Kayaçlar

Kiltaşı (şist), tortul kayaçlardan oluşur.

Kayaçlarda çiziklerin yönünü bulmak için fay düzlemi üzerindeki kayma çizikleri incelenir.

Kayaç, çeşitli minerallerin veya taş parçaları ve minerallerin bir araya gelmesi veya birikmesiyle meydana gelen katı birikintiler olarak tanımlanır.

Kalkerli tabaka, kimyasal tortul kayaç grubuna aittir.

Kayaçlar, coğrafyada bir veya birden fazla mineralin bir araya gelmesi sonucunda oluşan kütleler olarak tanımlanır. Kayaçlar, oluşumlarına göre üç ana gruba ayrılır: 1. Püskürük (Magmatik) Kayaçlar: Magmanın yer kabuğunun içerisinde ya da yeryüzüne çıkıp katılaşmasıyla oluşur. 2. Tortul Kayaçlar: Göl, deniz veya okyanus tabanlarında; akarsu, rüzgâr ve buzul gibi dış kuvvetlerin etkisiyle kayaçlardan kopan küçük boyuttaki parçalardan oluşur. 3. Başkalaşım (Metamorfik) Kayaçlar: Püskürük ve tortul kayaçların yer kabuğunun derinliklerinde yüksek sıcaklık ve basınç etkisinde kalarak değişime uğraması sonucu oluşur.

Kayaçların parçalanmasıyla oluşmuş kütleler sırasıyla şunlardır: 1. Kayalar. 2. Taşlar. 3. Çakıllar. 4. Kum.

Üç çeşit tortul kayaç şunlardır: 1. Kırıntılı (Fiziksel) Tortul Kayaçlar: Diğer kayaçlardan aşındırılmış parçacıkların birikmesiyle oluşur. 2. Kimyasal Tortul Kayaçlar: Kimyasal çökelme sonucu oluşur. 3. Organik Tortul Kayaçlar: Organik maddelerin birikmesi ve zamanla çimentolanması sonucu oluşur.

Evet, yer kabuğu kayaçlardan ve topraktan oluşur.

Su sanıçlarındaki kayaçlar, tortul (sedimanter) kayaçlar olarak adlandırılır. Bu kayaçlar, dış kuvvetlerin etkisiyle aşınan ve parçalanan diğer kayaçların su ve rüzgar gibi doğal taşıyıcılarla taşınarak göl, deniz gibi yerlerde birikip sertleşmesi sonucu oluşur.

Kaya mekaniği dersi, kayaçlarda yapılan kazı ve tahkimatların güvenli ve ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli olan temel prensipleri öğretmeyi amaçlayan bir dersdir. Bu ders genellikle aşağıdaki konuları içerir: - Mekaniğin teorik prensipleri: Gerilme, deformasyon ve doğrusal elastiklik. - Kayaçların fiziksel özellikleri: Basınç, çekme ve kesme gerilmeleri sonucu oluşan yenilme davranışı. - Laboratuvar deneyleri ve kaya kütlelerinin sınıflandırılması: Mühendislik karakteristikleri. Ayrıca, kaya mekaniği dersleri, yeraltı kazıları ve tünel destek sistemleri gibi konuları da kapsayabilir.

Beyaz Kayalar olarak adlandırılan yerlerin beyaz olmasının nedeni, çevrelerini saran kireç taşından oluşan falezlerin beyaz renkli olmasıdır.

Kalker (kireç taşı) suda kolay çözünen bir kayaçtır.

Kromititler, genellikle mafik-ultramafik magmatik sokulumlarda ve bazen metamorfik kayaçlarda bulunur. Oluşum süreçleri şu şekilde özetlenebilir: 1. Ergiyiklerin Yükselmesi: Üst manto kayacı içinde türeyen akışkan yolları boyunca yükselen kısmi veya tamamen egzotik ergiyiklerin, çevre kayaç ile etkileşimi sonucu oluşur. 2. Dünitik Zarf Oluşumu: Ergiyik, çevre kayaç ile etkileşime girerken, ergiyik kütlesini çevreleyen dünitik bir zarf oluşturur. 3. Krom-Spinel Çökelimi: Bu zarf içinde, krom-spinel taneleri cep oluşturan kesimlerde çökelir. 4. Primitif Ergiyik Takviyesi: Devam eden primitif ergiyik takviyesi, türbülanslı bir akım oluşturarak yeni magma ile durgun eski magmanın etkili biçimde karışmasını ve ceplerde daha fazla krom-spinel çökelimini sağlar. Bu süreçlerin sonucunda, ilksel olarak diskordant bir podiform kromitit oluşur ve daha sonra bu yapı, çevre peridotitin foliasyonu ile uyumlu bir yapı kazanarak konkordant veya subkonkordant hale gelir.

Dünyamızı saran ve yer kabuğunu oluşturan kayaçların tümü farklı minerallerin bir araya gelmesiyle oluşur.

Kayaçlardan kopan küçük kütleye "taş" denir.

Kayaç parçalanması sonucu oluşan kütlelere "kaya" denir.

İnşaat ve heykel yapımında kullanılan başlıca kayaçlar şunlardır: 1. Mermer: Hem inşaat hem de heykel yapımında yaygın olarak kullanılır. 2. Granit: Zemin ve duvar yapımında, ayrıca heykel yapımında tercih edilir. 3. Bazalt: Yol yapımında ve dekoratif amaçlı kullanılır. 4. Kumtaşı: İnşaat sektöründe dolgu malzemesi olarak kullanılır.

Kayaçların ayrışması, yer kabuğundaki ana kayaçların, dış etmenlerin etkisiyle (hava, su, sıcaklık değişimleri ve biyolojik faktörler) kimyasal, fiziksel ve biyolojik yollarla parçalanması sürecidir. Üç temel ayrışma türü vardır: 1. Fiziksel (mekanik) ayrışma: Kayaçların kimyasal yapıları değişmeden küçük parçalara bölünmesi. 2. Kimyasal ayrışma: Suyun ve atmosferdeki gazların kayaların bileşenleriyle reaksiyona girerek yeni minerallerin oluşması ve kayaçların çözünmesi. 3. Biyolojik ayrışma: Canlı organizmaların (bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar) kayalarla etkileşime girerek onları parçalamaya ve çözmeye yardımcı olması.

Metasomatik kayaç, kimyasal bileşimi, orijinal bileşenlerinin metasomatizma süreci nedeniyle önemli ölçüde değişmiş olan bir kayadır. Metasomatizma ise, bir kaya veya kaya parçasının sulu sıvılarla (çözeltilerle) etkileşimi sonucu kimyasal bileşenlerin eklenmesi veya çıkarılmasıyla gerçekleşen bir metamorfik süreçtir.

Kayaçların hammaddesi, çeşitli minerallerin veya kaya parçalarının bir araya gelmesidir.