Hasankeyf

Hasankeyf'te bir tane kale bulunmaktadır: Hasankeyf Kalesi.

Batman'ın en büyük kalesi olarak Hasankeyf Kalesi öne çıkmaktadır. Bu kale, yaklaşık 200 metre yükseklikte yer almakta olup, M.S. 363 yılında Bizanslılar tarafından inşa edilmiştir. Diğer önemli kaleler arasında Kozluk Hezo Kalesi ve Bozıkan Kalesi de bulunmaktadır. Kozluk Hezo Kalesi, M.S. 416 yılında Persler tarafından inşa edilmiş olup, stratejik öneme sahip İpek Yolu'na hakim bir konumda yer alır. Bu kaleler arasında büyüklük açısından bir karşılaştırma yapıldığında, Hasankeyf Kalesi'nin en büyük olduğu söylenebilir.

"Ay Lav Yu" filminin Amerika sahneleri, İstanbul'da çekilmiştir. Filmin ana çekimleri ise Hasankeyf, Nurlu, İzbırak, Midyat gibi Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki yerlerde gerçekleştirilmiştir.

Hasankeyf'in yeni yerleşim yerinin hangi parti tarafından alındığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, Hasankeyf'in yeni yerleşimiyle ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: AK Parti. AK Parti. Ayrıca, Ilısu Barajı projesi kapsamında, tarihi Hasankeyf ilçesinin su altında kalacak olması nedeniyle 3 kilometre mesafedeki 3 bin dekarlık alana yeni bir yerleşim yeri yapılmıştır.

Batman Hasankeyf İncirli Köyü, Türkiye'nin Batman iline, Hasankeyf ilçesine bağlıdır.

Hasankeyf'te yaklaşık 4000 civarında mağara bulunmaktadır.

Hasankeyf'in eski hali, doğal mağaralarla bütünleşen bir mimariye sahipti. Bazı özellikleri: Konutlar: Yaşam alanı olarak oyulmuş binlerce mağara bulunmaktaydı. Tarihî yapılar: El-Rızk Camii, Zeynel Bey Türbesi, Artuklu Köprüsü, Kral Mezarı ve Hasankeyf Kalesi gibi önemli yapılar vardı. Ekonomi ve bilim: Darphaneleri, gelişmiş mühendislik örnekleri ve bilim insanlarıyla (örneğin, Ebul İz El-Cezeri) öne çıkmaktaydı. Ilısu Barajı projesi nedeniyle, 2020 yılında eski yerleşim sular altında kalmıştır.

Hasankeyf'in eski adları şunlardır: Hısn Keyfa. Kipas, Cehpa, Ciphas. Hesna Kepha. Zamanla bu isimler halk arasında "Hasankeyf" olarak anılmaya başlanmıştır.

Batman'ın en tarihi yeri olarak Hasankeyf Antik Kenti öne çıkmaktadır. Hasankeyf, Dicle Nehri kıyısında yer almakta olup, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Ayrıca, Malabadi Köprüsü de Batman'ın tarihi zenginlikleri arasında önemli bir yere sahiptir. Diğer tarihi yerler arasında Zeynel Bey Türbesi, Kozluk Hezo Kalesi ve Memikan Köprüsü de bulunmaktadır.

Hasankeyf'in yeni hali, Ilısu Barajı projesi kapsamında büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Bazı özellikler: Arkeopark Alanı: Zeynel Bey Türbesi, İmam Abdullah Zaviyesi, Artuklu Hamamı ve Er-Rızk Camii Minaresi gibi tarihi yapılar, baraj gölü manzarası eşliğinde düzenli bir alanda sergilenmektedir. Doğal Güzellikler: Dicle Nehri kıyısı ve baraj gölü, doğa yürüyüşleri ve tekne turları için yeni bir peyzaj kazanmıştır. Modern Yaşam: Yeni yerleşim, bölge halkı için yaşam koşullarını iyileştiren konutlar, sosyal alanlar ve turizm altyapısı sunmaktadır. Eksiklikler: Yeni yerleşimin, manevi ve sosyal bağlar açısından eski Hasankeyf'ten daha eksik olduğu belirtilmektedir. Ancak, yeni Hasankeyf'in tarihi bir kaybı da beraberinde getirdiği ve kültürel süreklilik açısından eleştirildiği de unutulmamalıdır.

2019 yapımı Aether belgeseli, yakında hidroelektrik barajın suları altında kalacak olan Hasankeyf'e yapılan 21 günlük bir yolculuğu anlatıyor. Yönetmen Rûken Tekeş, bu süreçte bölgenin özünü hisler ve gözlemler aracılığıyla yakalamaya çalışıyor.

"Uzak Şehir" dizisinde geçen uçurtma sahnesinin nerede çekildiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, dizinin genel olarak Mardin'in Midyat ilçesinde çekildiği bilinmektedir. Dizinin çekildiği diğer yerler arasında Mardin'in Artuklu ve Savur gibi tarihi ilçeleri de bulunmaktadır.

Hilve kahvesi, Batman Hasankeyf yöresine aittir.

Hasankeyf'in bulunduğu Ilısu Barajı'nda su çekme işlemi planlanmamaktadır. Baraj, 2020 yılında su tutma işlemine başlamış ve o tarihten bu yana su seviyesi sabit kalmıştır. Hasankeyf, barajın tamamlanmasıyla birlikte büyük ölçüde sular altında kalmış ve eski şehir tamamen sulara gömülmüştür.

Hasankeyf'in tarihi 12.000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Hasankeyf höyüğünde yapılan çalışmalarda 3.500 yıldan daha eski arkeolojik buluntulara rastlanılmıştır.

Batman'ın en eski ilçesi, Beşiri'dir. Beşiri, 1926 yılında ilçe olarak kurulmuştur. Diğer ilçeler olan Gercüş (1938), Hasankeyf (1990), Kozluk (1938) ve Sason (Cumhuriyet öncesi) daha sonra kurulmuştur.

Hasankeyf'in coğrafi özellikleri: Konum: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Batman ilinin yaklaşık 37 km güneydoğusunda, Dicle Nehri kıyısında yer alır. Rakım: Denizden yüksekliği 520 metredir. Jeolojik Yapı: Doğal kayalıkların üzerine kurulmuştur. Stratejik Konum: Dicle Nehri'nin iki yakasına kurulmuş olup, nehir üzerindeki eski köprülerle birbirine bağlanmıştır. İklim: Karasal iklim görülür; yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise yağışlı ve soğuk geçer. Doğal Yapı: Kayalara oyulmuş yüzlerce yerleşme birimi ve mağara bulunur.

Hasankeyf'in kıyı şeridi, Dicle Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Hasankeyf, Batman ilinin bir ilçesi olup, bu ilçe iki yakasını Dicle'nin ayırdığı tarihi bir yerleşim yeridir.

2024 yılı Hasankeyf kurtarma kazılarında 434 eser bulundu. 2025 yılında yapılan kazılarda ise 79 kaya mezar ve bu mezarlardan çıkan 39 tarihi eser bulundu. Toplamda, 2024 ve 2025 yıllarındaki Hasankeyf kurtarma kazılarında 513 eser bulunmuş oldu.

31 Mart 2024 Yerel Seçimleri'nde Batman'ın Hasankeyf ilçesinde 2.709 kişi oy kullanmıştır.