Kölelik

Köleliği anlatan en iyi film olarak değerlendirilebilecek bazı yapımlar şunlardır: 12 Years a Slave (2013). Amistad (1997). Blood Diamond (2006). The Retrieval (2013). Manderlay (2005).

Amerikan İç Savaşı, 1861-1865 yılları arasında, köleliğin kaldırılması ve ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmıştır. Kazanan taraf, Kuzey olarak da anılan Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Savaşın bazı nedenleri: Kölelik: Güney eyaletleri köleliğin kaldırılmasından endişe ediyordu. Ekonomik farklılıklar: Kuzey, sanayileşmiş bir bölge iken Güney, tarıma dayalıydı ve İngiltere ile yoğun ticari ilişkileri vardı. Bazı sonuçlar: Kölelik kaldırıldı. ABD, bölünme tehlikesinin üstesinden gelerek tek bir ülke olarak birleşti. Güney'de köleliğe dayalı tarım ekonomisi sona erdi ve sanayi gelişmeye başladı.

Tom Amca'nın Kulübesi, köleliğin acımasızlığını, insanlık dışılığını ve ahlaki yanlışlığını anlatır. Romanın bazı temaları: Kölelik ve adaletsizlik. İnsan hakları ve özgürlük. Din ve ahlak. Anne sevgisi ve aile. Harriet Beecher Stowe, bu eseri kaleme alarak köleliğin insanlık onuru ve ahlaki değerler açısından ne kadar büyük bir sorun oluşturduğunu göstermek istemiştir.

Brezilyalılar, 1530'lu yıllardan itibaren Portekizlilerin kolonizasyon süreciyle birlikte köleleştirilmeye başlandı. 1888 yılında ise kölelik tamamen yasaklanmıştır.

Roma'da kölelerin var olmasının bazı nedenleri: Savaş esirliği. Borç. Suç. Terk edilme veya satış. Kaçırılma ve korsanlık. Köleler, Roma toplumunda ve ekonomisinde önemli bir rol oynamış, tarım, madencilik ve ev hizmetleri gibi çeşitli alanlarda çalıştırılmıştır.

"Mermerler ve Mermiler" (2022) filmi, İç Savaş sırasında savaşta sertleşmiş bir Konfederasyon askerinin, on yaşındaki bir köle çocukla birlikte paralel bir vahşi doğadan eve dönüş yolculuğunu anlatıyor. "Mermiler" ise Mor ve Ötesi'nin "Güneşi Beklerken" albümünün 11. şarkısı olup, savaş karşıtı bir şarkı olarak tanımlanmaktadır.

Wings ifadesi farklı bağlamlarda çeşitli hikayelerle ilişkilendirilebilir. İşte bazıları: Paul McCartney'nin Kitabı: Paul McCartney, 4 Kasım 2025'te yayımlanacak olan "Wings: The Story Of A Band On The Run" adlı kitabında, 1971'de Beatles'ın dağılmasının ardından kurduğu Wings grubunun hikayesini anlatacak. Roman: "The Wings" (Kore: 날개), 1936'da Koreli yazar Yi Sang tarafından yazılmış bir kısa romandır. Film: "Wings", 1927 yapımı sessiz bir film olup, 1929'da En İyi Film Akademi Ödülü'nü kazanan ilk film olarak tarihsel öneme sahiptir.

Rüzgar Gibi Geçti (Gone with the Wind) filmi, kölelik ve ırkçı betimlemeler içerdiği gerekçesiyle yasaklandı. HBO Max, filmin "zamanının bir ürünü" olduğunu ve "o zaman yanlış olan ve bugün yanlış olan" "etnik ve ırksal önyargıları" tasvir ettiğini belirterek, bu tasvirler WarnerMedia’nın değerlerine aykırı olduğu için filmi platformdan kaldırdığını açıkladı. Film, 1939 yılında Margaret Mitchell'in Pulitzer Ödüllü romanından uyarlanmış ve 10 dalda Oscar ödülü kazanmıştı.

