İranKültürü

Yeni Kaynak İran filmlerinin izlenebileceği bazı siteler: yenikaynak.com. hdfilmcehennemi.nl. hdfilmizle.to. hdfilmcehennemi2.site. Bu siteler, telif hakkı ihlali içerebileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.

Çador, İran'da kadınlar tarafından giyilen, vücudun tamamını ve başı örten bir çarşaftır. "Çador" kelimesi, Farsça "çādar" veya "çādor" kelimesinden türetilmiştir ve "örtü" anlamına gelir. Ayrıca, Murathan Mungan'ın bir romanı da "Çador" adını taşımaktadır.

Asgar Ferhadi'nin "Bir Ayrılık" (Jodaeiye Nader az Simin) filminde vicdan, çoklu perspektifler ve dramatik ironi ile işlenir. Çoklu perspektifler: Yönetmen, odağı sürekli karakterden karaktere aktararak izleyicinin olaylara bakış açısını kaydırır. Dramatik ironi: Seyirci, karakterlerin bildiğinden daha fazla bilgiye sahip olduğu için onlar adına gerilir. Filmde ayrıca, geleneksel erkek duruşu ve İran'ın erkek egemen kültürü, kadınların özgürlük haklarını sınırlayarak vicdani soruları etkiler.

İran'da temizlik yapılırken bazı özel uygulamalar ve gelenekler bulunmaktadır: Nevruz Öncesi Temizlik: İran'da Nevruz öncesinde evlerde bahar temizliği yapılır. Halı Temizliği: El dokuması İran halıları, en az iki haftada bir süpürülmelidir. Ruh Temizliği: Japonlar gibi İranlılar da ruhlarını arındırmak için temizlik yaparlar. El Yıkama: Misafir ağırlamadan önce ellerin ve yüzün yıkanması büyük bir nezaket göstergesi olarak kabul edilir. Ayrıca, İran'da temizlik yaparken ayın konumuna göre hareket etmek gibi bazı batıl inançlar da bulunmaktadır; büyüyen ayın kötü enerjileri temizlediğine inanılır.

İran bilezikleri, burma olarak adlandırılmasının nedeni, iki veya üç bileziğin burma şeklinde birbirine geçmesi ile yapılan özel bir dokuma tekniğinden kaynaklanır. Ayrıca, İran dokumacılığı genel olarak tek bağlantılardan oluşur ve bu bağlantılar dönüşümlü olarak birbirine bağlanır, böylece ürünün bütünlüğünden her alanda birçok unsur sorumlu olur.

İranlı kadınlar makyaj yaparken genellikle şu teknikleri uygular: Göz makyajı: Gözleri daha belirgin ve etkileyici göstermek için koyu eyeliner ve göz kalemleri kullanılır. Cilt makyajı: Cilt tonuna uygun fondöten ve aydınlatıcılar kullanılarak pürüzsüz ve aydınlık bir görünüm elde edilir. Dudak makyajı: Mat ve canlı renkler tercih edilir. İranlı kadınlar, göz makyajlarıyla gür kaşlarını ön plana çıkarmak için her gece yatmadan önce Hindistan cevizi yağı ile tararlar.

"Zendegi Zibast", iki kardeşin kaybolan ayakkabılarıyla yaşadığı duygusal zorlukları konu alan bir İran filmidir. Ayrıca, 2019 yılında yayınlanmış 39 bölümden oluşan bir İran dizisi de "Zendegi Zibast" adıyla bilinmektedir. Bunun yanı sıra, 1990 yılında İran'da meydana gelen yıkıcı bir depremi konu alan, Abbas Kiarostami'nin yönettiği "Zendegi ve Diger Hic" adlı bir belgesel-kurgu film de bulunmaktadır.

