İranKültürü

"Arkadaşımın Evi Nerede?" (Khane-ye doust kodjast?) filmi, 8 yaşındaki Ahmed'in, yanlışlıkla sıra arkadaşı Muhammed'in defterini alması ve bu defteri vaktinde geri götüremezse arkadaşının ceza alma tehlikesiyle karşı karşıya kalması durumunu konu alır. Film, dostluk, erdem, bireysel yükümlülükler, vicdan, sadakat ve günlük kahramanlıklar gibi temaları işleyerek, basit görünen bir hikayeyi şiirsel bir dille anlatır.

"Gergedan Mevsimi" filmi, İranlı şair Sahel Farzan'ın hayatını anlatıyor. Sahel, 30 yıl boyunca İran'da tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılır ve ailesini bulmak için İstanbul'a gelir. Filmde, Sahel'in geçmişiyle yüzleşmesi ve bu süreçte aşkın ve umudun gücünü yeniden keşfetmesi konu ediliyor.

"Leyla'nın Kardeşleri" filmi, 40 yaşındaki Leyla'nın tüm hayatını ailesine bakmakla geçirmesini ve İran'ın ekonomik kriz içindeki gergin atmosferinde ailesini kurtarmak için yaptığı planları anlatıyor. Filmde işlenen diğer temalar arasında ABD-İran ilişkileri, aile içi çatışma, sınıf mücadelesi ve kadının toplumdaki yeri gibi konular da yer alıyor.

Marmoulak (Kertenkele) filmi, hırsızlıktan cezaevine giren Rıza'nın, molla kılığında hapisten kaçtıktan sonra bir köyün camiinde imam olarak başlamasıyla gelişen olayları anlatıyor. Filmde, Rıza'nın sıra dışı imamlığı sırasında yaşadığı deneyimler ve bu durumun köy halkı üzerindeki etkileri işleniyor. Tematik olarak, film din adamlarını, dini, İran toplumunu ve genel olarak hayatı hicvediyor.

"Zendegi Zibast" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Müzik: "Zendegi Zibast" adlı şarkı, Ali Vahedi tarafından 2015 yılında yayımlanan bir single'dır. 2. Film: Ayrıca, "Cennetin Çocukları" (Children of Heaven) adlı İran filmi de "Zendegi Zibast" olarak bilinir.

Firdevsî, Şehnâme'yi İran'ın milli kimliğini ve kültürünü korumak amacıyla yazdı. Eserin yazılış nedenleri arasında ayrıca şunlar da yer alır: Geçmişe olan ilginin artması. Fars edebiyatının gelişimi. Sanat ve edebiyat üzerindeki etki.

"Bir Ayrılık" (A Separation) filmi, İranlı yönetmen Asghar Farhadi tarafından 2011 yılında çekilmiştir. Özetle, 14 yıldır evli olan Nadir ve Simin, 11 yaşındaki kızları Terme ile birlikte Tahran'da yaşamaktadırlar. Film, ayrılık sürecinin aileler üzerindeki etkilerini ve bu süreçte yaşanan zorlukları dramatik bir şekilde ele almaktadır.

Zaloğlu Rüstem, Türk boylarından değil, İrani halkların ve Pers mitolojisi'nin efsanevî kahramanıdır.

"Çarşamba Ateşi" (Chaharshanbe-soori) filmi, Tahran'da Nevruz öncesi kutlamalar sırasında geçen ve bir temizlikçi olan Rouhi'nin bir gününü anlatan bir İran filmidir. Filmde, Rouhi'nin zengin bir çiftin evine temizlik yapmak için gitmesi ve burada evlilikle ilgili gerilimlerin ortasına düşmesi konu edilmektedir. "Çarşamba Ateşi", aile sırları, güven ve ihanet gibi temalar üzerinden modern İran toplumunu keşfeder.

"Vasıfsız İşçi Aranıyor" (Simple Worker Needed, Kargar Sadeh Niazmandim) 2017 yapımı İran filmi, iş arayan üç işçinin hikayesini anlatıyor. Filmde, iş bulmak için çabalayan işçilerin yaşadıkları zorluklar ve karşılaştıkları engeller işleniyor.

