Pediatri

Displaziye neden olan bazı faktörler: Kronik enfeksiyonlar: Human papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu, özellikle rahim ağzı displazisine yol açabilir. Uzun süreli iltihaplar. Genetik faktörler. Bazı kimyasal maddelere maruz kalma. Sigara içmek: Sigara dumanındaki zararlı kimyasallar, hücrelerin DNA'sına zarar vererek anormal hücre büyümesine yol açabilir. Zayıf bağışıklık sistemi. Dietilstilbestrol maddesine maruz kalma: Kadınlık hormonu östrojenin sentetik bir formudur. Çok fazla doğum yapmak ve genç yaşta gebelik. Önceki cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.

Eozinofilik plastik bronşiolit hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bronşiolit hakkında genel bilgi verilebilir. Bronşiolit, genellikle 2 yaş altındaki bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen bir akciğer enfeksiyonudur. Belirtiler: burun akıntısı veya tıkanıklık; hafif ateş; öksürük; hırıltılı solunum; hızlı veya zor nefes alma. Tedavi, genellikle evde destekleyici bakımla yapılır.

3 yaşındaki bir çocuğun sağlık kontrolü için çocuk hastalıkları uzmanına (pediatrist) başvurulmalıdır. Pediatristler, çocukların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimini takip ederek olası sağlık risklerini erken aşamada belirler ve çocukların sağlıklı bir yaşam sürmesini amaçlar. Belirli bir sağlık sorunu için daha spesifik bir uzmana ihtiyaç duyulması durumunda, pediatristler aileleri doğru doktora yönlendirecektir. Örneğin, çocuğun konuşma gelişiminde gecikme varsa, çocuk nörolojisi bölümüne başvurulmalıdır.

Pankreatik duktal adenokarsinom (PDAC), pankreastaki ekzokrin hücreleri etkileyen bir kanser türüdür ve genellikle çevresel ve genetik faktörlerin kombinasyonu nedeniyle ortaya çıkar. PDAC'nin bazı nedenleri: Genetik faktörler: Gen mutasyonları. Kalıtsal sendromlar. Yaşam tarzı ve çevresel faktörler: Sigara kullanımı. Obezite. Diyabet. Kronik pankreatit. Alkol ve kimyasal maruziyet.

Alt ıslatma (enürezis) nedenleri çeşitli olabilir ve genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar: 1. Genetik faktörler: Ailede enürezis öyküsü olması, çocuğun bu durumu yaşama olasılığını artırır. 2. Mesane ve idrar yolları: Mesane hacminin küçük olması veya mesane kaslarının yanlış çalışması alt ıslatmaya yol açabilir. 3. Uyku ile ilgili nedenler: Çocukların uykularının derin olması ve uyandırılmalarının zor olması. 4. Hormonal etkenler: Arginin vasopressin (AVP) hormonunun çalışmasında bir sorun olması, gece idrar üretiminin artarak enürezise neden olabilir. 5. Psikolojik nedenler: Yeni doğan bir kardeşe karşı gelişen saldırgan duygular veya travmatik olaylar gibi psikolojik sorunlar alt ıslatmaya yol açabilir. 6. İlaçlar ve hastalıklar: Diyabet veya üriner sistemi etkileyen hastalıkların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. Alt ıslatma sorunu yaşayan çocukların bir uzmana danışması önerilir.

Çocuk romatolojisi, 0-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenlerde görülen romatizmal hastalıkların teşhis ve tedavisiyle ilgilenir. Çocuk romatolojisinin baktığı bazı hastalıklar: Juvenil idiyopatik artrit (JIA). Sistemik lupus eritematozus (SLE). Ailevi Akdeniz ateşi (FMF). Kawasaki hastalığı. Vaskülitler. Juvenil dermatomiyozit. Çocuk romatolojisi, bu hastalıkların yanı sıra, bağışıklık sistemi kaynaklı enflamatuvar hastalıkların teşhis ve tedavisini de sağlar.

Büyüme hormonu iğnesi, genellikle kız çocuklarında 14-16, erkek çocuklarında ise 16-18 yaşına kadar etkilidir. Bu yaşlar, kemiklerin büyüme plaklarının kapanma yaşlarıdır. Yetişkinlerde bu tedavi etkili değildir çünkü büyüme plakları kapanmıştır.

Çocuk üroloji muayenesi, çocuğun genel sağlık durumu, ürolojik sağlığı ve gelişim süreci dikkate alınarak yapılır. Muayene adımları: 1. Şikayetle ilgili hikaye alımı (anamnez). 2. Genel durum değerlendirmesi. 3. Fiziksel muayene. 4. Görüntüleme ve testler. Amaç, ürolojik sorunların doğru bir şekilde tanımlanması ve tedavi planının oluşturulmasıdır.

Ventriküler Septal Defekt (VSD) tehlikeli bir hastalık olarak kabul edilebilir, çünkü deliğin büyüklüğü ve konumuna bağlı olarak ciddi komplikasyonlara yol açabilir. VSD'nin bazı tehlikeleri: Kalp yetmezliği: Kalpte aşırı yüklenme ve kalbin daha fazla çalışması, kalp yetmezliğine neden olabilir. Enfeksiyonlar: Tedavi edilmezse akciğer enfeksiyonları ve endokardit (kalbin iç tabakasının iltihabı) riski artar. Büyüme geriliği: Özellikle küçük deliklerde büyüme ve gelişme geriliği görülebilir. Pulmoner hipertansiyon: Akciğer kan basıncında artış meydana gelebilir. Küçük boyutlu VSD'ler genellikle kendiliğinden kapanabilir veya tedavi gerektirmez.

