Epidemiyoloji

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) nedeniyle 447 kişi hayatını kaybetmiştir. MERS, ilk kez 2012 yılının Eylül ayında Suudi Arabistan'da ortaya çıkmıştır.

SARS-CoV-2, Aralık 2019'da ilk kez Çin'in Vuhan şehrinde tespit edilen, pozitif yönelimli ve tek iplikçikli RNA virüsü olan yeni tip bir koronavirüstür. COVID-19 olarak bilinen hastalığa neden olur. SARS-CoV-2'nin bazı özellikleri: Bulaşma: İnsandan insana damlacık yoluyla ve enfeksiyon ajanıyla kirlenmiş objelerden eller aracılığıyla bulaşır. Belirtiler: Yüksek ateş, baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve kuru öksürük gibi semptomlarla kendini gösterir. Yapısal proteinler: S (spike), E (envelope), M (membrane) ve N (nucleocapsid) proteinlerine sahiptir. SARS-CoV-2, Coronaviridae ailesine ait olup, bu ailenin yedinci bilinen türüdür.

Epidemiyoloji ve halk sağlığı aynı değildir, ancak epidemiyoloji halk sağlığının temel bilim dallarından biridir. Epidemiyoloji, toplumdaki hastalık, salgın, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen bir tıp bilimi dalıdır. Halk sağlığı ise, toplumun sağlık durumu ve sorunlarıyla ilgilenen, toplumun hastalıklarına tanı koyup tedavi yöntemleri geliştiren bir tıp uzmanlık alanıdır. Epidemiyoloji, halk sağlığının tanı yöntemleri arasında yer alır ve sağlık sorunlarının belirlenmesi, önceliklerin saptanması, müdahale yöntemlerinin geliştirilmesi gibi alanlarda önemli bir rol oynar.

Domuz gribi salgını, ilk olarak 2009 yılının Mart ayında Güney Batı ABD ve Meksika ülkelerinde başlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü, 2009 yılında H1N1 grip virüsünü bir salgın ilan etmiştir.

Epidemiyoloji, toplumdaki hastalık, salgın, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen bir tıp bilimi dalıdır. Epidemiyolojinin temel amaçları şunlardır: Sağlıkla ilgili olayları tanımlamak ve görülme sıklığını ölçmek. Hastalık ya da kazaların nedenlerini inceleyen çözümleyici çalışmalar yapmak. Uygulanan sağlık hizmetinin veya programlarının etkinliğini ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapmak. Epidemiyoloji, toplumlarda sağlık ve hastalık durumlarının neden ve nasıl farklı dağıldığını inceler.

İnsidans oranı, belirli bir popülasyonda belirli bir zaman dilimi içinde yeni vakaların ortaya çıkma sayısını ölçer. İnsidans oranı hesaplama formülü: İnsidans Hızı = Bir zaman dilimindeki yeni vaka sayısı / Aynı zaman diliminde risk altındaki nüfus. Elementler: Yeni vakalar: Belirtilen zaman aralığında gelişen vakalar. Risk altındaki nüfus: Zaman periyodunun başlangıcında hastalıksız olan ancak hastalığa duyarlı bireyler. Örneğin, bir yıl boyunca 10.000 kişilik bir nüfusta 200 yeni hastalık vakası görüldüğünde, insidans oranı şu şekilde hesaplanır: 200 / 10.000 = 0,02 veya %2. Sık görülen hastalıklar için 1000 kişi üzerinden, nadir hastalıklar için ise bir milyon kişi üzerinden değerlendirme yapılır.

İnsidans ve prevalans arasındaki temel fark, referans aldıkları zaman diliminde ve halk sağlığı ve araştırmalarında nasıl uygulandıklarındadır. İnsidans. Prevalans. İnsidans ve prevalans arasındaki ilişki şu şekilde de açıklanabilir: İnsidans, bir hastalığın oluşumunu, prevalans ise varoluşunu gösteren ölçütlerdir. İnsidans yeni vakaları, prevalans ise eski-yeni bütün vakaları ortaya koyar. İnsidansla prevalans arasındaki ilişki bir banka hesabına benzetilebilir.

İnsidans ve prevalans arasındaki temel fark, referans aldıkları zaman diliminde ve halk sağlığı ve araştırmalarında nasıl uygulandıklarındadır. İnsidans. Prevalans. İnsidans ve prevalans arasındaki ilişki şu şekilde de açıklanabilir: İnsidans, bir hastalığın oluşumunu, prevalans ise varoluşunu gösteren ölçütlerdir. İnsidans yeni vakaları, prevalans ise eski-yeni bütün vakaları ortaya koyar. İnsidansla prevalans arasındaki ilişki bir banka hesabına benzetilebilir.

"Silerim" ve "sırlarım" arasındaki fark hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "sır" ve "şii" kelimeleri arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Sır, genellikle gizli veya özel bilgileri ifade ederken; Şii, Hz. Ali'nin takipçi ve izinden gidenleri olarak tanımlanan bir İslam mezhebidir. Özetle: - Sır: Gizli veya özel bilgi. - Şii: Hz. Ali'nin izinden gidenler (bir İslam mezhebi).

