Hükümdar

Kök Mengü ifadesi, Moğolların atası olarak belirtilen bir kişi değildir. Ancak, Möngke Han (Mengü Han) Moğol tarihinde önemli bir figürdür. Möngke Han, 1251-1259 yılları arasında Moğol İmparatorluğu'nun hükümdarıdır ve Cengiz Han'ın torunudur. Möngke Han'ın bazı özellikleri: Doğum ve Ölüm: 10 Ocak 1209'da doğmuş ve 11 Ağustos 1259'da ölmüştür. Hükümdarlık: Yönetimi sırasında Moğol İmparatorluğu büyük bir gelişme göstermiş ve genişlemiştir. Askeri Seferler: Kardeşleri Hülagü ve Kubilay'ı batı ve doğu seferlerine göndermiştir. Hülagü, İran'ı fethedip Bağdat'ı yağmalamış, Kubilay ise Çin'de ilerleyerek Vietnam'ın büyük bir kısmını ele geçirmiştir. Kök Mengü hakkında daha fazla bilgi bulunamamıştır.

Kral Gorgasali, İberia (Doğu Gürcistan) Krallığı'nın kralıdır. Hosroviani hanedanından olan I. Vahtang (Kral Gorgasali) 439 veya 443'ten 502 veya 522'ye kadar hüküm sürmüştür.

Tamgaç Buğra Han, Doğu Karahanlı Devleti'nin hükümdarıdır. Hükümdarlık yılları: Bazı kaynaklara göre 1069-1103 yılları arasında hüküm sürmüştür. Diğer bir görüşe göre ise 1075-1102 yılları arasında hüküm sürmüştür. Önemli özellikleri: Bilimsel çalışmalara destek: Tamgaç Buğra Han, bilim insanlarına değer vermiş ve onları korumuştur. Kutadgu Bilig: Yusuf Has Hacip, ünlü eseri Kutadgu Bilig'i Tamgaç Buğra Han'a ithaf etmiştir. Burs uygulaması: İlk burslu eğitim veren Karahanlı hükümdarı olduğu söylenir. Ölümü: 496 (1103) yılında vefat etmiştir.

İlk Türk devletlerinde hükümdarın bazı görevleri: Halkı adaletli ve hoşgörülü bir şekilde yönetmek. Devleti töreye uygun şekilde yönetmek. Ağır suçluları cezalandırmak. Gerektiğinde kurultaya törenin değiştirilmesini teklif etmek. Kurultay düzenlemek ve başkanlığını yapmak. Halkın can güvenliğini sağlamak ve devleti korumak. Halkın ihtiyaçlarını gidererek halkın huzur ve refahını sağlamak. Halkının yaşayabileceği yeni topraklar fethetmek. Orduyu kurmak ve güçlendirmek, orduya başkomutan olarak komuta etmek. Cihan hâkimiyetini sağlamak (dünyayı, güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her toprağı fethedip yönetmek). Ayrıca, İslam'ın kabulüyle birlikte, Türk hükümdarları cihat (İslam uğruna savaşma) ve gaza (Müslümanlığı yaymak veya korumak amacıyla Müslüman olmayanlara karşı yapılan savaş) anlayışını yaymakla da görevlendirilmiştir.

Alaaddin Keykubat, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarı olup, büyük bir siyasetçi, asker ve ilim insanı olarak tanınmıştır. Bazı özellikleri: Adil ve halkçı bir yönetici: Adaleti ve hoşgörüsüyle bilinir, halkın refahını artırmak için çalışmıştır. Ticarete önem veren: Donanma inşaatına ve ticarete önem vermiş, Selçukluların bölgedeki ticaretteki konumunu güçlendirmiştir. Kültürel gelişmelere katkı sağlayan: Âlimleri korumuş, birçok önemli simanın Anadolu'ya yerleşmesini sağlamıştır. Askeri önlemler alan: Moğol tehlikesine karşı devletin önemli şehirlerinin surlarını güçlendirmiştir. Genişletici politikalar izleyen: Alanya (Alaiye) Kalesi'ni fethetmiş ve Kırım'da Suğdak Limanı'nı almıştır.

Eski Türklerde tuğ, kağanlık ve yüksek memurluk alameti olarak kullanılmıştır. Kağanlar: Hanlığını ilan eden kağanlar, tuğ diktirirdi. Yüksek memurlar: Osmanlılarda tuğ, hükümdarlık, vezirlik, beylerbeylik ve sancakbeylik alameti olarak kullanılmıştır. Komutanlar: Savaşlarda her komutan, kendi rütbesine göre ayrı şekil ve sayıda tuğ kullanmıştır. Tuğ, aynı zamanda dini merasimlerde de kullanılmıştır.

Burgonya Dükü III. Filip (Philippe le Bon), 1419'dan 1467'ye kadar Burgonya Dukalığı'nın hükümdarı olarak hüküm sürmüş bir Valois hanedanı üyesidir. Bazı özellikleri: Doğum ve ölüm tarihleri: 31 Temmuz 1396'da Dijon'da doğmuş ve 15 Haziran 1467'de Bruges'te ölmüştür. Hükümdarlık dönemi: III. Filip, Burgonya'nın en parlak dönemlerinden birine liderlik etmiş ve dükalığı merkezi bir devlet yapısına kavuşturmuştur. Toprak genişlemesi: Flandre, Brabant, Limburg, Artois, Hainaut, Hollanda, Lüksemburg, Zeeland ve Friesland gibi bölgeleri topraklarına katmıştır. Sanat ve bilim hamisi: Altın Post Nişanı'nı kurmuş, sanatçıları ve bestecileri desteklemiş, Burgonya'yı Avrupa'nın sanat ve müzik merkezlerinden biri haline getirmiştir. Siyasi ilişkiler: İngiltere ve Fransa ile ittifaklar kurmuş, ancak bu ittifaklar genellikle kendi çıkarları doğrultusunda şekillenmiştir. Kişisel özellikler: Sert bir yapıya sahip olmasına rağmen affetmeyi bilen, tarihe ilgi duyan ve geniş bir kütüphane sahibi olan bir hükümdardır.