"Rüzgar Bizi Sürükleyecek" (Bād mā rā khāhad bord) 1999 yapımı İran filmi, bir grup gazeteci ve üretim mühendisinin, yerel matem ritüellerini araştırmak ve belgelemek amacıyla bir Kürt köyüne yaptığı yolculuğu ve köye gelmeleriyle yaşananları konu alır. Filmin adı, İranlı ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın bir şiirinden alıntıdır. Başrollerde Behzad Dorani ve Noghre Asadi yer almaktadır.

Jane Maryam şarkısının iki farklı hikayesi olduğu rivayet edilmektedir: 1. Subayın Mektubu: Bir rivayete göre, şarkı, Humeyni yönetiminde olan İran'da, ertesi sabah idam edileceğini bilen bir subayın, kızı Maryam'a yazdığı mektuptan esinlenerek bestelenmiştir. 2. Sevgiliye Yazılan Şarkı: Diğer bir rivayete göre ise şarkıyı söyleyen Mohammad Nouri, Gilan bölgesinde pirinç tarlalarında çalışmaya giden "Maryam" adında bir kız için yazmıştır.

"Yola Devam" filmi, annesinin isteğiyle evden kaçmaya çalışan bir köpeği Türkiye sınırına götürmek için yola çıkan bir ailenin hikayesini anlatıyor. Yolculuk boyunca aile, hem kendi aralarındaki sorunlarla hem de İran toplumunun gelenekleri ve tabularıyla yüzleşmek zorunda kalıyor.

Marmoulak (Kertenkele) filmi, hırsızlıktan cezaevine giren Rıza'nın molla kılığında firar edip bir köyün camiinde imam olarak kendini tanıtmasını konu alır. Film, Rıza'nın bu köyde sıra dışı imamlığını ve aynı zamanda yurtdışına kaçmanın yollarını aramasını anlatır. Filmin ana temaları arasında iyi ve kötüyü sorgulama, dönemin İran'ı ve mollaların toplumdaki yeri gibi konular yer alır.

Bazı İran dizileri şunlardır: 1. Şehrazad (2015-2018). 2. Ashab-ı Kehf (1997). 3. Dar Hasieh. 4. Haft Sang. 5. Hooshe Siah.

Nirvana'nın en iyi dondurması olarak, İran'ın safranlı "Bastani Sonnati" dondurması kabul edilmektedir.

"3 Yüz" (3 Faces) filmi, farklı kariyer aşamalarındaki üç İranlı oyuncunun hayatını anlatıyor. Bu oyunculardan biri, 1979 İslam Devrimi öncesinden gelen bir aktris, ikincisi ülke çapında tanınan popüler bir yıldız ve üçüncüsü ise tiyatro konservatuarına gitme hayali olan ancak ailesi tarafından engellenen bir genç kızdır. Filmin konusu ayrıca, yönetmen Jafar Panahi'nin, ailesinin Tahran tiyatro konservatuarına gitmesine izin vermemesi üzerine yardım istemek için bir kızın videosunu görmesinin ardından genç kızı bulmak için yola çıkmasını da içeriyor.

"Darbareye Elly" (Elly Hakkında) filmi, bir grup eski arkadaşın Hazar Denizi kıyısında geçirdikleri hafta sonunu anlatıyor. Filmin merkezinde, Sepideh'in Almanya'dan dönen eski eşi Ahmad'a kızının anaokulu öğretmeni Elly'yi tanıştırma çabası yer alıyor. Film, İran'ın varlıklı orta sınıfının yaşadığı gerilimleri ve yalan kavramının olayların seyrini nasıl değiştirebileceğini irdeliyor.

Ferverdin ve ürdibehişt terimleri, İran takvimine göre farklı anlamlara sahiptir: - Ferverdin: Baharın ilk ayıdır. - Ürdibehişt: İran takviminde bir ay adıdır, ancak tam karşılığı Türkçe'de bilinmemektedir.

"The Adventures of Hajji Baba" (1954) filmi, İran'ın İsfahan şehrinde geçmektedir. Konu: Berber Hacı Baba, emerald yüzüğünü teslim etmesi gereken kişinin aslında kaçak bir prenses olduğunu fark eder. Başrollerde: John Derek, Elaine Stewart, Thomas Gomez, Amanda Blake gibi oyuncular yer almaktadır.