KürtKültürü

Mahsun Kırmızıgül'ün yönettiği "Güneşi Gördüm" filmi, kalabalık bir ailenin dramını anlatıyor. Filmin konusu, mayınların arasında kalan Doğu'daki bir Kürt sınır köyünde geçiyor.

"Veri Yeman" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Müzik Bağlamı: "Veri Yeman", Dengbêj Kerem'in bir şarkısının adıdır. 2. Genel Anlam: "Veri" kelimesi, işlenmemiş gerçek enformasyon parçacığına verilen isimdir ve çeşitli alanlarda kullanılır. "Yeman" ise kürtçe bir kelime olabilir, ancak anlamı hakkında spesifik bir bilgi bulunmamaktadır.

Kürtlerde gelin alma töreni, genellikle davul ve zurna eşliğinde yapılan coşkulu bir ritüeldir. Süreç şu şekilde gerçekleşir: 1. Konvoy Hazırlığı: Damat ve yakın arkadaşları, konvoy halinde gelin evine gider. 2. Vedalaşma: Gelin, ailesiyle vedalaştıktan sonra dualar eşliğinde evden çıkarılır. 3. Eğlence: Gelinin evden çıkışı sırasında oyunlar oynanır ve halaylar çekilir. 4. Eve Giriş: Gelin, damadın evine götürülürken, damat kapıda bekler ve gelinin başına bir elma atar; bu ritüel bereket ve uğur getirmesi amacıyla yapılır. 5. Testi Kırma: Ardından gelin, içinde fındık, fıstık, ceviz ve şekerleme bulunan bir testiyi kırarak eve adım atar. Bu tören, Kürt düğünlerinin önemli bir parçasıdır ve toplumsal dayanışmayı simgeler.

Daye Miro ifadesi, Kürt kültüründe "Amca Miro" anlamına gelir ve Kürdistan halkı arasında saygı duyulan bir figürü ifade eder. Ayrıca, "Daye Miro" adıyla bilinen bir de şarkı vardır.

Antik Kürt alfabeleri arasında şunlar bulunmaktadır: 1. Çivi Yazısı: Medler tarafından kullanılan, 42 harften oluşan bir alfabe. 2. Avesta Alfabesi: 44 harften oluşan, sağdan sola doğru yazılan bir alfabe. 3. Arami Alfabesi: Kürtlerin en eski yazılı belgeleri bu alfabeyle yazılmıştır. 4. Yezidi Alfabesi: 31 harften oluşan, Yezidilerin kutsal dini kitapları bu alfabeyle yazılmıştır.

Kurt ile ilgili bazı Türk filmleri şunlardır: 1. Bahoz (Fırtına) (2009): Solcu Kürt gençlerin hikayesini anlatan bir film. 2. İki Dil Bir Bavul (2008): Şanlıurfa'da bir köy okuluna atanan öğretmenin hikayesini konu alır. 3. Büyük Adam Küçük Aşk (2001): Bir Kürt kızı olan Hejar ile Rıfat Bey'in kesişen hikayesini anlatır. 4. Min Dit (Ben Gördüm) (2009): Anne babalarını kaybeden iki kardeşin Diyarbakır sokaklarında yaşadıklarını işler. 5. Babamın Sesi (2012): Maraş Katliamı'ndan etkilenen Kürt-Alevi bir ailenin hikayesini anlatır. 6. Jîn (2013): 17 yaşındaki gerilla bir kadının dağdan inişi sırasında yaşadıklarını konu alır.

"Büyük Adam Küçük Aşk" filmi, bütün yakınlarını kaybeden küçük bir Kürt kızı Hejar ile bir yargıç emeklisi olan Rıfat Bey'in İstanbul'da kesişen öykülerini anlatıyor. Hejar, bir akrabası tarafından bir avukatın evine bırakılır, ancak evde kalan iki militan polisin baskını sonucu öldürülünce, Hejar karşı daireye, cumhuriyet ilkelerine bağlı Rıfat Bey'in evine kaçar.

"Sare Rabe Evare" şarkısı, Kürt yöresine aittir.

Kofi, Kürt kültüründe kadın başlığının, genellikle sarı, kırmızı ve yeşil renklerle süslenmiş hali anlamına gelir. Bu terim aynı zamanda Kürt kadınlara özgü milli bir giysi olarak da kullanılır.

