Liberalizm

Russkiye Vedomosti (Rusça: Русские ведомости) — 1863'ten 1918'e kadar Moskova'da yayımlanan Rus liberal günlük gazetesi. Özellikleri: - 1863 yılında Nikolay Pavlov tarafından kuruldu. - 1880-1890'larda demokratik yazarların ve Narodniklerin (Popülistlerin) eserlerini yayımladı. - 1905'ten itibaren Sağ Kanat Kadetlerinin organı oldu. - Mart 1918'de Bolşevikler tarafından yayımı durduruldu. Önemli katkıda bulunanlar: K. D. Kavelin, N. I. Kareev, V. O. Kliuchevskii, M. M. Kovalyovski, A. A. Manuilov, P. B. Struve, B. N. Chicherin, A. I. Chuprov ve I. P. Ianzhul.

Nevşin Mengü'nün "özgürlüklere bakış açısı" ve "kimlikleri tanıma" anlamında liberal olduğu ifade edilmektedir.

1848 Devrimi, 1820 ve 1830 devrimci dalgalarında öne çıkan liberal ve milliyetçi akımlara tepki olarak doğmuştur. Ayrıca, Sanayi Devrimi sonrası ortaya çıkan işçi sınıfının sosyal haklar talebi de devrimin önemli bir nedeni olmuştur.

Evet, Liberal Komünist Parti (LMKP) adında bir siyasi parti bulunmaktadır. Bu parti, 9 Temmuz 2023 tarihinde Cicibird liderliğinde kurulmuş olup, 14 Ağustos 2023 tarihinde kapanmıştır.

Liberal sol veya sol liberalizm, liberalizmden etkilenen birbirinden ayrı ideolojileri tanımlamak için kullanılır. Bu ideolojiler arasında: 1. Sosyal Liberalizm: Bireysel özgürlük ve sosyal adalet arasında denge kurmayı amaçlayan politik bir ideoloji. 2. Liberal Sosyalizm: Liberal ilkeler içeren bir sosyalist politik felsefe. 3. Sol Liberteryenizm: Bireysel özgürlüğe ağırlık veren, sosyal adalet temelli bir siyasi yaklaşım. 4. Liberteryen Sol: Birey özgürlüğüne ve eşitliğine ağırlık veren, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışı.

Liberalizm, bireysel özgürlük, bireysel haklar ve özel mülkiyet gibi kavramları ön planda tutan politik ve iktisadi bir ideolojidir. Temel ilkeleri şunlardır: - Sınırlı devlet müdahalesi: Devletin bireylerin özgürlüklerine müdahalesinin minimumda olması gerektiği savunulur. - Serbest piyasa ekonomisi: Rekabetin teşvik edildiği, fiyatların serbestçe belirlendiği bir ekonomik sistem desteklenir. - Hukukun üstünlüğü: Herkesin yasalar önünde eşit olduğu ve yasaların herkes için geçerli olduğu bir düzen savunulur. Liberalizm, çeşitli akımlara ayrılmıştır: - Klasik liberalizm: Bireysel özgürlüğü ve sınırlı devlet müdahalesini vurgular. - Sosyal liberalizm: Sosyal adalet ve eşitlik gibi konulara daha fazla önem verir. - Neo-liberalizm: Serbest piyasa ekonomisini, devlet müdahalesinin azaltılmasını ve özelleştirmeyi vurgular.

Görünmeyen el kavramı, liberal ekonomik sistemde geçerlidir.

Fukuyamacı liberalizm, Francis Fukuyama'nın savunduğu ve liberal demokrasi anlayışının dünya genelinde kabul gören en ideal yönetim biçimi olduğunu iddia eden bir yaklaşımdır. Fukuyama'ya göre, tarih bu amaca ulaşmıştır ve sosyalizm, monarşi ve faşizm gibi diğer yönetim şekilleri karşısında liberal demokrasinin mutlak zaferi ilan edilmiştir. Bu bağlamda, Fukuyamacı liberalizm, Amerika Birleşik Devletleri'ni bu uygulamaların uygulayıcısı ve liberal ekonomik düzenin kurucusu olarak görmektedir.

Müsavat kavramını demokrasi, insan hakları ve sosyal adalet mücadeleleri çerçevesinde herkes savunabilir. Ayrıca, liberal düşünce akımı da bireylerin eşit haklara sahip olmasını savunarak müsavatı teşvik eder.

Liberal Köylü Partisi'nin amacı, köylüyü savunmak ve sınıf temeline dayanmadan köy ve köylünün sosyal sorunlarını çözmek olarak belirlenmiştir. Ayrıca, partinin diğer hedefleri arasında demokrasi alanında ilerleme, sermaye sahipleri ve işçiler arasında dostluk bağlarının kurulması ve kişisel teşebbüsün geliştirilmesi yer almaktadır.

Liberal düşünce kitapları, genellikle bireysel özgürlük, devlet, sosyal kurumlar, kapitalizm, haklar ve ahlâk gibi konuları ele alır. Bu tür kitaplardan biri olan "101 Büyük Liberal Düşünür", ödüllü yazar Eamonn Butler tarafından yazılmış olup, antik çağlardan günümüze kadar önde gelen liberal düşünürlerin yaşamlarını ve fikirlerini anlatır. Diğer bir kitap olan "Liberalizm ve Türkiye'de Liberaller" ise, Türkiye'de liberalizmin teorik temellerini ve bu düşüncenin ülkedeki tarihsel gelişimini inceler.

