Kirlilik

Mikroplastik en çok aşağıdaki kaynakları içerir: 1. Sentetik tekstil ürünleri: Naylon ve polyester gibi elyaflar, çamaşır makinesinde yıkandığında küçük parçacıklar döker. 2. Araç lastikleri: Araçların hareketi sırasında aşınarak küçük plastik parçalar bırakır. 3. Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri: Makyaj malzemeleri, duş jelleri ve peeling ürünleri gibi ürünlerde mikroplastikler bulunur. 4. Ambalaj malzemeleri: Ambalajlı gıda maddeleri ve plastik şişeler mikroplastik kirliliğine neden olur. 5. Deniz ve okyanuslar: Büyük plastiklerin bozulmasıyla oluşan mikroplastikler, deniz canlılarının besin zincirine karışır.

Su kirliliğine en çok sebep olan faktörler şunlardır: 1. Endüstriyel Atıklar: Fabrikalar tarafından üretilen kimyasal maddeler, ağır metaller ve termal kirlilik su kaynaklarını kirletir. 2. Tarımsal Faaliyetler: Gübreler, pestisitler ve herbisitler yağmur sularıyla yıkanarak nehirlere ve göllere taşınır, besin kirliliğine yol açar. 3. Kanalizasyon ve Atık Su: Arıtılmamış veya kötü arıtılmış kanalizasyon suları, deterjanlar ve insan kaynaklı patojenleri su kaynaklarına taşır. 4. Plastik ve Mikroplastik Kirliliği: Plastik üretim tesislerinden veya geri dönüştürülmemiş plastik ambalajların doğada birikmesi, okyanuslara ve diğer su kütlelerine ulaşır. 5. İklim Krizi: Yoğun yağışlar ve sel, yüzey akışını artırarak su kirliliğini yükseltir.

Lagünler, çeşitli nedenlerle tehlikeli olabilir: 1. Kirlilik: Lagünler, evsel, endüstriyel ve tarımsal atıkların boşaltılması sonucu kirlenebilir. 2. Yabani otlar: Lagünlerde Cabomba ve Salvina gibi zararlı otların yayılması, yerli flora ve faunayı tehdit eder ve su kalitesini düşürür. 3. Erozyon: Lagün kıyılarının düzenlenmesi ve derinliğinin artırılması gibi insan faaliyetleri, erozyona neden olabilir. 4. Ekolojik riskler: Lagünlerin çevresindeki antropojenik aktiviteler, element kontaminasyonuna bağlı ekolojik risklere yol açabilir.

Kocaeli Körfezi'nin tehlikeli olarak değerlendirilebileceği iki ana konu bulunmaktadır: 1. Çevre Kirliliği: Körfez çevresindeki yoğun sanayi ve deniz ulaşımı, kirliliğin başlıca sebebidir. 2. Doğal Afetler: Körfezde yaşanan sel felaketleri, köprülerde yıkılma tehlikesine yol açmıştır. Bu durum, altyapı hasarının ciddi boyutlarda olduğunu ve acil önlemler alınması gerektiğini göstermektedir.

Ergene Nehri'nin kirli olmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Sanayi Atıklarının Deşarjı: Bölgede faaliyet gösteren 1500 civarında fabrika, kimyasal atıklarını nehre boşaltmaktadır. 2. Evsel ve Kentsel Atıklar: Çarpık kentleşme sonucu oluşan evsel ve kentsel atıklar da nehri kirletmektedir. 3. Tarımsal Faaliyetler: Tarım topraklarında kullanılan suni gübreler ve zirai ilaçlar, toprak ve su kaynaklarını kirletmektedir. 4. Yeraltı Sularının Tüketimi: Yeraltı suyu kullanımının artması, nehirdeki kirliliği daha da kötüleştirmektedir.

