İşkence

Tantalos işkencesi, Yunan mitolojisinde, tanrılara karşı işlediği suçlar nedeniyle Tantalos'un cezalandırılmasını anlatan bir hikayedir. Cezanın detayları: Tantalos, çenesine kadar su dolu bir gölün içinde durmak zorundadır, ancak su içmeye çalıştığında su çekilir. Başının üzerinde meyve ağaçları sallanır, ancak bu meyvelere ulaşmaya çalıştığında ağaçlar yukarı doğru yükselir. Bu işkence, varlık içinde yokluk durumunu ifade eder; Tantalos, ihtiyaç duyduğu şeylere ulaşamaz. Tantalos işkencesi, günümüzde tüketim toplumunun insanı içine sürüklediği döngü için de kullanılır.

"Gülün Bittiği Yer" filmi ve şarkısı, Türkiye'de 12 Eylül dönemi boyunca yapılan işkenceleri ve sanık ya da şüpheli olmanın zorluğunu anlatır. Filmin konusu, gözaltına alınıp günlerce işkence gören ve sonunda suçsuz olduğu anlaşılarak serbest bırakılan bir gencin dramıdır. Şarkının sözleri, Ömer Lütfi Mete'ye, bestesi ise Haluk Levent'e aittir.

Sanasaryan Han'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel değeri: 1895 yılında, Ermeni tüccar Mıgırdiç Sanasaryan tarafından, gelirinin Ermeni çocuklarının eğitimi için kullanılması amacıyla yaptırılmıştır. Erzurum'daki Sanasaryan Koleji'ne ev sahipliği yapmış ve 1919'da Erzurum Kongresi'ne sahne olmuştur. Hukuki süreç: 1915'ten itibaren devlet tarafından el konulmuş ve mülkiyetiyle ilgili davalar 1928'den itibaren devam etmektedir. İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanımı: 1935'ten itibaren uzun süre İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılmış ve bu dönemde gözaltında tutulan kişilere işkence yapılmıştır. "Tabutluk" olarak bilinen hücreleriyle ünlüdür. Günümüz kullanımı: 2013 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilmiş ve otel olarak restore edilmiştir.

İspanyol çizmesi, eski bir işkence aracı olarak kullanılmıştır. Bu alet, diz ve ayak bileği eklemlerini, kasları ve alt bacağı sıkıştırarak baskı uygular. Ayrıca, "İspanyol çizmesi" ifadesi, Bob Dylan'ın 1964 yılında çıkardığı "The Times They Are a-Changin'" albümünde yer alan bir şarkının adı olarak da kullanılmaktadır.

TCK m. 94, Türk Ceza Kanunu'nun "İşkence" başlıklı maddesidir. Madde 94 şu şekildedir: > "Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında üç yıldan on iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur." Maddenin ikinci fıkrasında ise suçun nitelikli halleri düzenlenmiştir: > "Suçun; a) Çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı, b) Avukata veya diğer kamu görevlisine karşı görevi dolayısıyla, İşlenmesi halinde, sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur."

Falaris boğası, MÖ 554 yılında ölen Sicilya'nın Acragas tiranı Falaris'in adını taşıyan bir işkence aletidir. Özellikleri: Malzeme: Tamamen pirinçten yapılmıştır. Boyut: Bir insanın içine sığabileceği büyüklüktedir. İşlev: Altına ateş yakıldığında, içindeki kurbanın çığlıkları boğanın böğürmesi şeklinde dışarı yansıyacak şekilde bir mekanizma ile tasarlanmıştır. İlk kurbanı, icadı olan boğayı tiran Falaris'e sunan heykeltıraş Perilaos olmuştur; tiran, icadın yaratıcısının cezalandırılması gerektiğini düşünerek Perilaos'un boğanın içine sokulmasını emretmiştir. Günümüzde, Falaris boğasının bir örneği Belçika'nın Bruges kentinde bulunan işkence müzesinde sergilenmektedir.

M.G./Türkiye davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1 Mart 2016 tarihinde, Sözleşme’nin 3. ve 14. maddelerinin ihlal edildiğine karar vermiştir. Bu karara göre: Başvuranın, korku, kırılganlık ve güvensizlik duyguları yaşatan bir durumda yaşamak zorunda kaldığı kabul edilmiştir. Devletin, Sözleşme’nin 3. maddesi bakımından pozitif yükümlülüklerini yerine getirmediği kanaatine varılmıştır. AİHM, başvurana 4.000 avro ödenmesinin makul olduğu kanaatindedir. Kararın tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: kahdem.org.tr; anayasa.gov.tr.

"Çin Su Bozuk" ifadesi, muhtemelen 2019 yapımı "Cin-si Bozuk" adlı korku-komedi filmini ifade ediyor olabilir. Film, Onur ve arkadaşlarının yaşadığı trajik olayları konu alır. "Çin Su Bozuk" ifadesi ile ilgili başka bir bilgi bulunamamıştır.

Göğüs yırtıcı, Roma İmparatorluğu döneminde ve daha sonra Avrupa'da Engizisyon tarafından kullanılan bir işkence aletidir. Kullanım amacı: Zinadan veya kürtajdan suçlanan kadınların göğüslerini parçalamak. Soruşturma ve adli ikna edici bir prosedür olarak hizmet etmek. Çalışma prensibi: Sivri uçlarla biten pençe benzeri cihaz ısıtılır. Duvara sabitlenen aletin bir parçası kadının göğsüne batırılırken, diğer parçası duvara bağlanır. Pençeye benzeyen alet, kadının göğsünü parçalar. Bu işkence yöntemi, 18. yüzyıla kadar Fransa ve Almanya'nın bazı bölgelerinde kullanılmıştır.

