Jeoloji

İzostatik denge, yerkabuğunu oluşturan levhaların manto üzerinde dengede durması durumudur. Bu denge, şu şekilde oluşur: Yoğunluk farklılıkları: Yerkabuğunun farklı yoğunluktaki büyük parçaları, belirli bir derinlikte, yoğunluğun her tarafta eşit olduğu bir denge düzeyi üzerinde sıralanır. Yüzme benzetmesi: Kabuk, mantoya göre daha az yoğun olduğu için, dağlar ve yüksek kara parçaları, büyük ve derin köklere sahip olup, yeraltında yüzer gibi durur. Dengeyi bozan etkenler: İklim değişikliği, buzul erimesi veya oluşumu, erozyon, sel, akarsu gibi dış kuvvetler ve volkanizma hareketleri dengeyi bozabilir. Sonuçlar: Denge bozulduğunda, kara ve deniz seviyelerinde oynamalar meydana gelir; transgresyon (deniz ilerlemesi) ve regresyon (deniz gerilemesi) oluşur.

Bazalt ve granit arasındaki bazı farklar şunlardır: Renk: Bazalt koyu renklidir, granit ise daha açık renktedir. Bileşim: Bazalt, magnezyum ve demir gibi minerallerden oluşurken, granit feldispat ve kuvartstan oluşur. Oluşum: Bazalt, magmanın yeryüzünde soğuyup katılaşmasıyla oluşur; granit ise magmanın yer altında soğuyup katılaşmasıyla meydana gelir. Yapı: Bazalt, sütun düzlemleri boyunca bölünürken, granit yatay düzlemler boyunca bölünür. Kullanım Alanları: Bazalt, kaldırım taşı, yapı taşı, demir yolu ve köprü malzemesi olarak kullanılırken; granit, dış mekanlarda hava koşullarına, UV'ye ve aşınmaya; iç mekanlarda ise günlük aşınmaya, çizilmelere ve lekelere karşı dayanıklıdır. Ayrıca, her ikisi de magmatik kayaçlar olup, silikat grubundan minerallerden oluşur ve büyük miktarda silikon ile oksijen içerir.

Antiklinal, genellikle kıvrım dağları olarak bilinen dağlık alanlarda görülür. Türkiye'de görülen bazı antiklinal dağlar şunlardır: Bozdağlar. Kızıldağ. Köroğlu Dağları. Antiklinal yapılar, yer altındaki kayaçların katmanlarının yukarı doğru bükülmesi ile oluşur ve genellikle mineral ve petrol rezervleri için önemli alanlardır.

Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Çeşitlilik Araştırma ve Uygulama Merkezi'ndeki Biyosfer Müzesi'nde aşağıdaki örnekler bulunmaktadır: Fosil ve jeolojik materyaller; Mikroorganizmalar; Omurgasız hayvanlar; Böcekler ve kelebekler; Bitkiler, balıklar, sürüngenler, kuşlar; Küçük ve büyük memeli hayvanlar; Hominidler ve primatlar; Gerçek insan kadavra örneği (plastinasyon işleminden geçmiş). Müzenin bodrum katında kabuklu organizmalar, yengeçler ve fosiller; zemin katında ise bitkiler, balıklar, sürüngenler, kuşlar ve mantarlar sergilenmektedir.

Jeoloji mühendisliği için nitelik kodu 4533'tür. Bu kod, "Jeoloji Mühendisliği, Hidrojeoloji Mühendisliği, Petrol ve Doğalgaz Jeolojisi lisans programlarının birinden mezun olmak" anlamına gelir.

Kohezif zeminler, zemini meydana getiren tanelerin kil parçacıkları veya başka bağlayıcı maddeler yardımıyla kendi kendini dağılmadan bir arada tutabildiği zemin türleridir. Kohezif zeminlere örnek olarak silt ve kil verilebilir.

