Kolonoskopi

Sağlık ocağında yapılan kanser tarama çubuğundaki çift çizgi, dışkıda gizli kan tespit edildiğini gösterir. Çift çizgi görülmesi durumunda, vakit kaybetmeden bir gastroenteroloji veya genel cerrahi uzmanına başvurulması ve büyük olasılıkla kolonoskopi yapılması gerekecektir. Test sonuçlarının doğru yorumlanması için mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Kolonoskopi sonrası kata çıkmak yasak değildir. Ancak, işlem sonrası sedasyon etkisi geçene kadar dinlenmek ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak önerilir. Dikkat edilmesi gerekenler: Dinlenme: Sedatif etkisi geçene kadar dinlenilmeli ve 24 saat boyunca araç kullanılmamalıdır. Aktivite: Ağır kaldırmak veya yorucu aktivitelerden uzak durulmalıdır. Beslenme: İlk birkaç saat sıvı ağırlıklı beslenilmeli ve gaz yapıcı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Herhangi bir komplikasyon belirtisi (şiddetli karın ağrısı, yüksek ateş, aşırı kanama) durumunda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Tübüler polipler, kanserleşme potansiyeline sahiptir, ancak bu potansiyel diğer polip türlerine göre daha düşüktür. Tübüler adenomlar, genellikle iyi huylu olarak kabul edilse de, bazı durumlarda kansere dönüşebilirler. Tübüler poliplerin kansere dönüşme riskini azaltmak için, genellikle cerrahi müdahale ile çıkarılması önerilir. Herhangi bir sindirim sistemi belirtisi gösteren kişilerin, vakit kaybetmeden doktorlarına danışmaları ve gerekli testleri yaptırmaları önemlidir.

Kolonoskopi genellikle uyutulerek yapılır. Sedoanaljezi denilen hafif bir anestezi altında yapılan işlemde hasta herhangi bir ağrı hissetmez ve işlemi hatırlamaz. Ancak, hastanın isteği doğrultusunda uyutulmadan da yapılabilir.

Kolonoskopi GTİP kodu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu, uluslararası ticarete konu olan ürünlerin sınıflandırılmasını sağlayan bir kodlama sistemidir. GTİP kodunu öğrenmek için aşağıdaki siteler kullanılabilir: uygulama.gtb.gov.tr/Tara; tim.org.tr/tr/gtip-arama; baib.gov.tr/tr/online-islemler-gtip-sorgulama.html. Daha doğru ve güncel bilgiler için resmî kaynakların kullanılması önerilir.

Makattan endoskopi, kolonoskopi olarak adlandırılır. Kolonoskopi işlemi şu şekilde yapılır: 1. Bağırsak temizliği. 2. Anestezi. 3. İşlem. Kolonoskopi sırasında hasta herhangi bir ağrı hissetmez ve işlemi hatırlamaz. Endoskopi gibi tıbbi bir işlem için mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Kolon kanseri riski olan hastaların kaç yılda bir kolonoskopi yaptırması gerektiği, risk faktörlerine bağlı olarak değişir: Genel öneri: 50-70 yaş arasındaki bireyler her 10 yılda bir kolonoskopi yaptırmalıdır. Yüksek risk grupları: Ailede kolon kanseri öyküsü veya genetik yatkınlık: Daha erken yaşlarda ve daha sık aralıklarla (örneğin, 2-3 yılda bir) kolonoskopi önerilir. Polip öyküsü: Poliplerin erken teşhis edilip çıkarılması için belirli aralıklarla kolonoskopi yapılmalıdır. Kolonoskopi kararı, hastanın genel sağlık durumu ve bireysel risk faktörleri göz önünde bulundurularak doktor tarafından verilmelidir.

Kolonoskopi için hangi yöntemin daha iyi olduğu, hastanın durumuna ve doktorun değerlendirmesine bağlıdır. Kolonoskopi için bazı yöntemler şunlardır: Kolonoskopi: Esnek bir tüpün ucuna yerleştirilmiş kamera sayesinde bağırsaklardaki anormallikler, polipler veya kanser belirtileri tespit edilebilir. Sanal Kolonoskopi: Bilgisayarlı tomografi ile kalın bağırsak görüntülenir. Kapsül Kolonoskopi: Sindirim sisteminin görüntüsünü alan bir kamerayı içeren kapsülün hap olarak içilmesiyle elde edilen görüntülerle kalın bağırsak kontrol edilebilir. Sigmoidoskopi: Kalın bağırsağın son kısmının incelendiği bir yöntemdir. Kolonoskopi işlemi genellikle 20-40 dakika arasında tamamlanır. Kolonoskopi öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler ile hangi yöntemin daha uygun olduğuna dair doğru bilgi almak için bir doktora danışılması önerilir.

Polipektomi sonrası kolon takibi, çıkarılan adenomun riskine ve özelliklerine göre değişir. Düşük riskli adenomlar: Kolonoskopi ile takip gerekmez. Yüksek riskli adenomlar: İlk yıl: Kolonoskopi ile kontrol önerilir. Sonraki kontroller: Kolon tamamen temizse ve yeni polip tespit edilmezse, ilk kontrol 3 yıl sonra yapılabilir. Yeni bir adenom tespit edilmesi durumunda takip protokolü sıfırlanır ve en başa dönülür. Kolonoskopi gibi tıbbi işlemler için mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Kolonoskopi sonrası beslenme, doktorun önerilerine göre yapılmalıdır. Genel olarak sindirimi kolay ve yumuşak besinler tüketilmesi tavsiye edilir. İşte kolonoskopi sonrası yenebilecek bazı yiyecekler: Su ve elektrolit içecekleri: Rehidratasyon için önemlidir. Sebze ve meyve suları: Elektrolit dengesinin kurulmasına yardımcı olur. Bitkisel çaylar: Sindirime yardımcı olabilir. Krakerler ve patates püresi: Lif açısından zengin, yumuşak besinler. Beyaz balık: Yağsız ve kılçıksız balıklar tercih edilmelidir. Elma püresi: Lif içerir ve sindirim sistemini tahriş etmez. Haşlanmış tavuk ve yoğurt: Hafif protein kaynakları. Kaçınılması gereken yiyecekler arasında ise aşırı baharatlı, yağlı ve sindirimi zor besinler bulunur.