İspanyol Engizisyonu'nda kullanılan bazı işkence aletleri şunlardır: İspanyol Eşeği: Üçgen şeklinde, her iki ucu da birer ayakla desteklenen, üst kısmı sivri bir yapıya sahip bir tahta mekanizmaydı. Yahudi Kızağı (Judas Sandalyesi): Sivri uçlu bir piramitten oluşan bu alet, mahkumların üzerine oturtulmasıyla çalışırdı. Kafa Ezici: Kurbanın kafası, kase biçimli bir başlığa yerleştirilir ve vida yavaş yavaş çevrilerek suçlunun kafası sıkışmaya başlardı. Çift Çatal: Suçlunun boynuna takılan metal bir tasmanın ortasında, çene ve göğse batacak şekilde ayarlanan sivri kazıklar bulunurdu. Bu işkence aletleri, özellikle 12. yüzyıldan itibaren Fransa, İtalya ve Amerika'da da kullanılmıştır.

Ziverbey Köşkü'nde kalan bazı kişiler: İlhan Selçuk, gazeteci ve yazar. İlhami Soysal, gazeteci. Celil Gürkan, emekli general. Talat Turhan, emekli kurmay yarbay. Birçok genç devrimci subay. Ziverbey Köşkü, 12 Mart Muhtırası döneminde, İstanbul'un Anadolu yakasında, MİT ve Kontrgerilla tarafından sorgulamalar için kullanılmıştır.

"Anneciğim İmdat" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Kitap: "Anneciğim İmdat", François Cavanna tarafından yazılmış bir mizah kitabıdır. Haber: 2020 yılında, Bolu Cezaevi'nde tutulan Ömer Umut Karataş'ın annesine işkence gördüğünü bildirdiği bir olay bu ifadeyle anılmıştır.

Erdal Öz'ün Yaralısın adlı romanı, 12 Mart 1971 muhtırası sonrasında yaşanan siyasi baskı ortamını ve bu süreçte tutuklanan gençlerin karşılaştığı fiziksel ve psikolojik işkenceleri konu edinir. Roman, yasaklı yayınlar okuduğu gerekçesiyle gözaltına alınan bir gencin başından geçenleri anlatır. Yaralısın romanında şiddetle insanın nesneleştirilmesi yoluyla yok edilmesi anlatılmaktadır. Yaralısın adlı romanın ödülleri arasında 1975 Orhan Kemal Roman Armağanı yer alır.

1990 yılında, Dokuzuncu İstanbul Film Festivali programında yer alan Yusuf Kurçenli'nin "Karartma Geceleri" filmi, Denetim Kurulu tarafından filmin içeriğinin toplumun ahlaki değerlerine aykırı bulunması nedeniyle yasaklandı. Bu yasak, dönemin siyasi ve toplumsal ortamının bir yansıması olarak değerlendirildi ve hem sinema sanatı açısından hem de özgürlükler konusunda önemli bir tartışma başlattı.

İspanyol Eşeği, 12. yüzyılda Orta Çağ'da, özellikle engizisyon mahkemelerinde inançsız olarak nitelendirilen ve Hristiyanlığın kurallarına karşı gelen kişilere uygulanan bir işkence aletiydi. Amacı: Acı çektirmek: Kurban, dayanamayacak noktaya gelene kadar sivri uçlu bir yapıda çıplak şekilde oturmaya zorlanırdı. Cezalandırma: Bu yöntem, kilise kurallarına karşı gelenlere ve sapkın olarak görülenlere yönelik bir cezalandırma biçimiydi. İspanyol Eşeği, Avrupa'da terk edildikten sonra Amerika'da, özellikle Amerikan İç Savaşı sırasında kullanılmaya devam etti.

Ayak gıdıklamasının ne zaman başladığına dair kesin bir bilgi yoktur. Ancak, gıdıklanmanın antik çağlarda Çin ve Roma'da bir işkence yöntemi olarak kullanıldığı bilinmektedir.

"Kedicik" ifadesi, 140journos tarafından hazırlanan ve Adnan Oktar suç örgütünü konu alan belgeselde kullanılan bir terimdir. Bu belgeselde, Adnan Oktar'ın yanında yer alan kadınlar için "kedicikler" ifadesi, onların yaşadığı fiziksel ve psikolojik işkenceleri ve manipülasyonları anlatmak için kullanılmıştır.

Kadın tutuklu belgeselleri, genellikle kadın mahkumların yaşadığı işkenceleri ve insanlık dışı muameleleri konu alır. Örneğin, "Eylül'ün Kadın Yüzleri" belgeseli, 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sonrasında Diyarbakır Cezaevi'nde kadın mahkumlara yapılan işkenceleri, olayları yaşamış kadınların şahitlikleri ve ifadeleriyle anlatır. Diğer bir örnek ise "Ambargo Altındaki Tunuslu Kadınlar" belgeselidir ve 80'li yıllarda Tunus'ta siyasi suçlar nedeniyle tutuklanan ve hapishanelerde şiddete maruz kalmış kadınların hikayelerine yer verir.

Duman Bal ifadesi iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. İşkence İddiası: Duman Bal adlı bir kişinin, 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası maruz kaldığı işkence eylemleri ile ilgili yaptığı başvuru, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından zaman aşımı gerekçesiyle reddedilmiştir. 2. Gıda Üretimi: "Bal aromalı şurup" üretimi, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği kapsamında yasaklanmıştır.

Gökhan Merhan öğretmen, 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrasında gözaltında tutulduğu sırada hayatını kaybetti. Ölümüne neden olan sürecin, işkence ve kötü muamele olduğu iddia edilmektedir.