Pediatri

Piloromiyotomi sonrası beslenme, ameliyatın türüne ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak şu öneriler dikkate alınmalıdır: 1. Sıvı Diyeti: Ameliyat sonrası ilk günlerde sıvı diyetine geçmek önemlidir. 2. Protein Alımı: Protein, doku onarımı için gereklidir. 3. Lifli Gıdalar: Kabızlığı önlemek için sebze, meyve ve tam tahıllı gıdalar tüketilmelidir. 4. Tuz ve Şekerden Kaçınma: Ödemi artırabileceği için tuz, iyileşmeyi yavaşlatabileceği için işlenmiş şekerden kaçınılmalıdır. 5. Alkol ve Kafein Tüketimi: Kan dolaşımını olumsuz etkileyebileceği için sınırlandırılmalıdır. 6. Küçük Porsiyonlar: Yemeklerin yavaş ve küçük porsiyonlar halinde tüketilmesi sindirimi kolaylaştırır. Beslenme planı, mutlaka bir diyetisyen ve doktor eşliğinde oluşturulmalıdır.

Patent Duktus Arteriozus (PDA), genellikle doğumdan hemen sonra duktus arteriozusun kapanmaması nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri belirlenmiştir: Erken doğum: Prematüre bebeklerde PDA riski daha yüksektir. Aile öyküsü ve genetik durumlar: Kalp hastalığı ve down sendromu gibi genetik durumlar PDA riskini artırır. Gebelik döneminde kızamıkçık enfeksiyonu: Annede kızamıkçık enfeksiyonu olması, bebeğin kalp kusuru riskini yükseltir. Yüksek rakımda doğmak: 10.000 feet (3.048 metre) üzerinde doğan bebeklerde PDA riski daha fazladır. Cinsiyet: PDA, kız bebeklerde erkeklere göre 2 kat daha fazla görülür. Ayrıca, ilaç kullanımı da PDA gelişimine katkıda bulunabilir; örneğin, yenidoğan yoğun bakımında kullanılan bazı ilaçlar bu riski artırabilir.

Büyüme hormonu iğnesi, kemiklerdeki büyüme plakları (epifiz hatları) açık olduğu sürece boy uzatıcı etki gösterir. Dolayısıyla, büyüme hormonu iğnesi 20 yaşına kadar boy uzatma amacıyla kullanılabilir. Kesin tedavi planı için bir çocuk endokrin uzmanına danışmak gereklidir.

Çocuk romatolojisi, 0-18 yaş arası çocuklarda görülen aşağıdaki hastalıkların teşhis ve tedavisiyle ilgilenir: Juvenil İdiyopatik Artrit (JİA): Çocukluk çağının eklem romatizması. Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF): Genetik kalıtım gösteren, periyodik ateş ve eklem şikayetleri ile seyreden bir hastalık. PFAPA: Genetik geçisi tam olarak bilinmeyen, tekrarlayan yüksek ateş ve ağız yarası gibi şikayetlerle seyreden bir hastalık. Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan bir hastalık. Vaskülitler: Damarların iltihaplanması ile karakterize hastalıklar. Behçet Hastalığı: Özellikle gözleri, cildi ve eklemleri etkileyen bir hastalık. Bu hastalıklar, çocukların kas-iskelet sistemi ve bağ dokularını etkileyebilir ve normal büyüme ve gelişmelerini engelleyebilir.

Çocuk üroloji muayenesi, çocukların fiziksel, psikolojik ve duygusal durumlarını göz önünde bulundurarak yapılan özel bir değerlendirmedir. Muayene süreci genellikle şu adımları içerir: 1. Anamnez (Şikayet Hikayesi): Çocuğun şikayetlerinin, genel sağlık durumunun, ailesel geçmişin ve tuvalet alışkanlıklarının dinlenmesi. 2. Genel Durum Değerlendirmesi: Çocuğun büyüme ve gelişimi, yaşamsal bulguları (nabız, kan basıncı, solunum) gibi unsurların gözden geçirilmesi. 3. Fiziksel Muayene: Genital organlar ve idrar sisteminin detaylı olarak değerlendirilmesi. 4. Laboratuvar Testleri ve Görüntüleme: İdrar tahlili, kan testleri, üriner sistem ultrasonografisi gibi gerekli görülen testlerin yapılması. 5. Psiko-Sosyal Değerlendirme: Çocuğun sosyal gelişimi, okuldaki stresi ve evdeki tuvalet eğitimi ile ilgili zorlukların anlaşılması. Bu süreçte, çocuğun rahatlaması ve stres yaşamaması için doktor ve aile birlikte hareket eder.