Yapısalcılık kuramı, liberalizmle doğrudan ilişkili değildir. Ancak, yapısalcılık genel olarak şu ilkeleri savunur: 1. Toplumsal yapıların gayrişahsi etkilerini çözümlemek için dilbilimsel kuramlardan yararlanır. 2. Bireylerin kararlarını, düşünme şekillerini ve edimlerini göstergeler sistemi içerisinde geliştirdiklerini öne sürer. 3. Kültürel olayların sözlü ve sözsüz işaret sistemlerinden oluştuğunu ve bu sistemlerin insan aklının ve davranışlarının belirleyici unsuru olduğunu savunur. Liberalizm ise, özgürlük, eşitlik, rasyonellik ve özel mülkiyet gibi ilkeleri temel alır ve devletin bireylerin özgürlüğünü güvence altına alması gerektiğini savunur.

Hareket Dergisi, liberal demokrasi ve siyasal liberalizm ideolojilerini savunmuştur. Ayrıca, dergi Anadolucu milliyetçilik görüşüne sahip olup, Turancılık gibi milliyetçilik anlayışlarından uzak durmuştur.

Liberal ve gerçekçi yaklaşımlar, uluslararası ilişkilerde farklı bakış açıları sunan iki temel teoridir. Liberal yaklaşım, insan doğasına olumlu bakarak, devletlerin işbirliği yapabileceğini ve demokrasinin barış için önemli olduğunu savunur. Temel ilkeleri şunlardır: - Bireysel özgürlük: Bireylerin kendi yaşamlarını istedikleri gibi yaşama hakkına vurgu yapar. - Fırsat eşitliği: Kaynakların ve zenginliğin eşit dağıtılmasını öngörür. - Özel mülkiyet: Bireyin ekonomik özgürlüğünü ve mutluluğunu gerçekleştirmesi için özel mülkiyetin önemini vurgular. Gerçekçi yaklaşım ise, insan doğasını gücün peşinden giden ve çatışmacı olarak görür. Temel ilkeleri şunlardır: - Ulusal çıkar: Devletlerin en baştaki amacının hayatta kalmak olduğunu ve güvenliği maksimize etmeye çalıştıklarını savunur. - Güç dengesi: Askeri güç ve stratejik hamlelerin, devletlerin gücünü artıracağına inanır. - Anarşik yapı: Uluslararası sistemi anarşik olarak görür ve devletlerin bireysel güç maksimizasyonu peşinde koştuğunu öne sürer.

Ferdiyetçilik felsefesi, bireyin özgürlüğünü ve haklarını temel alan bir düşünce akımıdır. Ferdiyetçiliğin diğer temel ilkeleri şunlardır: Bağımsızlık: Birey, başka bir bireyin veya sistemin bağımlısı olmadan kendi yaşamını sürdürebilmelidir. İçsel doğruluk: Birey, başkalarının beklentilerine veya toplumun normlarına uymak yerine kendi iç sesini dinlemeli ve kendi değerlerine sadık kalmalıdır. Sorumluluk: Birey, kendi seçimlerinin sonuçlarından sorumludur ve her eylemiyle hesap vermek durumundadır. Ferdiyetçilik, liberalizm ve anarşizm ile benzerlik gösterir.

Liberaller, en çok oyu Özbekistan'daki 2024 genel seçimlerinde aldı.

Liberalizm ile ilgili bazı önemli kitaplar şunlardır: 1. "Ulusların Zenginliği" - Adam Smith. 2. "İktisat Kuramının Temel İlkeleri ve Vergi İlkesi" - David Ricardo. 3. "Özgürlük Üzerine" - John Stuart Mill. 4. "İnsan Eylemi: Bir İktisat Teorisi" - Ludwig von Mises. 5. "Özgürlük Yolu" - Friedrich Hayek. 6. "Para ve Özgürlük" - Milton Friedman. 7. "Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi" - Joseph Schumpeter. 8. "Anarşinin Devleti" - Robert Nozick. 9. "Liberalizm: İlkeler ve Uygulamalar" - John Gray. 10. "Liberalizmin Karşı Tarihi" - Domenico Losurdo. Ayrıca, Liberte Yayınları'nın web sitesinde de liberalizm ile ilgili daha fazla kitap önerisi bulunmaktadır.

Liberalizmin temel ilkeleri şunlardır: 1. Bireysel Özgürlük: Bireylerin düşünce, ifade, inanç ve eylem özgürlüklerine sahip olmaları. 2. Eşitlik: Hukuki eşitlik ve fırsat eşitliği, her bireyin yasa önünde eşit olması. 3. Hukukun Üstünlüğü: Devletin ve bireylerin hukuk kuralları çerçevesinde hareket etmesi, keyfi yönetimin önlenmesi. 4. Özel Mülkiyet ve Serbest Piyasa Ekonomisi: Özel mülkiyet hakkının ve serbest piyasa ekonomisinin desteklenmesi. 5. Sınırlı Devlet: Devletin müdahalesinin minimum düzeyde olması gerektiği.

Carbonari örgütü, vatansever ve liberal fikirleri savunmuştur. Örgütün temel amaçları: Tiranlığı yenmek ve anayasal bir hükûmet kurmak. Sıradan insanların haklarını her türlü mutlakiyetçiliğe karşı korumak. Ayrıca, Carbonari ruhban karşıtı bir duruş sergilemiş ve Katolik Kilisesi'nin liberal veya modernist bir şekilde ele geçirilmesini istemiştir.

Sarı renk, Türkiye'de liberal partileri temsil etmektedir.