Kuzular

Çoksesli kuzular, küçükbaş hayvancılıkta 3 aylıktan küçük ve 12 ayı geçmemiş olan kuzular için kullanılan bir terimdir.

Yeni doğan kuzular, ilk gün her 1 kg canlı ağırlık için 40 ml ağız sütü (kolostrum) içmelidir.

1 kuzu, günlük olarak ortalama 2-3 kg yem tüketebilir. Bu miktar, kuzunun yaşına, cinsine, büyüklüğüne ve beslenme ihtiyaçlarına göre değişebilir.

Çok süt içen kuzuların ishal olmasının birkaç nedeni olabilir: 1. Beslenme Hataları: Ani mama değişiklikleri veya bozuk süt tüketimi, kuzuların hassas sindirim sistemini etkileyerek ishale yol açabilir. 2. Kolostrum Yetersizliği: Yeni doğan kuzular, bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için doğumdan sonraki ilk 6 saat içinde yeterli kolostrum almazlarsa, ishal riski artar. 3. Enfeksiyonlar: E. coli gibi bakteriler ve rotavirüs gibi virüsler, kuzuların sindirim sistemine zarar vererek ishale neden olabilir. 4. Hijyen Eksikliği: Kirli barınaklar ve kötü hijyen koşulları, hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır ve ishale yol açar. Bu durumlarda, kuzunun sıvı kaybını önlemek ve uygun tedavi için bir veteriner hekime danışılması önemlidir.

Kuzulara yemlik olarak "kuzu başlangıç yemi" veya bunun yerine geçecek bir karma yem kullanılır. Ayrıca, otluk bölmesinde bol yapraklı ve iyi kalitedeki yumuşak çayır otları da konulabilir.

Kuzularda ağız yaralarının nedenleri arasında şunlar bulunabilir: 1. Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral veya fungal enfeksiyonlar. 2. Beslenme eksiklikleri: Mineral ve vitamin yetersizlikleri, özellikle çinko ve A vitamini eksikliği. 3. Travmatik yaralanmalar: Sert veya keskin yemlerin tüketimi sırasında ağız içinde oluşan travmalar. 4. Zehirli bitkiler ve kimyasallar: Zehirli bitkilerin tüketimi veya kimyasal maddelerle temas. 5. Parazitler: Dış parazitler ağız çevresinde tahrişe neden olabilir. Tedavi yöntemleri ise şu şekildedir: 1. Veteriner müdahalesi: Öncelikle bir veteriner hekime başvurulmalıdır. 2. Antiviral veya antibiyotik tedavisi: Orf gibi viral enfeksiyonlar için antiviral merhemler, bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılabilir. 3. Ağrı kesiciler: Yem yemekte zorlanan kuzular için ağrı kesiciler reçete edilebilir. 4. Topikal uygulamalar: Antiseptik solüsyonlar kullanarak yaraların temizlenmesi enfeksiyon riskini azaltır. 5. Destekleyici beslenme: Yaralar nedeniyle yem yemekte zorlanan kuzular için yumuşak ve kolay sindirilebilir yemler verilmelidir. Önleyici tedbirler olarak, aşı programı, dengeli beslenme ve çevresel hijyenin sağlanması önemlidir.

Yenidoğan kuzunun göbek bağı, doğumdan hemen sonra kesildikten sonra 1 ila 3 gün içinde kendiliğinden düşer.

Kuzulara A, D ve E vitaminleri verilir. Ayrıca, selenyum ve kobalt gibi iz elementler de kuzuların beslenmesi için önemlidir. Vitamin takviyeleri, kuzuların sağlıklı büyümesi ve bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi için gereklidir.

Kıvırcık kuzusu, et kalitesi ve lezzeti açısından Türkiye'nin en iyi kuzu ırklarından biri olarak kabul edilir.

