Etimoloji

"Sür" kelimesi, 100'den fazla farklı dile çevrilmiştir. Bazı dillerde "sür" kelimesinin karşılığı: Almanca: sur; Arapça: سور; Azerice: sur; Bengalce: sur; Boşnakça: sur; Bulgarca: sur; Endonezyaca: sur; Ermenice: sur; Estonyaca: sur; Farsça: بالا. Ayrıca, "sür" kelimesi Türkçe'de "sürmek" fiilinin ikinci tekil şahıs emir kipi olarak da kullanılır.

Seymen kelimesinin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Farsça "segban" kelimesi: Seymen/seğmen terimi, Farsça "segban" ile ilişkilendirilir ve "bayram günlerinde, düğünlerde törene yerli giysilerle, atlı ve silahlı olarak katılan yiğit" anlamına gelir. Öz Türkçe "sökmen" kelimesi: Diğer bir görüşe göre, Seymen, "sökmen" kelimesinden türemiştir; "sökmen", savaş saflarını yaran öncü kuvvetlere verilen addır. Ahilik ve Yeniçeri Ocağı: Seymenlik geleneğinin, II. Mahmud'un kurduğu Sekban Teşkilatı'nın adını Seymen kelimesinden aldığı düşünülmektedir. Seymenlik geleneğinin kökleri, 6. yüzyıl Oğuz Türklerine kadar uzanmaktadır.

Bingöl'e "Bingöl" denmesinin nedeni, 1945 yılında Çapakçur olan il merkezinin adının değiştirilmesidir. Çapakçur ismi, "akan temiz su" anlamına gelmektedir. Bingöl ismi ise, ilin üzerindeki irili ufaklı yüzlerce buzul gölden alan bir dağdan gelmektedir. Ayrıca, Yaşar Kemal'in "İnce Memed" kitabında geçen bir efsaneye göre de Bingöl ismi ortaya çıkmıştır.

Harflerin kökeni, yazı sistemlerinin gelişim sürecine dayanır. Harflerin ortaya çıkış aşamaları: 1. Nesnelere çentik ve oyuk açma: İlk olarak, insanlar çentik ve oyuklarla obje yazısı oluşturmuşlardır. 2. Resim yazısı: Şekiller, varlığın görüntüsüne dönüşerek resim yazısına (hiyeroglif) evrilmiştir. 3. Fikir yazısı: Daha sonra, ideografik (fikir yazısı) aşamasına geçilmiştir. 4. Hece yazısı: İnsanlar, her bir resmin bir heceye karşılık geldiği logografik hece yazısını kullanmışlardır. 5. Ses yazısı: Son olarak, fonografik (ses yazısı) sistemine geçilmiş ve her sesin özel bir sembolü olmuştur. Harflerin ilk gerçek anlamda kullanımı, MÖ 2000 yıllarında Antik Mısır ve Sami dilleri alfabelerinde görülmüştür.

Sekw kökü, Proto-Hint-Avrupa dilinde "takip etmek" anlamına gelir. Bu kök, birçok dilde çeşitli kelimelerde yer alır: Latince: sequi (takip etmek), secundus (ikinci, sonraki). Yunanca: hepesthai (takip etmek). Sanskritçe: sacate (takip eder). Avestan: hac'aiti (takip eder). Lehçe: seku, sekti (takip etmek). Eski İrlandaca: sechim (takip ederim). Bu nedenle, "sekw" doğrudan bir dilde değil, dillerin ortak atası olan Proto-Hint-Avrupa dilinde bir köktür.

Tufeyli kelimesi, Arapça kökenli olup iki farklı anlama gelir: 1. Asalak. 2. Salaş, virane, yıkık. Tufeyl kelimesi ise, "tufeyli" kelimesinin tekil hali olup, "parazit" anlamına gelir.

Endaze, Farsça "endâh" kelimesinden türemiştir ve "ölçme" anlamına gelir. Endaze, Osmanlı döneminde kullanılan bir ölçü birimidir ve metrik sisteme göre 65 santimetre uzunluğundadır. Atatürk Devrimleri ile 1 Nisan 1931'de endaze kaldırılmıştır ve yerine metre kullanılmaya başlanmıştır.

Abal ismi Türk ismi değildir. 1. Osmanlıca sözlükte "abal" kelimesi "dağ kili" anlamına gelir. 2. Anlamlı Bebek İsimleri sitesinde "abal" isminin Fas kökenli bir kadın ismi olduğu belirtilir. 3. MuslimNames.com sitesinde ise "abal" isminin Arapça kökenli bir Müslüman ismi olduğu ifade edilir ve anlamı "yabani gül" olarak verilir.

Artem ismi, Yunanca kökenli bir erkek ismidir ve "güvenli", "kasap" veya "Artemis'e adanmış" anlamlarına geldiği düşünülmektedir. Ayrıca, Antik Yunan mitolojisinde Artemis'e atıfta bulunan bir isim olarak da kabul edilir; Artemis, avcılığın ve doğanın tanrıçasıdır. Artem ismi, özellikle Rusya ve Ukrayna'da yaygındır.

