Hematoloji

PT (Protrombin Zamanı) ve aPTT (Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı) testleri, otomatik cihazlar kullanılarak hematoloji laboratuvarlarında ölçülür.

ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi) ve AML (Akut Myeloid Lösemi) arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Etkilenen Hücre Türü: ALL, lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin anormal çoğalmasıyla başlarken, AML, myeloid hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle ortaya çıkar. 2. Görülme Sıklığı: ALL, genellikle çocuklarda daha yaygınken, AML yetişkinlerde daha yaygındır. 3. Belirtiler: Her iki hastalığın belirtileri benzerlik gösterse de, ALL hastalarında yorgunluk, iştah kaybı ve kemik ağrıları daha sık görülürken, AML hastalarında kilo kaybı, yüksek ateş ve enfeksiyonlara yatkınlık daha yaygındır. 4. Tedavi Yöntemleri: Tedavi yöntemleri hastalığın türüne göre değişiklik gösterir; ALL tedavisinde daha yoğun kemoterapi protokolleri uygulanırken, AML tedavisinde hastanın genel durumu ve hastalığın evresi göz önünde bulundurularak daha özelleştirilmiş bir yaklaşım benimsenir.

Çocuklarda morluklar için hematoloji veya dahiliye doktoruna gidilmesi önerilir. Eğer morluklar bir travma sonucu oluşmamışsa ve uzun süre duruyorsa, bu durum ciddi bir kan hastalığının belirtisi olabilir.

FLT3-ITD pozitif ifadesi, akut miyeloid lösemi (AML) hastalarında FLT3 geninde iç tandem duplikasyonları (ITD) mutasyonunun tespit edildiğini gösterir. Bu mutasyon, hastalığın daha hızlı ilerlemesine neden olabilir ve tedavi seçiminde önemli bir faktördür.

İTP'nin açılımı "İdiyopatik Trombositopenik Purpura"dır.

Türk Hematoloji Derneği (THD), hematoloji ve hematolojiyle ilgili bilim dallarında çeşitli görevler üstlenir: Bilgi iletişimi ve eğitim: Türkiye'deki hematoloji uzmanları arasında bilgi paylaşımını sağlar ve mesleki gelişim için eğitim programları düzenler. Araştırma desteği: Bilimsel araştırmaları destekler ve burslar verir. Yayıncılık: Bilimsel yayınlar yapar ve hematolojik hastalıklar konusunda ulusal tanı ve tedavi kılavuzları oluşturur. Uluslararası temsil: Uluslararası Hematoloji Derneği ve Avrupa Hematoloji Derneği gibi kuruluşlarda Türkiye'yi temsil eder. Hasta bilgilendirme: Hematolojik hastalıklar konusunda hasta ve hasta yakınları için bilgilendirme sayfaları hazırlar.

Periferik yaymada lökosit formülü, kan örneğindeki beyaz kan hücrelerinin (lökositler) tiplerinin ve oranlarının mikroskobik olarak incelenmesidir. Bu analizde beş ana lökosit tipi değerlendirilir: 1. Nötrofiller: Enfeksiyonlara ilk müdahale eden hücrelerdir. 2. Lenfositler: Bağışıklık tepkisini düzenleyen ve antikor üreten hücrelerdir. 3. Monositler ve Makrofajlar: Enfeksiyonu ortadan kaldıran ve ölü hücreleri temizleyen hücrelerdir. 4. Eozinofiller: Parazitleri parçalayarak yok eden enzimler üretirler. 5. Bazofiller: Alerjik reaksiyonlar sırasında histamin salgılayarak bağışıklık sistemini uyarırlar.

Sekonder ve primer polisitemi arasındaki fark, bu durumların ortaya çıkma nedenlerine bağlıdır. Primer polisitemi, genellikle kemik iliğindeki anormal bir hücresel aktiviteden kaynaklanır ve en bilinen örneği polisitemi veradır. Sekonder polisitemi ise başka bir hastalık veya durumun tetiklediği bir rahatsızlıktır.

Miyelofibrozis, genellikle genetik mutasyonlar sonucu ortaya çıkar ve özellikle JAK2, CALR ve MPL genlerinde görülen anormallikler bu hastalığın gelişiminde rol oynar. Diğer nedenler arasında: - Bağışıklık sistemindeki bozukluklar; - Çevresel faktörler (radyasyon, bazı kimyasallar); - Primer (kendiliğinden) veya sekonder (başka bir hastalık sonucu) olarak gelişmesi. Ayrıca, polisitemi vera veya esansiyel trombositemi gibi diğer miyeloproliferatif hastalıklar da miyelofibrozise yol açabilir.

