Nezaket

Adabı muaşeret kurallarından bazıları şunlardır: Selamlaşma adabı. Konuşma adabı. Eve giriş çıkış adabı. Yemek yeme adabı. Toplantılarda adab. Komşulara karşı vazifeler. Adabı muaşeret kuralları, toplum içinde bireylerin birbirleriyle uyum içinde yaşamasını sağlayan, nezaket, terbiye ve görgü kurallarını içerir.

Kayınvalideye hitap şekli, çevrenin örfüne ve kişisel tercihlere bağlı olarak değişebilir. Bazı hitap şekilleri: Anne. Kayınvalide. Teyze. X anne. Hanım. Dinî açıdan kayınvalideye "anne" denmesinde bir sakınca yoktur, ancak bu durumda bile çevrenin örfüne dikkat etmek önemlidir.

7. sınıf öğrencileri için bazı görgü ve nezaket kuralları: Yüz yüze iletişimde: Normal hızda konuşulmalı, ne çok hızlı ne çok yavaş. İltifat ederken içten ve samimi olunmalı, alındığında teşekkür edilmeli. Eleştiri yapılırken karşı tarafın duyguları göz önünde bulundurulmalı ve özel olarak konuşulmalı. "Lütfen" ve "teşekkür ederim" gibi kelimeler sıkça kullanılmalı. Ziyaret sırasında: Ziyaret öncesi haber verilmeli ve randevu saatine uyulmalı. Evin içini görmeyecek şekilde kapının açılmasını beklenmeli. Ev sahibine eşit derecede yakınlık gösterilmeli ve ikramda bulunulmalı. Genel kurallar: Küfürlü ve aşağılayıcı dil kullanılmamalı. Kişisel alana saygı gösterilmeli ve sıra beklenmeli. Başkalarının kusurlarıyla alay edilmemeli ve özel meseleler yüksek sesle konuşulmamalı.

Nezaket kuralları şu şekilde sıralanabilir: Selamlaşma: Karşılaşmalarda veya vedalaşırken selam vermek. Teşekkür etme: Yardım veya jestler için "teşekkür ederim" demek. İzin isteme: Başkalarının özel alanına girmeden önce izin almak. Özür dileme: Hatalar için "özür dilerim" demek. Kapıları açık tutma: Bir kapıdan geçerken arkadan gelen kişi için kapıyı açık tutmak. Telefon kullanımı: Toplu alanlarda telefonu sessiz moda almak. Sıra bekleme: Sırada beklemek ve başkalarının sırasını çalmamak. Yemek adabı: Yemek yerken ağız kapalı konuşmak ve sofra kurallarına uymak. Konuşma sırasında dinleme: Konuşmacının sözünü kesmeden dinlemek. Dikkatli iletişim: Kaba veya aşağılayıcı dil kullanmaktan kaçınmak. Bu kurallar, toplumsal yaşamda saygı, sevgi ve güven ortamı oluşturur.

Adab-ı muaşeret olarak da bilinen adap ve nezaket kurallarından bazıları şunlardır: Selamlaşma ve teşekkür etme. Hoşgörülü ve empatik davranış. Kişisel alanı saygı. Dil ve ifade kullanımı. Misafirperverlik. Davranış kuralları. Giyim ve temizlik. Yardımlaşma ve cömertlik. Çevre ve doğa saygısı.

Beş temel sofra kuralı: 1. Elleri yıkamak: Yemek başlamadan önce eller yıkanmalıdır. 2. Ağzı kapalı tutmak: Yemek yerken ağız kapalı tutulmalıdır. 3. Konuşurken yemek yememek: Yemek yerken konuşulmamalıdır. 4. Çatal, bıçak ve peçete kullanımı: Çatal sol elde, bıçak sağ elde tutulmalı, yemek bittiğinde çatal ve bıçak tabağın ortasına yerleştirilmelidir. 5. Dik oturmak: Sofrada dirsekler masaya konmadan, yayılarak oturulmamalıdır.

