Mevlana

"Çekilip kabuğuna inci ol. Varsın derinden seni, nefesi yeten çıkarsın" sözü, bir balıkçı atasözü olarak kabul edilir.

"Odun yanar kül olur" sözü, Mevlana'ya atfedilmektedir. Ancak, bu sözün Mevlana'ya ait olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ayrıca, Yusuf Tuna adlı bir şair tarafından yazılan "Odun Yanar Kül, İnsan Yanar Kul Olur" adlı bir şiir de bu ifadeyi içermektedir.

"Bir lafa bakarım laf mı diye, bir de söyleyene bakarım adam mı diye" sözü, Mevlana'ya atfedilen bir sözdür. Bu söz, düşünce içermeyen ve anlamsız sözleri dikkate almadığını, aynı zamanda bu tür söz söyleyen kişilere yanıt vermediğini ifade eder. Bu sözün geçtiği tam alıntı şu şekildedir: "Suskunluğum asaletimdendir. Her lafa verilecek cevabım vardır. Ama bir lafa bakarım laf mı diye, bir de söyleyene bakarım adam mı diye".

"Aşktan yana nasibin varsa, dokunsan da yanacaksın, dokunmasan da. İyi bil ki; bazıları hasrette yanar, bazıları vuslatta" sözü, Mevlana Celaleddin-i Rumi'ye aittir.

"Edepli edebinden susar, edepsiz ben susturdum sanır" sözü, edepli bir kişinin, kendine yakışmadığı için konuşmadığını; edepsizin ise kendini susturduğunu zannettiğini ifade eder. Bu söz, Mevlana'ya atfedilir.

Evet, Şeb-i Arus ve vuslat aynı şeyi ifade eder, çünkü Şeb-i Arus, Mevlana Celaleddin Rumi'nin ölüm yıl dönümüne verilen isimdir ve Mevlana bu geceyi "sevgiliye kavuşma" günü olarak düşünmüştür. Şeb-i Arus, Farsça "şeb" (gece) ve Arapça "arus" (gelin, güvey) kelimelerinden türetilmiştir ve "düğün gecesi" anlamına gelir.

Mevlana'nın "Düşmem Dersin Düşersin" şiiri, insanın hayatındaki beklenmedik durumları ve hayatın garipliğini anlatır. Şiirde geçen bazı dizeler şu şekildedir: "Düşmem" dersin düşersin, "Şaşmam" dersin şaşarsın. "Öldüm" der durur, yine de yaşarsın. Şiirin tamamı, Mevlana'nın "Allah Der ki" adlı şiirinin bir bölümüdür.

"Hamdım, piştim, yandım" sözü, Mevlana Celaleddin Rumi'ye aittir. Bu söz, Mevlana'nın hayatındaki dönüşümü ve manevi yolculuğunu anlatan derin bir metafordur.

"Dünü toprağa gömmezsen yarınlar çiçek açmaz" sözü, Yusuf Tuna'ya aittir. Bu söz, "Yarınlar Bir Çiçek Açmaz" adlı şiirde geçmektedir.

"Merhamet güneş gibi buyurur" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "şefkat ve merhamette güneş gibi ol" sözü, Mevlana'ya aittir. Bu söz, güneşin nasıl ki yeryüzündeki bütün mahlûkâta ışık, sıcaklık ve gıda kaynağı olup en kuytu ve ücrâ yerlere kadar ulaşıyorsa, bir müminin gönlünün de şefkat ve merhamette; engin, geniş ve yüce ufuklara sahip olması gerektiğini anlatır. Ayrıca, Mevlana'nın bu sözüyle, insanın cömertlik ve yardım yaparken, şefkat ve merhamet ederken akarsu ve güneş gibi olup ayırım yapmaması gerektiği de ifade edilir.

"İki kişi arasında kalan sır üçüncü kişiye söylenirse kimin sözü" ile ilgili bir bilgi bulunamadı. Ancak, konuyla ilgili olabilecek bazı sözler şunlardır: "İki kişiyi aşan ve bir başkasına da söylenen her sır, yayılır" (Hz. Mevlâna). "Üç kişi bir sırrı saklayabilir, ancak ikisi ölmüşse" (Benjamin Franklin).