"Araba" kelimesinin "arba" olarak adlandırılmasının nedeni, farklı dillerde ve kültürlerde bu kelimenin çeşitli şekillerde kullanılmasıdır. Örneğin, Kazakça'da "arba", Tatarca'da da aynı kelime kullanılır. Kelimenin kökeni hakkında başka iddialar da bulunmaktadır, örneğin, Sanskritçe ve Zentçe gibi dillerle de bağlantılar kurulmaktadır. Ancak, "araba" kelimesinin Arapça kökenli olduğu iddiası, kelime kökünde hareket edişle ilgili bir anlama rastlanmaması nedeniyle tartışmalıdır.

Yarak kelimesi, Eski Türkçe "yara-" fiilinden +Ik ekiyle türetilmiştir ve "donanım, zırh, silah" anlamına gelir. Güncel anlamda kullanımı, 18. yüzyıldan itibaren türemiştir. Ayrıca, yarak kelimesi argoda penis anlamında da kullanılmaktadır.

Abi kelimesi, Türkçe bir sözcük olup, "yaşça büyük erkek kardeş, ağabey" anlamına gelir. Kelimenin kökeni, Moğolca "aka" sözcüğüyle eş kökenlidir; "aka" sözcüğü "bir saygı unvanı" ve "büyük erkek kardeş" anlamlarına gelir. Türk Dil Kurumu'na göre, kelimenin en eski yazılı kaynağı 1940 yılı ve sonrasıdır.

O.K. kısaltmasının kökeni şu şekilde açıklanmaktadır: Şaka ve başkanlık kampanyası: 1839 yılında Boston Morning Post gazetesinin editörünün "Anti-Bell Ringing Society" adlı dernekle ilgili yazısında "all correct" (hepsi doğru) anlamında O.K. kısaltmasını kullanmasıyla ortaya çıkmıştır. Telgraf kullanımı: Telgrafın icadıyla mesajların tamamlandığını belirtmek için kullanılan bir terim haline gelmiştir. Diğer iddialar: Bazı kaynaklar, kısaltmanın Yunanca "όλα καλά" (óla kalá) ifadesinden, yani "her şey yolunda"dan geldiğini öne sürmektedir. O.K.'nin kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır ve farklı teoriler mevcuttur.

"Dembedevam" kelimesinin Osmanlıca karşılığı bulunamadı. Ancak, "dembedem" kelimesinin anlamı hakkında bilgi verilebilir. Dembedem, Osmanlıca bir kelime olup "bazan", "vakit vakit", "ara sıra" anlamlarına gelir. Farsça kökenli "dem" kelimesi, "zaman, an" anlamına gelir.

"Road" kelimesi, Eski İngilizce "rad" kelimesinden türemiştir ve "binerek yapılan yolculuk, düşman baskını" anlamına gelir. Kelimenin anlamı, "iki yer arasında seyahat için açık bir geçit veya yol" olarak 1590'larda genişlemiştir.

Türkçeden başka dillere geçen bazı kelimeler: Yoğurt. Bakır. Ayva. Aksakal. Bulgur. Kazak (Fransızca). Sultan, hanım (Almanca). Başlık, baş örtüsü (Arapça). Değirmenci (Bulgarca). Güdücü, muhafız (Çince). Türkçeden yabancı dillere geçen on binlerce kelime, Günay Karaağaç'ın "Türkçe Verintiler Sözlüğü" adlı kitabında toplanmıştır. Türkçeden en fazla sözcüğün geçtiği dil olarak 9 bin kelimeyle Sırpça öne çıkarken, Bulgarca 3 bin 500, Farsça, Ermenice, Rumence, Bulgarca, Arnavutça ve Yunanca gibi diller de ortalama 3 bin kelime almaktadır.

İta kelimesi, Arapça kökenli olup "verme, ödeme" anlamına gelir. Ayrıca, halk ağzında "üzerinde un elenen pamuklu dokuma" anlamında da kullanılır. Bunun yanı sıra, Osmanlıca bir terim olarak "kafiyenin bir manada olarak aynen tekrar edilmesi" anlamında da kullanılır.

Bir kelimesinin kökeni Eski Türkçe'dir. Kelimenin diğer dillerdeki bazı kökenleri şu şekildedir: Hititçe pra (=ilk, ön, önce, evvel); Sanskritçe pra (=ilk, önce, evvel); Zendce paurva (=birinci); Eski Farsça paruva (=ön, evvel); Omiros’ta prin (=önce, evvel, evvelâ); Latince pro (=ön), primus (=birinci), princeps (=birinci, prens). Günümüzde dile getirilen prens ve prenses sözleri de bu Latince kelimeyle bağlantılıdır. Ayrıca, Kürtçe ber (=ön, önde olan; meme) sözü de aynı kökene dayanmaktadır.

Kağnının diğer adı öküz arabasıdır. Ayrıca, kağnı için kullanılan bazı özel terimler de bulunmaktadır: Kağnı mazısı: Kağnı arabasının iki tekerleğini bağlayan, tekerleklerle birlikte dönen yontulmuş kütük parçası. Kağnı kolu: Kağnının iki tekerleğini birbirine bağlayan ve dingile bağlı olan kısım.

Minha, metraj hesaplamalarında imalat ile ilgili toplam hesaplama üzerinde yer alan eksik kısımların ifade edilmesidir. Minha kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Musevilik'te her gün öğleden sonra yapılan dini tören; Yahudilik'te sabah, öğlen ve akşam olmak üzere günde üç kere söylenmesi gereken dualardan öğlen vakti okunanı.