Heyelan

Varagel Tüneli, farklı nedenlerle kapatılmıştır: Heyelan: 2025 yılında, Zonguldak'ta Fener Mahallesi'nden Liman Arkası'na uzanan Varagel Tüneli'nin yolu, dalgalar nedeniyle meydana gelen heyelan sonucu kapanmıştır. Asfalt öncesi hazırlıklar: 2024 yılında, Kandilli'deki Varagel Tüneli'nin 2,2 kilometrelik güzergahı, asfalt öncesi altyapı çalışmaları için kapatılmıştır.

Artvin'in Yusufeli ilçesinde bulunan Yusufeli Barajı'nda 2020 yılında meydana gelen sel felaketinde 4 kişi hayatını kaybetti. Ölümlerin başlıca nedenleri: Tıkanan menfezler: Şantiyenin arkasındaki tüneldeki menfezlerin tıkanması ve açılmaması. Hafriyatın yanlış alana dökülmesi: Baraj inşaatı kapsamında çıkan hafriyatın, sel sularının geldiği kuru dere yatağına yığılması. Yetkililer, ölümleri doğal afet olarak değerlendirirken, bazı kaynaklar olayları ihmal ve kâr hırsına bağlı insan hataları olarak yorumladı.

Heyelan, ani gelişen doğal afetlerden biridir. Heyelanın diğer doğal afetlerle birlikte yer aldığı afet türleri listesi şu şekildedir: deprem; seller, su taşkınları; toprak kaymaları, kaya düşmeleri; çığ; fırtınalar, hortumlar; volkanlar; yangınlar.

Artvin'in Arhavi ilçesine bağlı Kireçli Köyü'nün heyelan bölgesi olmasının nedeni, bölgede etkili olan şiddetli yağışlar ve bu yağışların toprağı yumuşatmasıdır. 2016 yılında, bir hafta süren yağışların ardından Kireçli Dağı'nda toprak kaymaları başlamış ve dağın yamacından büyük bir kütle koparak vadi boyunca ilerlemiştir. Ayrıca, arazi kullanımı da heyelanı tetiklemiş olabilir; çay arazilerine yol açmak için yapılan dozerle müdahaleler toprak kitlelerinin hareket etmesine neden olmuştur.

Heyelan bölgesi tespitinde aşağıdaki yöntemler kullanılır: Saha çalışmaları: Heyelanın mevcut olduğu yerler, topoğrafik haritalar üzerine birebir çizilir. Heyelan sınırları, birikme zonunu dikkate almadan belirlenir. Her bir heyelan için sistematik bir kodlama yapılır. Bakı, yamaç şekli, bitki örtüsü, su durumu gibi özellikler gözlemlenir. Uzaktan algılama: Hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri kullanılarak heyelan özellikleri ve gelecekteki olaylar tahmin edilir. Google Earth gibi programlar, heyelan alanlarını morfolojik ve bitki örtüsü açısından analiz etmek için faydalıdır. Sayısal yükseklik modeli: Heyelanların tespitinde önemlidir. İnsansız hava araçları ve Lidar gibi teknolojilerden elde edilen görüntüler, heyelanların daha doğru tespit edilmesini sağlar. Heyelan tespiti ve haritalama için CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) de yaygın olarak kullanılır.

Coğrafyada başlıca kütle hareketleri şunlardır: Heyelan. Toprak kayması. Kaya düşmesi. Çamur akıntıları. Kütle hareketleri, doğadaki çeşitli etkenler ya da insanların bazı faaliyetlerine bağlı olarak yamaç dengesinin bozulması sonucu ortaya çıkar.

Landslide kelimesi İngilizce'de iki ana anlama gelir: 1. Toprak kayması, heyelan. 2. Seçimde oyların çoğunu kazanma, ezici seçim zaferi.

2025 yılı itibarıyla Zonguldak'ta heyelan nedeniyle 3 ev tahliye edilmiştir. Bu evler, Kilimli ilçesi Gelik beldesi Merkez Mahallesi'nde meydana gelen heyelan sonrası, istinat duvarının yıkılması nedeniyle risk altında olan binalardır. Bir ev kalıcı olarak, Diğer iki ev ise geçici olarak tahliye edilmiştir. Tahliye edilen evlerde ikamet eden 10 kişi, yakınlarının yanına yerleştirilmiştir.

Heyelanı önlemek için dikilebilecek ağaç türlerinden bazıları şunlardır: kızılçam (Pinus brutia); karaçam (Pinus nigra); sedir (Cedrus sp.); fıstıkçamı (Pinus pinea); göknar (Abies sp.); toros sediri (Cedrus libani); halepçamı (Pinus halepensis); servi (Cupressus sp.); ladin (Picea sp.); ardıç (Juniperus sp.). Ağaçların heyelanı önleme etkisi, köklerinin derin ve güçlü olmasından kaynaklanır. Ancak, ağaçların her durumda heyelanı önlemede başarılı olamayacağı unutulmamalıdır. Heyelan riski olan bir bölgede ağaç dikmeden önce bir uzmana danışılması önerilir.

Toprak kayması (heyelan), eğimlerin fazla olduğu sahalarda görülür. Bazı sahalarda fay yamaçları dik eğimlerin oluşmasına neden olarak heyelanları kolaylaştırır. Türkiye'de heyelanın diğer bölgelere göre daha fazla görüldüğü bölgeler, eğim ve yükseltinin fazla olması nedeniyle Karadeniz, Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgeleridir. İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Marmara bölgelerinde ise yeryüzü daha az eğimli olduğu için heyelana daha az rastlanır.

