Enflasyon

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri gösteren bir ekonomik göstergedir. Değişim oranları ise TÜFE'nin belirli bir zaman dilimindeki fiyat ortalamalarının nasıl değiştiğini ifade eder. TÜFE'deki yükseliş ve düşüşler, paranın alım gücünün ne durumda olduğunu da gösterir.

İran riyali, yüksek düzeyde devalüasyon ve enflasyon nedeniyle bozuk para olarak kullanılmamaktadır.

Enflasyon düzeltmesine tabi tutulan bilançoda kar payı dağıtımı yapılabilir, ancak belirli koşullara bağlıdır. 2023 yılı ve sonrasındaki hesap dönemlerinde kar dağıtımında kullanılacak finansal tablolar şu şekilde belirlenir: - Finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen muhasebe standartlarına uygun hazırlayan şirketlerde enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolar esas alınır. - Diğer şirketlerde ise 2023 yılı hesap dönemine ilişkin olarak hem enflasyon düzeltmesi uygulanmış hem de uygulanmamış finansal tablolar birlikte dikkate alınır. Ayrıca, dağıtılması öngörülen kar payı tutarı, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre enflasyon düzeltmesi uygulanmış finansal tablolarda bulunan kar dağıtımına konu kaynakların toplamını aşamaz.

Enflasyon düzeltmesi, kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bilançolarında yapılır. 2024 yılı hesap dönemi sonu itibarıyla tüm mükelleflerin bilançolarında enflasyon düzeltmesi yapılması zorunludur.

Fiktif kar, enflasyon dönemlerinde, paranın satın alma gücündeki düşüş nedeniyle, işletmenin gerçekte elde ettiğinden daha yüksek görünen kardır.

Merkez Bankası'nın Aralık ayı TÜFE beklentisi yüzde 45,28 olarak gerçekleşmiştir.

CPI (Consumer Price Index) ve enflasyon aynı şeyler değildir, ancak yakından ilişkilidirler. CPI, belirli bir dönemde kentsel tüketiciler tarafından satın alınan bir dizi mal ve hizmetin ortalama fiyat değişimini ölçer. Enflasyon ise, genel olarak mal ve hizmetlerin fiyat seviyesinin zaman içinde artması anlamına gelir. Özetle, CPI enflasyonun bir göstergesi olsa da, enflasyonun tamamını kapsayan daha geniş bir kavramdır.

VUK 181 Sirküleri, Vergi Usul Kanunu Sirküleri/181 anlamına gelir. Sirkülerin tarihi 10 Ocak 2025'tir ve ilgili olduğu maddeler 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298. maddesi ile geçici 33. maddesidir.

Yeniden değerleme oranı, Vergi Usul Kanunu'na göre her yıl ekim ayında açıklanan ve yurt içi üretici enflasyonuna göre belirlenen bir orandır. Bu oran, vergi, harç ve otoyol köprü geçiş ücretleri gibi birçok kalemin artışında kullanılır.

Bir ekonomide hem enflasyon hem de işsizlik varsa, stagflasyon durumu söz konusudur ve bu durumda işsizlikle mücadele politikası şu şekilde uygulanabilir: 1. Mali politikaların dengelenmesi: İşsizliği azaltmak için ekonomiye kamu harcamaları yoluyla teşvik verilebilir. 2. Para politikasının esnek kullanılması: Merkez bankaları, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını artırabilir veya parasal genişlemeyi sınırlayabilir. 3. Yapısal reformların uygulanması: Rekabetçiliği artırmak, iş gücü piyasalarını esnek hale getirmek, bürokratik engelleri azaltmak gibi reformlar önemli hale gelir. 4. İhracatın teşvik edilmesi: İhracata dayalı büyüme stratejileri benimsenerek, ülkenin rekabetçi sektörlerinin desteklenmesi hedeflenmelidir. Bu politikaların uygulanması, ekonomik istikrarın sağlanması ve işsizliğin azaltılması için dengeli bir yaklaşım gerektirir.

Fed toplantı tutanaklarında aşağıdaki konular yer alır: 1. FED Faiz Oranı Kararları: FED'in faiz oranı ile ilgili ileriye dönük projeksiyonları. 2. Enflasyondaki Görünüm: Düşük veya yüksek enflasyon oranlarının riskleri ve uygulanacak para politikası. 3. Ekonomik Görünüm: İstihdam, konut ve imalat sektörüne yönelik ekonomik tahminler. 4. Üye Görüşleri: FED toplantısında alınan kararların oybirliğiyle mi, yoksa oy çokluğuyla mı alındığı, hangi üyenin ne yönde fikir beyan ettiği. 5. Gelecek Dönem Tahminleri: Gelecekteki ekonomik gelişmelere dair öngörüler.