Codayi-i Nadir Ez Simin (Bir Ayrılık), boşanma arefesinde bir orta sınıf İranlı çiftin, yaşlı babası için alt sınıf bir bakıcı tutmasını izleyen entrikaları konu edinmektedir. Filmin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: 14 yıldır evli olan Nadir ve Simin, 11 yaşındaki kızları Terme ile birlikte Tahran'da yaşamaktadırlar. Simin, kızı Terme'nin İran'daki mevcut şartlar altında büyümesini istemediği için kocası ve kızıyla birlikte ülkeyi terk etmek ister. Ancak Nadir, aileyle yaşayan ve Alzheimer hastası olan babası için endişelenerek aynı fikirde değildir. Nadir'in İran'da kalmaya karar vermesi, Simin'in boşanma davası açmasına sebep olur. Mahkeme, çiftin sorunlarını boşanmaya sebep olacak nitelikte görmez ve Simin'in başvurusunu reddeder. Bunun üzerine Simin, kocası ve kızından ayrılarak ebeveynlerinin yanına taşınır. Ardından Nadir, eşinin tavsiyesi doğrultusunda bankada çalışırken babasıyla ilgilenmesi için şehrin fakir varoşlarından gelen genç ve çok dindar bir kadın olan Raziye'yi tutar. Film, hiçbir karakterin haklılığını göstermemektedir; karakterler arasında taraf tutmak mümkün değildir.

İran bahçelerinin dörtgen olmasının nedeni, geleneksel bahçe tasarımında yer alan "çahar bağ" (dört bahçe) modelidir. Bu dörtgen tasarımın bazı nedenleri: Cennetin dört ırmağı. Dört kurucu unsur. Geometrik düzen. Ayrıca, Hahamenişi hanedanının çökmesiyle geometrik şekillerin düzleşmesi ve bahçedeki yolların birbirine dik hale gelmesi de dörtgen bahçe tasarımlarını pekiştirmiştir.

İranlılar genellikle siyah çay tüketir. Bazı siyah çay türleri: Seylan çayı; Premium çay; Sargol çayı. Ayrıca, son yıllarda yeşil çay da popülerlik kazanmıştır. İran'da çay, genellikle şeker ve nabat (şeker küpleri) ile servis edilir. İran, kendi çayını üretse de, talebin tamamını karşılayamadığı için Sri Lanka ve Hindistan'dan da ithalat yapar.

İran yemeklerinde sıkça kullanılan bazı baharatlar şunlardır: Safran; Kekik; Tarçın; Kişniş; Sumak; Nane; Kırmızı biber; Zerdeçal; Maydanoz; Dereotu. Ayrıca, İran mutfağında köri de kullanılmaktadır; bu baharat, Orta Asya Babür hanedanı aracılığıyla İran mutfağına girmiştir.

İran bahçelerinde su kullanılmasının birkaç nedeni vardır: Dini inançlar: Su, İran İslam kültüründe önemli bir yere sahiptir ve cennetin bir temsili olarak görülür. Doğa sevgisi: Eski felsefelere dayanan bir doğa sevgisi vardır ve bu sevgi, ağaç dikme ve bahçe oluşturma gibi aktivitelerle kendini gösterir. İklim koşulları: İran'ın çoğu bölgesinde yağışlar düzensiz ve yetersizdir, bu nedenle su, uzak dağlardan yeraltı kanalları ile getirilir. Estetik ve işlevsellik: Su, İran bahçelerinde hem estetik bir unsur olarak hem de havuzlar ve kanallar aracılığıyla sulama ve sirkülasyon sağlamak için kullanılır.

İran'ın en ünlü masalı olarak Binbir Gece Masalları gösterilebilir. Bu masalların kökeni, Sanskrit dilinden İran’ın Pehlevi diline çevrilen ve “Hezâr-efsâne” denilen masallara dayanır. Masalların çekirdeğini oluşturan "Bin Efsane" adlı eser, 9. yüzyılda masalcı Ebu Abdullah Muhammed el-Gahşigar tarafından Arapçaya çevrilmiştir. Ayrıca, İran masalları arasında Sinbad, Ali Baba ve Kırk Haramiler, Alaaddin’in Sihirli Lambası gibi tanınmış hikayeler de bulunmaktadır.

