GörelilikTeorisi

Michelson ve Morley, Michelson-Morley deneyi ile eter teorisini çürüttüler. Eter, ışığın uzayda yayılabilmesi için gerekli olduğu düşünülen, maddesiz fakat ışık dalgalarının içinde hareket edebileceği bir ortam olarak varsayılmaktaydı. Deneyin sonucu, ışığın hızının Dünya'nın hareketine bağlı olarak değişmediğini gösterdi. Michelson-Morley deneyinin bir diğer önemi de Albert Einstein'ın görelilik teorisinin geliştirilmesine yol açmasıdır.

Salvador Dali'nin "Belleğin Azmi" (Eriyen Saatler) adlı tablosundaki eriyen saatlerin bazı anlamları: Zaman kavramı: Eriyen saatler, zamanın akışkan, değişken ve göreceli bir kavram olduğunu temsil eder. Gerçeklik algısı: Dali'ye göre gerçeklik, deneyimlerle gelişen ve sürekli değişen bir algıdır. Psikolojik yorumlar: Bazı yorumlara göre eriyen saatler, zamanın akıp gitme korkusunu veya rüyaları ve gerçekdışı olayları simgeler. Varoluşsal anlam: Tablodaki eriyen saatler, insanın varoluşsal kaygılarını ve zamanın kontrol edilemez akışını vurgular. Bu yorumlar kesin değildir, çünkü Dali eserleri hakkında fazla bilgi vermemiştir.

Einstein Kulesi, astrofizikçi Erwin Finlay-Freundlich'in, Albert Einstein'ın görelilik kuramını ispatlamak amacıyla tasarladığı bir güneş teleskopunu barındırmak için inşa edilmiştir. Kule, 1921 yılında tasarlanmaya başlanmış ve 1924 yılında tamamlanmıştır.

Birleşik formüllerin kim tarafından bulunduğuyla ilgili bilgi bulunamadı. Ancak, bazı birleşik formüllerin örnekleri şunlardır: Kütle-enerji formülü. Hız formülü. Fırtına formülü. Ayrıca, klasik fizik temelinde birleşik alan teorileri geliştirmeye çalışan birçok fizikçi ve matematikçi bulunmaktadır.

Solucandelikleri, teorik olarak zaman yolculuğuna olanak tanıyabilir. Solucandeliğinin bir ucunu büyük bir kütleli nesnenin yakınına yerleştirerek, oradaki zamanın yavaşlamasını sağlamak ve bu sayede geleceğe doğru bir yolculuk yapmak mümkündür. Solucandeliklerinin varlığı henüz kanıtlanmamıştır.

Bükülmeyen zaman boyutları, genel görelilik teorisine göre, yeterince kütleye sahip olmayan cisimler tarafından oluşturulan zaman boyutlarıdır. Örneğin, kağıttan bir top ile yapılan deneyde, kağıttan top çarşafa bırakıldığında herhangi bir bükülme olmaz çünkü bükülme yaratmak için ağır bir kütleye ihtiyaç vardır. Bükülmeyen zaman boyutları ayrıca, sicim teorisi gibi teorilerde de ele alınır. Bu teoriye göre, bizim algıladığımız zaman boyutu, 3 boyutlu uzayın dördüncü boyutu olarak kabul edilir ve bu boyut içinde hareket edemeyiz, sadece an be an deneyimleyebiliriz. Özetle, bükülmeyen zaman boyutları, kütlesiz veya yeterince kütleye sahip olmayan cisimler tarafından oluşturulan zaman boyutlarıdır.

