Feminizm

Ute Gerhard'ın "Kadın Hareketleri ve Feminizm: 1789'dan Bugüne Bir Hikaye" kitabı, Fransız Devrimi'nden günümüze kadın hareketlerinin ve feminizmin çeşitli duraklarını ve ana akımlarını ele alır. Kitapta ele alınan bazı konular: 1848 Devrimi etrafında örgütlü toplumsal hareketlerin başlaması; Yirminci yüzyılın dönüm noktasında kadın örgütlerinin etkisi; Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra kadınların eşit vatandaşlık haklarına kavuşması; Nasyonal sosyalizm döneminde kadın hareketlerinin gerilemesi; 1970'lerde doğan "yeni" feminizm hareketi; Yirmi birinci yüzyılda feminizm ve cinsiyet ilişkilerinde yaşanan değişimler; Sosyal medya ile yükselişte olan kadın hareketleri ve geleceğe dair yorumlar. Gerhard, feminizm ve kadın hareketi kavramlarının ortaya çıkışlarından itibaren karşılaştığı kültürel ve siyasi zorlukları da inceler.

Hayır, feminizm ve femine aynı değildir. Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan bir harekettir. Femine ise Latince kökenli olup "kadın" anlamına gelir. Dolayısıyla, feminizm kavramı, femine kelimesinden türemiş olsa da, anlamı ve kapsamı çok daha geniştir.

"Yaşını Gösteren Kadınlar / Yaşlanmanın Feminist Deneyimi" kitabı, Hülya Üstün tarafından hazırlanmış ve 33 kadının yaşlılık üzerine yazdığı mektuplardan oluşmaktadır. Kitap, feminist hareketten gelen, farklı yaşlardan ve şehirlerden kadınların yaşlanma deneyimlerini ve bu konudaki düşüncelerini ele almaktadır. Kitabın diğer yazarları arasında Hatice Erbay, Gülsen Ülker, Dilek Alıcıoğlu Cömert, Bilgen Tümen ve Aynur Demirdirek bulunmaktadır.

"Kişisel olan politiktir" sözü, Carol Hanisch'e atfedilir. Hanisch, 1969 yılında yazdığı "The Personal is Political" başlıklı makalesinde bu ifadeyi kullanmıştır. Ayrıca, sosyolog C. Wright Mills'in 1959 tarihli "The Sociological Imagination" adlı kitabının da bu sloganın ortaya çıkışında etkili olduğu düşünülmektedir.

Simone de Beauvoir'a göre feminizm, kadın ve erkek arasındaki radikal eşitliğe dair bir kimliği ifade eder. Beauvoir, "Kadın doğulmaz, kadın olunur" sözüyle, kadınlığın kültürel olarak üretildiğini ve toplumsal cinsiyet rollerinin ataerkil güç ilişkileriyle belirlendiğini savunur. Beauvoir, feminist mücadelenin sadece bireysel düzeyde değil, aynı zamanda erkeklerin kurduğu dünyayı değiştirmeye yönelik kolektif bir çaba olması gerektiğini belirtir.

Kovboy filmlerinde kadın oyuncuların az olmasının birkaç nedeni vardır: Eril ideoloji: Western filmleri, erkeğe ve kadına yüklediği anlamlar ve olay örgüsünde temsil ettikleri roller üzerinden eril ideolojiyi yaygınlaştırır. Tür kuralları: Western, çoğunlukla erkeksi bir tür olarak bilinir ve kadınlar genellikle yan rollerde veya aksesuar olarak yer alır. Tarihsel bağlam: 1950'li yıllardan sonra yıldız sisteminin zayıflamasıyla seyirci ilgisi azalmış, 1960'lardan sonra tür bunalıma girmiş ve 1990'larda neredeyse silinmiştir. Ancak, post-western ve neo-western türünde kadın karakterler ana kahraman olarak yer alabilir.

