Öğütler

Terzi Baba'nın bazı sözleri: "Eğer ben konuşursam yoruluyorum, ama o konuşursa hiç yorulmuyorum". "Gönül nedir diyene gönül veresim gelir / Gönülden bilmeyene hissiz diyesim gelir / Sevda nedir, aşk nedir, bunu bilmek gerekir / Bunu bilen âşığı her dem göresim gelir". "Her şeyin bir bedeli vardır. Rû’yetullahın bedeli de can’dır. Biz bu pazarda ‘can’ alır, ‘can’ satarız". "Nefsi benlikten, izafi benlikten kurtulmadıkça yolumuz ve ufkumuz açılamaz". "Şeriatta, duygular vardır, bilinmez / Tarikatta, duygular vardır, bilinir ama hakim olunamaz / Hakikatte, duygular vardır, bilinir, hakim olunur / Marifette ise, kişi duyguyu imha ve ihya edebilir". "Bu kapıdan içeri herkes girebilir. Ancak gönül kapısından içeri kimler girebilir. Ona biz karar veririz. Mesele bu kapıdan içeriye girmek değil, gönül kapısından içeriye girmektir". "Sanat, ilim, musiki / Bir de ilahi aşk / Varsa eğer gayreti / Olur insan vallahi". "Besmele, gönül kapısının önünde bir izin ve müsaade isteme tavrıdır". "O’nun konuşmaya başlaması ile o görünmeyen latif âlemler, sırası ile harf, kelime, cümle konu olarak zahir oluverirler". "İlim, gel ey vehbi, ilim nedir beyan et, murad nedir ilimden sen ayan et".

İşte bazı güzel öğütler: "Sen doğru ol da! Varsın sanan eğri sansın" (Sadi-i Şirazi). "Hata yapın: Hiç hata yapmamış bir insan yeni bir şey denememiş demektir" (Albert Einstein). "Tüm gücünle diğer insanlara yardım etmeye çalış. Eğer mutluluk veremiyorsan en azından zarar verme" (Şaman öğüdü). "Günde en az bir saat sessizliğe zaman ayırın. Buna en az iletişime olduğu kadar ihtiyacınız var" (Şaman öğüdü). "Sevebilme yeteneği dünya üzerindeki en önemli yetenektir. Herkesi sevmeyi öğrenin, düşmanlarınızı bile" (Şaman öğüdü). "Kaynayan bir kazanın kapağını kapatmakla kaynamayı durduramazsınız" (Mehmet Ali Kaya). Ayrıca, hediyemen.com ve neoldu.com.tr sitelerinde de birçok güzel öğüt bulunmaktadır.

Ali Fuad Başgil'in "Gençlerle Başbaşa" kitabı, gençlere başarılı olma yolunda rehberlik etmek amacıyla yazılmıştır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Başarılı olmanın tehlikeleri ve düşmanları. Başarılı olmanın şartları. Terbiyenin ruh ve karakter üzerindeki etkisi. Başarı ve verimli çalışma. Çalışma hayatının ve başarılı olmanın kanunları. Kitap, gençlerin sorunlarına çözüm sunmayı, onları karşılaşacakları engeller konusunda bilinçlendirmeyi ve meslek seçimlerinde doğru kararlar almalarına yardımcı olmayı hedefler.

Hatırlı Satırlar, İbnü'l-Cevzi'nin hayatının ileri yaşlarında kaleme aldığı Saydul Hatr isimli eserinden 130 başlığın tercüme edilmesiyle oluşturulmuş bir kitaptır. Kitapta ele alınan bazı konular: Vakitlerin nasıl geçirilmesi gerektiği hakkında öğütler. İnsanların sadece ilimle değil, amel ile birlikte olması gerekliliği. İlmin önemi ve alimlerin hem kendi geçimlerini sağlamaları hem de öğrendiklerini amele dönüştürmeleri gerektiği. Nefis terbiyesi, ihlas, duanın edepleri gibi konular. Şeytanın hileleri, riya, hased, kibir, gıybet gibi kötü hasletlerin sebepleri. İfrat ve tefritten uzak, vasat bir ümmet olmanın gerekliliği. Ayrıca, kitabın son bölümünde İbnü'l-Cevzi'nin oğluna yaptığı öğütler yer alır.