11 Ağustos 2025 tarihinde Malatya'nın Pütürge ilçesinde meydana gelen depremin şiddeti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, 14 Haziran 2025 tarihinde Pütürge'de meydana gelen depremin büyüklüğü 3,9 Mw olarak ölçülmüştür. AFAD'ın son depremler listesine deprem.afad.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Evet, Diyarbakır bir deprem bölgesidir. AFAD ve MTA’nın güncel verilerine göre Diyarbakır’ın doğrudan altından geçen aktif bir fay hattı bulunmamaktadır. Diyarbakır, Türkiye genelinde birincil deprem bölgesi olmasa da, çevresindeki fay hatlarının hareketliliği nedeniyle deprem riski taşımaktadır. Diyarbakır’ın deprem riski taşıyan ilçeleri arasında Çermik, Çüngüş, Ergani, Eğil, Dicle, Hani, Kocaköy, Lice, Hazro, Silvan ve Kulp ilçeleri bulunmaktadır. Deprem riski taşıyan bölgelerde yaşayanların, deprem çantası hazırlamak, binaların dayanıklılığını kontrol ettirmek ve AFAD’ın uyarılarını takip etmek gibi önlemler alması önerilir.

11 Ağustos 2025 tarihi itibariyle Bingöl'de meydana gelen en son depremin şiddeti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Bingöl'de meydana gelen son depremlere aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: sabah.com.tr; milliyet.com.tr; ntv.com.tr.

Tya kelimesi farklı bağlamlarda çeşitli anlamlara gelebilir: Kısaltma: "TYA" kısaltması, "ten years after" (on yıl sonra), "thousand years ago" (bin yıl önce), "thunderbird youth academy" (thunderbird gençlik akademisi) gibi farklı terimlerin kısaltması olarak kullanılabilir. İsim: "Tya" ismi, "gururlu ve onurlu biri" anlamına gelir. Argo: "Tya" kelimesi, "kıçını yırt" veya "seni etrafta istemiyorum" gibi argo ifadelerde de kullanılabilir. Dialektik kelime: İsveç ve Norveç dillerinde "tya" kelimesi, "yeterli olmak" anlamında kullanılır. Dostça hitap: Wauja dilinde "tya", "adamım, dostum" anlamında kullanılan bir hitap şeklidir.

Karstik göller, kalker, jips, kaya tuzu gibi eriyebilen kayaçların bulunduğu yerlerde oluşan göllerdir. Türkiye'deki bazı karstik göller: Akgöl; Avlan Gölü; Çıralı Obruğu; Hafik Gölü; Karagöl Gölü; Kestel Gölü; Kızören Gölü; Meyil Obruğu; Salda Gölü; Suğla Gölü. Dünya'daki bazı karstik göller: Endonezya'da bulunan Doline ve Ayamaru Gölleri; Güney Almanya'da bulunan Eichner Gölü; Afrika'da bulunan Otjikoto Gölü; Meksika'da bulunan Sagrado Gölü; Slovenya'da bulunan Jezero Gölü; Yunanistan'da bulunan Limni Stymphalia Gölü.

Uvala, karstik bölgelerde oluşan, dolinlerin birleşmesiyle meydana gelen geniş ve derin bir çukurluktur. Uvalaların bazı özellikleri: Büyüklük ve derinlik: Küçük uvalalar birkaç yüz metre çapında olabilirken, büyük uvalalar kilometrelerce genişlikte olabilir. Şekil: Genellikle yuvarlak veya oval bir forma sahiptir, ancak çevresel faktörlerin etkisiyle farklı şekillerde de olabilir. Flora ve fauna: Daha yüksek su alanları ve çeşitli bitki örtüleri ile kaplıdır, bu da ekosistemler açısından zenginlik sağlar. Topografya: Çevreleyen alanlardan belirgin bir şekilde farklılaşır. Türkiye'deki en önemli uvalalardan bazıları Uludağ'da Dağtepesi'nde bulunmaktadır.

