SolunumSistemi

SFT (Solunum Fonksiyon Testi) değerlerinin yüksek olması, genellikle bir hastalık veya anormallik belirtisi değildir. SFT, akciğerlerin ne kadar iyi çalıştığını ve solunum yollarının durumunu değerlendirmek için yapılır. Yüksek SFT değerleri, belirli durumlarda normal olabilir, örneğin: Uzun süreli sigara içenler. Akciğerleri etkileyecek işlerde çalışanlar (madenciler, deterjan, akü fabrikası işçileri vb.). SFT sonuçlarının doğru yorumlanması ve klinik değerlendirme ile birlikte kullanılması, hastaların uygun tedavi alması için kritik önem taşır. SFT sonuçlarının yüksek olması durumunda, bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

İnhalasyonun yan etkileri, kullanılan ilaç ve maruz kalınan maddeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazı yan etkiler: İPRAVENT kullanımı: Hırıltıyla soluma veya soluk alıp verirken başka türlü sorunlar. İlacın istenmeden göze kaçması sonucunda gözde ağrı veya bulanık görme, göz içi basıncında artış. Kan basıncında ve kalp ritminde değişiklikler. Yutakta şişme (ödem), bronşlarda spazm. Genel yan etkiler: Sinirlilik, baş dönmesi, baş ağrısı, titreme. Çarpıntı, nabzın hızlı atması. Öksürük, seste bozulmalar, boğazda tahriş. Ağız kuruluğu, bulantı. Deri reaksiyonları. Ayrıca, inhalasyon yoluyla maruz kalınan maddeler de yan etkilere neden olabilir: Azot oksitler: Burun ve boğazda yanma, bol balgam üretimi, öksürük, hapşırma, gözlerde yanma, aşırı lakrimasyon, baş ağrısı ve baş dönmesi. İnhalasyon tedavisi sırasında herhangi bir yan etki durumunda bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Silikozis hastalığı, silika (kristal kuvars) içeren tozların solunum yoluyla akciğerlere ulaşması ve burada birikmesiyle oluşur. Silikozis hastalığının nedenleri: Mesleki maruziyet: Madencilik, taş ocakları, inşaat, seramik ve cam üretimi gibi sektörlerde çalışmak. Yetersiz havalandırma: Çalışma ortamında yeterli havalandırma olmaması. Koruyucu ekipman eksikliği: Maske gibi kişisel koruyucu donanımların kullanılmaması. Toz kontrol sistemlerinin yetersizliği: İş yerinde toz kontrol önlemlerinin alınmaması. Maruziyet süresi ve yoğunluğu: Tozun yoğunluğu, partikül boyutu, maruz kalma süresi ve kişisel hassasiyet. Silikozis, genellikle uzun süreli ve yoğun toz maruziyeti nedeniyle akciğerlerde geri dönüşümsüz hasara yol açar.

SpO2 düşüklüğünün (kandaki oksijen doygunluğunun düşmesi) bazı nedenleri: Akciğer hastalıkları: KOAH, zatürre, astım, bronşit, akciğer kanseri gibi durumlar akciğerin oksijen transfer kapasitesini azaltır. Anemi (kansızlık): Hemoglobin eksikliği nedeniyle akciğerlerden alınan oksijen dokulara taşınamaz. Solunum yetmezliği: Akciğerlerin oksijen alıp karbondioksit verme fonksiyonunda yetersizlik. Yüksek rakımlı bölgelerde bulunmak. Sigara tüketimi. Güçlü ağrı kesici ilaçlar. Uyku apnesi. Kalp rahatsızlıkları. SpO2 düşüklüğü, hipoksi olarak adlandırılır ve nefes darlığı, baş dönmesi, yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir.

Hayır, göğüs hastalıkları ve dahiliye (iç hastalıkları) aynı değildir. Dahiliye (iç hastalıkları), yetişkinleri etkileyen iç organ hastalıklarının tanı, tedavi ve takibini yapan tıbbi uzmanlık dalıdır. Göğüs hastalıkları, solunum sistemi (nefes borusu, bronşlar, akciğerler) ile ilgili hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini yapar.