Ömer Seyfettin'in "Üç Öğüt" (veya "Üç Nasihat") adlı hikayesi, iş bulabilmek için İstanbul'a giden genç bir köylünün, bir alime kapıcı olarak çalışmaya başlamasını ve her yıl aldığı bir altın ve bir öğüt sayesinde hayatının nasıl değiştiğini anlatır. Hikayede verilen üç öğüt ve bunların Durmuş üzerindeki etkileri şu şekildedir: 1. "Yolunu, izini bilmediğin yere gitme!". 2. "Emanete hıyanetlik etme!". 3. "Eşini gece misafirliğe gönderme!". Hikaye, bazen bir nasihatin, binlerce liradan daha faydalı olabileceğini vurgular.

Çocuklarla Başbaşa kitabı, Mahmud Esad Coşan'ın Gülçocuk dergisinde çocuklara hitaben yazmış olduğu yazıların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Kitapta, iman, İslam, namaz, ahiret inancı gibi İslami konuların yanında okul, öğrencilik, ders çalışma, yabancı dil gibi konularda da bilgiler aktarılmakta ve öğütler verilmektedir. Yazar, soyut kavramları çocukların anlayabileceği şekilde somutlaştırmış ve kendi hayatından ya da çevresinden örnekler vermiştir. Kitap, çocukların anlayabileceği şekilde hazırlanmış olup, en fazla 3 sayfadan oluşan bölümlere ayrılmıştır.

Beş atasözünün hikayeleri: 1. "Gülme komşuna, gelir başına". 2. "Her horoz kendi çöplüğünde öter". 3. "Çivi çıkar, yarası kalır". 4. "Azıcık aşım kaygısız başım". 5. "Ne ekersen, onu biçersin".

Rocky Balboa, oğluna şu öğütleri verir: İşler yolunda gitmediğinde suçlayacak yerler aradın. Dünya her zaman güllük gülistanlık değildir, acımasız ve kötü bir yerdir. Ne kadar güçlü olduğun önemli değil, önemli olan o darbeyi yedikten sonra ileriye doğru devam edip etmediğindir. Kaç darbe alıp hayatta yoluna devam edebiliyorsun, işte kazanmak böyle bir şey. Şimdi ne hak ettiğini biliyorsan, hak ettiğin şeyi al. Ama o darbeleri almaya hazır olmalısın ve birilerini suçlayıp "İstediğim yere gelemedim, sebebi oydu veya buydu ya da her neyse" diyemezsin. Bu öğütler, 2006 yapımı Rocky Balboa filminde yer alır.

"Bedava peynir sadece fare kapanında olur" sözü, kolay elde edilen şeylerin dolaylı bir tehlike veya endişe içerdiğini ifade eder. Bu söz, "ucuz etin yahnisi yenmez" ve "suyla peynir gemisi yürümez" atasözlerinin bir kompozisyonudur. Ayrıca, bu söz şu anlamlara da gelebilir: Bir ürüne para ödenmiyorsa, ürün kullanıcı olabilir. Hayattaki en pahalı şeyler bedava olanlardır. Bu söz, dolandırıcılık ve kişisel verilerin ticari bir meta olarak kullanılması gibi durumlara karşı dikkatli olunması gerektiğini de vurgular.

Yanlış yola giden birine "yanlış yoldasın" denebilir. Ayrıca, yanlış yolda olunduğuna işaret eden bazı evrensel işaretler de vardır: Kazalar ve unutkanlık. Sürekli geç kalma. Eşyaları kırmak veya düşürmek. Başlanan işi bitirmede zorluk. Bu tür durumlarda, doğru yönü bulmak için içsel hedeflere odaklanmak ve daha net olmak önerilir.

"Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz" atasözü, hayatta hiçbir şey için "olmaz" denmemesi gerektiğini öğütler. Örnek cümle: "Sen olmasını istediğin bir şey için yeterince çaba gösterirsen o mutlaka olacaktır. Hayatta hiçbir şey için 'olmaz' deme!".

Babil'in Kervan Taciri, George S. Clason tarafından yazılmış, para kazanma ve elde edilen parayı değerlendirme üzerine ekonomik öğütler sunan bir kitaptır. Kitapta, Babil'de yaşayan ve zenginliğiyle ün salmış Arkad'ın hikayesi anlatılır. Arkad'ın arkadaşları Kobbi ve Bansir, onun nasıl bu kadar zengin olduğunu merak edip sorarlar. Kitap, 21. yüzyılda bile geçerli olan para kazanma yollarını anlatması açısından okuyucular için faydalı kabul edilir.

