Sel

Türkiye'de sel en çok nisan, mayıs ve haziran aylarında görülür.

Çin'de yaşanan en büyük sel, 18 Ağustos 1931 tarihinde meydana gelmiştir.

Selde yüksek yere çıkmak ölüm riskini azaltmak için önemlidir. Sel suları genellikle alçak bölgeleri kaplar ve insanları sürükleyebilir.

Evet, deniz suyunun ısınması sele neden olabilir. Deniz suyunun ısınması, çeşitli yollarla sel riskini artırır: 1. Termal Genleşme: Isınan suyun hacmi artar, bu da deniz seviyelerinin yükselmesine ve kıyı bölgelerinde su baskınlarına yol açar. 2. Buzulların Erimesi: Artan sıcaklıklar kutup bölgelerindeki buzulların erimesine ve buzulların denizlere doğru akmasına neden olur, bu da deniz seviyesini yükseltir. 3. Kıyı Erozyonu: Yükselen deniz seviyeleri, kıyı hatlarının geri çekilmesine ve kıyı topluluklarının zarar görmesine neden olabilir. 4. Şiddetli Hava Olayları: Isınan iklim, daha fazla yağmur yağdıran kasırgalara neden olabilir ve bu da iç kısımlara su taşmasına yol açar.

Muson iklimi bölgesinde yazın okyanus üzerinde esen rüzgarlar, tayfun adı verilen tropikal siklonlara neden olabilir.

Artvin'in Arhavi ilçesinde yaşanan son sel felaketi, 16-17 Eylül 2024 tarihlerinde etkili olan sağanak yağışın ardından meydana gelmiştir. Daha önceki bir sel felaketi ise 28 Temmuz 2021 tarihinde yaşanmıştır.

Beş doğal afet ve korunma yolları: 1. Deprem: Öncesi: Dolap ve devrilebilecek eşyaları duvara sabitlemek, deprem planı hazırlamak, zorunlu deprem sigortası yaptırmak. Sırası: Sarsıntı sırasında sabitlenmemiş eşyalardan uzak durup, sağlam bir eşyanın yanına çöküp "Çök-Kapan-Tutun" hareketini yapmak. Sonrası: Elektrik ve gaz vanalarını kapatmak, acil durum çantasını alarak binayı terk etmek. 2. Sel: Öncesi: Yeşil alanları korumak ve artırmak, sel riski olan alanlarda teraslama ve ağaçlandırma yapmak. Sırası: Yüksek ve güvenli bir yere ulaşmaya çalışmak, suyun içinden geçmemek. 3. Çığ: Öncesi: Çığ riski olan bölgelerden yerleşimi önlemek, yamaçlardaki bitki örtüsünü korumak. Sırası: Çığın büyüklüğüne göre güvenli bir bölgeye ulaşmak, yerden destek alarak yüzme hareketleriyle yüzeyde kalmaya çalışmak. 4. Heyelan: Öncesi: Riskli bölgelerde yerleşimden kaçınmak, drenaj kanalları açmak. Sırası: Çamur ve heyelan akıntısından uzak durup, yüksek yerlere kaçmak. 5. Orman Yangını: Öncesi: Ormanları korumak, yangınla mücadele programları uygulamak. Sırası: Yangın sırasında açık alanda enerji hatlarından ve ağaçlardan uzak durmak.

Evet, kar fırtınası sele neden olabilir. Kar fırtınaları sırasında yağan karların erimesi, akarsuların su seviyesini hızla yükseltebilir ve ani sellere yol açabilir.

Aşırı yağan yağmur ve kar erimelerinin sonucunda akarsu yataklarının taşarak tarım ve yerleşim alanlarında yaşanan su baskınlarına "sel" denir.

Elazığ'da meydana gelen sel felaketinde iki kişi hayatını kaybetti.

Sinop'ta en büyük sel felaketi 11 Ağustos 2021 tarihinde meydana gelmiştir.

İspanya'nın Aşağı Silezya bölgesinde sel felaketi 29 Ekim 2024 tarihinde meydana geldi.

Sel baskını, suyun kara yüzeyine taşması durumunu temsil eder ve doğal bir afet olarak kabul edilir. Sel baskınları, çeşitli olumsuz sonuçlara yol açar: - Can ve mal kayıpları: Binalar, araçlar ve altyapı zarar görür. - Tarım alanlarının zarar görmesi: Ekilen ürünler telef olur ve tarım toprakları verimsizleşir. - Bulaşıcı hastalık tehlikesi: Pis suların çevreye yayılması sonucu ortaya çıkar. - Ulaşımda aksamalar: Yol, köprü ve tünel gibi yerlerin zarar görmesiyle yaşanır.

Sel baskınında otelde yapılması gerekenler şunlardır: 1. Güvenlik Önlemleri: Otelin kapılarını, pencerelerini ve su giderlerini kum torbalarıyla kapatarak su girişini engellemek. 2. Değerli Eşyaların Korunması: Eşyaları yüksek yerlere saklamak. 3. Elektrik ve Gazın Kapatılması: Elektrik, su ve doğal gaz tesisatını kapatmak. 4. Afet Çantası Kullanımı: İçerisinde ilk yardım çantası, temiz su ve yiyeceklerin bulunduğu bir afet çantası hazırlamak. 5. Yetkililere Bildirim: Sel sırasında yardıma ihtiyaç duyulduğunda itfaiyeyi aramak. 6. Temizlik ve Dezenfeksiyon: Su baskını sonrası temizlik yaparken, suyun temas ettiği eşyaları iyice temizlemek ve dezenfekte etmek.

Çölde oluşan gölün görüntüleri, Libya'daki sel felaketinden sonra 21 Eylül 2023 tarihinde çekildi.

Karadeniz'deki sel felaketleri, aşırı yağışlar sonucu meydana gelmiştir. 2021 yılında Batı Karadeniz'de yaşanan sel felaketinin bazı nedenleri: - 10-12 Ağustos tarihleri arasında Kastamonu, Sinop ve Bartın'a bağlı bölgelere metrekareye düşen yağış miktarının bir yıllık toplam yağışın 3'te 2'si olması. - Ezine Çayı'nın yatağının daraltılması ve bu vadiye yapıların inşa edilmesi. - Çayın üzerindeki köprülerin kemerli olmaması ve var olanların da düz inşa edilmesi. - Bozkurt'taki tomruk deposundan gelen ağaç ve kütük parçalarının barajı andıran bir etki yaparak Ezine Çayı üzerindeki köprüyü tıkaması. 2024 yılında Trabzon'da yaşanan sel felaketinin nedenleri arasında ise şiddetli yağışlar ve taşan dere suları yer almaktadır.

Bozkurt'un sular altında kalmasının nedeni, 11 Ağustos 2021 tarihinde yaşanan şiddetli yağışlardır.

Antalya'nın Kumluca ilçesinde yaşanan sel, 12 Aralık 2022 tarihinde meydana gelmiştir.

Elazığ Fırat Nehri'nde sel, 23 Eylül 2024 tarihinde meydana gelmiştir.

Paris'te yaşanan felaketlerden biri, 1910 yılında meydana gelen sel olarak bilinmektedir. Bu felakette, Seine Nehri'nin kollarından taşan yağmur suları şehri bastı ve nehrin seviyesi normalden 8 metre daha yükseğe ulaştı. Sonuç olarak: - Pnömatik saat sistemi zarar gördü ve saatler 10.53'te durdu. - Metro tünelleri ve kanalizasyon sistemleri su altında kaldı. - Paris halkı evlerini terk etmek zorunda kaldı ve şehir yaşamı durma noktasına geldi.