Pediatri dersinde yer alan bazı dersler şunlardır: pediatri giriş; pediatrik hasta yaklaşımı; pediatride tanı yöntemleri; gebelik ve doğum fizyolojisi; çocuklarda büyüme-gelişme; pediatride sık görülen problemler; çocuk izleminin prensipleri; pediatrik acil durumlar; yenidoğanın fizyolojik özellikleri, sık görülen hastalıklar ve prematürite; gastrointestinal sistem enfeksiyonları ve paraziter hastalıklar; bağışıklık sistemi ve aşılar; çocukluk çağı bulaşıcı hastalıkları ve solunum yolu enfeksiyonları; anemiler; alerjik hastalıklar, kaza ve yaralanmalardan korunma; adolesan sağlığı ve sorunları; pediatrik acil cerrahi ve ortopedik sorunlar. Ayrıca, TUS (Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı) pediatri dersinde yer alan konular arasında yenidoğan, genetik, büyüme ve gelişme, beslenme, gastroenteroloji, hepatobiliyer sistem, nöroloji, kardiyoloji, göğüs hastalıkları, döküntülü hastalıklar, bağışıklama, alerji, immünoloji, enfeksiyon hastalıkları, endokrinoloji, metabolik hastalıklar, hematoloji, onkoloji, nefroloji, romatoloji, acil tıp, zehirlenme ve yoğun bakım, çocuk psikiyatrisi ve çocuk cerrahisi gibi alanlar da bulunmaktadır.

Çocuk gelişimi anamnez formu, çocuk danışanlar başvurduğunda, çocukların genel sağlığını ve ruh sağlığını değerlendirmek, tanılama işlemi yapabilmek için sorulan soruların ve cevapların kayıt altına alınmasını ifade eder. Bu formda genellikle şu bilgiler yer alır: Hasta/danışan bilgileri. Hastanın/danışanın geçmiş öyküsü. Başvurma nedeni ve öyküsü. Pediatrik anamnez sürecinde hem çocuğun hem de çocuğun ailesinin veya bakım verenin katılımı gereklidir.

Çocuklarda deri soyulması için çocuk doktoru veya dermatologa başvurulmalıdır. Deri soyulmasının nedeni belirlenene kadar, cildi nemlendirmeye yönelik basit önlemler alınabilir.

TUS'ta pediatri alanında en çok soru çıkan konular şunlardır: Yenidoğan; Kardiyoloji; Nöroloji; Gastroenteroloji ve Hepatoloji; Hematoloji. Ayrıca, son yıllarda Acil Tıp ve Yoğun Bakım konuları da sıkça soru çıkmaktadır. TUS'ta pediatri soru dağılımı her yıl değişebilir, bu nedenle güncel kaynakları takip etmek önemlidir.

Oksoloji, insan bedeninin büyümesi ve gelişmesini ele alan bir meta-terimdir. Oksoloji, sağlık bilimleri, tıp, pediatri, endokrinoloji, fizyoloji ve epidemiyoloji gibi alanlarla yakından ilişkilidir. Ancak, belirli hastalıkların teşhisi ve tedavisi için doğrudan bir uzmanlık alanı değildir. Hastalıkların teşhisi ve tedavisi için ilgili uzmanlık alanlarına (örneğin, endokrinoloji, pediatri) başvurulması gerekmektedir.

Konjenital hipotiroidili bir bebeğin ne zaman düzeleceği, hastalığın kalıcılığına ve tedaviye verilen yanıta bağlıdır. Geçici konjenital hipotiroidi: Bazı bebeklerde görülen geçici TSH yüksekliği durumunda, tedavi 2,5-3 yaşına kadar kesintisiz devam eder. Kalıcı konjenital hipotiroidi: Gerçek konjenital hipotiroidili çocukların ömür boyu tiroid hormon tedavisi almaları gerekir. Konjenital hipotiroidi, erken teşhis ve tedavi edilmezse kalıcı zeka geriliğine neden olabilir. Tedavi ve takip süreci için mutlaka bir çocuk endokrinoloğuna başvurulmalıdır.

Boyun eğrisinin düzelme yaşı, eğriliğin türüne ve nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bebeklerde boyun eğriliği (tortikolis) genellikle erken teşhis ve tedavi ile ilk 6 ay içinde düzelir. Yetişkinlerde boyun eğriliği, kas tutulmaları veya spazmlardan kaynaklanıyorsa, ilaç tedavisi ve fizik tedavi ile kısa sürede düzelebilir. Boyun eğriliğinin tedavisi için en doğru yaşı belirlemek amacıyla bir uzmana danışılması önerilir.

Prof. Dr. Serdar Kula, çocuk kardiyolojisi alanında uzmandır. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'nda görev yapmaktadır.

Prof. Dr. İnci Nur Saltık Temizel, Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi'nde görev yapmaktadır. Adres: Hacettepe, Gevher Nesibe Cad., Altındağ, Ankara.

Yenidoğan topuk kanı testi, kistik fibrozis tanısını kesin olarak koymaz, ancak hastalığın erken teşhisini sağlar. Bu testle birlikte, kistik fibrozis dahil olmak üzere spinal musküler atrofi, fenilketonüri, doğumsal hipotiroidizm, biyotinidaz eksikliği ve konjenital adrenal hiperplazi gibi nadir ancak ciddi sağlık sorunlarının taraması yapılır. Erken teşhis sayesinde, bu hastalıkların olumsuz etkileri önlenebilir ve zamanında tedaviye başlanabilir.

Nelson Pediatri, 2 ciltten oluşmaktadır.