Ev ziyaretlerinde dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar şunlardır: Evin girişi: Sıcak ve davetkar bir karşılama için dikkatli bir dekorasyon önemlidir. Banyo: Temel ihtiyaçların (tuvalet kağıdı, sabun, havlu) eksiksiz ve ulaşılabilir olduğundan emin olunmalıdır. Misafir yatak odası: Konforlu ve huzurlu bir alan sunulmalıdır. Mutfak: Misafirlerin rahatça ağırlanabilmesi için yeterli alan ve işlevsel düzenlemeler yapılmalıdır. Ziyaret süresi: Ziyaretler makul bir süreyi aşmamalıdır. Mahremiyet: Evin diğer kısımlarında mahrem olmayan kişilerin bulunması durumunda, gösterilen yerden başka bir yere oturulmamalı veya odadan izinsiz çıkılmamalıdır. Hediyeleşme: Ziyaretlerde küçük hediyeler götürmek, aradaki bağı kuvvetlendirebilir. Ayrıca, sağlık personeli tarafından yapılan ev ziyaretlerinde, bireyin ve ailenin sağlık sorunlarının belirlenmesi, aile bireylerinin tamamının ziyarete katılımının sağlanması ve sorunların çözümüne yönelik planların yapılması gibi adımlar izlenir.

Askeri nezaket ve terbiye kurallarından bazıları şunlardır: Üst/amir "teşekkür eder", ast "sağ ol" diye cevap verir. Üst/amir "rica" eder, ast "istirham" eder. Üst/amir "rica ederim", ast "arz ederim" der. Üst/amir "günaydın, merhaba, nasılsınız" der, ast "sağ ol" diye cevap verir. Ast, amir ve üstlerine "günaydın" demez. Selamlama her zaman ve her yerde içten sevgi ve saygıyla yapılır. Üst/amir telefonla görüşürken ast dışarı çıkar. Üst/amir telefonu kapatmadan ast telefonu kapatmaz, üst/amir telefonda bekletilmez. Ast, aynı bina içerisinde zaruri haller dışında üst/amirini telefonla aramaz, yanına gider. Askeri şahıslar kendilerini isim ve soyadlarıyla (asteğmen yıldırım vb.) şeklinde tanıtırlar. Asker şahıslar birbirlerine “abi” vb. şekillerde hitap etmezler. Askeri nezaket ve terbiye kuralları, 41 madde olarak belirlenmiştir ve "Askeri Nezaket ve Terbiye Kuralları (ANTK 41)" olarak adlandırılır.

Görgü Kuralları ve Nezaket dersi için birkaç kitap önerisi: "Görgü ve Nezaket Kuralları", Şükrü Esirci, Bilgi Yayınevi. "Değerler Eğitimi Seti (Nezaket ve Görgü Kuralları)", Çamlıca Çocuk Yayınları. "Görgü Kuralları ve Nezaket", 5. sınıflara seçmeli olarak verilen ders kitabı, 2024-2025 eğitim öğretim yılı için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmıştır. Ayrıca, Damla Yayınevi'nin "Görgü ve Nezaket Kuralları (3 Kitap+HDS)" adlı bir kitabı da bulunmaktadır.

Zarafet ve nezaket aynı şey değildir; ancak birbiriyle bağlantılı kavramlardır. Nezaket, Farsça “nazuk” (nazik) kelimesinden türemiştir ve sözlükte “naziklik, zariflik, incelik; terbiye, edep” anlamlarına gelir. Zarafet ise zarif sözcüğünden ortaya çıkar ve aynı zamanda dış görünüşle bağlantılı olan bir kavramı ifade eder. Dolayısıyla, görgü ve nezaket kurallarının üzerinde yer alan zarafet, nezaketin bir adım ötesindeki incelik ve estetiği temsil eder.

Nezaket, başkalarına karşı saygılı ve incelikli davranma anlamına gelir. Nezaket örnekleri: Teşekkür etme: Başkalarının yardımı veya jestleri için "teşekkür ederim" veya "sağ olun" gibi ifadelerle teşekkür etmek. İzin isteme: Başkalarının eşyalarını kullanmadan veya onlardan bir şey istemeden önce izin istemek. Özür dileme: Hatalar yapıldığında veya başkalarını rahatsız ettiğinde "özür dilerim" veya "affedersiniz" gibi ifadelerle özür dilemek. Konuşurken söz kesmemek: Konuşma sırasında karşındakinin sözünü kesmemek. İltifat etmek: "Çok güzel olmuşsun" gibi motivasyon cümleleri kurmak.

Efendim kelimesi, kullanıldığı bağlama göre farklı anlamlarda kullanılabilir: Bir sesleniş karşısında "buradayım" anlamında kullanılır. Anlaşılmayan bir sözü tekrarlatmak için söylenir. Karşı çıkma veya paylama cümlesini pekiştirmek için kullanılır. Nezaket veya saygı ifadesi olarak söze katılır. Ayrıca, "efendim" kelimesi, cumhuriyet döneminde davetiyelerde kullanılan bir açılış veya hitap ifadesi olarak da yer alır.

