Kolonoskopi

Kolonoskopik görüntü, kolonoskopi işlemi sırasında ucunda kamera bulunan esnek bir tüp aracılığıyla elde edilir. Ayrıca, sanal kolonoskopi yönteminde de bilgisayarlı tomografi (BT) ile kalın bağırsağın görüntüleri alınır ve bu görüntüler bilgisayarda incelenir.

Kolonoskopi öncesi beslenme, bağırsakların tamamen temizlenmesi için önemlidir. İşte kolonoskopi öncesi önerilen yiyecekler: 3-5 gün öncesinden: Rafine edilmiş ve posasız besinler tüketilmelidir. İşlemden bir gün önce: Sadece berrak sıvılar tüketilmelidir. Süt ve süt ürünleri: Tam yağlı olanlar hariç, kontrollü şekilde tüketilebilir. Kaçınılması gereken yiyecekler ise tam tahıllı ekmek, kuruyemiş, baklagiller, çiğ sebzeler ve kabuklu meyvelerdir. Kolonoskopi öncesi beslenme programı, doktor tarafından kişiye özel olarak belirlenmelidir.

Özel hastanede kolonoskopi işlemi ortalama 15-60 dakika arasında sürer.

Sağlık ocağında yapılan kanser taraması pozitif çıkarsa, kişi kolonoskopi yapılmak üzere hastaneye sevk edilir. Bu, kalın bağırsak kanserinin varlığını doğrulamak veya dışlamak için gereklidir.

Kolonoskopi sırasında çoğu kişi herhangi bir acı hissetmez. Ancak, kalın bağırsağa havanın girmesi nedeniyle kramp veya rahatsızlık olabilir, bu durum işlemin bir parçasıdır ve doktorun incelemeyi yapabilmesi için gereklidir. İşlem anestezi ve sakinleştirici ilaç eşliğinde yapıldığı için, hastanın konforunu artırmak amacıyla ağrı kesici de verilebilir.

Kolonoskopik biyopsi işlemi şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Hazırlık: Bağırsakların tamamen boşalması için özel ilaçlar ve lavman kullanılır. 2. İşlem: Hasta özel bir önlük giyer ve açılan damar yolundan anestezi verilir. 3. İnceleme: Cihazın ucundaki kamera sayesinde görüntüler monitöre aktarılır ve doktor bağırsakları inceler. 4. Sonlandırma: İşlem tamamlandıktan sonra kolonoskop çıkarılır ve hasta dinlenme odasına alınır. İşlem genellikle 40 dakika sürer ve sonrasında hastanın bir miktar ağrısı ve bağırsak gazı olabilir. Kolonoskopik biyopsi, gastroentoloji alanında uzmanlaşmış bir hekim tarafından yapılmalıdır.

Kolonoskopi sonrası tekrar, her 10 yılda bir yapılması önerilir, herhangi bir sorun belirlenmemişse. Ancak, kolonoskopi sırasında anormal yapılar veya polipler tespit edilirse, takip sıklığı değişebilir ve 5 yılda bir kolonoskopi taramalarının tekrarlanması gerekebilir. En doğru bilgiyi almak için, işlemi gerçekleştiren doktora danışmak önemlidir.

Evet, endoskopi ve kolonoskopi aynı anda yapılabilir. Her iki işlemin de tamamlanması genellikle yarım saat içinde tamamlanır.

Sanal ve normal kolonoskopi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. İşlem Yöntemi: Normal kolonoskopide, bağırsağa bir boru ile girilerek hava verilir ve iç kısım incelenir. 2. Hazırlık Süreci: Sanal kolonoskopide bağırsak temizliği daha hafiftir ve sadece 30 saniye süren bir çekim yeterlidir. 3. Anestezi ve Radyasyon: Sanal kolonoskopi ağrısız bir işlem olduğu için anestezi gerektirmez ve radyasyon içerir. 4. Biyopsi ve Müdahale: Sanal kolonoskopide polip veya kitle görüldüğünde biyopsi alınamaz veya çıkarılamaz.

Sağlık ocağında yapılan kanser tarama testinde çift çizgi çıkması, testin pozitif olduğunu ve dışkıda kan bulunduğunu gösterir. Ancak, pozitif sonuç her zaman kanser anlamına gelmez; hemoroid, anal fissür veya bazı ilaçlar gibi başka nedenlerle de dışkıda kan görülebilir.

