İktidar

Michael Apple'ın "Eğitim ve İktidar" kitabı, eğitimdeki farklı iktidar biçimlerinin eğitim kurumları içinde nasıl işlediğini analiz eder. Apple'a göre, eğitim sistemi, egemen grupların ellerinde ekonomik, siyasi ve kültürel kontrol için kullanılan bir araçtır. Kitapta ayrıca, ders kitapları, öğretim programları ve raporlar gibi metinlerin, öğretmenlerin öğretim yöntemlerini ve program için meşru kabul edilen bilgileri yeniden tanımlamak üzere nasıl baskılara maruz kaldığı da ele alınır. Apple, bu sorunların çözümüne dair öneriler sunarak, eğitimi demokratik bir mücadele alanı olarak görür ve pedagojiyi bir "olanak projesi" olarak tanımlar.

Bourdieu'nün devlet teorisi, devletin sembolik boyutlarına ve iktidar ilişkilerine odaklanır. Temel kavramları şunlardır: - Sembolik Sermaye: İktidar ilişkilerinin görünmeyen boyutunu ifade eder ve devletin egemenliğini sürdürmesinde önemli bir rol oynar. - Habitus: Bireylerin dünyayı algılama ve etkileşim kurma biçimlerini belirleyen içselleştirilmiş eğilimler ve alışkanlıklar bütünüdür. - Alan: Kendine özgü simgesel sermaye üzerine kurulmuş, farklı sermaye türlerinin dağılımının mücadele edildiği bir alandır. Bourdieu, devletin sadece maddi güç ve askeri şiddetle değil, aynı zamanda zihinsel yapılar ve algı kategorileri aracılığıyla da egemenliğini sürdürdüğünü savunur.

Vladimir Putin'in bu kadar uzun süre iktidarda kalmasının birkaç nedeni vardır: 1. Anayasa Değişiklikleri: 2020 yılında yapılan anayasa değişiklikleri ile Putin'in görev süresi sınırlamaları kaldırıldı ve 2036 yılına kadar iktidarda kalmasının önü açıldı. 2. Siyasi İstikrar: Putin, 2000 yılından itibaren istikrarlı bir yönetim sağlayarak iç ve dış politikada önemli bir denge kurdu. 3. Ekonomik Kalkınma: Başlangıçta enerji ve yer altı kaynaklarının ihracatına dayalı ekonomik kalkınma, Putin'in popülerliğini artırdı. 4. Halk Desteği: Putin, özellikle 2000'li yılların başında yüksek halk desteğine sahipti ve bu destek zamanla azalmasına rağmen hala önemli bir düzeyde devam ediyor.

Foucault'ya göre özne, toplumsal yapı içinde yer alan ve bedeni ile kimliğiyle inşa edilmiş bir varlık olarak görülür. Özne, iktidar tarafından üretilen ve farklı zamanlarda, farklı koşullarda değişen bir yapıya sahiptir.

"Taht ve İktidar" kitabı, Dan Jones tarafından yazılmış ve Orta Çağ tarihini anlatmaktadır. Kitapta, Attila, Charlemagne, Cengiz Han ve Fatih Sultan Mehmet gibi önemli isimlerin hayatları üzerinden Orta Çağ'ın gelişimi ve dönüşümü ele alınmaktadır. "İktidar" kavramı ise genel olarak, başkalarını etkileme ve onlara istediklerini yaptırma yeteneği olarak tanımlanır.

Sembolizm ve sembolik iktidar kavramları şu şekilde açıklanabilir: 1. Sembolizm: Sembol ve sembolik eylemlerden yararlanmak, hem iletişim kurmanın en kestirme yolu hem de grup birlikteliğini ve dayanışmayı sağlayan güçlü bir araçtır. 2. Sembolik İktidar: Gerçekliğin kurulması, yeniden üretilmesi ve yapılandırılması gücüdür.

