Obezite

Şişmanlık (obezite) hastalığının temel nedenleri şunlardır: 1. Enerji Alımının Fazlalığı: Aşırı yeme, daha çok yağ ve şeker içeren besinleri tüketme, öğün atlama ve hızlı yeme gibi yanlış beslenme alışkanlıkları. 2. Enerji Harcamasının Azlığı: Hareketsiz yaşam tarzı. 3. Hormonal ve Genetik Faktörler: Tiroid, hipofiz, böbrek üstü, pankreas ve cinsiyet hormonlarının yapım ve fonksiyonlarındaki bozukluklar. Ayrıca, uyku apnesi gibi bazı hastalıklar da şişmanlığa yol açabilir.

Fokal yağlanma, özellikle karın içindeki ve iç organların etrafındaki yağlanma (visseral yağlanma) tehlikeli olabilir. Visseral yağlanmanın riskleri şunlardır: - Kalp hastalıkları: Kolesterol ve tansiyon riskini artırır. - Tip 2 diyabet: İnsülin direncini artırarak diyabet gelişme olasılığını yükseltir. - Metabolik sendrom: Yüksek kan şekeri, obezite ve hipertansiyon ile ilişkilidir. - Karaciğer yağlanması: Karaciğeri zehirleyerek kötü LDL kolesterol üretimine neden olur. Bu nedenle, bel çevresinin genişlemesi ve visseral yağlanmanın önlenmesi için sağlıklı bir beslenme ve düzenli egzersiz önemlidir.

Obezite sınırı yaş olarak belirlenmemiştir; uluslararası standartlarda alt ve üst yaş sınırı yoktur. Ancak, obezite cerrahisi için hastanın fiziksel gelişimini tamamlamış olması ve akciğer ile kalp kapasitesinin yeterli olması gerekmektedir, bu da genellikle 16 yaş ve üzeri için geçerlidir.

İdeal kilo ve obezite sınırları, Vücut Kitle İndeksi (VKİ) değerlerine göre belirlenir: 1. İdeal Kilo Aralığı: Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, VKİ 18.5 ile 24.9 arasında olmalıdır. Bu aralık, sağlıklı bir vücut ağırlığını ifade eder. 2. Obezite Sınırları: - VKİ 25 ile 29.9 arasında ise fazla kilolu (şişman) olarak kabul edilir. - VKİ 30 ve üzeri ise obez olarak sınıflandırılır: - 30-34.9 arası 1. derece obezite. - 35-39.9 arası 2. derece obezite. - 40 ve üzeri ise morbid obez (3. derece obezite) olarak adlandırılır. Bu değerler, genel bir rehber niteliğindedir ve kişisel faktörler (yaş, cinsiyet, genetik vb.) de dikkate alınmalıdır. Kesin değerlendirme için bir uzmana danışmak önemlidir.

Şişman analiz, bireylerin vücut kompozisyonunu değerlendirerek sağlık durumu, spor performansı ve kilo kontrolü açısından önemli bilgiler sunar. Şişman analizin faydaları: 1. Sağlık Değerlendirmesi: Vücut yağ yüzdesi, genel sağlık için gereklidir ve obezite gibi sağlık sorunlarıyla ilişkili aşırı yağ birikimini tespit eder. 2. Spor Performansı: Sporcular için optimal yağ oranı, performansı etkileyebilir. 3. Kilo Kontrolü: Yağ kitlesini takip etmek, kilo verme veya alma hedeflerine ulaşmada yardımcı olur. Ölçüm yöntemleri arasında bioelektrik impedans analizi, Dexascan ve kaliper kullanımı bulunur.

4 Mart Dünya Obezite Günü'nde yapılanlar şunlardır: 1. Farkındalık Etkinlikleri: Obezite konusunda bilinçlendirmek amacıyla seminerler, atölye çalışmaları ve sosyal medya kampanyaları düzenlenir. 2. Sağlıklı Yaşam Tavsiyeleri: Yeterli ve dengeli beslenme, fiziksel aktiviteyi artırma ve işlenmiş gıdalardan uzak durma gibi sağlıklı yaşam önerileri paylaşılır. 3. Eğitim Programları: Okullarda ve sağlık kurumlarında obezite ile ilgili eğitim programları yapılır. 4. Destek Grupları: Bireylerin motivasyonunu artırmak ve bilgi alışverişi sağlamak için destek grupları oluşturulur. Bu etkinlikler, obezitenin önlenmesi ve sağlıklı bir gelecek için toplumun birlikte hareket etmesini hedefler.