Pandemik hastalık, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara verilen genel isimdir. Bir hastalığın pandemik olarak nitelendirilebilmesi için üç koşulun sağlanması gerekir: 1. Yeni bir hastalık olması. 2. İnsanlara kolayca bulaşabilmesi. 3. Kolaylıkla ve sürekli bir biçimde kişiden kişiye bulaşması. Pandemiler, iklim, virüsün bulaştırıcılığı, hastalık yapma yeteneği, bireylerin bağışıklık durumu, ulaşım şartları ve risk faktörleri gibi unsurlara bağlı olarak etki gösterir. Pandemiler, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ilan edilir.

Eris varyantının (EG.5.1) kökeni, COVID-19'un Omicron varyantına dayanmaktadır. Bu varyant, ilk olarak Şubat 2023'te tespit edilmiştir.

Virüs çoğalma hızının nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, virüslerin yayılma hızı, "R0" (temel çoğalma veya üreme sayısı) ile ölçülür. R0 değeri hesaplanırken vaka sayısı ve ölüm oranı gibi matematiksel olarak ölçülebilen verilerin yanı sıra, kuluçka ve bulaşıcılık süresi, bulaşma yolu ve yöntemi gibi etkenler de dikkate alınır.

2025 yılı Temmuz ayında Brüksel'deki vaka artışının nedeni belirlenememiştir. Ancak, 2020 yılında Brüksel'deki vaka artışının bazı nedenleri şunlardır: Yüksek bulaşma oranları. Artış gösteren vaka sayıları. 2025 yılı için vaka artış nedenleri hakkında daha fazla bilgi için güncel sağlık otoritelerinin raporlarının incelenmesi önerilir.

Maymun çiçeği, ilk olarak 1958 yılında laboratuvar maymunlarında tanımlanmıştır. İnsanlarda ise ilk vaka 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görülmüştür. Hastalık, genellikle Batı ve Orta Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkar ve zaman zaman diğer bölgelere yayılır.

Diyarbakır'da mutasyonlu virüs ilk kez 23 Ocak 2021 tarihinde tespit edilmiştir. Lice ilçesi Dernek Mahallesi'nde bir kişide, mutasyona uğrayan ve daha hızlı yayılan koronavirüs tespit edilmiş, bu olayın ardından mahalle karantinaya alınmıştır.

Portör taşıyıcı, insanlarda bulunan bazı virüs ve etmenleri vücudunda taşıyarak başkalarına bulaştıran kişidir. Portör taşıyıcının bazı görevleri: Ambar işlerinde portör: Ambara giren malların taşınması, sınıflandırılması, istif edilmesi, korunması ve tüketim maddelerinin zamanında kullanılmasının sağlanması gibi görevleri vardır. Genel görevler: Ambarın tertip, düzen ve temizlik işlerinden sorumludur; soğutucuları kontrol eder ve ambardaki tüketim maddelerini son kullanım tarihlerine göre istifleyerek zamanında kullanımlarını sağlar. Portör muayenesi, özellikle gıda sektöründe çalışanlar için yasal bir zorunluluktur ve belirli aralıklarla yapılır.

Tıpta cross-sectional study (kesitsel çalışma), belirli bir zamanda bir popülasyondan veya onun temsili bir alt kümesinden veri toplayan bir gözlemsel araştırma türüdür. Bu tür çalışmalar, bir hastalığın prevalansını belirlemek, belirli bir özelliğin popülasyondaki dağılımını incelemek gibi amaçlar taşır. Örneğin, bir epidemiolog, belirli bir popülasyondaki bir hastalığın mevcut yaygınlığını incelemek için kesitsel bir tasarım kullanabilir. Kesitsel çalışmalar, genellikle ucuz ve hızlı olmaları nedeniyle tercih edilir.

2025 yılı içinde kuş gribi nedeniyle yaşanan son ölüm, Meksika'nın kuzey Coahuila eyaletinde 3 yaşında bir kız çocuğunun H5N1 kuş gribi nedeniyle hayatını kaybetmesiyle gerçekleşti. Ayrıca, 2025 yılının ilk aylarında ABD'nin Louisiana eyaletinde 65 yaşının üzerinde bir hastanın H5N1 kuş gribi nedeniyle hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Kuş gribi vakalarının görüldüğü diğer ülkeler arasında Vietnam, Kamboçya ve Chicago (ABD) bulunmaktadır.

Afet tıbbında yer alan bazı bölümler şunlardır: Acil tıp; Cerrahi; Dahiliye; Enfeksiyon hastalıkları; Epidemiyoloji; Halk sağlığı; Pediatri. Ayrıca, afet tıbbı, farklı disiplinlerin (aile hekimliği, afet yönetimi vb.) de katkılarıyla multidisipliner bir alan olarak kabul edilir. Afet tıbbı eğitimi, ülkeler ve bölgelere göre farklılık göstermektedir ve uluslararası standart bir eğitim müfredatı bulunmamaktadır.

2009 yılındaki domuz gribi salgını en çok Meksika'da görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü'nün 14 Ekim 2009 tarihli raporuna göre, dünyada laboratuvar teyitli domuz gribi vaka sayısının en fazla olduğu ülkeler arasında Meksika, ABD, Brezilya, Şili, Arjantin ve Avustralya yer almaktadır. Ancak, salgının etkilediği ülkelerin sayısı ve vaka sayıları, coğrafi konum, iklim ve alınan tedbirlerin etkinliği gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermiştir.