İranKültürü

İranlı yönetmen Saeed Roustayi'nin "Leyla'nın Kardeşleri" filmi, yoksul bir ailenin yoksulluktan kurtulma çabalarını ve bu süreçte yaşanan toplumsal sorunları ele alır. Filmde anlatılan bazı konular: Ekonomik çöküş ve belirsizlikler. Sınıf mücadelesi. Şeriat toplum yapısında erkek temsili ve kadın statüsü. Geleneklerin baskısı. Öğrenilmiş çaresizlik ve umutsuzluk. Hikaye, bu sorunları beş kardeşli bir aile üzerinden anlatır.

Marmoulak (Kertenkele) filmi, hırsızlıktan cezaevine giren Rıza'nın, molla kılığına girerek kaçmasını ve kendini bir köyde imam olarak bulmasını konu alır. Film, İran toplumunu, din adamlarını ve genel olarak hayatı hicveder. Filmin hikayesi, We're No Angels ve The Pilgrim filmlerinin uyarlamasıdır.

Firdevsi, İran'ın zengin kültürel mirasını korumak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla Şehname'yi yazmıştır. Firdevsi'yi Şehname'yi yazmaya teşvik eden bazı nedenler: Samani Hanedanı'nın desteği: Eserin hazırlanması, Fars edebiyatının gelişmesini teşvik eden Samani Hanedanı'ndan I. Mansur tarafından vazifelendirilmiştir. Gazneli Mahmud'un teşviki: Eser, Gazneli Hanedanı zamanında, Sultan Gazneli Mahmud'un teşvikiyle tamamlanmıştır. İran'ın milli kimliğini güçlendirme: Firdevsi, eserini tam bir İran milliyetçisi mantığı ile yazmış, İranlıları Türk idarecilerine karşı yüceltmiştir.

Zaloğlu Rüstem, İrani halkların ve Pers mitolojisi'nin efsanevî kahramanıdır. Türk edebiyatında ise Rüstem-i Zâl veya Zaloğlu Rüstem olarak bilinir. Dolayısıyla, Zaloğlu Rüstem herhangi bir Türk boyundan değildir.

Abbas Kiyarüstemi'nin 1999 yapımı "Rüzgâr Bizi Sürükleyecek" filmi, bir grup gazeteci ve üretim mühendisinin, yerel matem ritüellerini araştırmak ve belgelemek amacıyla bir Kürt köyüne yaptığı yolculuğu ve köye gelmeleriyle yaşananları konu alır. Filmde ayrıca, insanın değerleri, şehir ve taşra arasındaki farklılaşmalar, insanların kendine ve dünyaya yabancılaşması, tüketim üzerine kurulu hayatlar ve üretim gibi konular ele alınmaktadır. Filmin adı, İranlı ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın bir şiirinden alıntıdır.

Jane Maryam şarkısının birden fazla hikayesi bulunmaktadır: Sevgiliye yazılan şarkı. Tarlaya giden kıza yazılan şarkı. İdam edilecek subayın kızına yazdığı mektup. Şarkı, Farsça bir folklor aşk şarkısı olarak bilinmektedir.

Bazı İran dizileri: Şehrazad (Shahrzad). Ashab-ı Kehf (Men of Anjolos). Gando. Ağaoğlu (Blue Blood). Pedar. Hz. Hüseyin'in Fedaisi: Muhtar (Mokhtarnameh). Sıfır Noktası (Zero Point Orbit). Hz. Yusuf (Yousuf e Payambar). Ayrıca, "Kategori:İran televizyon dizileri" başlıklı Vikipedi sayfasında daha fazla İran dizisi bulunmaktadır.

Nirvana'nın en iyi dondurması hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, dünyanın en iyi dondurmaları arasında gösterilen bazı markalar şunlardır: Mado. Ben & Jerry’s. Häagen-Dazs. Magnum. Dondurma tercihi kişisel zevklere göre değişiklik gösterebilir.

2017 yapımı "Vasıfsız İşçi Aranıyor" (Kargar Sadeh Niazmandim) filmi, iş arayan üç işçinin, işçi arayan birini veya bir yeri bulma çabalarını anlatıyor. Filmin tam konusu hakkında bilgi bulunamamıştır.

Jafar Panahi'nin yönettiği 2018 yapımı "3 Faces" (Se Rokh) filmi, İran'ın toplumsal hayatını ve kadınların yaşadığı zorlukları ele alır. Filmin konusu: Popüler İranlı aktris Behnaz Jafari, muhafazakar ailesinden ayrılmak için yardım isteyen bir kızın videosunu gördükten sonra yönetmen arkadaşı Jafar Panahi ile birlikte İran'ın kuzeybatısındaki genç bir kızı aramaya koyulur. İkili, yolculukları sırasında yerel karakterler ve geleneklerle tuhaf karşılaşmalar yaşar. Sonunda, köyden dışlanmış olarak yaşayan genç kızı bulurlar. Film, gericiliğe ve bağnazlığa karşı mücadele eden üç kadının ortak çabasını anlatır.