Alt ıslatma (enürezis) nedenleri çeşitli olabilir ve genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar: 1. Genetik faktörler: Ailede enürezis öyküsü olması, çocuğun bu durumu yaşama olasılığını artırır. 2. Mesane ve idrar yolları: Mesane hacminin küçük olması veya mesane kaslarının yanlış çalışması alt ıslatmaya yol açabilir. 3. Uyku ile ilgili nedenler: Çocukların uykularının derin olması ve uyandırılmalarının zor olması. 4. Hormonal etkenler: Arginin vasopressin (AVP) hormonunun çalışmasında bir sorun olması, gece idrar üretiminin artarak enürezise neden olabilir. 5. Psikolojik nedenler: Yeni doğan bir kardeşe karşı gelişen saldırgan duygular veya travmatik olaylar gibi psikolojik sorunlar alt ıslatmaya yol açabilir. 6. İlaçlar ve hastalıklar: Diyabet veya üriner sistemi etkileyen hastalıkların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. Alt ıslatma sorunu yaşayan çocukların bir uzmana danışması önerilir.

Eozinofilik plastik bronşiolit, hava yollarında büyük tıkayıcı kitlelerin (cast) bulunması ile karakterize edilen, hayatı tehdit eden bir bozukluk türüdür. Bu durum, genellikle çocuklarda görülür ve astım veya atopi öyküsü olan hastalarda ortaya çıkabilir, ancak bu her zaman böyle değildir. Belirtileri arasında öksürük, hırıltı ve bir akciğerin tamamen çökmesi yer alır. Teşhis için bronoskopi gereklidir ve tedavi genellikle ilk cast çıkarıldıktan sonra semptomların düzelmesiyle sonuçlanır, ancak bazı hastalarda tekrarlayabilir.

3 yaşındaki bir çocuğun sağlık kontrolü için çocuk hastalıkları uzmanına (pediatrist) başvurulmalıdır. Pediatristler, çocukların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimini takip ederek olası sağlık risklerini erken aşamada belirler ve çocukların sağlıklı bir yaşam sürmesini amaçlar. Belirli bir sağlık sorunu için daha spesifik bir uzmana ihtiyaç duyulması durumunda, pediatristler aileleri doğru doktora yönlendirecektir. Örneğin, çocuğun konuşma gelişiminde gecikme varsa, çocuk nörolojisi bölümüne başvurulmalıdır.

Pediatride en çok soru çıkan konular şunlardır: 1. Yenidoğan. 2. Kardiyoloji. 3. Nöroloji. 4. Gastroenteroloji ve Hepatoloji. 5. Hematoloji. Ayrıca, Acil Tıp ve Zehirlenmeler konuları da sıkça soru çıkan diğer alanlar arasındadır.

Çocuk gelişimi anamnez formu, çocukların genel sağlık ve ruh sağlığını değerlendirmek, tanılama yapabilmek için kullanılan bir bilgi toplama aracıdır. Bu formda yer alabilecek bazı bilgiler şunlardır: Hasta/danışan bilgileri: Çocuğun adı, soyadı, yaşı, cinsiyeti, fiziksel bilgileri, adresi, mesleği veya eğitim durumu gibi temel bilgiler. Çocuğun özgeçmişi: Daha önce geçirdiği hastalıklar, ameliyatlar, kullanılan ilaçlar, aile bireylerinde görülen hastalıklar gibi çocuğun genel sağlık durumu hakkında bilgiler. Başvurma nedeni ve öyküsü: Çocuğun başvuru nedeni ve şikayetlerinin dinlenmesi. Gebelik süreci: Çocuğun ebeveynlerinin görüşmeye katılmasıyla, gebelik süreci hakkında bilgiler. Anamnez formu, çocuk psikolojisi veya pediatri alanında uzman kişiler tarafından doldurulur.

Ventriküler Septal Defekt (VSD), tehlikeli bir hastalık olarak kabul edilebilir çünkü tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. VSD'nin tehlikeleri arasında şunlar bulunur: - Kalp yetmezliği: Kalbin fazla yüklenmesi nedeniyle yeterince kan pompalayamaması. - Pulmoner hipertansiyon: Akciğer damarlarında yüksek basınç oluşması, bu da akciğer ve kalp sağlığını olumsuz etkiler. - Sık solunum yolu enfeksiyonları: Kalbin etkilenmesi, akciğerlerin yeterince oksijen almasını engelleyerek enfeksiyon riskini artırır. - Aritmi: Kalp ritminin bozulması. - Siyanoz: Ciltte morarma. Bu nedenle, VSD'nin erken teşhisi ve tedavisi önemlidir.