2015 yılında memur maaşlarının aksamasının iki ana nedeni vardır: 1. Toplu sözleşme hataları: 2013 yılında imzalanan toplu sözleşmede, 2015 yılı katsayılarının 2013'ün Ağustos ayı baz alınarak hesaplanması kararlaştırıldı. 2. Yetersiz zam oranları: Yetkili konfederasyonun, hükümetin ilk teklif ettiği %3+3 oranına bile razı olması, memurların daha düşük bir zam almasına yol açtı. Bu hatalar ve yetersiz zam oranları, memurların 2015 yılında gelir kaybına uğramasına neden oldu.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklanan enflasyon oranları genel olarak doğru kabul edilmektedir, ancak farklı hesaplama yöntemleri nedeniyle diğer kurumlardan (örneğin, Türkiye İstatistik Kurumu - TÜİK) farklı sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. İTO'nun enflasyon verileri, İstanbul'daki tüketici harcamalarına ve toptan fiyatlara yansıyan enflasyonu yansıtmaktadır.

Enflasyon, bir ekonominin genel mal ve hizmet fiyatlarının sürekli ve istikrarlı bir şekilde artış göstermesi durumudur. Özellikleri: - Para biriminin satın alma gücünün düşmesi ve dolayısıyla birim başına daha fazla para ödenmesi anlamına gelir. - Tüketicilerin yaşam standardını, yatırım kararlarını ve tasarruf alışkanlıklarını etkiler. Türleri: - Talep Enflasyonu: Tüketim talebinin üretim ve ithalat hacminden fazla olması sonucu ortaya çıkar. - Arz Enflasyonu: Üretim maliyetlerindeki artışların fiyatlara yansıtılmasıyla oluşur. - Yerleşik Enflasyon: Tüketicilerin ve işletmelerin gelecekteki enflasyon beklentilerinin ekonomik davranışları etkilemesiyle ortaya çıkar. - Çekirdek Enflasyon: Enerji ve gıda gibi fiyatları dalgalanan ürünlerin hariç tutulduğu enflasyon ölçüsüdür. Hesaplama: Enflasyon, genellikle Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) kullanılarak hesaplanır.

Enflasyonist ortam, fiyatların genel düzeyinin sürekli olarak arttığı ekonomik bir durumu ifade eder. Bu dönemde: - Mal ve hizmet maliyetleri yükselir. - Tüketicilerin satın alma gücü azalır. - Yerel para birimi değer kaybeder ve uluslararası ekonomi çevrelerinde güvensiz olarak görülür.

Reel Olmayan Finansman Maliyeti (ROFM) örnek hesaplaması şu şekilde yapılır: 1. Borç Tutarı ve Dönem Belirleme: İlgili borcun tutarı ve bu borcun kullanıldığı döneme ait TÜFE veya ÜFE artış oranı belirlenir. 2. ROFM Hesaplama: ROFM, borç tutarı ile dönemin TÜFE veya ÜFE artış oranının çarpımı ile hesaplanır. Formül şu şekildedir: - ROFM = Borç Tutarı TÜFE/ÜFE Artış Oranı. 3. Örnek Uygulama: X firması, 01.01.2001 tarihinde 10.000.000 TL kredi kullanarak maddi duran varlık (MDV) satın almıştır. - ROFM Hesaplama: 01.01.2001-31.12.2001 tarihleri arasındaki TÜFE artış oranı %15 olarak gerçekleşmiştir. - ROFM = 10.000.000 TL %15 = 1.500.000 TL. - Bu tutar, MDV maliyetinden düşüldükten sonra kalan kısım enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.

Evet, taşınır kayıt ve yönetim sistemi (TKYS) enflasyon düzeltmesine tabidir. TKYS'de kayıtlı dayanıklı taşınırların enflasyon düzeltmesi, Varlık İşlem Fişi (VİF) ile yapılır ve bu işlem sistem tarafından otomatik olarak onaylanarak muhasebe kaydına alınır.

Büyük açığın sonunda genellikle iki durum ortaya çıkar: 1. Bütçe Açığının Kapatılması: Vergilerin yükseltilmesi veya borçlanmanın azaltılması yoluyla bütçe açığı kapatılmaya çalışılır. 2. Enflasyon ve Ekonomik Kırılganlık: Bütçe açığının devam etmesi durumunda, para basma yoluyla finansman sağlanması enflasyonu artırır ve ekonomik kırılganlığa yol açar.

Enflasyon primi ve likidite primi finansal teoride bir yatırımın getiri oranının bileşenlerindendir. Enflasyon primi, bir yatırıma, piyasanın gelecekteki enflasyon beklentisine göre ayarlamak için eklenen orandır. Likidite primi ise, bazı yatırımların çok sık işlem görmemesi nedeniyle ortaya çıkar ve bu durum yatırımcı için bir risk oluşturur.

1936 yılında enflasyon oranı %1,46 olarak belirlenmiştir. Bu oran, Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki (CPI) değişime göre hesaplanmıştır.