Tigris Einstein ifadesi, bilinen bir anlam veya işlev taşımamaktadır. Ancak, Albert Einstein'ın çalışmaları ve buluşları hakkında bilgi verilebilir. Albert Einstein, modern bilimin en önemli figürlerinden biridir ve şu alanlarda önemli katkılarda bulunmuştur: Özel Görelilik Teorisi: Zaman ve mekan kavramlarını yeniden tanımlamış, ışık hızının sabit olduğunu ve enerjinin kütle ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Kütle-Enerji Eşdeğerliliği: E=mc² formülüyle kütlenin enerjiye dönüşebileceğini ifade etmiştir. Genel Görelilik Teorisi: Kütleli cisimlerin uzay-zamanı eğdiğini ve bu eğriliğin yer çekimi kuvveti olarak algılandığını açıklamıştır. Kuantum Teorisi: Foton teorisini oluşturmuş ve kuantum mekaniğine katkıda bulunmuştur. Bu teoriler, uzay araştırmaları, nükleer enerji, tıp ve teknoloji gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Bir arabanın ışık yılı hızında gitmesi mümkün değildir, çünkü ışık hızı, evrendeki en yüksek hızdır ve hiçbir cisim bu hızı aşamaz. Işık hızında giden bir arabanın içinde farlar açıldığında, arabanın içindeki gözlemciye göre farlar normal şekilde çalışır, çünkü ışık hızı her gözlemci için aynıdır. Işık yılına arabayla ulaşmak, arabanın ortalama 100 km/saat hızla gitmesi durumunda yaklaşık 1.000.000 yıl sürer.

Einstein ve Eddington, 29 Mayıs 1919'daki güneş tutulması sırasında, Albert Einstein'ın genel görelilik teorisini kanıtladılar. Einstein'ın teorisi, büyük kütleli bir cismin (örneğin Güneş'in) yakınından geçen ışığın, kütleçekimi nedeniyle yön değiştireceğini öngörüyordu. Eddington, bu öngörüyü test etmek için tam güneş tutulmasını kullandı. Bu deney, Einstein'ın teorisinin dünya çapında tanınmasını sağladı ve bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı.

Zamanın akışının tek yönlü olmasının nedeni, termodinamiğin ikinci yasasında yer alan entropi kavramıyla açıklanır. Entropi: Bir sistemdeki düzensizliğin ölçüsüdür. Tek yönlü akış: Zaman, entropinin arttığı yöne doğru akar; yani düzensizlik artar. Örneğin, sıcak bir bardak suyun zamanla soğuması, entropinin artmasıyla bağlantılıdır. Ayrıca, evrenin Büyük Patlama'dan sonra sürekli genişlemesi ve kullanılabilir enerjinin ısıya dönüşmesi de entropinin artmasına neden olur. Fizik yasaları, zamanda ileri ve geri hareketi matematiksel olarak eşit şekilde tanımlar. Bazı bilim insanları, zamanın farklı yönlerde aktığı "paralel evrenler" olabileceğini öne sürmektedir.

İkizler paradoksu, Albert Einstein'ın özel görelilik kuramı ile çözülmüştür. Einstein, 1911 yılında bu durumun bir paradoks değil, özel görelilik kuramının doğal bir sonucu olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, Max von Laue ve Paul Langevin de paradoksun çözümünde önemli açıklamalar yapmışlardır.

Hadron çarpıştırıcıda ışık hızı aşılmaz, ancak protonlar ışık hızına çok yakın hızlara ulaştırılır. Bunun sebebi, kütleli bir nesnenin ışık hızına ulaşmasının mümkün olmamasıdır. Protonlar, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda (LHC) ışık hızının %99,99'una kadar hızlandırılabilir.

Uzaya çıkan astronotların yaşlanmamasının nedeni, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) geçirilen süre boyunca telomerlerinin uzaması olarak düşünülmektedir. Ancak bu değişim kalıcı olmamıştır; dünyaya döndükten yaklaşık iki gün sonra telomerler tekrar eski uzunluklarına geri dönmüştür. Astronotların uzayda neden daha yavaş yaşlandığına dair bir diğer açıklama ise, uzay istasyonundaki yüksek hareket hızı nedeniyle zamanın daha yavaş akıyor olmasıdır. Uzayda geçirilen sürenin yaşlanma süreçlerini hızlandırabileceğine dair de araştırmalar bulunmaktadır. Sonuç olarak, uzayda geçirilen sürenin yaşlanma üzerindeki etkileri konusunda kesin bir sonuca varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Uzay-zaman bükülmesinin ne kadar sürdüğü hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Albert Einstein'ın genel görelilik teorisine göre, büyük kütleler etrafındaki uzay-zamanı büker ve bu bükülme, nesnelerin hareketini ve konumunu etkiler. Ayrıca, kütleçekim etkisi altındaki uzay-zaman bükülmesinin gözlemlenebilir sonuçlarından biri, kütleçekimi merceği etkisidir. Uzay-zaman bükülmesinin süresi, ilgili kütlelerin büyüklüğüne ve kütleçekim alanının gücüne bağlı olarak değişebilir.