Çocuklarda deri soyulması için pediatrik dermatoloji bölümüne gidilir.

Oksoloji, insan bedeninin büyümesini ve gelişmesini ele alan bir bilim dalıdır. Bu nedenle, oksoloji doğrudan hastalıklara değil, genel sağlık ve gelişimle ilgili konulara odaklanır. Oksolojinin ilişkili olduğu bazı tıbbi alanlar ve uzmanlar şunlardır: - Pediatri: Çocuk sağlığı ve hastalıklarıyla ilgilenir. - Endokrinoloji: Bezler ve hormonların bozukluklarını teşhis ve tedavi eder. - Fizyoloji ve Epidemiyoloji: Vücut fonksiyonlarının ve hastalıkların yayılımının incelenmesiyle ilgilenir.

Konjenital hipotiroidili bir bebeğin tamamen düzelmesi, tedaviye erken başlanması ve düzenli devam edilmesi durumunda mümkündür. İlk 3-4 hafta içinde tedaviye başlanılması, hipotiroidiye bağlı zeka geriliğini önlemek için kritik öneme sahiptir. Tedaviye rağmen, bazı çocuklarda geçici TSH yüksekliği devam edebilir ve bu durum 2.5-3 yaş arasında tedavi kesilmesini gerektirebilir. Her durumda, kesin teşhis ve tedavi için bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır.

Pediatride alınan dersler, genellikle çocuk sağlığı ve hastalıkları odaklıdır ve aşağıdaki konuları kapsar: 1. Pediatri Giriş ve Pediatrik Hasta Yaklaşımı: Pediatrinin temel prensipleri ve hasta değerlendirme yöntemleri. 2. Gebelik ve Doğum Fizyolojisi: Gebelik süreci ve doğum fizyolojisi hakkında bilgi. 3. Çocuklarda Büyüme ve Gelişme: Çocukların fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişim süreçleri. 4. Pediatride Sık Görülen Problemler: Çocuklarda sık karşılaşılan hastalıklar ve acil durumlar. 5. Bağışıklık Sistemi ve Aşılar: Bağışıklık sistemi ve aşıların önemi. 6. Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonları: Mide-bağırsak sistemi enfeksiyonları ve paraziter hastalıklar. 7. Solunum Yolu Enfeksiyonları: Çocukluk çağı bulaşıcı hastalıkları ve solunum yolu enfeksiyonları. 8. Anemiler ve Alerjik Hastalıklar: Anemi ve alerjik hastalıkların özellikleri. 9. Adolesan Sağlığı ve Sorunları: Ergenlik dönemi sağlığı ve sorunları. 10. Pediatrik Acil Cerrahi ve Ortopedik Sorunlar: Pediatrik acil durumlar ve cerrahi müdahaleler. Bu dersler, pediatri uzmanlarının çocukların sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli bilgi ve becerileri kazanmalarını sağlar.

Boyun eğrisi (tortikolis) tedavisi, yaşa bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bebeklerde görülen tortikolis, genellikle ilk 6 ayda yapılan egzersizlerle ameliyata gerek kalmadan düzeltilebilir. Yetişkinlerde ise boyun eğriliği, kas tutulmaları veya spazmlar nedeniyle ortaya çıkarsa, basit ilaç tedavisi ve fizik tedavi ile iyileşme sağlanabilir. Her durumda, kesin tanı ve tedavi için bir doktora başvurmak önemlidir.

Çocuklarda kalp anjiyosundan sonra iyileşme süreci, genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişir. İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar: - İlk saatler: Hasta, kanama, enfeksiyon veya damar tıkanıklığı gibi komplikasyonlar açısından izlenmek üzere hastanede tutulur. - Fiziksel aktivite: İlk 24 saat boyunca istirahat önerilir, ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. - İlaç kullanımı: Doktor tarafından reçete edilen ilaçların düzenli olarak kullanılması önemlidir. - Beslenme: Kalp sağlığını destekleyen besinler tercih edilmeli, yağlı, tuzlu ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır. Kesin iyileşme süreci ve takip gereksinimleri için çocuğun tedavi eden doktoruna danışılması önerilir.

Nelson Pediatri kitabı 2 cilt olarak yayımlanmıştır.

Prof. Dr. Serdar Kula, çocuk sağlığı ve hastalıkları alanında uzmandır.

Yenidoğan topuk kanı testi, kistik fibrozis tanısını kesin olarak koymaz, ancak bu hastalığın erken teşhisini sağlar. Topuk kanı testi ile kistik fibrozis tarama sonucu pozitif çıktığında, bebek ter testi için bir merkeze sevk edilir.