İtilafDevletleri

Osmanlı Devleti, Çanakkale Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzaladı.

İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından resmen işgal edilmesi sonucunda Lozan Barış Antlaşması imzalandı.

İtilâf Devletleri, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve Almanya'nın karşısında yer alan müttefik devletlerin oluşturduğu bir koalisyondur. Bu devletler arasında başlıca Birleşik Krallık, Fransa, Rusya, İtalya ve daha sonra Amerika Birleşik Devletleri yer almıştır. İtilâf Devletleri, savaşa katılan ve zaferle ayrılan ülkeleri kapsar ve savaşın seyrini değiştiren önemli faktörlerden birini oluşturmuştur.

Birinci Dünya Savaşı'nda gizli antlaşma yapan devletler şunlardır: 1. İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya ve daha sonra İtalya. 2. Diğer Devletler: Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı Devleti. Bu devletler, savaş sırasında Osmanlı topraklarını paylaşmak için çeşitli gizli antlaşmalar imzalamışlardır.

İttifak Devletleri ve İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı sırasında farklı çıkarlar ve politikalar nedeniyle ayrıldılar. İttifak Devletleri, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan oluşuyordu. İtilaf Devletleri ise İngiltere, Fransa ve Rusya'nın öncülüğünde kuruldu.

1914 yılında I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri ve İtilaf Devletleri olarak iki ana blok halinde birçok devlet savaştaydı. İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgaristan ve İtalya (savaşın sonlarına doğru taraf değiştirdi). İtilaf Devletleri: Birleşik Krallık, Fransa, Rusya, Japonya, İtalya (daha sonra) ve ABD (1917'den itibaren).

İtilaf Devletleri'nin Osmanlı hakkındaki düşünceleri genel olarak Osmanlı'nın savaşta tarafsızlık statüsünü korumak istedikleri ve Osmanlı topraklarını kendi aralarında paylaşmayı planladıkları yönündedir. Ayrıca, İtilaf Devletleri Boğazlar üzerinde tarihi emellere sahip oldukları için Osmanlı'nın bu bölgeleri kontrol etmesini de istemiyorlardı.

İtilaf Devletlerinin savaşı sona erdirmek için yaptığı antlaşma, Mondros Ateşkes Antlaşması'dır.

İtilaf Devletleri, Birinci İnönü Savaşı sonrasında toplanan Londra Konferansı'na TBMM'nin katılmasına izin vererek hukuki varlığını tanımıştır.

Mustafa Kemal Atatürk, Conkbayırı'nda 25 Nisan 1915'te Çanakkale Boğazı'nı geçmeye çalışan İtilaf Devletleri'nin çıkarma hareketini durdurmak için 19. Tümen Komutanlığı görevini üstlendi. Conkbayırı'na gelen Mustafa Kemal, kuvvetlerini süratle buraya sevk ederek İngilizlerin ilerlemesini durdurdu ve onları geri çekilmeye mecbur etti. Ayrıca, 10 Ağustos 1915'te Mustafa Kemal, Conkbayırı'ndaki kuvvetleri tekrar taarruza geçirerek Anafartalar bölgesine tam anlamıyla hâkim oldu.

İtilâf Devletleri'nin I. Dünya Savaşı sırasındaki toplam askeri sayısı 42.569.516 kişidir.

Birinci Dünya Savaşı'nda iki ana taraf vardı: 1. İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgaristan ve İtalya (1915'e kadar). 2. İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya (1915'ten sonra), Sırbistan, Japonya, Romanya, Portekiz, ABD, Brezilya ve Yunanistan.

Çanakkale Muharebeleri'nin 3 yıl sürmesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. İtilaf Devletleri'nin Yanlış Hesapları: Harekâtın iyi hesaplanmamış ve yeterince hazırlanmamış olması, muharebelerin uzun süremesine yol açtı. 2. Alman Etkisi: Cephe komutanı Alman General Liman von Sanders'in hatalı savunma stratejileri, Türk kuvvetlerinin düşmanı denize dökmesini geciktirdi. 3. İtilaf Devletleri'nin Kara Harekatı: Deniz harekâtının başarısız olması üzerine İtilaf Devletleri, kara harekâtı yapmaya karar verdi ve bu da muharebelerin süresini uzattı. 4. Balkan Devletlerinin Tutumu: Çanakkale'deki İtilaf kuvvetlerinin başarısı, Balkan devletlerinin İtilaf tarafına çekilmesini sağlayacaktı. Bu nedenle İtilaf Devletleri, kuvvetleri Çanakkale'de tutarak diğer cepheleri takviye edemedi.

İttifak Devletleri ve İtilaf Devletleri'nin savaşmasının temel nedenleri şunlardır: 1. Sömürgecilik Yarışı: Sanayileşmiş ülkeler arasında dünya hâkimiyetini ele geçirme mücadelesi. 2. Milliyetçilik: Avrupa'daki milletler arasında artan milliyetçilik duyguları, siyasi gerilimlere yol açtı. 3. Silahlanma Yarışı: Devletlerin sürekli büyüyen orduları ve teknolojik silahlanmaları. 4. Gizli Anlaşmalar: İtilaf Devletleri'nin, bazı tarafsız devletleri kendi yanlarına çekmek ve Osmanlı topraklarında ayaklanmalar çıkarmak için yaptığı gizli antlaşmalar. Bu nedenler, 28 Temmuz 1914'te Avusturya-Macaristan veliahdının öldürülmesi olayıyla birleşerek I. Dünya Savaşı'nın başlamasına yol açtı.

İtilaf Devletleri, Çanakkale'yi geçemeyince kara harekâtı başlattılar. 25 Nisan 1915'te Gelibolu Yarımadası'na asker çıkaran İtilaf orduları, sekiz buçuk ay süren kanlı çarpışmalar sonucunda Türk direnişini kıramadılar.

Çanakkale Cephesi, İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı Devleti'ne karşı bir taarruz cephesi olarak açılmıştır. Bunun nedenleri şunlardır: 1. İstanbul'u ele geçirme ve Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakma. 2. Rusya'ya yardım gönderme. 3. Balkan devletlerini kendi saflarına çekme.

I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'nin toplam askeri gücü yaklaşık 42.979.930 askerdi. İttifak Devletleri'nin toplam askeri gücü ise yaklaşık 25.248.321 askerdi.

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 24. maddesi, doğudaki altı ilde (Erzurum, Van, Diyarbakır, Bitlis, Elazığ, Sivas) karışıklık çıkması durumunda İtilaf Devletleri'nin bu illeri işgal edebileceğini öngörüyordu.