İranKültürü

"Gergedan Mevsimi" filmi, İranlı şair Sahel Farzan'ın hayatını anlatıyor. Sahel, 30 yıl boyunca İran'da tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılır ve ailesini bulmak için İstanbul'a gelir. Filmde, Sahel'in geçmişiyle yüzleşmesi ve bu süreçte aşkın ve umudun gücünü yeniden keşfetmesi konu ediliyor.

"Leyla'nın Kardeşleri" filmi, 40 yaşındaki Leyla'nın tüm hayatını ailesine bakmakla geçirmesini ve İran'ın ekonomik kriz içindeki gergin atmosferinde ailesini kurtarmak için yaptığı planları anlatıyor. Filmde işlenen diğer temalar arasında ABD-İran ilişkileri, aile içi çatışma, sınıf mücadelesi ve kadının toplumdaki yeri gibi konular da yer alıyor.

Marmoulak (Kertenkele) filmi, hırsızlıktan cezaevine giren Rıza'nın, molla kılığında hapisten kaçtıktan sonra bir köyün camiinde imam olarak başlamasıyla gelişen olayları anlatıyor. Filmde, Rıza'nın sıra dışı imamlığı sırasında yaşadığı deneyimler ve bu durumun köy halkı üzerindeki etkileri işleniyor. Tematik olarak, film din adamlarını, dini, İran toplumunu ve genel olarak hayatı hicvediyor.

Firdevsî, Şehnâme'yi İran'ın milli kimliğini ve kültürünü korumak amacıyla yazdı. Eserin yazılış nedenleri arasında ayrıca şunlar da yer alır: Geçmişe olan ilginin artması. Fars edebiyatının gelişimi. Sanat ve edebiyat üzerindeki etki.

Zaloğlu Rüstem, Türk boylarından değil, İrani halkların ve Pers mitolojisi'nin efsanevî kahramanıdır.

"Rüzgar Bizi Sürükleyecek" (Bād mā rā khāhad bord) 1999 yapımı İran filmi, bir grup gazeteci ve üretim mühendisinin, yerel matem ritüellerini araştırmak ve belgelemek amacıyla bir Kürt köyüne yaptığı yolculuğu ve köye gelmeleriyle yaşananları konu alır. Filmin adı, İranlı ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın bir şiirinden alıntıdır. Başrollerde Behzad Dorani ve Noghre Asadi yer almaktadır.

Jane Maryam şarkısının iki farklı hikayesi olduğu rivayet edilmektedir: 1. Subayın Mektubu: Bir rivayete göre, şarkı, Humeyni yönetiminde olan İran'da, ertesi sabah idam edileceğini bilen bir subayın, kızı Maryam'a yazdığı mektuptan esinlenerek bestelenmiştir. 2. Sevgiliye Yazılan Şarkı: Diğer bir rivayete göre ise şarkıyı söyleyen Mohammad Nouri, Gilan bölgesinde pirinç tarlalarında çalışmaya giden "Maryam" adında bir kız için yazmıştır.

Bazı İran dizileri şunlardır: 1. Şehrazad (2015-2018). 2. Ashab-ı Kehf (1997). 3. Dar Hasieh. 4. Haft Sang. 5. Hooshe Siah.

"Vasıfsız İşçi Aranıyor" (Simple Worker Needed, Kargar Sadeh Niazmandim) 2017 yapımı İran filmi, iş arayan üç işçinin hikayesini anlatıyor. Filmde, iş bulmak için çabalayan işçilerin yaşadıkları zorluklar ve karşılaştıkları engeller işleniyor.

Nirvana'nın en iyi dondurması olarak, İran'ın safranlı "Bastani Sonnati" dondurması kabul edilmektedir.

Jafar Panahi'nin yönettiği 2018 yapımı "3 Faces" (Se Rokh) filmi, İran'ın toplumsal hayatını ve kadınların yaşadığı zorlukları ele alır. Filmin konusu: Popüler İranlı aktris Behnaz Jafari, muhafazakar ailesinden ayrılmak için yardım isteyen bir kızın videosunu gördükten sonra yönetmen arkadaşı Jafar Panahi ile birlikte İran'ın kuzeybatısındaki genç bir kızı aramaya koyulur. İkili, yolculukları sırasında yerel karakterler ve geleneklerle tuhaf karşılaşmalar yaşar. Sonunda, köyden dışlanmış olarak yaşayan genç kızı bulurlar. Film, gericiliğe ve bağnazlığa karşı mücadele eden üç kadının ortak çabasını anlatır.

"Darbareye Elly" (Elly Hakkında) filmi, bir grup eski arkadaşın Hazar Denizi kıyısında geçirdikleri hafta sonunu anlatıyor. Filmin merkezinde, Sepideh'in Almanya'dan dönen eski eşi Ahmad'a kızının anaokulu öğretmeni Elly'yi tanıştırma çabası yer alıyor. Film, İran'ın varlıklı orta sınıfının yaşadığı gerilimleri ve yalan kavramının olayların seyrini nasıl değiştirebileceğini irdeliyor.

Ferverdin ve ürdibehişt terimleri, İran takvimine göre farklı anlamlara sahiptir: - Ferverdin: Baharın ilk ayıdır. - Ürdibehişt: İran takviminde bir ay adıdır, ancak tam karşılığı Türkçe'de bilinmemektedir.

"The Adventures of Hajji Baba" (1954) filmi, İran'ın İsfahan şehrinde geçmektedir. Konu: Berber Hacı Baba, emerald yüzüğünü teslim etmesi gereken kişinin aslında kaçak bir prenses olduğunu fark eder. Başrollerde: John Derek, Elaine Stewart, Thomas Gomez, Amanda Blake gibi oyuncular yer almaktadır.

"Kurbağa" (The Frog) İran dizisi, Ramin'in çocukluk arkadaşı Noori'ye planladığı soygunu ve bu eylemin ardından yaşanan acımasız olayları anlatıyor.

İran dizilerinin popüler olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Kültürel ve Dini Temalar: Dizilerde genellikle İslami kültür ve dini hikayeler işlenir, bu da izleyicilerin ilgisini çeker. 2. Çeşitli Konular: Aşk, dram, tarihi gibi farklı türlerde diziler çekilmesi, geniş bir izleyici kitlesine hitap etmesini sağlar. 3. Dil Öğrenimine Katkı: Dizileri izlemek, izleyicilerin Türkçe veya Farsça öğrenmelerine yardımcı olur. 4. Dışa Açılma: Son yıllarda İran'da dizi yasağının kaldırılması ve yeterli sayıda dizi çekilmesi, uluslararası alanda daha fazla tanınmalarını sağlamıştır.

"Geçmişi olmayanı geleceği olmaz" sözü, İran atasözlerine aittir.

Sohan tatlısı, İran'a ait bir tatlıdır.

Şiraz halısı, İran'ın en meşhur halılarından biridir.

İran masallarında yer alan "Seyyar Satıcı" hikayesi, karısı ve süt çocuğu Behram ile yaşayan bir seyyar satıcının hayatını anlatır. Seyyar satıcı ölünce, karısı Behram'ı büyütmekle meşgul olur ve oğlu on sekiz yaşına gelene kadar tüm birikimlerini harcar. Behram, pazarda dolaşırken bir kediyi torbaya koymuş ve nehre atmaya götüren delikanlıları görür ve onlara acıyarak kediyi kurtarır. Behram, başından geçenleri annesine anlatır ve annesi de ona bir kutu vererek, içindeki yılanı kurtarmasını ister.