Roots (Kökler) dizisinin önemli olmasının bazı nedenleri: Kölelik ve ırkçılık temaları: Dizi, ABD'deki kölelik ve ırkçılık konularını derinlemesine ele alır. Kültürel etki: 1977'de yayınlandığında büyük bir ilgi görmüş, 29 milyon hane ilk bölümü izlemiştir. Tarihsel doğruluk: Dizi, Alex Haley'nin kendi aile tarihini anlatan romanı Roots: The Saga of an American Family'ye dayanır. Toplumsal etki: İzleyicilerin kendi aile tarihlerini araştırmasına ilham vermiştir. Ödüller ve başarılar: Altın Küre ve Peabody Ödülü kazanmış, 37 Primetime Emmy Ödülü adaylığı alarak dokuzunu kazanmıştır. Yeniden yapım: 2016 yılında, A&E kanalı tarafından yeni bir nesil için yeniden yapılmıştır.

Brettenli Michael Heberer'in 1585-1588 anılarında Osmanlı İmparatorluğu'ndaki yaşam ve toplumsal yapı anlatılmaktadır. Anılarda ele alınan bazı konular: Osmanlı kadırgalarında forsa olarak yaşadığı deneyimler; İstanbul ve diğer önemli Osmanlı şehirlerine yaptığı seyahatler; Osmanlı hamamları, kadınların giyim tarzı ve sosyal yaşam; Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa ve deniz savaşları; Veba salgını ve Bedesten'de ticaret; İstanbul'un sokakları ve Arkadios Sütunu. Heberer, gözlemlerini tarafsız bir şekilde aktarmaya çalışmış, ancak Hristiyan kimliğiyle olaylara yaklaşmış ve İncil'e atıfta bulunarak bazı yorumları Hristiyan bakış açısıyla yapmıştır.

Escrava Isaura, Brezilyalı şair ve roman yazarı Bernardo Guimarães’in 1875 yılında yazdığı A Escrava Isaura (Köle Isaura veya Köle Kız Isaura) adlı romandan uyarlanmıştır. Romanın konusu: Portekizli bir işçi ile özgür bir siyah kadının kızı olan Isaura, köle olarak zor bir hayat sürer. Isaura, bir plantasyon sahibi olan ve onu cariye olarak isteyen Leôncio Almeida'nın elinde büyük acılar çeker. Sonunda, Isaura, sevgilisi Álvaro'nun yardımıyla özgürlüğe kavuşur ve onunla evlenir. Dizi uyarlamaları da yapılan roman, kölelik karşıtı bir propaganda niteliği taşır ve Harriet Beecher Stowe'un "Tom Amca'nın Kulübesi" eseriyle karşılaştırılır.

Lisa Wingate'in "Kayıp Dostlar" kitabının ana fikri hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, kitabın konusu hakkında bilgi mevcuttur. "Kayıp Dostlar" kitabı, 1875 yılında Louisiana'da, köleliğin kaldırılmasının ardından yaşanan çalkantılı süreçte, üç genç kadının maddi çaresizlik nedeniyle çıktıkları yolculuğu anlatır. Ayrıca, Ferhat Taştekin'in "Kayıp Dostlar / Değerli Öyküler" adlı kitabı, tam bir hayvan dostu olan Çağıl'ın kedisi Kırpık'ı bulmak için çıktığı yolculuğu ve bu süreçte başka kedilerin de kaybolduğunu keşfetmesini konu alır.

Feodalite ve kölelik arasındaki temel farklar şunlardır: Mülkiyet: Köleler, mal veya hayvanlarla aynı şekilde mülkiyet olarak kabul edilirken, feodalitede köylüler kişisel özgürlüklerine sahiptir. Haklar: Kölelerin hiçbir hakkı yoktur; fiziksel ve psikolojik istismara maruz kalırlar. Kullanım Alanı: Köleler genellikle ev işleri, tarım, işçilik ve maden işçiliği gibi alanlarda kullanılırken, feodalitede üretim faaliyetleri çoğunlukla köylüler tarafından gerçekleştirilir. Sosyal Yapı: Feodalitede toplum, soylular ve köylüler arasında hiyerarşik bir yapıya sahipken, kölelikte toplumsal sınıflardan bağımsız olarak bireyler köle olarak kabul edilir.

