Kolonoskopi

Kolon kanseri riski olmayan bir kişinin de belirli aralıklarla kolonoskopi yaptırması önerilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, hiçbir risk faktörü olmayan veya şikayeti olmayan kişiler 50 yaşından sonra her 5 yılda bir kolonoskopi yaptırmalıdır. Bu tarama, kolon kanserini erken evrede tespit ederek tedavi etme şansını artırır ve hastalığın ilerlemesini önleyebilir.

Kolonoskopi öncesi yasak olan yiyecekler şunlardır: 1. Tam tahıllı ekmek, esmer pirinç ve yulaf gibi yüksek lif içeren tahıllar. 2. Kuruyemişler, baklagiller (mercimek, fasulye, nohut) ve sert kabuklu meyveler. 3. Çiğ sebzeler ve kabuklu meyveler (salata, domates, elma, üzüm). 4. Koyu renkli içecekler ve gazlı içecekler. 5. Süt ve süt ürünleri, özellikle tam yağlı olanlar. Ayrıca, işlemden bir gün önce katı gıdalar tamamen kesilmelidir.

Endoskopi ve kolonoskopi işlemleri genellikle 10-30 dakika arasında sürer. Ancak, işlem sırasında biyopsi veya polip çıkarılması gibi ek müdahaleler yapılırsa süre bir miktar uzayabilir.

Endoskopide kamera, ucunda kamera bulunan ince ve esnek bir tüp (endoskop) aracılığıyla yerleştirilir. Yerleştirme yöntemi, yapılacak işleme göre değişir: - Gastroskopi için endoskop, ağızdan yerleştirilerek yemek borusu, mide ve ince bağırsağın başlangıç kısmı incelenir. - Kolonoskopi için endoskop, anüsten yerleştirilerek kalın bağırsak ve rektum incelenir. - Bronkoskopi için endoskop, burun veya ağız yoluyla solunum yollarına yerleştirilir.

Kolonoskopi için gastroenteroloji veya genel cerrahi doktoruna gidilir.

Evet, 50 yaş ve üzerindeki herkesin kolon kanseri taraması yaptırması önerilir. Dünya Sağlık Örgütü, kolon kanseri riskini azaltmak için bu yaş grubundaki sağlıklı kişilere tarama testi uygulanmasını önermektedir.

Kolonoskopi hazırlık formu doldurmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Diyet: Kolonoskopiden iki gün önceki akşam yemeğinde sıvı diyete başlanmalıdır. 2. İlaç Kullanımı: İşlem gününden bir gün önce sabah ve akşam birer şişe 250 ml’lik X-M diyet süspansiyonu içilmelidir. 3. Bağırsak Temizliği: İşlem sabahı aç ve susuz olunmalıdır. 4. Yanında Getirilmesi Gerekenler: Tüm takılar çıkarılmalı, tırnaklardaki oje temizlenmeli ve bir yakınınızla birlikte gelmelisiniz. İşlem öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gereken diğer hususlar için doktorunuza danışmanız önemlidir.

Kolonoskopi genellikle güvenli bir işlem olarak kabul edilir, ancak bazı olası yan etkileri vardır. Tehlikeli olabilecek durumlar şunlardır: - Kanama: Biyopsi veya polip çıkarılması bölgesinden kanama gelişebilir. - Bağırsak duvarında yırtılma: Kolonoskopun bağırsakta ilerletilmesi veya tedavi edici müdahaleler sırasında yırtılma olabilir. - Anesteziye tepki: Nadiren anesteziye bağlı alerjik reaksiyonlar veya solunum problemleri görülebilir. İşlem, deneyimli endoskopistler tarafından ve acil müdahale yapılabilecek merkezlerde yapılmalıdır. Kolonoskopi öncesi ve sonrası doktor talimatlarına uyulması önemlidir.

Kolonoskopide polip tespit edilirse, takip sıklığı polip sayısına, çeşidine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Genel olarak: - Normal riskli hastalarda, polip çıkarıldıktan sonra kolonoskopi 5 yılda bir tekrarlanır. - Anormal yapılar ve poliplerin olduğu durumlarda, kolonoskopi 1-3 yıl içinde tekrarlanabilir. Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıkları olan kişilerin, kolonoskopi sıklığını belirlemek için Gastroenteroloji doktorlarına danışmaları önerilir.