1979 İslam Devrimi'nden önce İran'da kadınlar, Batı tarzı kıyafetler giyiyordu. Devrimden sonra ise kadınların giyimleri daha muhafazakar bir hale geldi.

İran'da evli kadınlara nasıl hitap edilmesi gerektiği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, İran'da kadınların hitap şekilleri ve günlük yaşamla ilgili bazı bilgiler mevcut: Soyadı Kullanımı: İran'da kadınlar evlendiklerinde soyadlarını değiştirmezler. Dış Giyim: Kadınlar başlarını örtmek zorundadır ve kısa kollu tişört ile şort giyemezler. Sosyal Hayat: Kadınlar, erkeklerin olduğu ortamlarda dans edemez ve düğün gibi etkinliklere katılamazlar. Seyahat: Evli kadınlar, yurtdışına çıkmak için kocalarından izin almak zorundadır.

İranlılar tarafından sevilen bazı tatlılar şunlardır: Zoolbia Bamieh: Ramazan ayında popüler olan, safranlı şurubun içine batırılmış hamur tatlısı. Faloodeh: Şiraz'a özgü, dondurulmuş erişte tatlısı. Sholezard: Safranlı pirinç bazlı tatlı. Bastani Sonnati: Safranla zenginleştirilmiş, antep fıstıklı İran dondurması. Noghl: Şeker kaplı badem. Masgati: Yumuşak ve renkli bir tatlı. Peşmak: Pamuk şekere benzeyen, aromalı şeker şurubuyla yapılan tatlı. Sohan: Buğday filizi, safran, gül suyu ve Antep fıstığı ile yapılan karamelize bir tatlı. Ranginak: Hurma, ceviz ve tarçınla yapılan bir tatlı. Nan-e Berenji: Pirinç unuyla yapılan, gül suyu veya kakule ile tatlandırılan kurabiye.

"Ela está à procura da sua filha" ifadesi, bir annenin kızını aradığını anlatıyor olabilir. Bu ifade, "Ela procura" (o arıyor) ve "sua filha" (kendi kızı) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Örnek bir kullanım: "mãe está desesperada à procura da filha" (anne, kızını umutsuzca arıyor).

İranlı yönetmen Saeed Roustayi'nin "Leyla'nın Kardeşleri" filmi, yoksul bir ailenin yoksulluktan kurtulma çabalarını ve bu süreçte yaşanan toplumsal sorunları ele alır. Filmde anlatılan bazı konular: Ekonomik çöküş ve belirsizlikler. Sınıf mücadelesi. Şeriat toplum yapısında erkek temsili ve kadın statüsü. Geleneklerin baskısı. Öğrenilmiş çaresizlik ve umutsuzluk. Hikaye, bu sorunları beş kardeşli bir aile üzerinden anlatır.

İran halılarında çeşitli desenler bulunmaktadır. İşte bazı örnekler: Geometrik desenler: Elmas, madalyon, yıldız ve çiçek desenleri gibi çeşitli geometrik şekiller kullanılır. Doğal motifler: Nar, üzüm, dut gibi meyve motifleri bereket ve doğurganlığı simgelerken; aslan güç ve kahramanlığı temsil eder. Sembolik desenler: Bazı halılarda evlilik arzusu veya kötülüklerden korunma isteği gibi dilekler semboller aracılığıyla ifade edilir. Soyut desenler: Grafik ve soyut desenler de halı motiflerinde görülebilir. İran halılarında kullanılan desenler, genellikle doğadan veya hayatın farklı yönlerini temsil eden geleneksel motiflerden ilham alır.

İran'a özgü bazı et yemekleri şunlardır: Chelow kabab. Kabab koobideh. Juje kabab. Kabab barg. Kabab torsh. Chenje. Abgoosht. Ghormeh Sabzi. Tahchin. Ayrıca, İran mutfağında kebaplı veya güveçli pilav yemekleri, polow ve dami yöntemleri ile pişirilen çeşitli pirinç bazlı yemekler de bulunmaktadır.