Töre

Leydi kelimesi, kadınlar için şu nedenlerle kullanılır: Soyluluk unvanı: Britanya Adaları'nda, düşes altındaki tüm soylu kadınlar ile baron ve şövalyelerin eşleri için kullanılır. Kibar hitap: Günümüzde "hanımefendi" anlamında kibar bir hitap olarak tüm kadınlar için kullanılabilir.

"Akşam Olur Karanlığa Kalırsın" türküsünün birkaç farklı hikayesi bulunmaktadır: Sivaslı delikanlı ve Hristiyan kızı: Sivaslı bir delikanlı, bir Hristiyan beyinin kızını sever ancak din farkı nedeniyle kız ona verilmez. Delikanlı, kızı kaçırır ve peşlerine düşen bey ve atlıları tarafından yakalanırlar. Delikanlı öldürülür ve genç kadın, sevmediği bir adamla evlenmek zorunda kalır. Kadınların çalışma zorluğu: Türkü, genellikle köylerde yaşayan kadınların gündüz çalışıp akşam işlerini bitirmeye çalışırken karanlıkta yolda kalmalarını anlatır. Ayrıca, türkünün hikayesi, karanlığın üstesinden gelmek için insanların bir araya gelip şarkı söylemeleri ve her zorluğun sonunda aydınlığın gelmesi temasını da işleyebilir.

Eski Türklerde töreye uymayanlar ağır yaptırımlarla karşılaşır ve toplumsal itibarlarını kaybederdi. Töreye uymayanlara verilebilecek bazı cezalar: Ölüm cezası: Savaştan kaçmak, devlete karşı ayaklanmak, adam öldürmek gibi suçlar ölümle cezalandırılırdı. Sınıf dışı bırakılma: Töre dışı davranan bireyler, toplum tarafından dışlanır ve sınıfları ne olursa olsun sınıf dışı bırakılırlardı. Diğer cezalar: Devlete isyan, askerden kaçma, adam öldürme, hırsızlık ve tecavüz gibi suçlar için en ağır cezalar uygulanırdı. Ayrıca, töreye uymayan hükümdarlar tahttan indirilir veya idam edilirlerdi.

Berhudar ol ifadesi, genellikle büyüklerin, kendilerinden yaşça küçük kişilere söylediği bir iyi dilek cümlesidir. Bu ifade, "çok yaşa, güzel günler gör ve mutlu ol" anlamlarına gelir. Örnek bir kullanım: "Her bayram bütün kuzenler babaannemin evinde toplanırdık. Bayram sabahı evde büyük, küçük, çoluk çocuk demeden herkes sıraya girer ve onun elini öperdi ve o hiç usanmadan herkese 'berhudar ol evladım' derdi".

Türk töresi, bir toplumda yazılı olmayan, gelenekleşmiş kanun ve kurallardır. Bazı özellikleri: Sözlüdür ve kulaktan kulağa, nesilden nesile aktarılır. Kağan dahil herkes töreye uymak zorundadır. Gelenek, görenek, kurultay ve hakan kararlarından oluşur. Adalet, iyilik, eşitlik ve kişilik gibi değiştirilemeyen maddeleri vardır. Cezalar devlet tarafından verilir, bu da kan davasını engeller. Önemli bazı buyruklar: Ana babaya saygı göstermek. Yalan söylememek. Hırsızlık ve adam öldürme gibi suçların cezasını idam olarak belirlemek.

Davaro, 1981 yapımı bir Türk komedi filmidir ve yönetmenliğini Kartal Tibet üstlenmiştir. Konu özeti: Almanya'da çalışıp köyüne dönen Memo, sözlüsü Cano ile evlenmek ister. Memo'nun kan davalı olduğu Sülo hapisten çıkar ve karısı Ayşo'nun yanına gelir. Hamo, oğlu Memo'nun Sülo'yu öldürmesini ister. Sülo, Memo'ya kendisini öldürmezse köyden uzaklaşacağını teklif eder. Memo, Sülo'yu köy meydanında yalandan vurur ve köy halkı bu numaraya inanır. Memo ve Sülo, dağdaki bir eşkıyanın yanında tekrar karşılaşır ve aralarında çatışmalar devam eder. Eşkıyanın altınlarını gören Sülo, şehirde kalmaktan vazgeçer. Film, geleneksel yapıdaki iktidar ilişkilerini ve toplumsal düzeni eleştirirken, değerlere karşı çıkmanın toplum tarafından dışlanma anlamına geldiğini vurgular.

Dila Hanım filmi, bir arazi meselesi nedeniyle kocası Barazoğlu İhsan Bey'in öldürüldüğünü öğrenen Dila Hanım'ın, kocasını öldüren Karadağlı Rıza'dan intikam almak için ona aşık olmasını ve sonrasında yaşadığı duygusal çatışmaları anlatır. Dila Hanım, kocasının intikamını alıp törelerine uygun şekilde davranmakla, ne olursa olsun aşkından vazgeçmemek arasında bir kararla yüz yüze kalır. Film, başrollerini Türkan Şoray ve Kadir İnanır'ın paylaştığı, Türk sinemasının en iyi aşk hikayelerinden biri olarak kabul edilir.

Weylo dilo şarkısı, 1994-1998 yılları arasında Şanlıurfa'da töreler nedeniyle öldürülen beş kızın hikayesini anlatır. Hikayenin bazı olayları: Rabia ve Şemse traktörün altına atılarak öldürülür. Sevda ve Hatice köy meydanında boğazı kesilerek öldürülür. En küçükleri olan Gönül, zorla evlendirildiği adamdan kaçıp sevdiği kişiyle yeni bir hayat kurmaya çalışır. Şarkı, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, geleneksel baskılar ve töre cinayetlerinin yıkıcı etkilerini gözler önüne serer.

