İnek

İneklerde süt sağımı şu şekilde yapılır: 1. Hazırlık: Sağımcı, sağıma başlamadan önce ellerini, tırnak diplerini ve kollarını fırça ile yıkamalıdır. Sağım yapılacak mekan ve ekipmanlar temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Memeler ılık su ile yıkanmalı ve ardından dezenfektanlı bir bezle kurulanmalıdır. 2. Sağım: Sağım, 12 saat arayla günde iki defa yapılır. Sağım sırasında memeler ve eller kuru olmalıdır. Sağım başlıkları memeye uygun şekilde takılmalı ve sağım vakumunun kontrolü yapılmalıdır. 3. Son İşlemler: Sağım sonunda memeler dezenfektan dolu kaba daldırılmalıdır. Sağım ekipmanları deterjanlı suda temizlenmeli ve süt hemen soğutulmalıdır. Sağımda yapılan yaygın hatalar: Memelerdeki süt bitmesine rağmen makinenin çalışmaya devam etmesi. Meme başlarının uygunsuz şekilde tutulması. Sağım sırasında hayvana korku ve acı verilmesi.

İneklerin beyaz ve siyah boyanmasının birkaç nedeni vardır: Sürü yönetiminde ayırt edicilik: Farklı renkteki inekler, çiftlikteki bireylerin tanınmasını ve izlenmesini kolaylaştırır. Böcek ısırıklarından korunma: Siyah-beyaz çizgiler, hayvanları ve insanları at sineği ısırıklarından koruyabilir. Japon araştırmacılar, zebra benzeri siyah-beyaz çizgilerle boyadıkları ineklerde, sineklerin %50 daha az olduğunu gözlemlemişlerdir. İneklerin doğal renkleri ise genetik faktörlere, cinsine ve bazen çevresel koşullara bağlı olarak değişir.

Bir sağımhanede kaç inek olması gerektiği, işletmenin kapasitesine ve sağım süresine bağlıdır. Aynı anda kullanılacak sağım başlığı sayısı, sürüdeki inek sayısına ve öngörülen sağım süresine göre hesaplanır. İnek sayısı az olan işletmeler seyyar sağım makinesi kullanabilir. Sağımhane kapasitesi hesaplanırken, gelecekte olası genişleme planları da dikkate alınmalıdır.

Montofon inekleri genellikle 15-20 yıl yaşar. Bazı durumlarda, iyi bakılan inekler 25-30 yıla kadar yaşayabilir.

İneklerin en büyük organı karaciğerdir. Karaciğer, besinlerin işlenmesi, depolanması ve vücuttaki zehirli maddelerin temizlenmesi gibi önemli görevleri üstlenir.

Angus ve Simental inek arasındaki bazı farklar: Renk: Angus inekleri tamamen siyah renktedir, ancak bazı soylarda kırmızı gen bulunabilir ve bu durumda Kırmızı Angus (Red Angus) ırkı oluşur. Boynuz: Angus inekleri boynuzsuzdur, Simental ineklerde ise boynuzlu bireyler de bulunabilir. Canlı Ağırlık: Angus ineklerinde canlı ağırlık dişilerde 500-600 kg, erkeklerde 800-900 kg civarındadır. Verim: Angus inekleri, et randımanı açısından %75'e kadar çıkabilir ve etleri lezzetli ve pahalıdır. İklim Uyumu: Angus inekleri her türlü iklime dayanıklıdır, Simental inekler ise Türkiye'nin iklim koşullarına uyum sağlayabilir. Her iki ırk da hem et hem de süt üretimi için kullanılabilir, ancak Simental daha çok kombine bir ırk olarak bilinir.

İneklerde en çok süt veren ırklar arasında kültür ırkları öne çıkmaktadır. Siyah Alaca (Holstein): Ortalama 8.000-12.000 litre/yıl süt verimi ile en yaygın ırklardan biridir. Jersey: Ortalama 4.500-7.500 litre/yıl süt verimi ve %5,0-6,0 süt yağı oranı ile bilinir. Brown Swiss (Esmer Irk): Ortalama 7.000-10.000 litre/yıl süt verimi ve %4,0-4,2 süt yağı oranı sunar. Simmental: Ortalama 6.000-9.000 litre/yıl süt verimi ile hem süt hem de et üretimi için uygundur. Yerli ırklar arasında ise Güney Anadolu Kırmızısı (GAK) yüksek süt verimi ile dikkat çeker ve ortalama 1500-2500 kg süt verir.

