma: Koltukta yatar gibi oturulmamalıdır.

10 toplumsal yasa örneği: 1. Eğitim alınması. 2. Bireyler arasındaki eşitsizliklerin giderilmesi. 3. Gelirin adil bir şekilde pay edilmesi. 4. Zor şartlar dahilinde göç etmek durumu. 5. Hukuk kurallarının adil olarak uygulanması. 6. Deprem sonucunda insanların başka yere göç etmesi. 7. Gelir dağılımının eşit olmadığı toplumlarda toplumsal barışın bozulması. 8. Gelenek, görenek, örf ve adetlerin uygulanması. 9. Sınıf ayrıcalıklarının oluşturulmaması. 10. Sağlık ihtiyacının şart gözetmeksizin karşılanması.