Uvala, karstik bölgelerde oluşan, dolinlerin birleşmesiyle meydana gelen geniş ve derin bir çukurluktur. Uvalaların bazı özellikleri: Büyüklük ve derinlik: Küçük uvalalar birkaç yüz metre çapında olabilirken, büyük uvalalar kilometrelerce genişlikte olabilir. Şekil: Genellikle yuvarlak veya oval bir forma sahiptir, ancak çevresel faktörlerin etkisiyle farklı şekillerde de olabilir. Flora ve fauna: Daha yüksek su alanları ve çeşitli bitki örtüleri ile kaplıdır, bu da ekosistemler açısından zenginlik sağlar. Topografya: Çevreleyen alanlardan belirgin bir şekilde farklılaşır. Türkiye'deki en önemli uvalalardan bazıları Uludağ'da Dağtepesi'nde bulunmaktadır.

Toprak kaymasının (heyelanın) kaç saniye sürdüğü, kayma evresinin süresine bağlıdır.

Yalova'nın deprem riskinin yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: Kuzey Anadolu Fay Hattı: Yalova, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın tam üzerinde yer almaktadır. Zemin yapısı: Özellikle deniz kenarındaki bölgeler, gevşek zemin yapısı ve yüksek yer altı su seviyesi nedeniyle depremlerden daha fazla etkilenmektedir. Eski ve dayanıksız yapılar: 1999 depreminden önce inşa edilen binaların büyük bir kısmı depreme dayanıklı değildir. Nüfus yoğunluğu: Şehirdeki nüfus yoğunluğu, risk seviyesini artırmaktadır. Planlama eksiklikleri: Yapı denetimindeki eksiklikler ve plansız yapılaşma da deprem riskini yükseltmektedir.

Yer'in iç yapısı hakkında şunlar bilinmektedir: Kabuk. Manto. Çekirdek. Yer'in iç yapısı hakkında en sağlıklı bilgiler; deprem dalgalarının ve volkanizma sırasında çıkan materyallerin (lavlar) incelenmesiyle elde edilir.

Tafoni ve mantar kaya aynı değildir, ancak oluşum süreçleri benzerdir. Mantar kaya, rüzgârın kayaların alt kısmını aşındırması sonucu oluşur; bu süreçte kaidesi incelir ve üstü genişler. Tafoniler genellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde, örneğin Hindistan'daki Thar Çölü, Ürdün'deki Petra Kenti ve Amerika'nın Kaliforniya bölgesinde bulunur.

Karadeniz Bölgesi'nde dağların kıyıya paralel uzanması, Alp orojenezi sonucu oluşan kıvrım dağları ve Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın etkisiyle meydana gelmiştir. Alp orojenezi, Mezozoik sonunda Anadolu'nun kuzey ve güneyindeki arazilerin şiddetli bir şekilde kıvrılarak yükselmesine neden olmuştur. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Miyosen sonlarından itibaren dağları doğu-batı doğrultusunda parçalamaya başlamıştır. Ayrıca, Arabistan ve Afrika levhalarının Türkiye'yi kuzeye doğru itmesi de bu paralel uzantıyı pekiştirmiştir.

YÖ (Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar) ve TRF (Trakya Formasyonu) yerleşime uygunluk bağlamında şu anlamlara gelir: YÖ (Yerleşime Önlemli Uygun Alanlar). TRF (Trakya Formasyonu). Yerleşime uygunluk değerlendirmesi, bir bölgenin mevcut ve potansiyel yerleşim özelliklerini, tehlikelerini ve çevresel etkilerini analiz ederek yerleşimin uygunluğunu belirlemeyi amaçlar.

Mercalli şiddet ölçeği, bir depremin şiddetini ölçmek için kullanılan bir ölçektir. Depremin yeryüzüne, insanlara, cisimlere ve yapılara olan etkisini I ile XII arasında bir ölçek ile nicelendirir. I hissedilmez. XII ise tam yıkım anlamına gelir. Değerler, depreme olan uzaklığa ve yerin fiziksel özelliklerine bağlı olarak değişir; en yüksek şiddet, depremin merkezi civarında olur. Ölçek, ilk olarak 1902 yılında İtalyan Giuseppe Mercalli tarafından geliştirilmiş ve daha sonra çeşitli bilim insanları tarafından revize edilmiştir.