Kolonoskopi sonrası az miktarda kan gelmesi normal olarak kabul edilir. Ancak, kanama sorunu devam ederse mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Kolonoskopi sırasında gerekli görülen yerlerden birden fazla biyopsi alınabilir. Biyopsi sayısı, işlemin yapıldığı sağlık kuruluşuna ve doktorun değerlendirmesine göre değişebilir.

Sanal kolonoskopi, kolon kanserini ve diğer bağırsak anormalliklerini tespit etmede etkili bir yöntem olsa da, kesin sonuç verme konusunda bazı sınırlamaları vardır. Avantajları: - Kolay, hızlı ve güvenli bir görüntüleme yöntemidir. - Kolon dışı doku ve organları da inceleme imkanı sunar. Dezavantajları: - İyonizan radyasyona maruz kalınması. - Saptanan lezyonlardan biyopsi yapılamaması. - Çapı 10 mm'nin altındaki polipleri saptamada başarısının %50'nin altında olması. Bu nedenle, sanal kolonoskopi pozitif sonuç verdiğinde, poliplerin büyüklüğüne ve sayısına bağlı olarak konvansiyonel kolonoskopi ile kesin tanı ve tedavi gerekebilir.

Kolonoskopi sonrası poliplerin çıkarılması işlemi, polipin büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak değişir. Küçük ve tek adenom polip bulunan bireylerde, polipektomiden 3-6 yıl sonra kolonoskopi tekrarlanır. Ayrıca, herhangi bir polip tespit edilmediğinde bile, ortalama risk grubundaki bireylerin 7-10 yılda bir kolonoskopi yaptırması önerilir.

45 yaş üstü bireyler için kolonoskopi, Amerikan Kanser Derneği'nin (ACS) yeni kılavuzuna göre, 45 yaşında başlamalıdır. Kolonoskopi, bağırsak kanseri taraması, polip tespiti, inflamatuvar bağırsak hastalıklarının değerlendirilmesi ve nedeni bilinmeyen karın ağrısı veya rektal kanama gibi semptomların araştırılması gibi amaçlarla yapılır. Ayrıca, aşağıdaki durumlarda daha erken yaşta kolonoskopi yapılması gerekebilir: Ailede kolon kanseri öyküsü veya genetik yatkınlık bulunması; Rektal kanama nedeninin tespiti; Bağırsak alışkanlıklarında fark edilen kalıcı değişikliklerin nedeninin tespiti; Açıklanamayan karın ağrısı veya kilo kaybı kaynağının saptanması; Dışkıda gizli kan testinin pozitif çıkması; Görüntüleme çalışmalarında şüpheli bulgular saptanması. Kolonoskopi gibi tıbbi işlemler için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kolonoskopi için Gastroenteroloji veya Genel Cerrahi bölümlerine gidilir.

Kolon kanserinde 6 ay sonra olabilecekler, hastalığın evresine, tedavi planına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Eğer kolonoskopi sırasında polipler tespit edilmişse, ikinci bir kolonoskopi 6 ay içinde önerilir. Ayrıca, kemoterapi veya radyoterapi gibi tedaviler de uygulanabilir ve bu tedaviler genellikle birkaç ay süren bir süreci kapsar. Kolon kanseri belirtileri fark edildiğinde, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması gereklidir.

Kolonoskopi sırasında parça alınması (biyopsi), olası şüpheli durumların kesin olarak değerlendirilmesini sağlar. Bu işlem şu sonuçlara yol açabilir: 1. Hastalıkların Teşhisi: Biyopsi ile birçok hastalığın erken teşhisi yapılabilir ve gerekli tedavilerin planlanması için önemli bir adım atılır. 2. Poliplerin Çıkarılması: Kolonoskopi sırasında polipler, kanser riski taşıdıkları için yakılarak veya tel halkayla çıkarılabilir. 3. Komplikasyonlar: Nadir durumlarda biyopsi bölgesinde kanama veya bağırsak duvarında yırtılma gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. İşlem sonrası dikkat edilmesi gereken hususlar arasında, doktorun önerdiği diyet ve ilaç düzenine uymak yer alır.

Kolonoskopiden sonra ilk 2 gün sıvı diyet yapılması önerilir.

Kolonoskopi sekreteri, kolonoskopi işlemi sırasında endoskopi hemşiresine yardımcı olan kayıtlı bir hemşiredir. Görevleri şunlardır: 1. Kolonoskop Yeniden İşleme: İşlem sırasında kullanılan kolonoskopun yeniden işlenmesinden sorumludur. 2. Hasta Değerlendirmesi: Hastanın değerlendirmesini yapar, hayati belirtiler alır ve önemli bilgileri kaydeder. 3. İzleme ve Belge: İşlem sırasında hastanın durumunu izler, analjezi bilgilerini kaydeder ve uygulanan prosedürleri belgeler. 4. Bakım Sonrası: İşlem sonrası hastanın durumunu değerlendirir, ağrı değerlendirmesi yapar ve taburcu talimatlarını açıklar.