KimyasalBağlar

10. sınıf kimya 2. dönem 1. yazılı sınavında genellikle aşağıdaki konular çıkar: 1. Kimyasal Bağlar ve Yapılar: İyonik, kovalent ve metalik bağlar. 2. Moleküler Yapılar: Molekül geometrisi, polarite ve intermoleküler kuvvetler. 3. Kimyasal Tepkimeler: Tepkime türleri (sentez, analiz, yer değiştirme), denkleştirme ve tepkime hızları. 4. Asit-Baz Dengesi: Asitlerin ve bazların özellikleri, pH kavramı, asit-baz tepkimeleri. 5. Organik Kimya: Organik bileşiklerin temel sınıfları, isomeriler ve genel yapıları. Ayrıca, karışımlar ve ayırma teknikleri de sınav kapsamında yer alabilir.

Molekül ve moleküler yapı arasındaki fark şu şekildedir: - Molekül, iki veya daha fazla atomun kimyasal bağlarla bir araya gelmesiyle oluşan bağımsız bir yapıdır. - Moleküler yapı ise, bir moleküldeki atomların düzenleniş biçimini ve bu atomlar arasındaki bağları ifade eder.

Anhidrid bağı, bir veya daha fazla su molekülünün uzaklaştırıldığı iki bileşik arasındaki bağ olarak tanımlanır.

Peptit bağının özellikleri şunlardır: 1. Kısmi Çift Bağ Karakteri: Peptit bağı, rezonans etkisinden dolayı kısmen (%40 civarında) çift bağ karakteri gösterir. 2. Düzlemsel Yapı: Peptit bağı ve bunlara bağlı olan atomlar, amit düzlemi adı verilen bir düzlem üzerinde bulunur. 3. Kısıtlı Dönme: N atomuna bağlı hidrojen atomu iyonlaşamaz veya başka bir proton bağlanamaz, bu nedenle peptit bağı etrafındaki dönüşler kısıtlanır. 4. Hidrojen Bağları: Peptit bağında bulunan karbonil oksijeni ve peptit azotuna bağlı hidrojen atomu arasında hidrojen bağları oluşur. 5. Kararlılık: Peptit bağları, fizyolojik pH'da polar fakat yüksüzdür ve oldukça kararlıdır, yarı ömürleri yaklaşık yedi yıldır.

Moleküler orbital kuramına göre aromatiklik, halkasal düzenlenmiş ve birbirlerine almaşık olarak tek ve çift bağlarla bağlı atomlar etrafında elektronların serbestçe dönebildiği sistemleri ifade eder. Bu kuram, aromatikliğin nedenini, delokalize bir konjüge π sistemine sahip olmaya bağlar.

Homojen karışımlar bileşik değildir çünkü homojen karışımları oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezken, bileşiklerde bileşenler kimyasal bağlarla birleşir ve yeni bir madde oluşturur.

Apolar bağlar, aynı cins iki ametal atomunun elektronlarını ortaklaşa kullanmasıyla oluşan kovalent bağ türüdür. Apolar bağ örnekleri: - O2 (iki oksijen atomu); - N2 (iki azot atomu); - CH4 (metan molekülü).

İyonik bağın Lewis gösterimi şu adımlarla yapılır: 1. Elementin sembolü yazılır ve son yörüngede bulunan değerlik elektronları nokta olarak gösterilir. 2. İyonun yükü dikkate alınarak, elektron kaybı veya kazancı belirtilir. 3. Son durumda elektron kalmışsa, köşeli parantez içine alınır ve yük sağ üst köşeye yazılır. Örnek: NaCl iyonik bileşiğinin Lewis gösterimi: - Na: Tek değerlik elektronunu kaybettiği için "Na+" şeklinde gösterilir. - Cl: 7 değerlik elektronu + 1 tane Na'dan aldığı elektron = 8 elektron ile "Cl-" (sekiz noktayla çevrili) şeklinde gösterilir.

SO3 (Kükürt Trioksit) ve SO4 (Sülfat) arasındaki temel fark, içerdikleri oksijen atomlarının sayısında yatmaktadır. - SO3: Bir kükürt atomuna bağlı üç oksijen atomu içerir. - SO4: Bir kükürt atomuna bağlı dört oksijen atomu içeren bir poliatomik anyondur (SO4²-). Bu nedenle, kimyasal formülleri ve özellikleri de farklıdır.