Elif Şafak'ın en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır: Çok katmanlı romanlar ve derinlikli karakter analizleri. Farklı kültürlerin ve kimliklerin bir araya gelmesi. Toplumsal meseleleri işleme. Uluslararası tanınırlık. Edebi başarı ve ödüller. Çok dillilik. Akademik birikim.

Maryse Condé'nin "Ben, Tituba - Salem’in Kara Cadısı" adlı romanı, 1692'deki ünlü Salem Cadı Mahkemeleri'nde cadılıkla suçlanan ilk kadın olan Tituba'nın hayatını anlatır. Romanda, Barbados adasında doğan Tituba'nın, doğaüstü güçlere sahip Man Yaya tarafından şifacılık ve büyücülük konularında yetiştirildiği ve evlendiği Kızılderili John’la birlikte bir din adamına köle olarak satılarak Boston'a ve ardından Salem kasabasına götürüldüğü anlatılır. Tituba, Salem'de başlayan cadı avı sırasında hem kölelik hem de kadın olma nedeniyle çeşitli zorluklarla karşılaşır ve özgürlüğe kavuşabilmek için mücadele eder. Kitap, kölelerin çektiği acılar, ırkçılık, kadınlara yönelik cadılık suçlamaları, kadın dayanışması ve feminizmin ilk kıpırtıları gibi temaları işler.

"7 öykü, 7 kıta, 7 kadın" ifadesi, Meral Şimşek'in "Arzela" adlı eserinden bahsediyor olabilir. Ayrıca, "Yedi Kadın" veya "7EDİ KADIN" adlı bir tiyatro oyunu ve bir kitap da bulunmaktadır. Tiyatro oyunu: Boğaziçi Tiyatrosu tarafından sergilenen, senaryosu Sevilay Saral'a ait olan bu oyun, 7 farklı kadının hikayesini anlatmaktadır. Kitap: Lydie Salvayre'nin yazdığı bu kitap, edebiyat tarihinde emekleriyle yer almış 7 farklı kadını anlatmaktadır.

Kadın hakları ile ilgili bazı belgeseller: RBG (2018). Miss Representation (2011). He Named Me Malala (2015). Knock Down the House (2019). The Red Pill (2019). Girl Rising.

Feminist kuram, devlet hakkında şu görüşleri ortaya koyar: Devlet ataerkildir. Devlet, şiddeti meşrulaştıran bir kurumdur. Devlet, toplumsal cinsiyet açısından nötr değildir. Devlet içinde toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanabilir. Ayrıca, feminist kuram, refah devletinin cinsiyetçi bir yapıya sahip olduğunu ve bu yapının emek piyasasında erkeklerin bağımsızlığını artırırken, kadınların ev işlerinden ve bakımdan sorumlu olmasını pekiştirdiğini öne sürer.

"Kral em" ifadesi kullanıldığı bağlama göre farklı anlamlara gelebilir. Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Reşit el Maktum'dan bahsediyor olabilirsiniz. 69 yaşındaki Dubai emiri Şeyh Muhammed'in farklı eşlerinden 23 çocuğu olduğu belirtilmektedir. İngiltere Kralı III. Charles'tan bahsediyor olabilirsiniz. Ekim 2023 itibarıyla, İngiltere Kralı III. Charles'ın üç çocuğu vardır. Bu çocuklar: Prens William, Galler Dükü; Prenses Anne, Kraliyet Prensesi; Prens Harry, Sussex Dükü. Başka bir kraldan bahsediyor olabilirsiniz. Daha fazla bilgi için bağlamın netleştirilmesi gerekmektedir.

Fe Dergi, Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KASAUM) tarafından yayımlanan, feminist eleştiri odaklı uluslararası hakemli bir dergidir. Derginin konuları arasında şunlar yer alır: kadın emeği; ekofeminist bakış; görünmeyen emek; çalışan annelerin kız çocuklarına etkileri; yapay zekâyla üretilmiş pornografi; dijital oyun ekosisteminde kadınların deneyimleri; (toplumsal) cinsiyet ikililiğini sorgulama; organ naklinde toplumsal cinsiyetin rolü; karanlık kız filminin akademisyen anneler tarafından alımlanması; Türk Kadını Dergisi: Milli Şef Dönemi Kadınlık Kurgusu. Ayrıca, akademik makalelerin yanı sıra saha notları, politik ve kişisel anlatılar ile kitap incelemelerine de yer verilmektedir.