Agamben'de dispozitif kavramı, yaşayan varlıkları yakalayan, yönlendiren, belirleyen, önleyen, modelleyen ve denetleyen her şeyi ifade eder. Bu kavram, Foucault'nun dispozitif tanımından esinlenerek kullanılmış ve iktidar ilişkilerinin somutlaşmasından doğan kurumlar, özneleştirme süreçleri ve kurallar bütününü kapsar.

Meritokratlar ve plütokratlar farklı yönetim ve iktidar yapılarında yer alan iki farklı gruptur. 1. Meritokratlar: Bu terim, yönetim erkinin yetenek ve liyakate dayandığı bir sistemde görev yapan kişileri ifade eder. 2. Plütokratlar: Zenginlerin siyasi iktidara ortak olduğu ve ele geçirdikleri siyasi güçle servetlerini arttırdıkları bir sistemi ifade eder.

"The Experiment" (2010) filmi, Alman yapımı aynı adlı filmden uyarlanmıştır ve psikolojik bir deney için gardiyan ve mahkum rolünü oynayan 26 kişinin hikayesini anlatır. Deneyin devamında olaylar karmaşık bir boyuta ulaşır ve kontrolden çıkar.

"Ozymandias" şiiri, İngiliz şair Percy Bysshe Shelley tarafından 1818 yılında yazılmış ve antik dünyanın ihtişamını ve geçiciliğini simgeleyen bir anlatıdır. Şiir, bir gezginin çölde bulduğu yıkık bir heykelin kalıntıları üzerinden şu temaları işler: - Güç ve iktidar: Bir zamanlar güçlü olan bir hükümdarın, zamanla nasıl önemsiz bir kalıntıya dönüştüğünü ve insanın doğaya ve zamana karşı ne kadar savunmasız olduğunu. - Kibir: Heykelin üzerindeki yazıtta geçen "Eserlerime bakın, ey güçlüler, ve umutsuzluğa kapılın!" ifadesi, insanın kibir ve hırsının kaçınılmaz çöküşünü simgeler. "Ozymandias" teması, edebiyat ve sinemada da sıkça işlenmiş ve modern uyarlamalarda farklı bağlamlarda ele alınmıştır.

"İktidar ve Teknoloji" kitabı, Daron Acemoğlu ve Simon Johnson tarafından yazılmış olup, teknolojinin tarih boyunca iktidarla olan ilişkisini ele almaktadır. Kitapta anlatılan bazı ana konular şunlardır: Teknolojik Gelişmelerin Toplumsal Etkileri: Teknolojinin icadı, her zaman yeni güç dengelerini ve toplumsal dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Demokratik Mücadeleler: Teknolojinin, bilgiye erişimi demokratikleştirmesi beklenirken, aslında yeni bir iktidar mücadelesini tetiklediği ve demokratik süreçleri tehdit ettiği vurgulanmaktadır. Yapay Zeka ve Gelecek: Yapay zekanın yaygınlaşması, büyük teknoloji şirketlerinin elinde muazzam bir güç konsantrasyonuna yol açabilir ve bu durum, demokratik değerleri tehdit edebilir.

Michael W. Apple'ın "Eğitim ve İktidar" kitabı, eğitimdeki farklı iktidar biçimlerinin eğitim kurumları içinde nasıl işlediğini anlatır. Apple, eğitim sistemini egemen grupların ekonomik, siyasi ve kültürel kontrol aracı olarak görür ve bu grupların kendi menfaatleri doğrultusunda eğitimi nasıl kullandıklarını araştırır. Kitapta ayrıca şu konular da ele alınır: - Müfredat ve örtük müfredat: Kültürel normların yeniden üretimi. - Öğretmenlerin rolü: İşçilerin bilinçlendirilmesinde öğretmenlerin büyük bir rolü olduğu. - Değişim için öneriler: İnsanların hayatları konusunda daha fazla söz sahibi olmaları ve şirketlerde parası olanların müdahalelerinin azaltılması gerektiği.

"Aden" filmi, savaş ve kıtlıktan kaçan iki yolcunun, büyük bir sır saklayan iki kardeşin dünyasında kendilerini bulmalarını konu alır. Film, insanlığın tarih boyunca tekrar eden meselelerini; sınıf farkı, kadının metalaştırılması ve iktidar mücadelesi gibi konuları ele alır.

İktidar ve güç kavramları aynı şeyi ifade etmez, ancak birbirleriyle ilişkilidir. İktidar, bir kişinin veya grubun, belirli bir topluluk veya toplum üzerinde karar alma, yönlendirme ve uygulama yetkisine sahip olmasını ifade eder. Güç ise daha geniş bir kavramdır ve bir bireyin veya grubun, başka bireyler veya gruplar üzerinde etki oluşturma kapasitesini kapsar.

"Post kavgası" deyimi, bir makamı, işi ya da iktidarı ele geçirme çekişmesi anlamına gelir.

Sermaye iktidar ilişkisi, ekonomik güç sahiplerinin siyasi süreçleri etkileyerek kendi çıkarlarını koruma ve geliştirme sürecini ifade eder. Bu ilişki şu şekillerde ortaya çıkabilir: - Lobicilik faaliyetleri: Büyük şirketler, yasama süreçlerini etkileyerek politik kararları kendi lehlerine şekillendirir. - Seçim finansmanı: Siyasi partilere yapılan bağışlar, seçim sonuçlarını ve dolayısıyla hükümetin politikalarını etkiler. - Medya kontrolü: Sermaye sahipleri, medya aracılığıyla politik söylemleri ve kamuoyunu yönlendirir. - Uluslararası finansal baskılar: Çok uluslu şirketler, ülkelerin ekonomik politikalarını kendi çıkarları doğrultusunda değiştirebilir. Bu durum, demokrasinin sağlıklı işleyişini engelleyebilir ve halkın karar alma süreçlerinden dışlanmasına yol açabilir.

Seçkinlerin düşmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Savaş Kayıpları: Seçkinler, özellikle militarist olanlar, savaşlarda üyelerini kaybederek niceliklerini yitirirler. 2. Yetenek Yitimi: Birkaç kuşak sonra, seçkinlerin temel varlık nedeni olan zor kullanma yeteneklerini ve güçlerini kaybetmeleri. 3. Toplumsal Değişim: Toplumsal yapıdaki değişimle belirlenen yeni seçkin kriterlerine sahip bireylerin farklı sınıflardan çıkması ve yerleşik seçkinlerin bu bireyleri devşirecek kabiliyeti gösterememesi. 4. Meşruiyet Sarsılması: Seçkinlerin, toplumun dayandığı inanç, değer veya duygu temeline dayalı meşruiyetini yitirmesi. 5. Açgözlülük ve Gayrimeşru Yollar: Seçkinlerin, iktidar sonrası yaşamlarını kolaylaştırmak için gayrimeşru yollara başvurmaları, bu da onların düşüşünü hızlandırır.

Eğitimin iktidarla ilişkisi, iktidarın toplumu kendi değerleri doğrultusunda dönüştürmek için eğitimi kullanmasıyla ortaya çıkar. Bu bağlamda: - Modern ulus-devletler, eğitim sistemini bireylerin düzene uyum sağlamaları ve kendilerine verilen rolleri kabul etmeleri için kullanır. - Cumhuriyet döneminde, çocuk eğitimi, yeni nesillerin cumhuriyet değerleri doğrultusunda yetiştirilmesi için önemli bir aşama olarak görülmüştür. - Nietzsche ve Foucault gibi düşünürler, eğitimi iktidarın varlığını sürdürmesi için bir araç olarak değerlendirir.

İktidar kelimesi üç farklı anlamda kullanılabilir: 1. Bir işi yapabilme gücü, erk, kudret. 2. Bir işi başarabilme yetki ve yeteneği. 3. Devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi.

Kurucu ve kurulu iktidar kavramları, siyasetin temel unsurlarından biridir. Kurucu iktidar, bir devletin anayasasını yapan veya değiştiren iktidardır. Kurulu iktidar ise, anayasanın çizdiği sınırlar içinde hareket eden ve mevcut anayasal düzen tarafından kurulan yasama, yürütme ve yargı organlarının iktidarıdır.