Ergene Nehri'nin kirli olmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Sanayi Atıklarının Deşarjı: Bölgede faaliyet gösteren 1500 civarında fabrika, kimyasal atıklarını nehre boşaltmaktadır. 2. Evsel ve Kentsel Atıklar: Çarpık kentleşme sonucu oluşan evsel ve kentsel atıklar da nehri kirletmektedir. 3. Tarımsal Faaliyetler: Tarım topraklarında kullanılan suni gübreler ve zirai ilaçlar, toprak ve su kaynaklarını kirletmektedir. 4. Yeraltı Sularının Tüketimi: Yeraltı suyu kullanımının artması, nehirdeki kirliliği daha da kötüleştirmektedir.

Resiflerin yok olmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Küresel Isınma: Deniz suyu sıcaklığının artması, mercanların stres altında kalmasına ve ağartma olaylarına yol açar. 2. Kirlilik: Kanalizasyon ve tarımsal gübre atıkları, deniz yosunlarının aşırı büyümesine ve mercanların üzerini kaplamasına yol açar. 3. Aşırı Balıkçılık: Patlayıcı kullanımı ve siyanür balıkçılığı gibi yöntemler, mercan resiflerini ve diğer deniz canlılarını yok eder. 4. Doğal Düşmanlar: Bazı denizyıldızları ve balıklar, mercan poliplerini doğrudan yiyerek resiflere zarar verir. Bu tehditlerin yanı sıra, kıyı erozyonu ve okyanus asitlenmesi de resiflerin yok oluşunu hızlandırır.

Termik santraller, çeşitli nedenlerle tehlikeli kabul edilir: 1. Hava Kirliliği: Termik santrallerde yakıtın yakılması sırasında azot oksit ve kükürt dioksit gibi zararlı gazlar açığa çıkar, bu da hava kirliliğine ve insan sağlığına ciddi zararlara yol açar. 2. Su Kirliliği: Soğutma ve temizleme işlemleri için büyük miktarda su kullanılır ve bu suyun tekrar doğaya verilmesi, su kaynaklarının kirlenmesine neden olur. 3. Toprak Kirliliği: Atıkların uygun şekilde bertaraf edilmemesi, ağır metallerin ve diğer zararlı maddelerin toprakta birikmesine yol açar. 4. İklim Değişikliği: Termik santraller, sera gazı emisyonlarının en büyük kaynaklarından biridir ve bu da iklim değişikliğine katkıda bulunur. 5. Kanser Riski: Santrallerin çevresinde yaşayan insanlarda kanser vakalarının arttığı gözlemlenmiştir.

Işık kirliliğine neden olan şeyler şunlardır: 1. Yapay aydınlatma: Sokak lambaları, otopark ve alışveriş merkezi ışıkları, ev ve iş yerlerinin dış aydınlatmaları. 2. Işıklı ve neon tabelalar: Özellikle turistik alanlarda ve ticari yerlerde yapılan ışık gösterileri. 3. Hatalı aydınlatma: Yaşam alanlarından dışarıya taşan ışıklar, ışığı yukarı veya yanlara doğru yayan dış mekân ışıkları. 4. Dijital reklam panoları: Bina üzerindeki dijital reklamlar. Bu kaynaklar, ışığın yanlış yerlerde, yanlış zamanlarda ve gereğinden fazla kullanılmasıyla çevre kirliliğine yol açar.

İstanbul'da hava kalitesinin kötü olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Trafik ve Motorlu Araçlar: Şehirdeki yoğun trafik, egzoz emisyonları yoluyla hava kirliliğini artırır. 2. Kömür Kullanımı: Kış aylarında artan kömür kullanımı, özellikle topoğrafik açıdan dezavantajlı bölgelerde hava kalitesini düşürür. 3. Meteorolojik Koşullar: Yüksek basınçlı ve sisli günler, kirleticilerin atmosferde dağılmasını engelleyerek hava kirliliğini artırır. 4. Uzun Mesafeli Kirlilik: Türkiye'nin diğer bölgelerinden ve yurtdışından taşınan hava kirliliği de İstanbul'daki hava kalitesini olumsuz etkiler.