III. Abdurrahman, 912-961 yılları arasında Endülüs Emevi Devleti'nin hükümdarıdır. Önemli özellikleri: Hükümdarlığı: Endülüs'te birliği yeniden kurmuş ve İspanya'da otoriteyi güçlendirmiştir. İsyanları Bastırması: Başta İbn Hafsûn'un isyanı olmak üzere, çıkan tüm isyanları bastırmıştır. Fatımilerle Mücadele: Fatımilere karşı halifelik unvanını kullanmış, onları Kuzey Afrika'dan kovmaya çalışmıştır. Kültürel ve İmar Faaliyetleri: Kurtuba'yı bir ilim ve kültür merkezi haline getirmiş, Medinetü'z-Zehra Sarayı'nı inşa ettirmiştir. Ünvanları: 929 yılında "halife" ve "emîrü’l-mü’minîn" ünvanlarını almıştır. III. Abdurrahman, 961 yılında Kurtuba'da vefat etmiş ve yerine oğlu II. Hakem geçmiştir.

I. Ahmed Han, Osmanlı İmparatorluğu'nun 14. padişahı ve 93. İslam halifesidir.

Behram-ı Gûr, Sâsânî hükümdarı olup, I. Yezdicerd'in oğlu ve halefidir. Behram ibni Şapur hakkında ise bilgi bulunmamaktadır. Ancak, IV. Behrâm ve V. Behrâm gibi Sasani hükümdarları bilinmektedir. IV. Behrâm, 388-399 yılları arasında hüküm sürmüş, III. Şâpûr'un oğludur. V. Behrâm, 420'den 438'e kadar hüküm sürmüş, I. Yezdicerd'in oğludur.

Alp Tegin, 901 yılında Belh'te doğmuş ve 13 Eylül 963'te Gazne'de ölmüş Türk asıllı bir kölemen asker ve hükümdardır. Alp Tegin, 961 yılında Horasan Sipehsâlârlığı görevinden alınarak, devletin en yüksek askeri makamı olan Horasan valiliğine tayin edilmiştir. Alp Tegin, Hindistan seferlerine başlamış ve bu seferlerde başarılar elde etmiştir.

Karakoyunluların en güçlü hükümdarı olarak Cihan Şah kabul edilir. Cihan Şah, Karakoyunlu Devleti'ni bir imparatorluk haline getirmiş, en geniş sınırlarına ulaşmasını sağlamış ve sultan ile hakan unvanlarını kullanmıştır. Ancak, 1467 yılında Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan ile yaptığı Mardin Muharebesi'nde yenilmiş ve bu yenilginin ardından hayatını kaybetmiştir.

Elteriş Han, iki farklı tarihte yaşamış hükümdarların unvanıdır: 1. Doğu Türk Kağanlığı'nın kağanı. 2. Moğol İmparatorluğu hükümdarı.

Alp Er Tunga'nın gerçek sahibi olarak, M.Ö. 7. yüzyılda yaşamış bir Saka hükümdarı olduğu kabul edilmektedir.

Suriye Selçukluları Böri, Tacülmülk Böri olarak da bilinir, 1128-1132 yılları arasında Şam Atabeyliği'ni yöneten Selçuklu hükümdarıdır. Babası Tuğtekin'in ölümü üzerine idareyi ele almış ve Böriler hanedanının ikinci hükümdarı olmuştur.

Kutlug Katun ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Kutluğ Terken Hatun. 2. Kutluğ Kağan Yazıtı.

Sigismond, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun hükümdarıdır.

Alaaddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Önemli özellikleri: - Saltanatı boyunca birçok önemli eser inşa ettirmiş, bunlar arasında Konya'daki Alâeddin Camii, Niğde'deki Niğde Kalesi, Antalya'daki Yivli Minare Camii ve Beyşehir'deki Kubâd-Âbad Sarayı bulunmaktadır. - Moğol tehlikesi ortaya çıkınca, devletin önemli şehirlerinin surlarını güçlendirmiş ve ilk kez denizaşırı sefer düzenleyerek Kırım'da Suğdak Limanı'nı almıştır. - 31 Mayıs 1237 tarihinde, Kayseri’de verdiği bir ziyafette yediği kuş etinden zehirlenerek ölmüştür. Adı geçen "Gökyaka" ifadesi belgelerde veya kaynaklarda yer almamaktadır.

Anadolu Selçuklu Devleti'nde hükümdarın (sultan) bazı görevleri: Devleti yönetmek ve halkın mutluluğunu sağlamak. Orduya komuta etmek. Savaş ve barışa karar vermek. Önemli devlet adamlarını atamak. Gerektiğinde Divan-ı Hümayun toplantılarına başkanlık etmek. Halka adaletli ve eşit davranmak. Yasama yetkisini kullanmak; yani fermanlar ve emirler vermek. Ayrıca, sultan Pazartesi ve Perşembe günleri Divan-ı Mezalim adındaki yüksek mahkemeye başkanlık eder, halkın sıkıntılarını dinler ve büyük davalara bakardı.

Yusuf Kadir Han, Karahanlı Devleti'nin hükümdarıdır.