Jeoloji

Doğal sistemler ve süreçler arasında şunlar sayılabilir: Hava olayları. İklim sistemi. Levha tektoniği. Aşınım ve birikim süreçleri. Ayrıca, 9. sınıf coğrafya müfredatında "Doğal Sistemler ve Süreçler" ünitesi kapsamında atmosfer ve hava olayları, iklim sisteminin bileşenleri ve değişkenleri, iklim türleri ve iklim sistemindeki değişiklikler gibi konular da yer almaktadır.

Eğim atımlı ters fay, tavan bloğunun fay düzlemi üzerinde yukarıya doğru hareket ettiği bir fay türüdür. Eğim atımlı ters fayların uzunluğu çok kısa olabileceği gibi kilometrelerce de olabilir. Fay türleri, fay düzlemindeki hareketin şekline göre sınıflandırılır.

Hamada ve reg arasındaki temel farklar şunlardır: Oluşum: Hamada, rüzgarların kurak ve yarı kurak bölgelerdeki daha küçük materyalleri uzaklaştırarak büyük kaya ve çakılların kalmasına sebep olmasıyla oluşur. Reg, yüzey kısımları deflasyona uğramış alüvyal dolgulardır; rüzgar ince unsurları taşıyıp uzaklaştırdığı için yüzeyleri çakıl ve taş parçalarıyla kaplıdır. Görünüm: Hamada, çöl kaldırımı olarak da bilinir ve kaldırıma benzer bir görünüme sahiptir. Regler ise genellikle düz ve yatay yapılı sahalarda görülür. Yaygınlıklar: Hamada, özellikle Sahra Çölü gibi büyük çöl alanlarında yaygındır. Regler, Büyük Sahra'da serir adı verilen taşlı çöllerde bulunur.

Şanlıurfa Haliliye'de fay hattı bulunmaktadır. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Şanlıurfa İl Başkanı Oğuzhan Çetinkaya'nın açıklamalarına göre, Haliliye’de meydana gelen depremler genellikle 1 ila 3 arasında değişen artçı sarsıntılardır. Ayrıca, Şanlıurfa sınırları içerisinde doğrudan geçen büyük bir fay hattı bulunmasa da, kente yakın bölgelerde aktif fay sistemleri yer almaktadır. Fay hatları ve deprem riskleri ile ilgili en güncel ve doğru bilgiler için AFAD veya MTA gibi resmi kurumların web siteleri ziyaret edilebilir.

Dünya'nın içi boş değildir. Bilim, Dünya'nın çekirdeğinin demir ve nikelden oluştuğunu ve iç yapısının katı ve yoğun olduğunu kanıtlamıştır. Dünya'nın içi boş olduğu iddiası, "İçi Boş Dünya" teorisi gibi komplo teorilerine dayanmaktadır.

Doğu Anadolu Fay Hattı ile Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın birleştiği yer, Karlıova Üçlü Bitişmesi'dir. Doğu Anadolu Fay Hattı, Ölü Deniz Transform Fayı'nın kuzey ucundaki Maraş üçlü ekleminden başlayıp, kuzeydoğu yönünde ilerleyerek Karlıova Üçlü Bitişmesi'nde sona erer ve burada Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.

1976 Çaldıran depremi 6 saniye sürmüştür.

Uçmakdere'de fay hattı bulunmamaktadır. Türkiye'deki aktif fay hatları üzerinde yer alan iller ve ilçeler arasında Uçmakdere geçmemektedir. Türkiye'deki fay hatları hakkında güncel bilgilere ulaşmak için Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve Afet Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan haritalar kullanılabilir.

Beşkonak fosil yatakları, önemli doğal miras alanlarıdır çünkü: Milyonlarca yılda oluşmuş makro ve mikrofosiller içerir. Çeşitli bitki ve hayvan fosilleri barındırır; bunlar arasında kozalaklı ve yapraklarını döken ağaçlara ait yapraklar, balık, karınca ve kız böceği fosilleri bulunur. Jeolojik Miras kapsamında korunması gereken alanlar arasında yer alır. Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak koruma altındadır.

Erozyonun en çok oluşturduğu yer şekli hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, erozyonun oluşturduğu bazı yer şekilleri şunlardır: Ihlara Vadisi: Hasandağı Volkanından püsküren lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşmuştur. Melendiz Çayı: Milyonlarca yıllık bir sürecin sonunda, 14 kilometre uzunluğunda ve yüksekliği yer yer 110 metreye ulaşan kanyon görünümlü bir vadi meydana getirmiştir. Erozyon, ayrıca verimli delta ve kıyı ovalarının oluşumuna da katkıda bulunur.