Su kirliliğine neden olan beş ana etken şunlardır: 1. Tarımsal Faaliyetler: Tarım alanlarında kullanılan kimyasal gübreler ve pestisitler, su kaynaklarına karışarak kirliliğe yol açar. 2. Endüstriyel Atıklar: Fabrikalardan filtrelenmeden salınan zararlı gazlar ve ağır metaller, su ekosistemlerini olumsuz etkiler. 3. Evsel Atıklar ve Kanalizasyon: Atık tesislerinde ayrıştırılmadan sulara salınan kanalizasyon atıkları, su kirliliğinin önemli bir kaynağıdır. 4. Plastik ve Diğer Geri Dönüşümü Olmayan Atıklar: Plastik gibi doğada çözünemeyen atıklar, su kirliliğine neden olur. 5. Deniz Taşıtları: Gemi ve tekne gibi deniz taşıtlarının yakıt tüketimi sonucu petrol sızıntıları ve su kirliliği meydana gelir.

Su kirliliğinin en büyük sebebi çeşitli insan faaliyetleri sonucu su kaynaklarına karışan kirleticilerdir. Bu faaliyetler arasında: Endüstriyel atıklar. Tarımsal faaliyetler. Kanalizasyon ve atık sular. Petrol sızıntıları. Plastik kirliliği.

Linyitin zararları şunlardır: 1. Yüksek Karbon Salınımı: Linyit yakıldığında atmosfere büyük miktarda karbondioksit (CO2) salarak küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine yol açar. 2. Hava Kirliliği: Linyit, kükürt dioksit (SO2), azot oksitler (NOx) ve partikül maddeler gibi hava kirleticilerini atmosfere salarak hava kirliliğine neden olur. 3. Su Kirliliği ve Tüketimi: Linyit çıkarma ve işleme süreçleri sırasında büyük miktarda su tüketilir ve su kaynakları kirlenir. 4. Toprak Degradasyonu ve Habitat Kaybı: Linyit madenciliği, geniş alanların kazılmasına ve doğal habitatların tahrip edilmesine yol açar. 5. Madencilik Atıkları: Linyit madenciliği sonucunda ortaya çıkan atıklar, zehirli maddeler içerdiğinden toprağı, suyu ve havayı kirletebilir.

Hava kirliliğinin en büyük sebebi fosil yakıtların kullanımı olarak gösterilmektedir. Bunun yanı sıra hava kirliliğine yol açan diğer faktörler şunlardır: Sanayi faaliyetleri: Fabrikalardan ve enerji santrallerinden atmosfere salınan zararlı gazlar. Ulaşım araçları: Motorlu taşıtların egzoz gazları. Tarımsal faaliyetler: Tarım ilaçlarının ve kimyasal gübrelerin kullanımı, açık alan yakma işlemleri. Doğal afetler: Volkanik patlamalar ve orman yangınları.

Toprakta en çok görülen kirlilik türleri şunlardır: 1. Tarımsal Kirlilik: Pestisit, herbisit ve yapay gübre gibi kimyasalların aşırı kullanımı, toprağın kimyasal yapısını bozarak kirliliğe yol açar. 2. Endüstriyel Kirlilik: Sanayi tesislerinden çıkan atıklar ve kimyasallar, toprağa direkt olarak veya su yoluyla taşınarak kirlilik oluşturur. 3. Atık Yönetimi Sorunları: Katı ve sıvı atıkların düzensiz depolanması veya yanlış şekilde bertaraf edilmesi, toprağın kirlenmesine neden olur. 4. Çölleşme ve Erozyon: Yanlış arazi kullanımı, kentleşme ve ormansızlaşma gibi faktörler, toprağın verimliliğini azaltarak çölleşmeye ve erozyona yol açar.

Toprak kirliliğinin en büyük nedenleri arasında şunlar yer alır: 1. Tarımsal Faaliyetler: Pestisit, herbisit ve yapay gübre kullanımı, toprağın kimyasal yapısını bozarak kirliliğe yol açar. 2. Sanayi Atıkları: Fabrika bacalarından çıkan zehirli gazlar ve sanayi atık suları toprağı kirletir. 3. Yanlış Atık Yönetimi: Katı ve sıvı atıkların düzensiz depolanması veya yanlış şekilde bertaraf edilmesi. 4. Ulaşım: Yollar ve diğer taşımacılık altyapılarından kaynaklanan petrol bazlı ürünler ve egzoz emisyonları. 5. Çölleşme ve Erozyon: İklim değişikliği, kuraklık ve ormansızlaşma gibi faktörler toprağın verimliliğini azaltır ve çölleşmeye neden olur.

