FizikselMuayene

Anamnesis ve fizik muayene tıbbi tanı sürecinin iki önemli aşamasıdır. Anamnesis, hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi toplama sürecidir. Fizik muayene ise doktorun, hastanın vücudunu ve vücut fonksiyonlarını gözlem, dokunma, vurma ve dinleme yöntemleriyle değerlendirmesidir.

Murphy bulgusu, akut kolesistit (safra kesesi iltihabı) tanısında kullanılan bir fizik muayene bulgusudur. Bu bulgu, Amerikalı cerrah John Benjamin Murphy tarafından 1857-1916 yılları arasında tanımlanmıştır. Murphy bulgusunun pozitif olması için: 1. Hasta sırtüstü yatarken nefesini vermesi istenir. 2. Daha sonra hekim, sağ elini sağ hipokondriumda (kosta altında, orta klaviküler hatta) yerleştirir. 3. Hastadan yavaş ve derin nefes alması istenir. 4. Hasta nefes aldığında, akciğerler genişleyerek diyaframı aşağı doğru iter ve buna bağlı olarak karın içindeki karaciğer aşağı doğru yer değiştirir. 5. Hekimin parmakları ile karaciğer arasında safra kesesi sıkışır. 6. Eğer safra kesesi iltihaplıysa, hasta derin nefes alırken bir noktada ortaya çıkan ağrı nedeniyle nefesini tutmak zorunda kalır ve Murphy testi pozitif demektir. Karşılaştırma için aynı işlem sol hipokondriumda yapılarak hastanın ağrısı olmadığı gözlenmelidir.

Teşhis koymak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Tıbbi Öykü: Hastanın yaşı, doğum yeri, aile öyküsü, alışkanlıkları, mesleği, geçirdiği hastalıklar ve mevcut şikayetleri dikkatlice dinlenir ve kayıt altına alınır. 2. Fizik Muayene: Hastanın tüm vücudu baştan ayağa incelenir; boy, kilo, vücut ısısı, kan basıncı, nabız hızı gibi temel ölçümler yapılır. 3. Laboratuvar Testleri: Tıbbi hikaye ve fizik muayeneye bağlı olarak idrar analizi, kan testleri, radyolojik rutin testleri gibi tetkikler yapılır. 4. Bilişsel Testler: Hastanın bilişsel fonksiyonlarını değerlendirmek için hafıza, dil becerileri, problem çözme yeteneği ve uzamsal yönelim gibi alanları içeren testler uygulanır. 5. Görüntüleme Testleri: Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi yöntemlerle beyindeki anormallikler belirlenir. Teşhis, hastalığın nedeni, mekanizması, yerleşimi, yaygınlığı, şiddeti, süresi, komplikasyonları ve ilişkili durumları içerebilir.

Tıpta "HBN" kısaltması iki farklı anlama gelebilir: 1. Hospital Building Notes (Hastane Binası Notları): Yeni hastane tesislerinin tasarımı ve inşası ile ilgili yasal belgeleri ifade eder. 2. Hand Behind Neck (El Arkada Boyun): Fiziksel muayene veya rahatsızlık durumlarında kullanılan bir pozisyondur.

Thompson testinde ayak, Aşil tendonunun tamamen yırtılması durumunda plantar fleksiyon yapmaz. Bu testte, hasta yüzüstü yatar ve ayakları yatağın kenarından sarkar.

Fizik muayenede inspeksiyon, gözle yapılan muayene yöntemidir. Bu yöntemde dikkat edilmesi gereken adımlar şunlardır: 1. Aydınlık Ortam: İnspeksiyonun yapıldığı ortam yeterli derecede aydınlık olmalıdır. 2. Pozisyon: Gözlemlenen alan tam olarak görülebilecek pozisyonda olmalıdır. 3. Karşılaştırma: Gözlenen vücut bölgesi, büyüklük, şekil, renk, simetri, pozisyon ve anormal özellikler açısından aynı vücut bölgesi ile karşılaştırılmalıdır. 4. Ek Işık Kaynakları: Vücut boşluklarının gözlemlenmesinde el feneri veya kalem lamba gibi ek ışık kaynakları kullanılabilir. 5. Olfaksasyon: İnspeksiyon, görsel becerinin yanı sıra koklama (olfaksasyon) becerisini de içerebilir.

İnspeksiyon ve oskültasyon, tıbbi muayenenin temel yöntemlerindendir. İnspeksiyon, gözle yapılan muayene anlamına gelir. Oskültasyon ise stetoskop veya benzeri bir cihazla dinleyerek yapılan muayene yöntemidir.

Oskültasyon, uzman doktorun kalbi, akciğerleri, karın bölgesindeki sesleri ve atardamarları dinlemek için kullandığı yöntem olarak bilinir. Bu yöntem, fizik muayenenin stetoskop isimli araç ile yapılan kısmı olup, vücudun ürettiği sesleri (örneğin, kalp sesi, solunum sesi) dinlemek amacıyla yapılır.

Lomber omurga fonksiyonunun değerlendirilmesi için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Fiziksel Muayene: Omurga hareketleri, refleksler ve kas gücü incelenir. 2. Görüntüleme Testleri: Röntgen, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) gibi yöntemlerle omurga ve çevresindeki yapılar detaylı olarak incelenir. 3. Elektrofizyolojik Testler: Elektromiyografi (EMG) gibi yöntemlerle sinirlerin ne kadar etkilendiği belirlenir. 4. Özel Fonksiyonel Testler: Yürüme testi gibi yöntemlerle omurganın günlük yaşam üzerindeki etkisi değerlendirilir. Ayrıca, bel ağrısı ve diğer semptomların varlığı da lomber omurga fonksiyonunun değerlendirilmesinde önemli bir kriterdir.