Balgam genellikle tehlikeli bir hastalık değildir, ancak bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Tehlike oluşturabilecek balgam türleri: Kanlı veya kırmızı balgam: Akciğer kanseri, tüberküloz, pulmoner emboli gibi hayati tehlike arz eden hastalıkların habercisi olabilir. Siyah balgam: Kömür tozu, sigara dumanı veya mantar enfeksiyonundan kaynaklanabilir. Kahverengi balgam: Eski kan izidir ve zatürre veya akciğer apsesi gibi ciddi durumları gösterebilir. Köpüklü balgam: Ciddi bir soruna işaret edebilir. Geçmeyen veya giderek kötüleşen balgam da kronik bronşit, astım veya KOAH gibi solunum yolu hastalıklarının belirtisi olabilir. Balgamın nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi almak için bir doktora danışılması önerilir.

Akciğerin üç temel yapısı şunlardır: 1. Trakeobronşial ağaç. 2. Alveolar alan. 3. Plevra. Ayrıca, akciğerlerin koni şeklinde bir yapısı vardır.

Trakeayı destekleyen kaslar şunlardır: Trakealis kası. Sternohyoid, sternotiroid ve tirohyoid kasları. Ayrıca, trakea, C şeklinde kıkırdaklı halkalarla güçlendirilmiştir.

Tozun zararlı olmasının bazı nedenleri: Solunum yolu hastalıkları: 0,5 ila 5 mikron arasındaki tozlar akciğerlere nüfuz eder ve pnömokonyoz, silikoz, akciğer kanseri gibi hastalıklara yol açabilir. Alerjik reaksiyonlar: Toz, çeşitli bakteri, maya, küf ve polenler içerebilir ve bu da alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Diğer sağlık sorunları: Toz, böbrek, sinir sistemi ve sindirim sistemi hastalıklarına, ayrıca çeşitli tümör oluşumlarına yol açabilir. Zehirlenme riski: Toz bulutlarında kadmiyum, kurşun veya manganez gibi maddeler bulunabilir ve bu da zehirlenmeye neden olabilir. Tozun zararlı etkileri, tozun bileşimi, büyüklüğü, havadaki yoğunluğu ve maruz kalma süresi gibi faktörlere bağlıdır.

Göğüs hastalıkları, solunum sistemi ve göğüs kafesi ile ilgili hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini yapar. Göğüs hastalıklarının baktığı bazı hastalıklar: Astım ve alerjik hastalıklar; Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH); Akciğer kanseri; Zatürre (pnömoni); Tüberküloz (verem); Uyku apnesi; Pulmoner emboli; İnterstisyel akciğer hastalıkları; Plevra hastalıkları. Göğüs hastalıkları uzmanları, solunum fonksiyonlarını değerlendirerek tanı koyar ve kişiye özel tedavi planları oluşturur.

İyot kafesi, vücudun iyot ihtiyacını karşılamak amacıyla cilt yoluyla iyot emilimini sağlayan alternatif bir yöntemdir. İyot kafesinin bazı iddia edilen faydaları şunlardır: Tiroid fonksiyonlarının desteklenmesi. Genel sağlık için iyot sağlama. Bağışıklık sistemi desteği. Öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelme. İyot kafesi uygulamasının etkinliği ve herkes için uygun olup olmadığı konusunda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. İyot kafesi uygulamasına başlamadan önce mutlaka bir uzmana danışılması önemlidir.

Geniz eti büyümesinin bazı belirtileri: Burun tıkanıklığı ve akıntısı. Ağızdan nefes alma. Uyku sırasında horlama veya nefes durması (uyku apnesi). Kulak enfeksiyonları ve işitme problemleri. Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü. Ağız kuruluğu ve diş çürükleri. Çocuklarda büyüme geriliği ve gelişim bozuklukları. Yüzde şekil bozuklukları (adenoid yüz). Geniz eti büyümesi belirtileri görüldüğünde bir kulak burun boğaz uzmanına başvurulması önerilir.