Çevreyi kirletme ile ilgili resim çizmek için aşağıdaki fikirleri değerlendirebilirsiniz: 1. Dumanlı Gökyüzü: Gri ve dumanlı bir gökyüzü çizerek, hava kirliliğini simgeleyebilirsiniz. 2. Çöp Yığınları: Yere atılmış çöp yığınlarını, şişeleri ve diğer atıkları çizerek çevre kirliliğini gösterebilirsiniz. 3. Olumsuz Etkiler: Kirliliğin doğa ve insanlar üzerindeki olumsuz etkilerini yansıtan sahneler çizebilirsiniz. 4. Farkındalık Mesajları: Çevreyi kirletmenin zararlarını anlatan yazı ve semboller ekleyerek, farkındalık oluşturabilirsiniz. Bu çizimler için referans olarak çevre kirliliği ile ilgili afiş ve fotoğrafları inceleyebilirsiniz.

Yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan gazların insan sağlığı üzerindeki etkileri şunlardır: 1. Solunum Problemleri: Azot ve kükürt bileşenleri içeren gazlar, solunum yollarına zarar vererek astım, bronşit ve akciğer kanseri gibi hastalıklara yol açar. 2. Kanserojen Etkiler: Fosil yakıtların yanması sırasında benzen gibi kanserojen maddeler yayılır, bu da kan kanseri riskini artırır. 3. Nörolojik Etkiler: Kömür gibi fosil yakıtlar, civa, kurşun, arsenik ve fosfor gibi nörotoksik metaller içerir ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapar. 4. Üreme Sağlığı Sorunları: Çevre kirliliği, erkeklerde testosteron seviyesinin düşmesine ve sperm kalitesinin düşmesine neden olabilir. 5. Zehirlenme Riski: Karbonmonoksit gazı, kanda oksijen alımını engelleyerek baş ağrısı ve zehirlenme gibi sağlık sorunlarına yol açar.

İznik Gölü'nün suyunun kirli olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Tarımsal Faaliyetler: Göl çevresindeki tarım arazilerinde kullanılan kimyasal gübreler ve pestisitler, göl suyuna karışarak kirliliğe yol açmaktadır. 2. Sanayi ve Yerleşim Alanları: Göle yakın sanayi tesisleri ve yerleşim yerlerinin atık sularını göle boşaltması, su kalitesini olumsuz etkilemektedir. 3. Yeraltı Sularının Aşırı Kullanımı: Orhangazi ve İznik ovalarındaki yeraltı sularının aşırı kullanımı, gölün beslenmesini engellemektedir. 4. Plankton ve Alg Patlamaları: Göl sularındaki plankton ve alg artışları, sudaki kirliliğin ve oksijen azalmasının bir yansımasıdır.

Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği, çevrenin ve insan sağlığının korunması amacıyla sanayi kaynaklı hava, su, toprak, gürültü ve koku kirliliğini önlemek ve azaltmak için idari ve teknik usul ve esasları düzenleyen bir yönetmeliktir. Yönetmeliğin bazı önemli maddeleri: - Kapsam: EK-1 ve EK-2'de yer alan faaliyetlerin gerçekleştirildiği işletmeleri kapsar. - Amaç: Sıfır kirlilik hedefleri doğrultusunda entegre kirlilik önleme ve kontrol yaklaşımını benimsemek. - Belgelendirme Süreci: İşletmelere SYD (Sanayide Yeşil Dönüşüm) belgesi verilir ve bu belge, MET (Mevcut En İyi Teknikler) ve ESD'lere (Eşdeğer Parametreler ve Teknik Tedbirler) uyum durumuna göre kategorilere ayrılır. - Yükümlülükler: İşletmeciler, emisyonların izlenmesi, raporlanması, saha ziyaretleri ve kirlilik riskinin önlenmesi gibi bir dizi yükümlülüğe tabidir. - İdari Yaptırımlar: Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmelere idari yaptırımlar uygulanır.