Frigya

Kral Midas, adını dokunduğu her şeyi altına dönüştürebilme yeteneğinden dolayı almıştır. Ancak, bu yetenek bir lanete dönüşmüştür çünkü Midas, dokunduğu her şeyi altına dönüştürdüğü için yemek yiyemez hale gelmiştir. Midas'ın adını alma hikayesiyle ilgili bir diğer efsane ise eşek kulaklarına sahip olmasıdır.

Eşek Kulaklı Midas, Frig mitolojisinde yer alan bir efsanedir. Bu efsanenin yer aldığı bir masal bulunamamıştır. Ancak, Güngör Dilmen'in 1959 yılında kaleme aldığı Midas'ın Kulakları adlı tek perdelik manzum bir tiyatro oyunu bulunmaktadır. Ayrıca, YouTube'da "Eşek Kulaklı Midas Hikayesi" başlıklı bir video mevcuttur.

Aizanoi'de yaşamış bazı topluluklar: Frigyalılar. Aezen veya Azan. Çavdar Tatarları. Aizanoi'de ilk kazılar 1926 yılında yapılmış, 1970 yılından itibaren ise her yıl düzenli olarak kazı çalışmaları devam etmektedir.

Gordion'un başkenti, Frigya'dır. Gordion, Frigya'nın tarihî başkenti olan antik bir kenttir. Gordion Antik Kenti, günümüzde Ankara'ya 94 kilometre uzaklıkta, Polatlı'nın 29 kilometre kuzeybatısında, Yassıhüyük'te bulunmaktadır.

Friglerde Kibele, doğurganlık, bereket ve doğanın sürekliliğini temsil eden bir ana tanrıçadır. Kibele'nin temsil ettiği diğer kavramlar: Kadınlık ve annelik. Doğa üzerindeki egemenlik. Toplumsal hiyerarşi. Kibele, Frig mitolojisinde "Matar" (ana) olarak da adlandırılmıştır.

Friglerin bazı özellikleri: Başkent: Gordion (günümüzde Ankara'nın Polatlı ilçesi). Dil: Hint-Avrupa kökenli Frigce ve Fenike dili. Ekonomi: Tarım, hayvancılık, el sanatları (özellikle halı ve kilim üretimi). İnanç: Ana tanrıça Kibele'ye tapınma. Kültür: Dünya tarihinde ilk hayvan hikayelerine (fabl) yer verme. Teknoloji: Gelişmiş maden teknolojisi ve endüstrisi (fibula, çengelli iğne üretimi). Mimari: Kaya mezarları, tapınaklar, evler ve kaleler. Hukuk: Tarıma dayalı kanunlar. Tarih: Hititlerin yıkılmasından sonra Anadolu'ya göç etmişlerdir. Sonu: MÖ 7. yüzyılda Kimmerlerin istilasıyla krallıkları yıkılmıştır.

Frigler'in en önemli eseri olarak Midas Tümülüsü gösterilebilir. Midas Tümülüsü, Gordion şehri yakınlarında bulunan ve Frig kralı Midas’a atfedilen bir anıttır. Frigler'in önemli eserleri arasında ayrıca kakma işlemeli ahşap masa, servis sehpaları, ahşap kakmalı tabure ve masa parçaları, koçbaşı tunç situla, oyuncaklar, içinde şölen kapları bulunan kazan, kaz biçimli kaplar, maşrapa, kemer parçası ve fibulalar da bulunmaktadır. Frigler, özellikle mezar anıtları ve tapınakları ile dikkate değer mimarlık eserleri de sergilemişlerdir. Frigler'in sanat dallarına dair diğer önemli eserleri arasında heykeltıraşlık, seramik ve tekstil sanatları da başı çekmektedir.

Friglerin en önemli tanrısı, Ana Tanrıça Kybele olarak da bilinen Matar'dır. Kybele, doğurganlık, bereket ve doğa güçleriyle ilişkilendirilir.

Frigçe'de Kybele kelimesi, "ana tanrıça" anlamına gelir. Frigler, Geç Hitit döneminde (MÖ 1180-700) Anadolu’daki krallıkların ana tanrıçası olan Kubaba’dan esinlenerek kendi tanrıçalarına Kybele adını vermişlerdir.

Ankara'nın gerçek kurucusu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, eski çağ kaynaklarındaki bir efsaneye göre Ankara'yı Frig Kralı Midas kurmuştur. Ankara'nın ilk yerleşiminin ise Frigler döneminde olduğu tahmin edilmektedir.