Adet gecikmesi, aşırı zayıflık durumunda yani vücut kitle indeksi (VKİ) %10'un altında olduğunda ortaya çıkabilir. VKİ 30 ve üzeri olan obezite sınıfındaki kadınlarda da adet gecikmesi sık görülen bir sorundur.

Obezitenin en büyük düşmanı fiziksel aktivitedir. Diğer önemli faktörler ise yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi ve genetik yatkınlığın kontrol altına alınmasıdır.

"Sevimli Göbüşler" adlı eser, obezitenin çocuklara ve yetişkinlere zararlarını kurgusal bir komedi olarak anlatmaktadır.

Doymamış yağların aşırı tüketimi bazı sağlık sorunlarına yol açabilir: 1. Kalp Hastalıkları: Doymamış yağlar, LDL (kötü kolesterol) seviyelerini artırarak kalp hastalıklarına neden olabilir. 2. Obezite: Yüksek kalorili doymamış yağ kaynakları, aşırı kilo alımına katkıda bulunabilir. 3. Enflamasyon: Bazı doymamış yağ türleri, vücutta iltihaplanmaya yol açabilir ve bu durum, kronik hastalıkların gelişiminde etkili olabilir. Dengeli bir beslenme düzeninde doymamış yağların tüketimi önemlidir, ancak işlenmiş gıdalardan ziyade doğal kaynaklardan alınması ve porsiyon kontrolüne dikkat edilmesi önerilir.

Mounjaro ve Zepbound aynı ilacı (tirzepatid) içermelerine rağmen, farklı amaçlara hizmet ederler. - Mounjaro, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından tip 2 diyabet tedavisinde kan şekeri kontrolünü iyileştirmek için onaylanmıştır. - Zepbound ise obezite veya aşırı kilolu yetişkinlerde kronik kilo yönetimi için onaylanmıştır ve bu ilaç genellikle sağlıklı beslenme ve egzersizle birlikte kullanılır. Bu nedenle, bu ilaçlar farklı endikasyonlar için reçete edilir ve farklı tedavi protokollerine sahiptir.

30-37 arası kilo, vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplamalarına göre normal kabul edilmez. VKİ'ye göre normal kilo aralığı 18,5-24,9 kg/m² olarak belirlenmiştir. 30 kg/m² ve üzeri değerler obezite, 40 kg/m² ve üzeri değerler ise morbid obezite olarak sınıflandırılır.

180 cm boyundaki bir erkeğin obez olması için vücut kitle indeksinin (VKİ) 30 veya üzeri olması gerekmektedir. Bu hesaplamaya göre, 180 cm boyundaki ve 18,5 kg/m²'nin üzerinde ağırlığa sahip bir erkek obez olarak sınıflandırılır.

7 yaşındaki bir çocuğun obezite sınırını belirlemek için vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplanır. Obezite değerleri: - 95. persentil ve üzeri: Obezite. Bu yaş grubundaki çocuklar için ortalama kilo, cinsiyete göre değişiklik gösterir: - Erkek çocuklar: Yaklaşık 23 kg. - Kız çocuklar: Yaklaşık 22 kg. Obezite teşhisi ve uygun tedavi yöntemi için bir uzmana danışmak önemlidir.