"Darbareye Elly" (Elly Hakkında) filmi, İran toplumunu analiz ederek sosyal ilişkileri sorgulamayı amaçlar. Filmin bazı temaları: İnsan bencil bir varlık olduğu için ahlaki ikilemlerde tercihini daima kendinden yana kullanır. Dayatılan ahlaki ve toplumsal normlar insanlar üzerinde yıkımlara sebep olur. Ayrıca, film, bir kayboluş üzerinden varoluşçu bir sorgulama sunar.

Ferverdin, Celali veya Meliki takvimi olarak adlandırılan güneş takviminde baharın ilk ayıdır. Ürdibehişt ise İran takviminde bir ay adıdır, ancak tam karşılığı Türkçe'de bilinmemektedir.

1954 yapımı The Adventures of Hajji Baba filmi, İran'ın İsfahan şehrinde geçen ve berber çırağı Hajji Baba'nın maceralarını konu alan James Justinian Morier'in 1824 tarihli The Adventures of Hajji Baba of Ispahan adlı romanından esinlenilerek çekilmiştir. Filmde, Hajji Baba daha büyük bir servet bulmak için babasının dükkanını terk ederken, Prenses Fawzia babasını, rakibi ve kötü şöhretli Nur-El-Din ile evlenmesi için ikna etmeye çalışmaktadır.

"Kurbağa" (The Frog), Houman Seyyedi tarafından yazılan, yönetilen ve düzenlenen bir İran suç ve gizem dizisidir. Dizinin konusu, Ramin Fayazi'nin, arkadaşları Farid ve Javad ile birlikte, Chaharshanbe Suri festivali sırasında yaralı bir memurdan silah çaldıktan sonra, Ramin'in çocukluk arkadaşı ve zengin bir adam olan Noori Zarnegar'ı soymayı planlamalarını ve bu eylemin ardından yaşanan acımasız olayları anlatır. Dizi, büyüsel gerçekçilik unsurlarını da içermektedir.

İran dizilerinin popüler olmasının birkaç nedeni vardır: Çeşitli konular: İran dizileri, macera, aksiyon, polisiye, sosyal drama ve fantastik gibi farklı konuları işler. Dış pazarlara açılma: Son yıllarda İran, dizilerini dış ülkelere de satmaya başlamıştır. Kültürel etki: İran dizileri, özellikle komşu ülkelerde ve bazı Batı ülkelerinde, İslami kültür ve İran'ın tanıtımına katkı sağlar. Uyarlamalar: Bazı İran dizileri, yabancı dizilerin uyarlaması olarak çekilmektedir. Ancak, İran dizilerinin popülerliğinin sınırlı olmasının nedeni, genellikle Arapça veya Farsça dillerinde çekilmesi ve Türkçe dublaj veya altyazı seçeneklerinin az olmasıdır.

"Geçmişi olmayanın geleceği olmaz" sözü, Bayram Ali Bayram tarafından kaleme alınan bir şiirde yer almaktadır. Ayrıca, benzer bir ifade olan "Geçmişini bilmeyen, geleceğini de bilemez" sözü, Şeyh Edebali'ye atfedilmektedir.

Sohan tatlısı, İran'a özgü bir tatlıdır. Özellikle Kum (Qom) bölgesi ile ilişkilendirilir.

İran'ın en meşhur halısı olarak birkaç aday öne çıkmaktadır: Tabriz Halıları: İnce işçiliği, zarif çiçek desenleri ve yüksek düğüm sıklığıyla tanınır. Kaşan Halıları: Yoğun kırmızı ve mavi tonlarıyla dikkat çeker. İsfahan Halıları: Klasik merkezi madalyon desenleri ve simetrik düzenlemeleriyle estetik bir denge sunar. Kirman Halıları: Geniş desen kompozisyonları ve yumuşak renk geçişleriyle ünlüdür. Nain Halıları: Genellikle açık mavi ve bej tonlarının hakim olduğu, detaylı ipek dokumalar içeren sofistike tasarımlardır. Qom Halıları: Saf ipekten üretilir ve ince desenleriyle koleksiyonluk parçalar arasında yer alır. Ayrıca, Şiraz Halıları da İran'ın meşhur halıları arasında sayılır.

İran masallarından biri olan "Seyyar Satıcı" masalı, bir seyyar satıcının nasıl zengin olduğunu ve bir padişahın kızıyla nasıl evlendiğini anlatır. Masalın özeti: Seyyar satıcı, içinde renkli ve desenli bir hayvan bulunan bir kutu alır. Kutunun üzerindeki uyarılara rağmen açar ve içinden büyük bir yılan çıkar. Seyyar satıcı, yılana yardım ettiği için yılan ona zarar vermez ve şehir dışına gitmesini söyler. Seyyar satıcı, kızı evine getirir ve yedi gün yedi gece süren bir düğünle padişahın damadı olur. Başka bir padişahın oğlu da aynı kızı sever ve onun bir seyyar satıcıyla evlenmesine şaşırır. Araştırmalardan sonra, seyyar satıcının padişahın istediği altın, gümüş ve mücevherleri verdiği ortaya çıkar. Masal, erdem ve bilgelik üzerine kuruludur.

Yeni Kaynak İran filmlerinin izlenebileceği bazı siteler: yenikaynak.com. hdfilmcehennemi.nl. hdfilmizle.to. hdfilmcehennemi2.site. Bu siteler, telif hakkı ihlali içerebileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.