Kolorektal kanser taraması için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Kolonoskopi: Kolon ve rektumun iç yüzeyinin incelenmesini sağlar. 2. Gaitada Gizli Kan Testi (FOBT veya FIT): Dışkıda gizli kanı tespit eder. Pozitif sonuç durumunda kolonoskopi yapılmalıdır. 3. Sigmoidoskopi: Kolonun alt kısmının ve rektumun incelenmesini sağlar. 4. CT Kolonografi (Sanal Kolonoskopi): Düşük dozda radyasyon kullanarak kolonu ve rektumu görüntüler. 5. DNA Bazlı Dışkı Testi: Dışkıda kanser hücrelerine ait DNA değişikliklerini tespit eder. Risk faktörlerine sahip bireyler için tarama daha erken yaşlarda ve sık yapılabilir. Tarama testleri hakkında en doğru bilgiyi almak için bir doktora danışmak önemlidir.

Kolonoskopi ve endoskopi işlemlerinin süresi genellikle 10-30 dakika arasında değişir. Ancak, işlem sırasında yapılan ek işlemler (biyopsi, polip çıkarılması vb.) süreyi biraz uzatabilir.

Evet, kolonoskopi öncesi makat bölgesinin temizlenmesi ve tıraş edilmesi gerekmektedir.

Evet, endoskopide kolon temizliği gereklidir. Kolonoskopi öncesi bağırsakların temizlenmesi, işlemin sağlıklı bir şekilde sonuç vermesi için önemlidir.

Kolonoskopik kanser tanısı kesin olarak kabul edilir. Kolonoskopi sırasında, doktor kalın bağırsağa kameralı bir tüp sokarak iç yüzeyi görüntüler ve kanserli dokuları tespit eder.

Kolonoskopi sonrası aşağıdaki durumlarda mutlaka doktora gidilmelidir: 1. Dışkıda kan görülmesi veya rektal kanama. 2. Yüksek ateş ve titreme. 3. Şiddetli karın ağrısı ve şişkinlik. 4. Baş dönmesi ve mide bulantısı. 5. Kalp çarpıntısı ve göğüs ağrısı. Bu belirtiler, kolonoskopinin ciddi komplikasyonlarını işaret edebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Kolonoskopi öncesi makat traşı, işlemin daha rahat yapılabilmesi için gereklidir. Bu işlem şu şekilde yapılır: 1. Tüylerin Temizlenmesi: Makat bölgesindeki tüyler tıraş edilerek iyice temizlenir. 2. Doktorun Talimatları: İşlem öncesi doktor, özel bir solüsyon olan lavmanın kullanımını önerebilir. 3. Sıvı Kaybı Önlemi: Solüsyon içimini takiben fazla sıvı kaybını engellemek için bol su içilmesi önerilir. Bu süreçte doktorun talimatlarına uyulması, işlemin başarısı ve hastanın konforu açısından önemlidir.

Kolonoskopi öncesi yapılması gereken testler şunlardır: 1. Dışkıda Gizli Kan Testi: Kolon kanserinin erken teşhisinde önemli bir testtir. 2. Çift Kontrastlı Baryum Lavman: Kalın bağırsağın röntgen ile incelenmesi, büyük poliplerin saptanmasında etkilidir. 3. Fekal İmmünokimyasal Testler: Kanamayı tespit etmek için dışkı örneği analizi yapılır. Ayrıca, kolonoskopi öncesi doktorun önereceği özel bir diyet ve bağırsak temizleyici ilaçlar da kullanılmalıdır.

Kolonoskopi sonrası ayağa kalkma süresi, sedasyonun etkilerinin tamamen geçmesine bağlıdır ve genellikle 1-2 saat sürer. İşlem sonrası araç kullanılmaması ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılması önerilir.

Endoskopide önce mide (gastroskopi) mi, yoksa kolon (kolonoskopi) mi yapılacağı, incelenecek bölgeye göre değişir. Gastroskopi, yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının iç yüzeyini incelemek için yapılır. Kolonoskopi ise kalın bağırsağın ve bazen ince bağırsağın son kısmının endoskopik olarak incelenmesini sağlar. Hangi işlemin yapılacağına, hastanın semptomlarına ve doktorun değerlendirmesine göre karar verilir.

Kolonoskopi, hem genel cerrahlar hem de gastroenterologlar tarafından yapılabilir. Bu işlem için en yaygın olarak tercih edilen uzmanlar, sindirim sistemi problemleri ve endoskopi konusunda geniş bir uzmanlık ve deneyime sahip olan gastroenterologlardır.