Kapuzbaşı Şelaleleri'nin kendisi bir tehlike oluşturmaz, ancak bu bölgeye yapılan yolculuk sırasında bazı riskler bulunabilir. Kapuzbaşı Şelaleleri'ne giderken karşılaşılabilecek tehlikeler arasında şunlar sayılabilir: Heyelan. Yol koşulları. Ayrıca, şelalelerin bulunduğu bölgenin doğal bir alan olması nedeniyle ateş yakarken dikkatli olunması ve doğaya zarar verilmemesi gerekir.

2025 yılı Şubat ayında Çin'in Sichuan eyaletinde meydana gelen heyelanın nedeni, son 10 gündür devam eden şiddetli yağışlar olarak belirtilmiştir.

Tokat ve Niksar'ın neden ayrıldığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Tokat'ın tarih boyunca idari yapısında birçok değişiklik yaşandığı bilinmektedir. Tokat, 31 Mayıs 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi İcra Vekilleri tarafından alınan bir kararla, bağlı olduğu Sivas Vilayeti'nden ayrılarak müstakil vilayet haline getirilmiştir. Niksar ise, 1867'de Trabzon Vilayeti'nin kurulmasından sonra, bu vilayetin Canik sancağının Ünye kazasına bağlı bir nahiye olmuştur.

Riskli bölgelerde yapılan yol, tünel veya baraj çalışmalarının sebep olduğu afetlere dair bilgi bulunamadı. Ancak, bu tür çalışmaların yol açabileceği bazı afetler şunlardır: Deprem: Yol, tünel ve baraj inşaatları, yer kabuğundaki dengeyi bozarak depremlere neden olabilir. Heyelan: Eğimli yamaçlarda yapılan çalışmalar, toprak dengesini bozarak heyelanlara yol açabilir. Sıvılaşma: Yeraltı su tablasının altındaki tünellerde, gevşek zeminlerde sıvılaşma riski oluşabilir. Ayrıca, tünel inşaatlarında aktif fay hatlarına yakın bölgelerde, fay hareketleri de afet riski oluşturabilir.

Heyelan riski olan yerlerde yapılmaması gerekenler şunlardır: Bina yapımı: Dik yamaçların üzerine veya heyelan riski taşıyan alanlara bina yapılmamalıdır. Eğimli arazilerde inşaat: Eğimli dik yamaçlara veya topuk kesimlerine desteği kaldırıcı kazı işlemleri yapılmamalıdır. Dolgu malzemesi: Eğimi fazla yamaçların üzerine dolgu malzemesi dökülmemelidir. Arazi kullanımı: Arazi kullanımı değişiminde heyelan riski göz önünde bulundurulmalıdır. Ağaç kesimi: Özel mülkiyet de olsa, üzeri boylu ağaçlarla kaplı alanların bitki örtüsü kesilmemelidir. Heyelan riski olan yerlerde, yerel yönetimlerle iletişime geçmek ve çevresel değişiklikleri takip etmek önemlidir.

2025 yılında Erzurum'un Uzundere ilçesindeki Tortum Şelalesi'nin eteklerinde meydana gelen heyelanın nedeni sağanak yağış olarak belirtilmiştir. Heyelan, bölgenin uzun süredir heyelan riski taşıdığı bir alanda, gece saatlerinde meydana gelmiştir. Meteoroloji yetkilileri, sağanak yağışların devam edebileceğini ve heyelan riskinin sürebileceğini belirterek, vatandaşları ve sürücüleri tedbirli olmaları konusunda uyarmıştır.

Yusufeli'nde heyelan tehditine karşı uygulanan yapay heyelan uygulaması, itfaiye ekiplerinin dik yamaçlara tazyikli su sıkarak riskli kayaları kontrollü bir şekilde düşürmesidir. Bu yöntemle, yamaçtan kopan toprak, taş ve kaya parçalarının kara yoluna akması engellenerek sürücülerin güvenliği artırılmaktadır. Bu uygulama, özellikle Doğu Karadeniz'de görülen ani ve şiddetli yağışların yol açtığı heyelan ve kaya düşmelerine karşı yapılmaktadır.

Heyelanın en çok hangi aşamada tehlikeli olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, heyelanın tehlikeli olduğu bazı aşamalar şunlardır: Heyelanın gerçekleştiği an. Heyelandan sonra. Heyelandan korunmak için, heyelan tehlikesinin olduğu bölgelerde mühendislik önlemlerinin alınması veya heyelanın etki alanının dışına çıkarak yerleşilmesi önerilir.

2024 yılı Şubat ayında Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni'nde meydana gelen toprak kaymasında 9 işçi toprak altında kalmıştır. Bu olay, en çok işçinin toprak altında kaldığı maden kazası olarak öne çıkmaktadır. Daha önceki büyük maden kazalarında da önemli sayıda işçi toprak altında kalmıştır, ancak mevcut bilgiler ışığında en çok işçinin toprak altında kaldığı maden Çöpler Altın Madeni olarak kaydedilmektedir.

Muson ikliminde sel ve heyelanların görülmesinin nedeni, yaz aylarında denizden karaya doğru esen ve yağış getiren muson rüzgarlarıdır. Ayrıca, küresel iklim değişikliği de muson yağışlarının sıklığını ve etkenliğini artırarak sel ve heyelan riskini yükseltmektedir. Muson ikliminin etkili olduğu bölgelerde, yağışların düzensiz olması ve kurak geçen kış aylarında yapraklarını döken geniş yapraklı bitki örtüsü, toprakta kimyasal çözünmeye neden olur.