"Fil" filminde karakterin yengesiyle evlenmesinin nedeni, töre gereği olarak belirlenmiştir.

Sıla ile Boran Ağa, töreler gereği berdel usulüyle evlenmişlerdir. Sıla'nın hiç tanımadığı ağabeysinin canını kurtarmak için, hiç görmediği aşiret reisi Boran'la zorla evlendirilmesinin sebebi, Güneydoğuda töre haline gelen berdel kuralıdır.

En iyi töre dizisi konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak bazı popüler töre dizileri şunlardır: Sıla (2006-2008). Asmalı Konak (2002-2003). Beyaz Gelincik (2005-2007). Bir Bulut Olsam (2009). Aliye (2004-2006).

Töre ve kanun aynı şey değildir. Töre, bir toplumda yazılı olmayan, gelenekleşmiş kanun ve kuralları ifade eder. Kanun ise, devletin yetkili organları tarafından usulüne uygun olarak çıkarılan yazılı hukuk kurallarını ifade eder.

"Abimin Karısı" kitabı, töreye kurban edilen iki genç olan Eda ve Tufan'ın hikayesini anlatır. Tufan'ın abisinin ölümünün ardından, ailesi tarafından yengesiyle zorla evlendirilirler. Kitap, romantik, dram ve aksiyon türündedir.

Türk töre ve yasalarından bazıları şunlardır: Tengri tektir. Bir il, bir kağan, bir Tengri. Töre tektir, kesin ve keskindir. Kimse töreden üstün değildir. Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir kağan budunundan sorulur. Her er eşine, atına, pusatına sahip çıkacak; ana, baba ve ataya her daim saygı duracaktır. Er kişi yalan söylemeyecektir. Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecektir; hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacaktır. Aman dileyene kılıç çekilmeyecek, sığınana sırt dönülmeyecektir. Yazgıya isyan edilmeyecektir. Ayrıca, Kutadgu Bilig’de töre, kanun ve nizam olarak geçmektedir. Töre, yalnızca bir hukuk sistemi değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi, ahlak anlayışı ve toplumsal düzenin temelidir.

İlk Türk devletlerinde hukuki yapı şu özelliklere sahiptir: Töre: Türklerde siyasi ve sosyal hayatı düzenleyen hukuk kurallarına "töre" denir. Adalet Anlayışı: Adalet, eşitlik, iyilik ve insan sevgisi töreye göre önemlidir. Kamu Hukuku: Hükümdarlığı temsil hakkı tek bir şahısta toplanmıştır. Ceza Hukuku: Ceza hukuku özel intikam alanından çıkmış, kamu hukuku alanına girmiştir. Mahkemeler: "Yargu" adı verilen yüksek mahkemeler ve yalan, hırsızlık gibi adi suçlara bakan mahkemeler vardır. Aile Hukuku: Aile "oğuş" olarak adlandırılır ve boşanma tarafların karşılıklı isteği ile gerçekleşir. Uygur Devleti'nde hukuki yapının temelinde geleneksel Türk hukuku yer alır. Daha fazla bilgi için Orhun yazıtları, Orta Asya'daki arkeolojik kazılar ve Çin ile komşu devletlerin tarih kayıtları incelenebilir.

İlk Türk devletlerinde töre ve hukuk arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: Töre, hukukun kaynağıdır. Töre, hukuk üstünlüğünü sağlar. Töre, değişmez ilkeler üzerine kuruludur. Töre, kamu düzenini sağlar. Töre, devletle eşdeğer görülür. Uygurlara kadar yazılı olmayan töre, bu dönemden itibaren ilk kez yazıya geçirilmiştir.

Eski Türklerde töreyi kağanlar, kurultay ve toplum koyar. Kağanlar: Tanrıdan aldıkları "kut"un getirdiği sorumlulukla kağanlar, yasama girişimleriyle töre koyardı. Kurultay: Beylerin aldığı kararlar da törenin bir kaynağı olarak kabul edilir. Toplum: Toplum içinde kendiliğinden, yavaş yavaş oluşan gelenek-görenek kuralları da töreyi oluşturur.

"Töre" adlı VKontakte gönderisi, gelenek ve göreneklerine bağlı muhafazakar bir ailede geçen bir hikayeyi anlatıyor. Hikayede, 30 yaşındaki bir gencin, ailesinin baskısı sonucu, amcaoğlunun dul eşiyle zorla evlendirilmesi ve bu süreçte yaşadığı zorluklar anlatılıyor.

Kurultay, töreyi şu şekillerde etkiler: Töre oluşturma: Toplum içinde kendiliğinden ortaya çıkan gelenek ve görenek kuralları (Yosun), törenin bir kaynağı olarak kabul edilir. Töre değişiklikleri: Töre, yalnızca kağanın isteği üzerine kurultay tarafından değiştirilebilir. Hukuki kararlar: İlk iki kurultay, hukuk kuralı oluşturulmasında veya mevcut törede değişiklik yapılmasında rol oynar. Ayrıca, Cengiz Han'ın kağanlığı 1206'da düzenlenen Moğol Kurultayı'nda ilan edilmiştir.

Bedrana filminin sonunda, töreye göre kaçırılan bir kız olan Bedrana'nın, kendisini öldürmek zorunda kalması veya bunu yapmazsa aile bireylerinin namuslarını temizlemekle yükümlü olması konu edilir. Film, Bedrana ve Davut'un töreye rağmen birlikte olma mücadelesini anlatır. Filmin tam olarak nasıl bittiğini öğrenmek için "Bedrana" filminin izlenilmesi önerilir. Bedrana, 1974 yapımı, Süreyya Duru'nun yönettiği, senaryosu Vedat Türkali'ye ait bir Türk filmidir.