Türkiye'de birçok inek çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitler arasında hem yerli hem de yabancı ırklar yer almaktadır. İşte bazı örnekler: Yerli Irklar: Yerli Kara: Orta Anadolu'da yetişir, küçük cüsseli ve dayanıklıdır. Boz Step: Marmara ve Ege bölgelerinde görülür, iri yapılıdır. Doğu Anadolu Kırmızısı: Doğu Anadolu'da yaygındır, açık kırmızıdan kestaneye kadar değişen renklere sahiptir. Yabancı Irklar: Holstein: Siyah-beyaz renkli, yüksek süt verimine sahiptir. Jersey: Küçük yapılı, yüksek yağ ve protein içeren süt üretir. Simmental: Et ve süt verimi yüksektir, kırmızı-beyaz renklidir. Ayrıca, melez ırklar da bulunmaktadır, örneğin Zavot Sığırı (Simmental ve İsviçre Esmeri melezi) ve Maraş Sığırı (Yerli Kara ve Güney Anadolu Kırmızısı melezi). Türkiye'de toplam kaç çeşit inek olduğunu kesin olarak belirlemek zordur, çünkü bazı kaynaklar farklı sınıflandırmalar yapabilir. Ancak, genel olarak birçok farklı inek türü olduğu söylenebilir.

İnekler için en iyi yatak seçimi, kullanılan yatak tipinin yanı sıra maliyet ve farklı ürünlerin bulunup bulunmadığına bağlı olacaktır. İnekler için iyi yatak seçenekleri arasında şunlar sayılabilir: Kauçuk yataklar. Kum. Saman. Kıyılmış geri dönüştürülmüş gazete kağıdı. Yatak seçimi yapılırken, ineğin konforu kadar çiftçinin konforu da göz önünde bulundurulmalıdır. İnek yatağı seçimi, hayvanın cinsine, ırkına, yaşına ve yetiştirme modeline göre değişiklik gösterebilir. En uygun yatak seçimi için bir uzmana danışılması önerilir.

Hayır, sığır ve inek aynı şey değildir; sığır, inek ve dana gibi farklı türdeki büyükbaş hayvanları kapsayan genel bir terimdir. İnek: Doğum yapmış dişi sığırdır. Sığır: Cinsiyete bakılmaksızın birden fazla büyükbaş hayvan için kullanılan çoğul bir terimdir. Özetle, tüm inekler sığırdır, ancak tüm sığırlar inek değildir.

İneklerde çiftleşme sonrası hamileliğin belli olması, 45-60 gün sonra veteriner hekim tarafından yapılan gebelik muayenesiyle anlaşılabilir. Ayrıca, 60-90 gün sonra tekrar kızgınlık göstermeyen inekler de gebe olarak kabul edilir. Ancak, hamileliğin kesin olarak belli olması, ineğin genetik yapısı ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

İneklerde yavru zarları (placenta), doğumun ardından 2-12 saat içinde atılmalıdır. Ancak, bazı durumlarda (güç doğum, ikizlik, anormal yavru, stres vb.) zarlar atılamayabilir ve bu durum "retensiyo sekundinarum" olarak adlandırılır.

Şarole ineğinin tercih edilme sebepleri şunlardır: Yüksek et verimi. Dayanıklılık. Hızlı büyüme. Kas yapısı. Uzun ömür. Kolay adaptasyon. Şarole inekleri, et odaklı bir ırk olduğundan süt verimi düşüktür.

İnekler, doğumdan 65-70 gün önce sütten kesilir. Bu süreçte: Sağım sıklığı azaltılır: Günde iki kez yapılan sağım, önce günde bire, sonra iki günde bire düşürülür ve 7-10 gün sonunda tamamen durdurulur. Yem miktarı azaltılır: Süt verimi düştükçe verilen yem miktarı da azaltılır. Bu sürecin amacı, ineğin vücut ve meme dokusunun dinlenmesini sağlamak, bir sonraki laktasyona hazırlamak ve fetüsün sağlıklı bir şekilde gelişmesine olanak tanımaktır.