Kapadokya'da bulunan fay hatları hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki bazı fay hatları şunlardır: Kuzey Anadolu Fay Hattı. Doğu Anadolu Fay Hattı. Batı Anadolu Fay Hattı. AFAD ve MTA'nın güncel verilerine göre, Türkiye'deki fay hatlarının geçtiği bölgeleri ve risk durumlarını öğrenmek mümkündür.

Türkiye'deki dağların oluşumunda orojenez (kıvrımlanma ve kırılma hareketleri) etkili olmuştur. Özellikle Alp Orojenezi Dönemi’nde, Lavrasya ve Gondvana kıtalarının sıkıştırması sonucu Tetis Denizi’nde biriken tortullar su yüzeyine çıkmış ve bu şekilde Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar oluşmuştur. Bunun yanı sıra, epirojenik hareketler de Anadolu Yarımadası'nın genel olarak yükselmesine ve dağların yüksekliğinin artmasına katkıda bulunmuştur.

Yeraltının en derin noktası, Mariana Çukuru'nun Challenger Deep olarak bilinen bölgesidir. Dünya'nın en derin noktası olarak kabul edilen Mariana Çukuru, Pasifik Okyanusu'nda yer almaktadır.

Ay'ın yüzeyinde şunlar bulunur: Kraterler. Dağlar. Düzlükler. Toz. Ay'ın yüzeyi ayrıca şu katmanlardan oluşur: Kriyosfer. Astenosfer. Manto. Çekirdek.

Kuzey Anadolu Fayı, yaklaşık 250-300 yıllık döngülerle büyük depremler üretir. Prof. Dr. Naci Görür'ün açıklamalarına göre, fayın bir bölümü olan Yedisu fayı yılda 2,5 santimetre hareket eder ve yaklaşık 250 senede bir deprem üretir. Ancak, depremlerin tam olarak ne zaman meydana geleceğini önceden belirlemek mümkün değildir.

Haymana'nın plato olmasının sebebi, bölgenin akarsular tarafından derin vadilerle parçalanmış yüksek düzlüklerden oluşmasıdır. Haymana Platosu, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan Ankara'nın Haymana ilçesine bağlı bir platodur. Türkiye’deki platoların bazı özellikleri şunlardır: Platoları yaran akarsulardan tarım sulamasında yararlanmak zordur. Yüksek platolarda büyükbaş mera hayvancılığı, alçak platolarda ise tarım ve küçükbaş hayvancılığı gelişmiştir.

1/25.000 ölçekli jeoloji haritalarının nasıl okunacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, bu haritalara şu sitelerden ulaşılabilir: eticaret.mta.gov.tr. atlas.gov.tr. Ayrıca, jeoloji haritaları ile ilgili daha fazla bilgi için Jeoloji Mühendisleri Odası'nın eski web sitesi olan eski.jmo.org.tr ziyaret edilebilir.

Kayaçlardan kopan küçük kütleye taş denir.

Su tabakası, aşağıdaki faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşur: Sıcaklık değişimleri. Tuzluluk değişimleri. Yoğunluk farkları. Rüzgar etkisi. Güneş ışığı. Su tabakası, okyanuslar, denizler, göller ve yeraltı sularını içerir.

Fen bilimleri ders notlarında Dünya, alttan ve üstten basık, yanlardan hafif şişkin bir küre olarak görünür. Dünya'nın uzaydan çekilen fotoğraflarına bakıldığında bu şekli görülebilmektedir. Dünya'nın şekli ile ilgili bazı eski çağlardaki görüşler ise şu şekildedir: Yunanlı düşünür Thales, Dünya'nın bir tepsi şeklinde olduğunu ve büyük bir okyanusta yüzdüğünü söylemiştir. Eski Yunan bilgin Pisagor, Dünya'nın şeklinin küreye benzediğini ilk olarak açıklayan bilim insanıdır. Aristo, gökyüzü gözlemleri yapmış ve Dünya'nın şeklinin yuvarlak olduğunu söylemiştir. Ayrıca, 3. sınıf fen bilimleri ders notlarında Dünya, kara katmanı, su katmanı ve hava katmanı olmak üzere üç katmandan oluşan bir gezegen olarak da ele alınır.