Kuzular, çeşitli nedenlerle ciok (köpük) yapabilirler: 1. Asidozis (Asit Zehirlenmesi): Yoğun tahıl tüketimi, rumen içinde fermantasyonu hızlandırarak fazla asit üretimine neden olabilir. 2. Tetanoz: Yaralanmalar sonucu Clostridium tetani bakterisinin vücuda girmesi, kas sertliği ve köpüklü salya gibi belirtilerle kendini gösterebilir. 3. Şap Hastalığı: Virüs kaynaklı bu hastalık, ağızda yaralar oluşturarak köpüklenmeye yol açabilir. 4. Pnömoni (Zatürre): Akciğer enfeksiyonları, hızlı nefes alıp verme, öksürük ve burun akıntısı ile birlikte köpüklü salya yapabilir. 5. Yabancı Cisim Tıkanıklığı: Boğazına takılan bir cisim, köpüklü salya akıntısına neden olabilir. Bu durumlar ciddi sağlık sorunları olabileceğinden, bir veteriner hekime başvurmak önemlidir.

Novavit, kuzularda analjezik, antipiretik, antiromatizmal, spazmolitik ve antinevraljik amaçlarla kullanılır. Ancak, gıda değeri olan hayvanlarda kullanılmaması gerektiği ve ilaç kalıntı arınma süresinin sıfır olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, kuzularda Novavit kullanmadan önce bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Kuzulara ilk 1-2 gün analarının yanında kalmaları önerilir.

Kuzuların iki öğün yemesi yeterli değildir, çünkü yeni doğan kuzular gün içerisinde 5 ila 6 defa veya daha fazla beslenmelidir.

Erkek kuzular genellikle 6 ila 8 aylık olduklarında kesilmeye uygun hale gelirler.

Kuzu bonfile ve kuzu biftek aynı et kesimini ifade eder. Her ikisi de kuzunun sırt kısmından elde edilen yumuşak ve lezzetli et parçalarıdır.

Kuzu kavurmaya karabiber, kekik, kimyon, pul biber ve defne yaprağı gibi baharatlar yakışır.

3 aylık süt kuzusu, ortalama 25 kiloyu aşmış olur.

Kuzular 3-4 aylıkken karma aşı yapılır.

Küçük kuzular, çeşitli nedenlerle ölebilirler: 1. Konjenital Anomaliler: Doğuştan gelen bozukluklar veya hastalıklar. 2. Yetersiz Bakım: Yetersiz beslenme, hijyen eksikliği ve uygun barınma koşullarının sağlanamaması. 3. Parazitler: Bağırsak ve akciğer parazitleri gibi parazitler ciddi hastalıklara yol açabilir. 4. Enfeksiyonlar: Bakteri ve virüsler nedeniyle oluşan enfeksiyonlar, özellikle solunum yolu enfeksiyonları. 5. Hava Şartları: Soğuk hava koşulları, yağmur ve rüzgar gibi etkenler kuzularda hipotermi ve dehidrasyona neden olabilir. 6. Doğum Komplikasyonları: Zor doğumlar ve doğum sırasında anne veya yavruya zarar veren durumlar. Bu ölümleri önlemek için sağlıklı bir çiftlik ortamı sağlanmalı, düzenli veteriner kontrolleri yapılmalı ve kuzuların iyi beslenmesi, hijyeninin sağlanması gibi önlemler alınmalıdır.

Erkek ve dişi kuzuyu ayırt etmek için aşağıdaki farklılıklar dikkate alınabilir: 1. Boyut: Genellikle erkekler dişilerden daha büyüktür. 2. Boynuzlar: Erkek kuzularda boynuzlar bulunurken, dişilerde boynuzlar daha az gelişmiş veya yoktur. 3. Davranış: Ergenliğe ulaşıldığında, erkekler dişi için savaşmaya başlar ve diğer koçlara karşı saldırganlık gösterirler. 4. Üreme organları: Erkeklerde testisler, dişilerde ise meme bezleri bulunur. Bu özellikler, her bireyde farklılık gösterebilir ve bazı cinslerde bu ayrım daha belirgin olabilir.