Adabı muaşeret, kısaca görgü kuralları anlamına gelir. Toplum içinde bireylerin birbirleriyle karşılıklı olarak gösterdikleri nezaket ve terbiye kurallarını ifade eder.

"Af buyur" ifadesi, özür dilemek için kullanılan bir nezaket sözüdür. Ayrıca, bir kişinin karşısındakinin söylediğini anlamayıp tekrar söylemesini istediğinde kullandığı bir ifadedir. "Ne dedin sen" ifadesinin kibarlık ironisiyle söylenmiş hali olarak da tanımlanabilir.

İngilizce'de kibarlığı ifade etmek için kullanılabilecek bazı ifadeler şunlardır: Please. Excuse me. May I ask.... Would you mind.... Thank you. In my opinion. I'm sorry. It was nice to meet you. Ayrıca, insanlara "Mr.", "Ms." veya "Sir" gibi unvanlarla hitap etmek de kibar bir iletişim kurmanın yolları arasındadır.

5. sınıf görgü kuralları ve nezaket dersi, öğrencilere iletişimdeki görgü kurallarının ve nezaketin önemini öğretmeyi amaçlar. Bu ders kapsamında öğrenciler: Görgü ve nezaket ifadelerini tanır. Aile içi, okul ve toplum içinde uygun davranışlar sergiler. Farklı kültürlerdeki görgü kurallarını ve nezaketin önemini kavrar. Çevreye karşı duyarlı olur. Dijital ortamlarda görgü kurallarının önemini fark eder. Bu ders, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi'ndeki 8 anahtar yetkinliğin yanı sıra temel düşünme ve dil becerilerini geliştirmeyi hedefler. Ayrıca, 5. sınıf müfredatında "Adap ve Nezaket" adlı bir ünite bulunur ve bu ünite kapsamında nezaket kuralları, selamlaşma adabı, iletişim ve konuşma adabı gibi konular işlenir.

Nezaket ve üslupla ilgili hikayelerden biri şu şekilde olabilir: Bir işim için Kemeraltı’na gitmiş ve oradan dönüyordum. Bu sırada kuyruk da yavaş yavaş uzuyordu. Birkaç dakika sonra belediye otobüsünün şoförü geldi. Kuyruk hala bitmemişti. Bu esnada ben ani bir kararla yerimden kalkıp arkamdaki koltukta tek oturan yaşlı amcanın yanına geçtim: -“Sizi tebrik ediyorum genç arkadaşım. Yaşlı adamla ineceğim durağa gelene kadar sohbet ettik. O kendi devrinin hatıralarını anlatıp o günleri özlemle yâd ederken, ben ise suçlanan yeni kuşağın bir ferdi olarak mahcup bir şekilde

Görgülü, toplum içinde nasıl davranması gerektiğini bilen, nezaket kurallarına uyan, görgü ve terbiye sahibi olan kişiyi tanımlar. Görgüsüz ise nezaket ve terbiye kurallarına uymayan, kaba davranışlar sergileyen anlamına gelir. Görgülü kelimesinin eş anlamlıları arasında nazik, kültürlü, terbiyeli; zıt anlamlıları arasında ise görgüsüz, kaba, cahil bulunur.

Dünya Gülümseme Günü'nde yapılabilecek bazı etkinlikler: Gülümsemek ve başkalarını da gülümsetmek. Gülümsemelerle ilgili etkinliklere katılmak. Küçük bir tebessümün etkisini hatırlamak. Harvey Ball'un "Smiley Face" ikonunu kullanmak. Dünya Gülümseme Günü, her yıl ekim ayının ilk cuma günü kutlanır.

Nezaket ile ilgili bazı özlü sözler: "Nezaket, insanın gerçek düşünceleri arasında seçim yapabilme sanatıdır." — Madame de Stael. "Nezaket parayla alınmaz; ama her şeyi satın alır." — Lady Mary Montagu. "Nezaket, ister iskarpin giysin ister çarık, bastığı yeri çamurlamaz." — Cenap Şahabeddin. "Söz ağızdan çıkmadan önce üç kapıdan geçmelidir: iyilik, nezaket ve lüzum." — Münir Üstün. "Nezaket, insanın içindeki güzelliği söz ve davranış yoluyla dışa vurmaktır.".