Frigya'nın en önemli şehri, Gordion Antik Kenti olarak kabul edilir. Gordion, Ankara ilinin Polatlı ilçesinde yer almakta olup, Frigya'nın başkenti olarak bilinmektedir.

Yazılıkaya'da kaya mezarlarının bulunma nedeni, farklı medeniyetlerin bu bölgeyi yerleşim yeri olarak kullanmış olmasıdır. Frigler. Akpara Kale. Ayrıca, Yazılıkaya'da bulunan nişlerin, kayaların dik yüzlerinde, kolaylıkla ulaşılabilen yüksekliklerdeki oval veya dikdörtgen sığ oyuklar olduğu ve arka duvarlarında tanrıça heykelciğinin ya da idolünün yerleştirildiği yuvalar yer aldığı belirtilmiştir. Yazılıkaya'daki kaya mezarlarının tam olarak neden yapıldığına dair bir bilgi bulunamamıştır.

Friglerin yaşadığı coğrafyadan günümüze ait bir görüntü, Eskişehir, Kütahya ve Afyon il sınırları içerisinde kalan ve "Frig Vadileri" olarak bilinen bölgede görülebilir. Bu vadilerde çok sayıda önemli kilise, kral mezarı ve kaya anıtı bulunmaktadır. Ayrıca, "İkinci Kapadokya" olarak da anılan bu bölgede Kümbet Asar Kale, Köhnüş Kale, Demirli Kale gibi birçok tarihi nokta, ziyaretçilere Friglerin gizemli dünyasının kapılarını aralamaktadır.

Frigyalılar, buğday, arpa, üzüm ve zeytin gibi ürünler yetiştirmişlerdir. Ayrıca, koyun, keçi ve sığır yetiştiriciliği de yapmışlardır.

Frigleri yok eden topluluk Kimmerlerdir. M.Ö. 714 civarında Urartuları mağlup eden Kimmerler, Doğu Anadolu’ya saldırmış ve Orta Anadolu’da Friglerle karşılaşarak Frig kralı Midas’ı yenmişlerdir.

Maltaş'ın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Konumu ve Adı: Maltaş, Afyonkarahisar'ın İhsaniye ilçesine bağlı Kayıhan Kasabası'ndaki Göynüş/Köhnüş Vadisi'nde yer alır. Tarihçesi: MÖ 8. veya 6. yüzyıllara tarihlenen bir Frig açık hava tapınımı alanıdır. Keşfi: 1881 yılında W. M. Ramsay tarafından keşfedilmiş, ancak uzun yıllar toprak altında kalmıştır. Özellikleri: Ana kaya kütlesinin düzleştirilmesiyle oluşturulmuş, üçgen çatılı bir yapıdır.

Evet, Frigler ve Midas aynı uygarlığa aittir. Midas, Frigya Krallığı'nın kralıdır.

Frig uygarlığı günümüzde yaşamamaktadır. Frigler, M.Ö. 720 yılında Batı Anadolu'da kurulmuş ve yaklaşık 250 yıl egemenliğini sürdürmüş bir medeniyettir. Friglerin yaşadığı bölgeler, günümüzde Eskişehir, Kütahya ve Afyon il sınırları içerisinde kalan ve "Frig Vadileri" olarak bilinen bölgede yer almaktadır. Bu bölgede, Friglerden kalma birçok tarihi kalıntı ve yapı bulunmaktadır. Ancak, Frigler Perslerin istilasıyla sona ermiş ve toprakları Pers İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelmiştir.

Ankara'ya ilk yerleşen uygarlık Hatti (Tunç Çağı uygarlığı) olarak kabul edilir. Ancak, yazılı belgelerde Ankara'dan ilk olarak MÖ 2000 yılında, Hitit İmparatorluğu döneminde bahsedilmektedir.

Garpu Kalesi, Phryg uygarlığına ait bir açık hava tapınağı ve kaya altarı olarak kabul edilmektedir. Bu yapı, özellikle yüksek platolar, şehir ve kale girişleri, su kenarları ile bereketli ovalara bakan kayalıklar üzerinde yer alan Phryg kaya altarları özelliklerine sahiptir. Garpu Kalesi'nin, milattan önce 700'lü yıllarda bu bölgede yaşadığı söylenen kadın savaşçılar Amazonlara ait olduğu da rivayet edilmektedir, ancak bu sadece bir rivayetten ibarettir.