Kolonoskopide ölüm riski oldukça düşüktür ve yaklaşık olarak on binde üç olarak tahmin edilmektedir. Ancak, her tıbbi prosedürde olduğu gibi kolonoskopide de bazı riskler bulunmaktadır: - Kanama ve bağırsak delinmesi gibi komplikasyonlar binde 1 sıklığında ortaya çıkabilir. - Anesteziye karşı alerjik reaksiyonlar veya solunum problemleri gibi yan etkiler görülebilir. Bu riskleri minimuma indirmek için, kolonoskopi öncesi doktorun önerdiği şekilde hazırlık yapılması ve işlem sırasında uzman bir hekimin bulunması önemlidir.

Kolonoskopi sonrası kata çıkmak yasak değildir, ancak işlem sonrası hastanın dinlenmesi ve ağır aktivitelerden kaçınması önerilir. İşlem sırasında verilen sakinleştirici ilaçlar nedeniyle hastanın refleksleri ve sağlıklı karar verme yeteneği baskılanabilir, bu yüzden bir süre yalnız olmaması ve yanında birinin bulunması en doğrusudur.

Tübüler polipler, kanserleşme potansiyeline sahiptir, ancak bu risk her polip için farklılık gösterebilir. Tübüler poliplerin kansere dönüşme riskini artıran faktörler: - Polipin boyutu: 2 cm'den büyük tübüler poliplerin malignite riski %40'ın üzerindedir. - Villöz özellikler: Polip içindeki villöz özelliklerin boyutu ve derecesi, malignite riskini belirler. Kolonoskopi ile tübüler poliplerin erken dönemde tespit edilmesi ve çıkarılması, kanser gelişimini önleyebilir.

Kolonoskopi işlemi genellikle hastanın rahatlaması için sedasyon (hafif uyutma) altında yapılır. Ancak, bazı durumlarda genel anestezi de tercih edilebilir.

Kolonoskopi öncesi 3 gün boyunca yumuşak ve şeffaf sıvılar tüketilmesi önerilir. Bu sıvılar arasında: su; elma suyu; tavuk veya sebze suyu; şeffaf çorbalar; limonata. Ayrıca, liften zengin gıdalardan ve süt ürünlerinden kaçınılmalıdır. Kolonoskopi öncesi diyet, doktorun veya diyetisyenin önerilerine göre belirlenmelidir.

Kolonoskopi öncesinde aç kalınmasının nedeni, işlem sırasında midenin boş olmasını sağlamaktır. Bu, sedasyon (hafif anestezi) uygulanacağı için kusma riskini önlemek açısından önemlidir.

Kolonoskopi cihazının GTIP kodu, 9014 olarak belirlenmiştir.

Kolonoskopiden 1 gün önce sadece sıvı gıdalar tüketilmelidir. Önerilen yiyecekler şunlardır: Çorba: Mercimek, tarhana, tavuk suyu çorbası gibi çorbalar. Meyve suları: Elma, kaysı, şeftali suyu, ıhlamur çayı. Diğer içecekler: Su, şekersiz çay, kahve. Katı gıdalardan, lifli yiyeceklerden ve koyu renkli içeceklerden kaçınılmalıdır, çünkü bunlar bağırsak hareketlerini artırarak işlem sırasında net bir görüntü elde edilmesini zorlaştırabilir.

Makattan endoskopi (kolonoskopi), ucunda ışık kaynağı ve kamera bulunan bir tüp olan kolonoskop ile yapılır. İşlem şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Hazırlık: Kalın bağırsakların temizlenmesi gereklidir. 2. Anestezi: İşlem sırasında hastaya damardan sıvı verilmeye başlanır ve monitör e bağlanarak yaşamsal bulguları takibe alınır. 3. İşlem: Hasta sol yan pozisyonunda yatarken, kolonoskop makat bölgesinden ilerletilerek bütün kalın bağırsak bölümleri incelenir. 4. Biyopsi ve Müdahale: Gerekirse normal dışı görünen yerlerden biyopsi alınır veya polip gibi anormal büyümeler çıkarılır. 5. Sonlandırma: İşlem genellikle 15-60 dakika arasında sürer. Önemli: Kolonoskopi öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gereken hususlar için bir doktora danışılması önerilir.

Kolon kanseri riski olan hastalar, 50 yaşından sonra her 5 yılda bir mutlaka kolonoskopi yaptırmalıdır. Ayrıca, aşağıdaki risk faktörlerine sahip kişilerin kolonoskopi zamanlarını doktorları ile birlikte planlaması gerekmektedir: - Ailede kolon ve rektum kanseri hikayesi; - Daha önce kolonda polip saptanması; - Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı hikayesi; - Bazı kalıtsal durumlar. Kolon kanseri şüphesi olan kişiler ise hemen muayene ve kolonoskopi yaptırmalıdır.