Selim Sayın, Ankara Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde hematoloji uzmanı olarak görev yapmaktadır.

Felty sendromu, iç hastalıkları (dahiliye), romatoloji ve hematoloji bölümleri tarafından tedavi edilir.

Hemopoez (kan hücrelerinin üretimi) çeşitli hastalıklarda bozulabilir, bunlar arasında: Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin yetersiz üretimi veya yıkımı sonucu ortaya çıkar. Lösemi: Kemik iliğindeki kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ve farklılaşması ile karakterizedir. Trombositopeni: Kan trombositlerinin sayısının azalması durumudur. Ayrıca, bazı enfeksiyonlar, genetik bozukluklar ve kemik iliği tahribatı da hemopoezin bozulmasına yol açabilir.

ECIL-8 önerileri, hematolojik maligniteleri ve hematopoietik kök hücre nakli (HKHT) olan hastalarda enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisi için aşağıdaki konuları kapsamaktadır: 1. Antibakteriyel profilaksi: ECIL-8 grubu, lenfoma, akut lösemi, relaps akut lösemi ve HKHT'nin pre-engraftman aşamasındaki nötropenik hastalar için rutin antibakteriyel profilaksi önermemektedir. 2. Antifungal profilaksi: Allojenik HKHT alıcıları ve invazif fungal hastalık (IFD) riski %5'ten yüksek olan akut lösemi veya miyeloid sarkom (MDS) hastaları için antifungal profilaksi önerilmektedir. 3. Viral profilaksi: Sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu riski taşıyan hastalarda, özellikle allojenik HKHT sonrası, profilaksi önerilmektedir. 4. Antiviral tedavi: Febril nötropenik hastalarda, klinik durum stabilse ve ateş 48 saattir devam etmiyorsa, antibiyotik tedavisi kesilebilir.

Eritrosit mikroskopisi, kanın kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) detaylı incelenmesi için yapılan bir laboratuvar testidir. Bu inceleme genellikle şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Kan örneği alma: Hastadan venöz kan örneği alınır. 2. Kanın yayılması: Alınan kan, lam üzerine ince bir tabaka halinde yayılır. 3. Kuruma: Yayılan kan örneği havada kuruması için bekletilir. 4. Boyama: Kuruyan örnek, Wright veya Giemsa boyası ile boyanır. 5. Mikroskop altında inceleme: Boyanmış örnek, mikroskop altında eritrositlerin şekli, büyüklüğü, sayısı ve anormallikleri gözlemlenerek incelenir. Eritrosit mikroskopisi, hematolojik hastalıkların teşhisinde ve tedavi sürecinin izlenmesinde önemli bir rol oynar.

İmmatür granülosit yüksekliği, kan tahlilinde immatür granülosit yüzdesinin normal değerlerin üzerinde olması anlamına gelir. Bu durum, kemik iliğinde bir sorun, enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar veya altta yatan bir sağlık durumundan kaynaklanan bir iltihaplanmanın işareti olabilir. Ancak, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Kan enfeksiyonu için dahiliye veya hematoloji bölümüne gidilmesi gerekmektedir.

İTP (İmmün Trombositopenik Purpura) hastaları, hematoloji bölümüne başvurmalıdır.

Multipl miyelomda plazma hücreleri, CD56, CD38, CD138 ve CD319 antijenleri için pozitiftir.

Febril nötropeni, hematolojik maligniteler (örneğin, lösemi ve lenfoma) gibi kanser türlerinde sıkça görülür.

Myeloproliferatif Neoplazmlar (MPN) ve Miyelopdisplastik Sendromlar (MDS) arasındaki temel farklar şunlardır: MPN: - Tanım: MPN, kemik iliğindeki normal kan hücresi üretimini etkileyen bir grup hastalıktır. - Özellikler: MPN'de kemik iliği, ihtiyaç duyulmadığında bile aşırı miktarda kan hücresi üretir, bu da kan hücrelerinin anormal şekilde birikmesine ve bazen kanama veya pıhtılaşma riskinin artmasına neden olur. - Alt tipler: MPN'nin alt tipleri arasında kronik miyeloid lösemi, esansiyel trombositemi ve miyelofibrozis bulunur. MDS: - Tanım: MDS, kemik iliğinin yeterli sayıda sağlıklı kan hücresi üretmediği bir grup kemik iliği bozukluğudur. - Özellikler: MDS'de hücreler mikroskop altında anormal görünür ve genellikle düşük kan hücresi sayımları vardır. - Risk: MDS'li bazı hastalar zamanla akut lösemiye dönüşme riski taşır.