PCl5'in Lewis yapısı şu şekildedir: 1. Merkez atom: Fosfor (P). 2. Çevreleyen atomlar: Beş klor (Cl). 3. Toplam değerlik elektronu: 5 (fosfor için) + 7 (her klor için) = 40. 4. Kimyasal bağlar: Fosfor ile her klor arasında birer çift elektron (toplam 10 elektron). 5. Kalan elektronlar: Dış atomlar (klor) oktetlerini tamamlayana kadar dağıtılır. 6. Merkez atom: Fosfor, 10 değerlik elektronuna sahip olsa da, bu durum normaldir çünkü fosfor üçüncü periyotta yer alır ve d-altkabuğu kullanılabilir.

CO₂ ile H₂O arasında kovalent bağ vardır.

H2SO4 ile S (kükürt) arasında kovalent bağ vardır.

Doymuş yağ asitleri arasında tek bağ bulunur.

Bileşiklerde farklı atomlar, kimyasal bağlar aracılığıyla bir araya gelir. Bu bağlar üç ana türde sınıflandırılır: 1. İyonik bağlar: Bir atomun elektron kaybetmesi ve diğer bir atomun bu elektronu kazanması ile oluşur. 2. Kovalent bağlar: İki atomun elektron paylaşımı yoluyla bir araya gelmesi ile oluşur. 3. Metal bağlar: Metal atomları arasında serbest elektronların varlığı ile karakterizedir.

Moleküllerin üç temel yapısı şunlardır: 1. Basit yapılı moleküller: İki atomdan oluşan moleküllerdir. 2. Karmaşık yapılı moleküller: İkiden fazla atomdan oluşan moleküllerdir. 3. Moleküler geometri: Atomların uzayda nasıl düzenlendiğini ve bağ açılarını belirler.

Moleküler yapı, bir molekülün atomlarının organizasyonu ve aralarındaki bağların düzeni hakkında bilgi sağlar. Molekül, birbirine bağlı gruplar halindeki atomların oluşturduğu kimyasal bileşiklerin en küçük temel yapısıdır. Bu nedenle, moleküler yapı şu unsurları içerir: Atomlar: Moleküllerin yapı taşlarıdır. Kimyasal bağlar: Atomların molekül içinde bir araya gelerek oluşturdukları bağlardır. Moleküler geometri: Moleküllerin üç boyutlu yapısını ifade eder. Fonksiyonel gruplar: Moleküllerin belirli kimyasal özelliklerini belirleyen atom gruplarıdır.

Organik bileşiklerde çizgi bağ formülü çizmek için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Ana zincir belirlenir ve karbonların olduğu yerlerden zikzaklar şeklinde kırılarak yazılır. 2. Dallanma varsa, hangi karbon atomuna bağlıysa yine çizgi şeklinde gösterilir. 3. Karbon ve karbon atomlarına bağlı hidrojenler gizlenir. 4. Her bir karbon atomu arasında olan bağlar, birer çizgi ile gösterilir ve bu çizgilerin başında ve sonunda görünmeyen birer karbon atomu olduğu kabul edilir.

9. sınıf kimya ders kitabı sayfa 120'de genellikle kimyasal bağlar konusu işlenir. Bu sayfada yer alabilecek diğer konular şunlardır: İyonik ve kovalent bağlar: Bağ türleri, elektron paylaşımı ve transferi. Lewis yapıları ve VSEPR teorisi: Molekül geometrisi ve atomların düzenlenmesi. Metal bağları ve alaşımlar: Metalik bağ hakkında genel bilgiler. Kimyasal tepkimeler: Tepkime denklemeleri ve türleri (sentez, analiz, yer değiştirme). Atomun yapısı: Atom modelleri, atomaltı parçacıklar ve izotoplar.

3300 cm-1 dalga sayısında IR spektroskopide C-H bağı ve N-H gerilmesi gözlemlenir.

Moleküllerin özellikleri şunlardır: 1. Yapı: Moleküller, birbirine bağlı gruplar halindeki atomların oluşturduğu kimyasal bileşiklerin en küçük temel yapısıdır. 2. Atom Sayısı: Birden fazla atom içerirler ve bu atomların sayısı ve türü molekülün yapısını belirler. 3. Bağ Türleri: Molekülleri oluşturan kimyasal bağlar kovalent, iyonik ve metalik olabilir. 4. Hareket: Moleküller, katı ve sıvılarda birbirine bitişik olup, gazlarda serbest hareket eder ve ısı arttıkça ötelenme, dönme ve titreşim gibi hareketler yapar. 5. Sınıflandırma: Moleküller, aynı cins veya farklı cins atomlardan oluşmalarına göre sınıflandırılır. 6. Erime ve Kaynama Noktası: Moleküllerin erime ve kaynama noktaları, aralarındaki çekim kuvvetine bağlı olarak değişir.