Sel

Erzin İçmeler'de selin nedeni, 25-26 Eylül 2014 tarihlerinde Amanos Dağları bölgesinde yağan sağanak yağışın şiddetini artırarak sellenmeye yol açması olarak belirlenmiştir. Sel, İçmeler mevkisinde yer alan dere yatağının ağaç dal, yaprak ve molozla dolması sonucu oluşan seddenin taşması sonucu meydana gelmiştir.

Kıyı selleri en çok okyanus kıyılarında görülür.

Sel uyarı sistemleri, sel felaketlerini önceden tespit ederek zararları en aza indirmek için çeşitli bileşenler ve süreçler kullanarak çalışır. Çalışma adımları: 1. Veri Toplama: Hava durumu, su seviyeleri ve diğer çevresel faktörler hakkında sürekli veri toplanır. 2. Veri Analizi: Toplanan veriler analiz edilerek olası tehlikeler değerlendirilir. 3. Risk Değerlendirmesi: Belirlenen tehlikeler doğrultusunda risk seviyeleri tespit edilir. 4. Uyarı Sinyallerinin Yayınlanması: Risk seviyelerine göre halka ve yetkililere uyarılar yapılır. 5. Müdahale Planlarının Oluşturulması: Olası bir sel durumunda yapılacak müdahaleler planlanır. 6. Test ve İyileştirme: Sistem düzenli olarak test edilir ve geliştirilir. 7. Eğitim: Toplumun bilinçlendirilmesi ve erken uyarı sistemlerinin etkin kullanımının sağlanması için eğitim faaliyetleri yürütülür. Bu süreçte, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve akıllı algoritmalar kullanılarak sahadan gelen veriler harita üzerinde görselleştirilir ve sel riski taşıyan bölgeler belirlenir.

En ölümcül doğal afetlerden biri olan 1931 Çin selinde tahmini olarak 1.000.000-4.000.000 kişi hayatını kaybetmiştir.

Flood (sel) çeşitleri üç ana kategoriye ayrılır: fluvial, pluvial ve kıyı taşkınları: 1. Fluvial (nehir taşkınları): Nehir, göl veya dere su seviyesinin yükselerek çevredeki arazilere taşması sonucu oluşur. 2. Pluvial taşkınlar: Aşırı yağışın su birikintileri, yollar veya kuru nehir yatakları gibi normalde kuru olan alanları su basmasıyla oluşur. İki türü vardır: - Yüzey suyu taşkınları: Kentsel drenaj sistemlerinin taşması sonucu meydana gelir, genellikle sığ olup ekonomik hasara yol açar. - Ani taşkınlar: Yoğun ve yüksek hızlı su akımları şeklinde ortaya çıkar, ani yağmur veya barajların yıkılması gibi durumlarla tetiklenebilir. 3. Kıyı taşkınları: Genellikle yüksek gelgit veya fırtına dalgalarının etkisiyle deniz suyunun kıyı bölgelerine taşması sonucu oluşur.

Ünye'de sel nedeniyle 1 kişi hayatını kaybetti.

Sel felaketlerinde dünya genelinde farklı ülkelerde birçok kişi hayatını kaybetti: Demokratik Kongo Cumhuriyeti: Güney Kivu eyaletindeki sel felaketinde 62 kişi öldü. Nepal: Başkent Katmandu ve çevresindeki sel ve toprak kaymalarında 151 kişi hayatını kaybetti. İspanya: Özellikle Valensiya bölgesinde yaşanan sel felaketinde 211 kişi öldü. Avrupa genelinde: Boris Fırtınası'nın neden olduğu sellerde dokuz kişi öldü.

1931 yılında Çin'de meydana gelen Yangtze Nehri seli, kuraklık ve doğal faktörlerin birleşimi sonucu oluşmuştur. Nedenler: - 1928-1930 yılları arasında Çin'in bu bölgelerinde yaşanan sert kuraklık, tek bir damla yağmurun bile yağmamasına yol açmıştır. - 1930 yılının Kasım ayında başlayan çok çetin kış, Mart 1931'e kadar aralıksız kar yağmasına ve buzulların metrelerce yüksekliğe ulaşmasına neden olmuştur. - İlkbaharın gelmesiyle eriyen buzullar, muson yağmurlarıyla birleşince büyük bir doğal afete dönüşmüştür. Ayrıca, insan faaliyetleri de selin şiddetini artırmıştır; ormansızlaşma, sulak alanların ıslahı ve nehir dayk ağlarının aşırı genişlemesi gibi faktörler, akarsu ekosisteminin dengesini bozmuştur.

2015 Bodrum sel felaketinde 8 kişi yaralandı, ancak ölüm olmadı.

Sel ve seyelan arasındaki temel fark, su hareketinin hızı ve kaynağıdır. - Sel, genellikle uzun süreli ve yavaş gelişen su taşkınlarını ifade eder. - Seyelan ise, ani ve hızlı su hareketlerini tanımlar.

Espiye'de sel, 22 Ağustos 2020 tarihinde meydana geldi.

Dünyanın en büyük sel felaketinde yaklaşık 4 milyon kişi hayatını kaybetti.

Manavgat'ın sular altında kalmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Drenajın Tıkanması: Şiddetli yağışlar nedeniyle drenaj sistemlerinin tıkanması, sel sularının birikmesine ve istinat duvarlarının yıkılmasına yol açtı. 2. Su Kanallarının Taşması: Manavgat Irmağı üzerindeki barajlardan elektrik üretimi için bırakılan suyun artması, ırmağın taşmasına ve çevresindeki işletmelerin su altında kalmasına neden oldu. 3. Su Baskınları: Genel olarak şiddetli yağışlar, birçok mahallede su baskınlarına ve yolların suyla kaplanmasına sebep oldu.

Mila, Sisli Vadi'de yaşanan sel felaketinden yaralı olarak kurtuldu.

Fırat Nehrinin taşması sonucu şu olaylar meydana gelmiştir: 1. Şanlıurfa'nın Birecik ilçesinde taşkın önleme duvarı ve yürüyüş yolu çökmüştür. 2. Suriye'de Fırat Nehri'nin bazı kısımları siyah renkte akmaya başlamış, bu durum petrol kaçakçılığı ve nehir suyunun kirlenmesi nedeniyle olmuştur. 3. Erzincan'ın Tercan ilçesinde aşırı yağışlar ve eriyen karlar nedeniyle yüzlerce dönüm tarım arazisi sular altında kalmış ve bazı köy yolları ulaşıma kapanmıştır. 4. Genel olarak suyun taşması, yeraltı suyunun azalmasına ve yüzey suyunun kirlenmesine yol açarak bölgede çeşitli hastalıklara neden olmuştur.

Karların erimesi sonucunda heyelan ve sel gibi afetler oluşabilir.

2016 Arhavi selinde 8 kişi hayatını kaybetti.

Su baskını, sellerin veya eriyen kar sularının katılmasıyla kabaran akarsuların yataklarından taşarak çevreyi basması durumunu temsil eder.

Sinop'un Ayancık ilçesinde selden hayatını kaybedenler, Babaçay köyünde bulunmuştur.

Trabzon'da yaşanan sel felaketlerinde toplamda 6 kişi hayatını kaybetmiştir.