Obezitenin 4 evresi şu şekilde sınıflandırılır: 1. Evre 0: Obeziteye bağlı risk faktörü (tansiyon, şeker sorunu) yoktur. 2. Evre 1: Obeziteye bağlı hafif risk faktörleri (sınırda yüksek tansiyon, açlık şekerinin bozukluğu, karaciğer enzimlerinin yüksekliği) ve belirtiler (nefes darlığı, eklem ağrıları, halsizlik) bulunur. 3. Evre 2: Obeziteye bağlı kronik hastalıkların (yüksek tansiyon, tip II şeker hastalığı, uyku apnesi, eklem bozuklukları, reflü hastalığı, polikistik over sendromu, kaygı bozukluğu) varlığı görülür. 4. Evre 3: Obeziteye bağlı organ bozuklukları (kalp enfartüsü, kalp yetersizliği, şeker hastalığına bağlı gelişen komplikasyonlar, ileri eklem bozuklukları ve yaşamı kısıtlayıcı hastalıklar) görülür. Ayrıca, morbid obezite olarak adlandırılan 40 ve üzeri Vücut Kitle İndeksi (VKİ) de obezitenin ileri evrelerinden biri olarak kabul edilir.

Şişmanlık (obezite), anal fissür (makat çatlağı) oluşumunda bir risk faktörüdür. Anal fissür, genellikle kronik kabızlık, sert dışkılama veya uzun süreli ishal gibi nedenlerle anüs çevresindeki cildin zorlanması sonucu ortaya çıkar.

Obezite, küresel bir sorun haline geldi çünkü son yıllarda dünya genelinde obezite prevalansı dramatik bir artış gösterdi ve bu artış hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde gözleniyor. Obezitenin küresel bir sorun olmasının bazı nedenleri: Beslenme alışkanlıkları: Yüksek kalorili, şekerli ve yağlı yiyeceklerin sık tüketimi enerji alımını artırarak kilo alımına yol açıyor. Fiziksel aktivite eksikliği: Sedanter yaşam tarzı, kalori yakımını azaltarak obeziteyi tetikliyor. Genetik faktörler: Genetik yatkınlık, bazı bireylerin daha fazla obezite riski altında olmasına neden oluyor. Psikolojik faktörler: Stres, depresyon ve anksiyete gibi durumlar aşırı yeme davranışlarına yol açabiliyor. Sosyoekonomik faktörler: Düşük gelirli aileler, sağlıklı gıdalara erişimde zorluk yaşayabiliyor ve bu da riski artırıyor. Bu faktörler, kalp hastalıkları, diyabet, kanser ve uyku apnesi gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açarak küresel ekonomi üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.

Karikatürde obezite, genellikle aşırı kilo birikimi ve bunun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini mizahi bir şekilde ele alan çizimlerdir. Obezite ise, vücutta sağlığı tehdit edecek düzeyde aşırı yağ birikimiyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır.

Bariatrik cerrahi, tıpta aşırı kilolu veya obez bireylerin kilo kaybetmesine yardımcı olmak için uygulanan cerrahi işlemleri kapsayan bir tıp dalıdır. Bu cerrahi yöntemler, mide hacminin küçültülmesi veya sindirim sisteminin değiştirilmesi gibi işlemleri içerir. Bariatrik cerrahinin temel amaçları: - Obeziteye bağlı sağlık sorunlarını ortadan kaldırmak veya en aza indirmek. - Yaşam kalitesini artırmak. Yaygın bariatrik cerrahi yöntemleri: - Tüp mide (sleeve gastrektomi): Midenin büyük bir kısmı çıkarılır ve geriye dar bir tüp şeklinde mide kalır. - Gastrik bypass: Mide, küçük bir üst bölüme ve daha büyük bir alt bölüme ayrılır, yiyecekler midenin büyük kısmını bypass eder. - Ayarlanabilir gastrik band: Midenin üst kısmına silikon bir bant yerleştirilir ve bu bant, mideyi iki bölüme ayırır. Cerrahi öncesi ve sonrası dönemde diyetisyen ve psikolog desteği almak, başarı oranını artırmak için önemlidir.

"Balina" (The Whale) filmi, Darren Aronofsky tarafından yönetilen 2022 yapımı bir Amerikan psikolojik drama filmidir. Film, obezite sorunuyla mücadele eden ve münzevi bir hayat süren İngilizce öğretmeni Charlie'nin, kızıyla yeniden bağ kurma çabasını konu edinir. Başrollerde Brendan Fraser, Sadie Sink, Hong Chau, Ty Simpkins ve Samantha Morton yer almaktadır.