İtilafDevletleri

Mondros Mütarekesi'nin en ağır maddesi olarak genellikle 7. madde gösterilir.

Çanakkale Savaşı'nın çıkmasının temel nedenleri şunlardır: 1. İtilaf Devletleri'nin Boğazları Ele Geçirme İsteği: İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti'nin boğazlar üzerindeki kontrolünü ele geçirerek Rusya'ya yardım ulaştırmak ve İstanbul'u işgal etmek istiyordu. 2. Almanya'yı Çevreleme: Savaşa İttifak Devletleri ile katılan Osmanlı'nın saf dışı bırakılması, Almanya'nın coğrafi olarak çevrelenmesini ve savaşın daha kısa sürede bitmesini sağlayacaktı. 3. Balkan Devletlerini Yanlarına Çekme: İtilaf Devletleri, henüz savaşa katılmamış olan Balkan devletlerini kendi yanlarına çekmeyi hedefliyordu. Bu nedenler, savaşın seyrini belirleyen önemli stratejik ve siyasi hedeflerdi.

Çanakkale Cephesi, İtilaf Devletleri tarafından birkaç nedenle açılmıştır: 1. Rusya'ya Yardım Gönderme: İtilaf Devletleri, Boğazları kullanarak Rusya'ya yardım göndermek istiyordu. 2. Osmanlı'yı Savaş Dışı Bırakma: İstanbul ve Boğazları ele geçirerek Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak ve savaş alanını daraltmak amaçlanmıştı. 3. Balkanlarda Yeni Cepheler Açma: Henüz savaşa katılmamış olan Balkan devletlerini kendi yanlarına çekerek yeni cepheler açmak istiyorlardı. 4. Almanya ile Bağlantıyı Kesme: Osmanlı Devleti ile Almanya'nın karadan olan bağlantısını kesmek istiyorlardı.

I. Dünya Savaşı'nda İtilâf ve İttifak Devletleri şu şekildeydi: İtilâf Devletleri: 1. İngiltere; 2. Fransa; 3. Rusya; 4. İtalya (savaşın başlamasıyla taraf değiştirerek İtilâf Devletleri safına geçti); 5. Japonya; 6. Sırbistan (savaştan sonra Yugoslavya'nın çatısı altında siyasi varlığı sona erdi); 7. Romanya (Rusya'nın baskıları ve Avusturya topraklarındaki emellerinin bir sonucu olarak savaşa girdi); 8. Belçika (Almanya'nın Fransa'ya saldırırken Belçika üzerinden geçmesi, Belçika'yı savaşın içine çekti); 9. Karadağ (savaştan sonra Yugoslavya çatısı altında siyasi varlığı sona erdi); 10. Yunanistan (savaşın başlangıcında, gidişatında ve sonucunda önemli bir etkisi olmadı, savaşa en son katılan devlet oldu). İttifak Devletleri: 1. Almanya; 2. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu; 3. Osmanlı Devleti; 4. Bulgaristan.

Mondros Mütarekesi'nin şartları şunlardır: 1. Osmanlı Ordusunun Teslim Olması: Osmanlı ordusu derhal terhis edilecek ve tüm silahlar, mühimmatlar ve diğer savaş malzemeleri İtilaf Devletleri'ne teslim edilecek. 2. Boğazların Kontrolü: Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile birlikte Osmanlı topraklarındaki diğer stratejik noktalar İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek. 3. Kapitülasyonların Genişletilmesi: Yabancı güçlere Osmanlı topraklarında ve vatandaşları üzerinde geniş kapsamlı ayrıcalıklar ve dokunulmazlıklar sağlanacak. 4. Osmanlı Donanmasının Teslim Olması: Osmanlı donanmasının tamamı, tüm gemileri ve ekipmanlarıyla birlikte İtilaf Devletleri'ne teslim edilecek. 5. İletişim ve Ulaşım Üzerinde Kontrol: İtilaf Devletleri, tüm Osmanlı iletişim ve ulaşım sistemleri üzerinde kontrol sahibi olacak. 6. Suriye, Irak ve Diğer Bölgelerin Teslimi: Suriye, Irak, Hicaz, Yemen, Trablus ve Bingazi'deki Osmanlı orduları en yakın İtilaf kuvvetlerine teslim edilecek. 7. Karışıklık Çıkması Durumunda İşgal: İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahip olacak.