Harriet Beecher Stowe, Tom Amca'nın Kulübesi adlı romanı, 1850'de yasalaştırılan Kaçak Köle Yasası'na tepki olarak yazmıştır. Ayrıca, Stowe'un köleliğin gerçeklerini daha iyi anlamak için kölelik karşıtı aktivistlerle ve kölelerle etkileşimde bulunduğu bilinmektedir.

Ahmet Mithat Efendi, "Esaret" adlı eserinde kölelik kurumuna eleştirel bir bakış açısı sunar. Eserde, Zeynel Bey'in satın aldığı ve sonradan birbirine nikâhladığı Fatin ve Fitnat, kardeş olduklarını bir tesadüf eseri öğrenince, efendilerine bir mektup yazarak intihar eder. Ahmet Mithat Efendi, bu yaklaşımıyla, sosyolojik açıdan da köleliğin nasıl olması ya da olmaması gerektiğini göstermek istemiş olabilir. Ayrıca, yazarın kölelik konusuna böylesi eğilmesinin en önemli sebeplerinden birisi de, kendisinin de Çerkez bir annenin oğlu olmasıdır. Eserde, Doğu ve Batı toplumlarında esirlere farklı yaklaşılması da ön plana çıkarılır. Ahmet Mithat Efendi'nin "Esaret" adlı eseri, edebiyatımızdaki esaret temasının çekirdeğini oluşturur.

Prens dizisindeki Köle karakteri, herhangi bir kralın kölesi değildir. Köle, Bongomia'da yaşayan ve Prens'in kölesi olan bir karakterdir. Canberk Gültekin tarafından canlandırılan Köle karakteri, şaşkın ve sadık bir yapıya sahiptir.

Beyaz esaretin ne zaman biteceğine dair güncel bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, kar yağışının devam ettiği bazı bölgeler için tahmini bitiş süreleri şu şekildedir: Zonguldak: Kar yağışının 23 Şubat Pazar akşamına kadar devam etmesi beklenmektedir. Türkiye genelinde: Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün son hava durumu raporuna göre, 7-10 Şubat tarihleri arasında birçok ilde kar yağışı ve karla karışık yağmur beklenmektedir. Kar yağışının tam olarak ne zaman biteceği, hava koşullarına ve meteorolojik tahminlere bağlı olarak değişebilir.

Esaret ve kölelik aynı anlama gelen kavramlardır. Esaret, bireyin başka bir kişi, kurum veya sistemin sahip olduğu bir mülkiyet olması durumudur. Kölelik ise bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması anlamına gelir. Ancak kölelik daha kalıcı ve sahiplenici bir durumu ifade ederken, esaret daha geçici ve savaş veya suç sonucu ortaya çıkar.

Siyahilerin Amerika'ya ilk gelişi 1619 yılında gerçekleşmiştir. Angola'dan hareket eden "Beyaz Aslan" isimli İngiliz gemisinde bulunan yaklaşık 350 siyahi köle, Amerika'ya ulaşan ilk köle kolonisi olarak tarihe geçmiştir.

Sömürgecilik konulu bazı filmler: 12 Yıllık Esaret (12 Years a Slave). Aguirre, Tanrı'nın Gazabı (Aguirre, der Zorn Gottes). Amistad. Benim Afrikam (Out of Africa). Cezayir Savaşı (La Guerre d'Algerie). Gandhi. Son İmparator (The Last Emperor). Kurtlarla Dans (Dances with Wolves). Yeni Dünya (The New World). Sami Kanı (Sameblod).