"Elaha" filmi, evlenmeden önce sözde masumiyetini geri kazanması gerektiğine inanan 22 yaşındaki Kürt-Alman bir kadın olan Elaha'nın hikayesini anlatıyor. Elaha, kızlık zarını yeniden inşa edebilecek bir ameliyatı karşılayamıyor ve bu durum onu hayatı sorgulamaya itiyor. Film, gerçeklerle yüzleşmenin ve kendine karşı dürüst olmanın kişisel özgürlüğe yol açabileceğini gösteriyor.

Elaha (2023) filmi, genç bir Kürt kadının evlilik öncesi bekaretini geri kazanma çabasını konu alır. Baş karakter Elaha, kızlık zarının yeniden inşa edilebileceğini öğrenir ve bu süreçte kararı sorgulamaya başlar: Neden ve kimin için bakire olması gerekmektedir?

"Kırmızı olsun, 5 kuruş fazla olsun" deyişi, Kürtlere ait bir deyim olarak bilinmektedir.

Dengbejlerin amacı, Kürt toplumunda kültürel ve tarihi mirası sözlü olarak aktarmak ve toplumun duygularını dile getirmektir. Dengbejler, aşk, göç, töre, yaylacılık ve diğer toplumsal olayları kılam ve stran adı verilen türkülerle anlatarak, toplumun yaşam biçimini ve deneyimlerini yansıtırlar.

"Küçük Aşk" filmi, bütün yakınlarını kaybeden küçük bir Kürt kızı Hejar ile bir yargıç emeklisi olan Rıfat Bey'in İstanbul'da kesişen öykülerini anlatıyor. Hejar, bir akrabası tarafından bir avukatın evine bırakılır, ancak evde kalan iki militanın polisin baskını sonucu öldürülmesinin ardından karşı daireye, Rıfat Bey'in evine kaçar.

"Evîna Kurd" filmi, Rojava Film Komünü tarafından üretilen ve Rojava Devrimi sonrası Kuzey ve Doğu Suriye'deki toplumsal değişimleri konu alan bir TV dizisidir. Dizi, 2017 ve 2018 yıllarında, kökleri 1925'teki Şeyh Said isyanına dayanan bir ailenin hayatını anlatmaktadır.

"Berivanım" türküsünün hikayesi, genç bir Kürt kızının yaşamına dayanmaktadır. Bu kız, yoksulluk sebebiyle Batman'daki köyünden ayrılıp daha iyi bir yaşam peşinde İstanbul'a gelmiş ve burada tekstil atölyelerinde çalışmaya başlamıştır. Bir süre sonra, hasta bir akrabasını ziyaret etmek için ailesiyle birlikte köyüne geri döner. Berivan, mahkemede taş atmadığını ısrarla iddia eder ancak haksız bir şekilde yedi yıl hapis cezasına mahkum edilir.

"Dilo ez bimrim" şarkısı, Kürt yöresine aittir.

"Yol" filmi, 12 Eylül 1980 darbesi sonrası Türkiye'yi olumsuz tasvir ettiği gerekçesiyle yasaklandı. Ayrıca, filmde Kürt dilinin, müziğinin ve kültürünün kullanılması ve Kürtlerin yaşadığı zorlukların anlatılması da yasaklanma nedenleri arasında yer aldı.

"Güneşin Kızları" filminde Kürt kadın taburunun başkomutanını canlandıran oyuncu, Gülşifte Ferahani'dir.

Kürt destanları arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Demirci Kawa ve Newroz: Mezopotamya'nın zalim kralı Zuhak'a karşı halkın isyanını anlatan ve Newroz Bayramı'nın kökeni olarak kabul edilen destan. 2. Mem û Zîn: 17. yüzyılda Kürt şair Ehmedê Xanî tarafından yazılan, Cizre beyi Mir Zeynuddin'in kız kardeşi Zîn ile divan kâtibinin oğlu Mem'in trajik aşkını konu alan destan. 3. Dimdim Destanı: 17. yüzyılda yaşanan gerçek tarihî olaylara dayanan, Kürt halkının Safevi Şahı I. Abbas'a karşı direnişini anlatan destan. 4. Memê Alan Destanı: Mağrip şehrinin padişahı Memê Alan ile Cizre prensesi Zinê Zêdan'ın aşkını işleyen destan. 5. Zembîlfiroş Destanı: Mezopotamya'nın zengin tarih ve kültürünü yansıtan, karşılıksız bir aşkı anlatan destan.