Steteskop ile aşağıdaki sesler dinlenir: 1. Kalp atışları. 2. Akciğer sesleri. 3. Bağırsak ve mide sesleri. 4. Nabız. Ayrıca, steteskop kan basıncını ölçmek için de kullanılır.

Skolyoz belirtileri genellikle fiziksel muayene sırasında ortaya çıkar. İşte skolyozun belli olma yolları: 1. Omuzların farklı seviyelerde olması. 2. Çıkık kürek kemikleri. 3. Kalçaların asimetrik durması. 4. Başın ortalanmaması. 5. Bacak uzunluklarının farklı olması. 6. Vücudun bir tarafa eğilmesi. 7. Bel bölgesinde asimetri. Skolyoz şüphesi varsa, kesin tanı için bir doktora başvurmak önemlidir.

Vokal ve dokunsal fremitus (vibrasyon) artar pnömoni gibi durumlarda. Diğer artış nedenleri: - akciğer dokusunun iltihaplanması ve konsolidasyonu; - obezite. Fremitus'un azalması ise plevral efüzyon, pnömotoraks, amfizem gibi durumlarda gözlemlenir.

Fothergill bulgusu, karın duvarındaki bir patolojiye bağlı hassasiyet durumunda kullanılan bir fizik muayene bulgusudur. Bu bulguya göre, hastanın başını destek almadan kaldırması istendiğinde, kasılan karın kasları karın içi ile olan bağlantıyı ortadan kaldırmasına rağmen hassasiyet devam ediyorsa, bu durum karın içi patolojisinden ziyade karın duvarı patolojisini düşündürür.

İnspeksiyon, fizik muayene yöntemlerinden biridir ve hastanın gözle incelenmesini ifade eder. Bu yöntemde doktor, hastanın genel durumunu, dış görünümünü, cilt rengini, duruşunu, yürüyüşünü ve diğer önemli fizik bulgularını gözlemler.

Golfçü dirseği (medial epikondilit) testi şu şekilde yapılır: 1. Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın dirseğini ve çevresini inceleyerek ağrıya neden olan alanları belirler. 2. Dirençli Hareket Testi: Hastanın bileğini yukarı doğru kaldırmaya çalışması istenir, ardından doktor dirseğe aşağıya doğru itme baskısı uygular. 3. Özel Testler: Golfçü dirseği için iki özel test daha vardır: - Polk’un Medial Testi: Hasta oturur pozisyondayken dirsek 100 derece fleksiyona alınır, ön kol supinasyonda olup, doktor hastanın eline 2-3 kg’lık bir cismi kaldırmasını ister. - Golfçü Dirseği Testi: Hasta oturur pozisyonda dirsek ekstansiyonda ve tam supinasyondadır, doktor bir elini hastanın elinin ventraline alırken, diğer eli dirseği stabilize eder ve hastadan elini dirence karşı palmar fleksiyona hareket ettirmesi istenir. Teşhis sürecinde ayrıca röntgen, MR veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.

Cullen bulgusu, umbilikus çevresinde görülen mavimsi renk değişikliği olarak tanımlanır. Diğer nedenleri arasında ise rüptüre ektopik gebelik, aort anevrizması ve iç kanama yer alır. Cullen bulgusu, bir fizik muayene bulgusu olup, teşhis için tek başına yeterli değildir ve altta yatan nedenin belirlenmesi için ek testler gerekebilir.

Doktorun muayene sırasında üstünün bir kısmını çıkarması normal bir uygulamadır. Örneğin, karın muayenesi sırasında hastanın göğüslerden dizlere kadar açık olması gerekebilir.

Rovsing bulgusu, apandisit şüphesi olan hastalarda kullanılan bir fizik muayene manevrasıdır. Bu manevrada, hastanın karnının sol alt kadranına basınç uygulandığında, sağ alt kadranda ağrı oluşması durumu pozitif Rovsing bulgusu olarak değerlendirilir. Bu belirti, apendiksin iltihaplandığını gösterebilir, ancak tanı koymak için diğer semptomlar ve tanı testleri (örneğin, abdominal CT veya ultrason) ile birlikte değerlendirilmelidir. Rovsing bulgusu, Danimarkalı cerrah Niels Thorkild Rovsing tarafından 1907 yılında tanımlanmıştır.

Pemberton manevrası, tıpta tiroid ve bazı diğer durumların teşhisinde kullanılan bir fizik muayene bulgusudur. Bu manevra, hastanın her iki kolunu bir dakika boyunca başının üzerine kaldırması ile gerçekleştirilir. Bu belirti, üstün vena kava tıkanıklığına işaret edebilir.

Vokal fremitus artışı, konuşurken ses tellerinin yarattığı titreşimlerin göğüs duvarında daha güçlü hissedilmesi durumudur. Bu durum, genellikle akciğer dokusunun yoğunluğunun artması nedeniyle ortaya çıkar ve titreşimlerin daha iyi iletilmesini sağlar. Vokal fremitus artışı, bazı akciğer hastalıklarının belirtisi olabilir ve bu nedenle tıbbi değerlendirme gerektirebilir.