"Kafana tokadan başka bir şey takma" ifadesi, birinin derdini anlattığında, kişinin yanlış birisiyle dertleştiğini anlamasını sağlayan bir cümle olarak tanımlanır. Ayrıca, bu ifade, "takma kafana" cümlesinin daha uzun ve komik bir söyleniş şekli olarak da kullanılır. Bunun yanı sıra, bir kişiye saç tokası hediye edilirken söylenebilecek güzel bir söz olarak da kabul edilir. Bu ifadenin, insan olmayı küçümseyici bir yaklaşım olduğu ve insanın aklı, zekası ve sorumluluk duygusuyla var olduğunu göz ardı ettiği de düşünülmektedir. Son olarak, TikTok gibi platformlarda, özgüven ve huzur bulmanın yollarını keşfetmeyi teşvik eden bir slogan olarak da kullanılmaktadır.

"Arkama dayanma olur, ağaca dayanma kurur" atasözü, insanların birbirlerine destek oldukları ancak bu desteğin sürekli olmadığı anlamına gelir. Bu atasözü ile ilgili bir hikaye örneği, cebinde delik olan ve babasının desteğine güvenerek yaşayan bir genç ile ilgilidir.

Şeyh Edebali'nin Osman Bey'e verdiği öğütlerden hangisinin daha önemli olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. Ancak, bazı öğütlerin özellikle vurgulandığı görülmektedir: Haklıyken mücadeleden korkmamak. Sabır ve hoşgörünün önemi. Adalet ve bağışlama. Bilginin değeri. Öğütlerin tamamı, Osmanlı devlet felsefesinin temelleri olarak kabul edilir ve günümüz yöneticileri için de rehberlik edici nitelik taşır.

"Üç Öğüt" masalında geçen atasözleri şunlardır: 1. Kim söylerse söylesin, olmayacak şeye inanma. 2. Geçmişe üzülme, geçip gitti mi ona hasret çekme. 3. Emanete hıyanetlik etme. Bu atasözleri, masalın ana temalarını ve öğütlerini oluşturur.

Ayı ile tilki masalının anlatmak istediği şey, dostluğun ve işbirliğinin önemini vurgulamaktır. Bir diğer masalda ise çalışkanlığın ve dürüstlüğün karşılığını almak teması işlenmiştir. Ayrıca, her duyduğuna inanmamak ve verilen her öğüdü, söylenen her fikri araştırmadan doğru saymamak gerektiği mesajı da verilebilir.

Alimlere göre en büyük söz olarak değerlendirilebilecek bazı sözler şunlardır: "İki şeyi asla unutma; Allah'ı ve ölümü" "İki şeyi de unut; yaptığın iyiliği, gördüğün kötülüğü". "Bedenine değil kendine değer ver ve gönlünü olgunlaştır! Çünkü kişi; bedeni kadar değil ruhu kadar insandır" "Ne kadar güzel deme. Ne kadar güzel yaratılmış de" "Ulaşamadığına tevekkül, ulaştığına razı, kaybettiğine sabır gösteren kişi takva ehlindendir" Alimlerin sözlerine dair daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: neoldu.com.tr; fikriyat.com; ilimyuvasi.com; yukarikayalar.wordpress.com; guzelsozler.biz.

Açgözlü Kedi masalı, açgözlülüğün sonuçlarını ve paylaşmanın, dostluğun önemini anlatır. Masalda, bir kedi her zaman daha fazla yiyecek istediği için çevresindekilerle olan ilişkisi bozulur. Masal, okuyuculara hayatta en değerli şeylerin maddi varlıklar değil, ilişkiler ve deneyimler olduğunu hatırlatır.

"Damlaya damlaya göl olur" atasözü ile ilgili bir kompozisyon şu şekilde yazılabilir: Giriş: Atasözleri, halk bilgeliğini yansıtan önemli öğütler içerir. Gelişme: Hayatta pek çok hedef ve hayal bulunur. Örneğin, bir öğrenci derslerinde başarılı olmak istiyorsa, her gün düzenli olarak ders çalışarak bilgilerini biriktirmelidir. Aynı zamanda, insan ilişkileri ve dostluklar için de bu atasözü geçerlidir. Sonuç: Sonuç olarak, "damlaya damlaya göl olur" atasözü, hayatımızın pek çok alanında geçerli bir öğüttür.