Burun septumu, burnu iki eşit bölüme ayıran kıkırdak ve kemik yapıdır. Konka, burun içerisinde havanın akışını, ısıtılmasını ve nemlendirilmesini sağlayan organcıklardır. Konka hipertrofisi, diğer adıyla burun eti büyümesi, burun boşluğunun daralmasına ve hava akımının engellenmesine neden olur. Burun septumu ve konka ile ilgili bir sorun yaşandığında, bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına danışılması önerilir.

Broncho-Munal, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılan bir immünomodülatördür. Kullanım alanları: tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları; bronşit ve diğer solunum yolu hastalıkları; bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi gereken durumlar; alerjik hastalıklara bağlı solunum sorunları. Kullanım şekli: Genellikle ağız yoluyla alınır. Kullanım şekli ve dozu, hastanın yaşına, sağlık durumuna ve doktorun önerilerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yan etkiler: mide bulantısı; ishal; baş ağrısı; alerjik reaksiyonlar. İlaç, doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Kuş gribi (avian influenza) en çok akciğerleri etkiler. Ayrıca, kuş gribi enfeksiyonu organ yetmezliğine neden olabilir ve birkaç iç organı etkileyebilir. Kuş gribinin diğer belirtileri arasında ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrıları, baş ağrısı, bulantı, kusma ve ishal bulunur.

Psödoefedrin hidroklorür, burun ve sinüslerde oluşan dolgunluğu gidermeye yarayan bir dekonjestan ilaçtır. Başlıca kullanım alanları: Soğuk algınlığı, grip ve alerji tedavisinde kullanılır. Burun tıkanıklığı, sinüs tıkanıklığı ve kulak tıkanıklığını gidermeye yardımcı olur. Sinüs salgılarının drenajını artırır ve tıkalı östaki tüplerini açar. Psödoefedrin hidroklorür, sempatomimetik bir ilaç olduğu için vücudun sempatik sinir sistemini uyararak kalp atış hızını, kan basıncını ve solunum hızını artırabilir. Psödoefedrin hidroklorür kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Trakeada 16-22 adet kıkırdak halka bulunur. Bu halkalar, C, U, D, O ve elips şeklinde olabilir.

CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) cihazı, uyku apnesi ve diğer solunum sorunlarının tedavisinde kullanılır. Başlıca işlevleri: Solunum yolunu açık tutmak. Uyku apnesi semptomlarını hafifletmek. Uyku kalitesini artırmak. CPAP cihazı, bir uyku uzmanı veya solunum terapisti tarafından reçete edilmelidir.

Solunum yetmezliği, akciğerlerin kana yeterli oksijen sağlayamaması veya karbondioksiti dışarı atamaması sonucu ortaya çıkar. Solunum yetmezliğine neden olan bazı durumlar: KOAH, astım, zatürre gibi akciğer hastalıkları; solunum kaslarının zayıflığı veya felci; obezite; yüksek rakım; akciğer yaralanmaları; nörolojik hastalıklar; kan ve dolaşım sistemi hastalıkları; omurilik yaralanmaları, inme gibi sinir ve kas hasarları. Asidoz, solunum yetmezliği sırasında karbondioksitin yeterince atılamayıp kanda birikmesi sonucu oluşur. Asidoza neden olan bazı durumlar: KOAH, ağır astım atakları; solunum kaslarını etkileyen nöromüsküler hastalıklar; göğüs duvarı deformiteleri; ilaçlara bağlı solunum baskılanması. Solunum yetmezliği ve asidoz ciddi sağlık sorunlarıdır; belirtiler fark edildiğinde acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Solunum yolu tıkalı olan hastaya baş-çene pozisyonu verilir. Baş-çene pozisyonunun uygulanması: 1. Yaralı, baş, boyun ve gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılır. 2. Bir el yaralının alnına, diğer elin iki parmağı ise çene kemiğinin üzerine yerleştirilir. 3. Yaralı alnından bastırarak çeneden kaldırılır ve baş geriye doğru itilir. Eğer hastanın bilinci kapalı fakat solunum ve nabzı varsa, koma pozisyonu verilir. Solunum yolu tıkanıklığı durumunda ilk yardım konusunda bilgili kişilerin müdahale etmesi önemlidir.