Mondros Ateşkes Antlaşması'na göre İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit altında gördükleri herhangi bir stratejik bölgeyi işgal etme hakkına sahipti. Bu kapsamda işgal edilen bazı bölgeler şunlardır: - Musul (3 Kasım 1918). - Urfa, Maraş, Antep (daha sonra buralar Fransa'ya devredildi). - Adana ve çevresi (Fransa tarafından işgal edildi). - İzmir ve çevresi (Yunanistan tarafından işgal edildi). - Antalya ve çevresi (İtalya tarafından işgal edildi).

Çanakkale Savaşı, İtilaf Devletleri'nin Osmanlı Devleti'ne karşı stratejik hedefleri doğrultusunda başladı. Başlama nedenleri: 1. Boğazların Kontrolü: İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı'nı ele geçirerek Rusya'ya güvenli bir ikmal yolu açmak istiyordu. 2. İstanbul'un İşgali: Boğazların alınması, Osmanlı'nın başkentinin düşmesi anlamına gelecek ve moral ile stratejik açıdan büyük bir darbe vuracaktı. 3. Almanya'nın Çevrelenmesi: Osmanlı'nın ele geçirilmesi, Almanya'yı çevrelemeyi kolaylaştıracak ve savaşın daha kısa sürede bitmesine olanak tanıyacaktı. Nasıl başladı: Savaş, 19 Şubat 1915'te İtilaf Devletleri'nin Çanakkale Boğazı'nı bombalamasıyla deniz savaşlarıyla başladı.

Mondros Mütarekesi sonrası İstanbul'da İtilaf Devletleri bulunmaktaydı.

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın bazı önemli maddeleri şunlardır: 1. Boğazların İtilaf Devletleri'ne açılması ve kalelerin işgal edilmesi. 2. Osmanlı ordusunun terhis edilmesi ve silah, taşıt, araç gereç ve cephanenin teslim edilmesi. 3. İtilaf Devletleri'nin güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durumda istedikleri bölgeleri işgal etme hakkına sahip olması (7. madde). 4. Doğu Anadolu'daki altı ilde (Vilayet-i Sitte) karışıklık çıkması durumunda İtilaf Devletleri'nin bu bölgeleri işgal edebilmesi (24. madde). 5. Tüm haberleşme istasyonlarının (telsiz, telgraf vb.) İtilaf Devletleri'nce denetim altına alınması. 6. Liman ve tersanelerden İtilaf Devletleri'nin yararlanabilmesi. 7. Kömür, akaryakıt vb. kaynaklarda satın alma kolaylığı sağlanması. 8. Demiryollarının denetim altına alınması.

Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İstanbul'u İtilaf Devletleri işgal etti.

Mebusan Meclisi, 16 Mart 1920 tarihinde İtilaf Devletleri'nin İstanbul'u resmen işgal etmesi üzerine kapatıldı.

18 Mart Çanakkale Zaferi'nde Osmanlı İmparatorluğu, İtilaf Devletleri'ne karşı önemli bir deniz zaferi kazandı. Olayların özeti: - 18 Mart 1915'te, Amiral John de Robeck komutasındaki İngiliz ve Fransız donanması, Çanakkale Boğazı'nı geçmek için büyük bir taarruz başlattı. - Türk topçuları ve Nusret Mayın Gemisi'nin döşediği mayınlar, İtilaf donanmasına büyük zarar verdi. - Bouvet, Irresistible ve Ocean adlı İngiliz ve Fransız zırhlıları battı, iki muharebe gemisi ve bir muharebe kruvazörü hasar aldı. - İtilaf Devletleri, ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı. Bu zafer, "Çanakkale Geçilmez" sözünün tarihe geçmesini sağladı ve Anadolu halkının bağımsızlık ruhunu perçinledi.