İneklerde öksürük, 48 saatten uzun sürüyorsa, uyuşukluk, ateş veya nefes darlığı gibi belirtilerle birlikte görülüyorsa tehlikeli kabul edilir. İneklerde öksürüğe yol açan bazı tehlikeli nedenler şunlardır: Zatürre (Pneumoni). Pulmoner tromboembolizm (Vena Cava Trombozu). Alerjiler. Yem intoleransları. Tümörler. Kalp sorunları. İneklerde öksürük durumunda, doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir veteriner hekime başvurulmalıdır.

İneklerin en verimli şekilde beslenmesi için şu unsurlar dikkate alınmalıdır: Kaba ve konsantre yem dengesi: Kaba yem, süt ineklerinin sindirim sisteminin sağlıklı çalışması için temel besin kaynağıdır. Gıdaların doğru verilmesi: Silaj gibi yemler, doğrudan değil, rasyonun bir parçası olarak sunulmalıdır. Su temini: İnekler, günlük 40-60 litre arasında su tüketir. Beslenme düzeni: Yem, 3 dengeli öğüne ayrılmalı ve rasyondaki yem çeşitlerinden diğerine geçiş en az 3 gün içinde yapılmalıdır. Veteriner kontrolü: Beslenme programı için veteriner ve beslenme uzmanından destek alınmalıdır. İneklerin beslenme programı, sürüdeki her bir ineğin ihtiyaçlarına göre özelleştirilmelidir.

İneklerin iştahını açmak için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: Veteriner muayenesi: İştahsızlığın nedenini belirlemek ve tedavi etmek için veteriner hekime başvurulmalıdır. Stresin azaltılması: Çevresel faktörler kontrol altına alınarak ineklerin strese girmesi önlenmelidir. Yem kalitesinin artırılması: Yemin taze, küfsüz ve kirleticilerden arınmış olduğundan emin olunmalıdır. Su teminini sağlamak: Yeterli miktarda taze ve temiz su sunulmalıdır. Probiyotik ve elektrolit desteği: Sindirim sağlığını destekleyen probiyotikler ve elektrolit çözeltileri verilebilir. Yavaş beslenme değişiklikleri: Ani yem değişikliklerinden kaçınılmalı, yeni yemlere geçiş kademeli olarak yapılmalıdır. Enerji ve vitamin takviyeleri: Enerji kaybını dengelemek ve mineral ihtiyaçlarını karşılamak için takviyeler sağlanmalıdır. İştahsızlık 24 saatten uzun sürerse veya başka semptomlar ortaya çıkarsa, derhal bir veteriner hekime danışılmalıdır.

Bir günde bir inekten 6 litre süt sağılmıştır. Çözüm: 1. Toplam litreyi 7'ye böleriz: 504 : 7 = 72 litre. 2. 72 litrenin 12 ineğe bölünmesi gerekir: 72 : 12 = 6 litre. (Kaynak: eodev.com).

İneklerde östrus (kızgınlık) şu belirtilerle anlaşılabilir: Gece ayakta kalma: İnekler genellikle gece saatlerinde ayakta kalmayı tercih eder, gündüzleri ise nadiren yatarlar. Diğer ineklere saldırma: Kızgınlık döneminin başındaysa inekler üzerlerine sıçranmasına izin vermezler, ancak kızgınlık biraz daha ilerlemişse sıçrama hareketleri yapabilirler. Çara akıntısı: Uterin, cervical ve vaginal bezlerin salgıladığı çara akıntısının miktarı artar. İştah azalması: İneklerin iştahı azalır. Huzursuzluk: İnekler huysuzlanır ve sürekli hareket halinde olur. Başını yukarı kaldırma: İnekler başını yukarı kaldırarak etrafı koklar. Östrus tespiti için inekleri düzenli olarak gözlemlemek önemlidir.

Çim tohumu, inekler için iyi bir yem kaynağı olabilir. Ancak, çim tohumu ekilirken ve ineklere yedirilirken toprak tipi, iklim koşulları ve bakım gereksinimleri gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması önemlidir.