İlk kadın hakları toplantısı, 1848 yılında New York, Seneca Falls'da yapılmıştır.

Kadınlar Dünyası dergisinin sahibi, Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'nin kurucu başkanı Nuriye Ulviye Mevlan Civelek'tir.

Feminist teorinin temel kavramlarından bazıları şunlardır: Cinsiyet eşitliği. Kadın hakları. Cinsel taciz ve tecavüzün engellenmesi. Lezbiyen hakları. Kadın sağlığı. Toplumsal cinsiyet. Dil ve kimlik. Özel alanın politikliği. Sınıf ve ekonomi. Feminist teori, liberal, radikal, Marksist, sosyalist, postmodern gibi farklı akımları içerir ve bu akımlar cinsiyet kavramına farklı yaklaşımlar sergiler.

Judith Butler'ın en önemli kitabı olarak genellikle "Cinsiyet Belası (Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity", 1990 kabul edilir. Bu çalışmada Butler, toplumsal cinsiyetin performatif bir biçimde üretildiğini ve bireyden bağımsız olarak sürekli yeniden üretilen toplumsal bir inşa olduğunu iddia etmiştir. Butler'ın diğer önemli kitapları arasında "Bela Bedenler (Bodies that Matter: On the Discursive Limits of 'Sex'", 1993" ve "İktidarın Psişik Yaşamı (The Psychic Life of Power: Theories in Subjection", 1997) yer alır.

Wonder Woman, kadın süper kahraman olarak yaratılmıştır çünkü yaratıcısı William Moulton Marston, erkek süper kahraman ağırlıklı çizgi roman dünyasında özgür kadınlara rol model olacak bir karakter istemiştir. Marston, karısını temel alarak şekillendirdiği Wonder Woman karakterini, dönemin kadın-erkek eşitliği şartlarına rağmen kadınların gösterdiği azme ve akademik başarılara bir yanıt olarak ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, Wonder Woman'ın kadın bir süper kahraman olmasının, onun adalet, güç ve feminizmin sembolü olarak popüler kültürde önemli bir yer edinmesiyle de ilişkisi vardır.

Wonder Woman'ın gerçek hikayesi, yaratıcısı psikolog William Moulton Marston'ın hayatındaki kadınlardan ilham alarak oluşturduğu kurgusal bir karakterdir. Marston, Wonder Woman'ı, kadınların eşit haklara sahip olması için savaşan, barışçı bir süper kahraman olarak tasarlamıştır. Wonder Woman'ın köken hikayesine dair iki ana versiyon bulunmaktadır: 1. New 52 öncesi versiyon: Diana, Amazon Kraliçesi Hippolyta'nın kilden yaptığı bir bebekken, tanrılar tarafından can verilir. 2. New 52 sonrası versiyon: Diana, Zeus'un kızı olup yarı tanrı ve yarı Amazon kimliğine sahiptir. Wonder Woman, ilk kadın süper kahraman olarak, feminen gücün sembolü olmuş ve birçok kadın için rol model olmuştur.

Caryl Churchill'in "Top Girls" adlı oyunu, ataerkil toplum düzenini eleştirir. Farklı çağlarda yer alan altı farklı figürü anlatırken içinde bulundukları duruma eleştiri getirir. Oyunun bazı temaları şunlardır: Paylaşılan mücadele ve güçlendirme. Toplumsal dünyaya geçiş biçimi. Kapitalizm. Ayrıca, "Top Girls" Margaret Thatcher dönemini ve 70’lerdeki çizgisinden kopan ve kız kardeşlik vurgusunu kaybederek daha bireysel hale gelen feminizmi eleştirir.