İttifak ve İtilaf Devletleri arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Amaçlar: İtilaf Devletleri, faşizme, militarizme ve totaliter rejimlere karşı durarak demokrasiyi ve insan haklarını savunmayı amaçlamıştır. 2. Üyeler: İtilaf Devletleri'nin başlıca üyeleri Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği, Fransa ve Çin'dir. 3. Savaşa Katılım: Savaş sırasında İtilaf Devletleri'ne Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, Hindistan ve Güney Afrika gibi ülkeler de katılmışken, İttifak Devletleri'ne Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Slovakya gibi ülkeler daha sonra dahil olmuştur.

İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığı, 18 Ocak 1919 tarihinde Paris Barış Konferansı'nda Batı Anadolu'nun Yunanistan'a verilmesi kararı alındığında ortaya çıktı. Bu durumun nedeni, İngiltere ve Fransa'nın, Boğazlar çevresinde güçlü bir İtalya devletinin bulunmasını istememeleriydi.

1918 yılında I. Dünya Savaşı'nı İtilaf Devletleri kazandı.

Birinci Dünya Savaşı'nı İtilaf Devletleri kazanmıştır. İkinci Dünya Savaşı'nı ise Müttefik Devletler (ABD, Sovyetler Birliği, İngiltere) kazanmıştır.

İstanbul, 13 Kasım 1918 tarihinde İtilaf Devletleri tarafından işgal edildi.

Çanakkale'de batan gemiler, 18 Mart 1915 tarihindeki deniz savaşında İtilaf Devletleri donanmasına ait olanlardı. Batılan gemiler şunlardır: - Bouvet Zırhlısı: Sancak baş omuzluk yönünde mayına çarparak kısa sürede battı. - Irresistible Zırhlısı: Nusret Mayın Gemisi'nin oluşturduğu mayın hattına çarparak battı. - Ocean Zırhlısı: Erenköy Koyu'na döktüğü mayınlara çarparak battı. Ayrıca, Goliath ve Triumph gibi diğer gemiler de hasar alarak battı veya karaya oturdu.

Romanya Cephesi'nde Birinci Dünya Savaşı sırasında şu olaylar gerçekleşti: 1. Romanya'nın İtilaf Devletleri'ne Katılması: Romanya, 17 Ağustos 1916'da İtilaf Devletleri safında savaşa girdi. 2. İttifak Devletleri'nin Taarruzu: Almanya'nın öncülüğünde, 23 tümenlik bir kuvvetle İttifak Devletleri Romanya'ya taarruz etti ve Ocak 1917'de tüm ülkeyi ele geçirdi. 3. Osmanlı Askerlerinin Katılımı: Osmanlı Devleti, 6. Kolordu'ya mensup 15., 25. ve 26. Tümenleri Romanya Cephesi'ne gönderdi ve Türk birlikleri büyük başarılar elde etti. 4. Bulgaristan'ın Çekilmesi: Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi sonrası, Romanya Cephesi'ndeki iletişim yolu kesintiye uğradı ve İttifak Devletleri'nin başarısızlığıyla sonuçlandı.

İtilâf Devletleri arasında görüş ayrılıkları çıkmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Sömürgecilik Hedefleri: İtilâf Devletleri, Birinci Dünya Savaşı sonrası dönemde Ortadoğu'da kendi sömürge imparatorluklarını genişletme hedefindeydiler, ancak bu devletlerin çıkarları ve hedefleri çoğu zaman çelişiyordu. 2. Ekonomik Yarış: Savaş sonrası dönemde ekonomik güçlenme arayışında olan İtilâf Devletleri, bölgedeki ekonomik kaynaklar üzerinde hakimiyet kurmak istiyorlardı, bu durum devletler arasında rekabete ve gerginliğe yol açıyordu. 3. Siyasi Etki Alanları: İtilâf Devletleri, bölgede siyasi nüfuzlarını artırmak ve kendi çıkarlarına uygun siyasi düzenler kurmak istiyorlardı, bu da devletler arasında siyasi çekişmelere neden oluyordu. 4. Sevr Antlaşması: İtilâf Devletleri'nin Sevr Antlaşması'nı hafifleterek Türklere kabul ettirme amacı, milli mücadelenin daha da güçlenmesini önleme ve TBMM ile Sovyet Rusya yakınlaşmasını engelleme isteği de görüş ayrılıklarını artırmıştır.

3 İtilaf Devleti şunlardır: İngiltere, Fransa ve Rusya.