"İki can bir olunca, benlik aradan çıkarmış. Gönül sevgiliyi bulmuşsa, kuru dal bile çiçek açarmış" sözü, Mevlana Celaleddin Rumi'ye aittir.

Mevlana'nın hayatını ve felsefesini konu alan "Mevlana Celaleddin-i Rumi: Aşkın Dansı" adlı 2008 yapımı belgesel film, bazı izleyiciler tarafından olumlu, bazıları tarafından ise olumsuz yorumlarla karşılanmıştır. Olumlu yorumlar: Küresel sevgi vurgusu: Yabancı akademisyenlerin Mevlana hakkındaki görüşleri, onun evrensel bir değer olduğunu ortaya koymuştur. Şiirlerin etkisi: Yılmaz Erdoğan ve Yıldız Kenter'in seslendirdiği şiirler beğenilmiştir. Olumsuz yorumlar: Eksiklikler: Film, Mevlana'nın bazı önemli yaşam kesitlerine yeterince değinmemekle eleştirilmiştir. Oyuncu seçimleri: Özellikle Özcan Deniz'in performansı ve bazı oyuncuların rolleri uygun bulunmamıştır. Anlatım: Anlatım dilinin basit ve karışık olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, 2024 yılında vizyona giren "Mevlana Mest-i Aşk" adlı bir dram filmi daha bulunmaktadır.

Mesnevi'nin en uzun hikayesi, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin yazdığı Mesnevi adlı eserdir.

"Yaşam gülmeyi, sevgi hak etmeyi, vefa unutmamayı, dostluk sadık kalmayı bilenler içindir" sözü, Mevlana'ya aittir. Bu sözdeki ifadelerin anlamları şu şekilde açıklanabilir: Gülmek: Hayatı mutlu bir şekilde yaşamayı ifade eder. Sevgi: Dostlara ve sevdiklere değer vermeyi ve onları hak etmeyi simgeler. Vefa: Verilen sözleri ve yapılan iyilikleri unutmamayı, dostluğa sadık kalmayı vurgular. Dostluk: Sadık ve güvenilir arkadaşlık ilişkilerini ifade eder.

Buca Mevlana heykeli, 20 Haziran 2003 tarihinde açılmıştır.

Mevlana'nın "Etme" şiiri dört dörtlükten oluşur.

"Sanmasınlar yıkıldık, sanmasınlar çöktük. Bir başka bahar için sadece yaprak döktük" sözü, Mevlana'ya aittir.

Şems-i Tebrîzî ve kerpiç hikayesi, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'ye gelen felsefecilerin Şems'e üç soru sormasıyla başlar. Sorular şunlardır: 1. "Allah var dersiniz, ama görünmez, göster de inanalım". 2. "Şeytanın ateşten yaratıldığını söylersiniz, sonra da ateşle ona azâb edilecek dersiniz, hiç ateş ateşe azâb eder mi?". 3. "Âhirette herkes hakkını alacak, yaptıklarının cezâsını çekecek diyorsunuz. Bırakın insanları canları ne istiyorsa yapsınlar, karışmayın!". Şems, bu sorulara elindeki kuru kerpici adamın başına vurarak cevap verir. Şems, kadıya şunları açıklar: Allah'ın görünmezliğini, adamın baş ağrısını gösterememesi ile örneklendirir. Şeytanın ateşten yaratılıp ateşle azab edilmesinin, topraktan yaratılan adamın başından toprak acıttığı için mümkün olduğunu söyler. İnsanların dünyada istedikleri gibi yaşamalarına izin verilmesinin, ahirette hak arayışına yol açabileceğini belirtir. Felsefeci, bu cevaplar karşısında mahcup olup söz söyleyemez hale düşer.

"Mevlana: Celaleddin-i Rumi" dizisinin 10. bölümünün ne zaman yayınlanacağına dair güncel bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, dizinin yeni bölümlerinin TRT'nin uluslararası dijital platformu tabii'de yayınlandığı bilinmektedir. Daha fazla bilgi için tabii.com'un resmi web sitesini ziyaret etmek veya platformun sosyal medya hesaplarını takip etmek önerilir.