Lorentz dönüşümleri, özel görelilik teorisinin bir parçasıdır ve bir gözlem çerçevesindeki koordinatları ve zamanı, başka bir gözlem çerçevesine bağlamak için kullanılır. Özel görelilik teorisinin iki temel dayanağı vardır: 1. Işık hızı sabittir. 2. Fizik yasaları bütün eylemsiz konaç sistemlerinde aynıdır. Özel görelilik teorisi, uzaklığın ve zamanın gözlemciye bağlı olarak değişebileceğini ifade ederek Newton'un mutlak uzay ve mutlak zaman kavramını anlamsızlaştırır.

Hendrik Antoon Lorentz, bilim dünyasına birçok katkı sağlamıştır. Öne çıkan keşifleri şunlardır: Elektromanyetizma: James Clerk Maxwell'ın elektromanyetik teorisini geliştirmiştir. Elektron Teorisi: Elektron kavramını ortaya atmış ve elektrik yüklü parçacığın maddedeki rolünü açıklamıştır. Lorentz Dönüşümü: Özel görelilik ile uyumlu olan ve farklı hızlarda hareket eden gözlemcilerin uzay ve zaman ölçümlerinin nasıl ilişkili olduğunu açıklayan dönüşümleri formüle etmiştir. Zeeman Etkisi: Zeeman etkisi üzerine çalışarak, bu etkiyi aydınlatmış ve Pieter Zeeman ile birlikte 1902 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür. Hidrodinamik: 1918-1926 yılları arasında Hollanda hükûmetinin isteği üzerine, Afsluitdijk taşma kontrol barajının hesaplarını yapmıştır.

İkizlerden biri ışık hızında giderse, Einstein'ın özel görelilik teorisine göre şu durumlar ortaya çıkar: Zaman genleşmesi: Işık hızına yaklaşan ikizin zamanı, Dünya'daki ikize göre daha yavaş akar. Uzunluk kısalması: Hareket yönünde, uzay gemisi Dünya'ya göre kısalır. Yön değiştirme ve ivmelenme: Işık hızına ulaşan ikiz, yönünü değiştirdiği veya hızlandığı için Dünya'daki ikizle aynı anda buluşamaz. Sonuç olarak, ışık hızına ulaşan ikiz, Dünya'daki ikize göre daha az yaşlanır.

Einstein, evreni iki temel kuramıyla açıklamıştır: 1. Özel Görelilik Kuramı. Görelilik Prensibi: Doğa yasaları, tüm eylemsiz referans sistemlerinde aynıdır. Işık Hızı: Işık hızı, tüm gözlemciler için sabittir ve boşluktaki hızı saniyede yaklaşık 300.000 kilometredir. Uzay ve Zaman: Uzay ve zaman, birbirinden bağımsız düşünülemez; uzay-zaman bir bütündür. 2. Genel Görelilik Kuramı. Uzay-Zaman Eğriliği: Kütleçekim, uzay-zamanın eğriliğinin bir sonucudur. Evren Modeli: Evren, sonsuz değil, sınırsızdır ve büyük bir kozmik çember içinde yer alan galaksiler ve yıldızlardan oluşur. Einstein, evrenin genişlediğini de öngören genel görelilik kuramını 1916'da açıklamıştır.

Roketler, Einstein'ın özel görelilik kuramı nedeniyle ışık hızından daha hızlı gidemez. Bunun nedeni, bir cismin ışık hızına yaklaştıkça kütlesinin artması ve daha fazla hızlanmak için gereken enerjinin sonsuz olmasıdır.

Kara delikte zaman durur çünkü kara delik, uzay-zaman dokusunu büker. Einstein'ın genel görelilik teorisine göre, bir cismin kütlesi ne kadar büyükse, yarattığı bükülme etkisi de o kadar fazla olur. Kara deliğe yaklaşan bir cisim olay ufkuna yaklaştıkça, dışarıdan bakan birine göre zaman yavaşlar. Ayrıca, kara deliğin içinde uzay ve zaman geometrik olarak yer değiştirir.