EleştirelDüşünme

STEM sürecinde argümantasyon, öğrencilerin bilimsel bir problemi çözmek için iddialarını veriler, gerekçeler ve kanıtlarla destekleyerek bir argüman oluşturma sürecidir. Bu süreç genellikle şu aşamalardan oluşur: 1. Görevin Tanımlanması: Problemin veya görevin tanıtılması ve doğru verilerin kullanılarak muhakeme yapılması. 2. Veri Üretimi: Uygun materyalleri ve veri toplama tekniklerini kullanarak araştırmanın gerçekleştirilmesi. 3. Argüman Oluşturma: İddia, kanıt ve gerekçeden oluşan bir argümanın oluşturulması. 4. Argümantasyon: Geliştirilen argümanın sınıfta veya küçük grup formatında sunulması, desteklenmesi, eleştirilmesi ve geliştirilmesi. Bu yöntem, öğrencilerin eleştirel düşünme, iletişim ve iş birliği becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Sosyal medyada yanlış bilgi ve dezenformasyondan korunmak için aşağıdaki adımları izlemek önemlidir: 1. Şüpheli yaklaşın ve eleştirel düşünün: Gördüğünüz içeriklerin doğruluğunu sorgulayın ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirin. 2. Bilgilerin kaynağını doğrulayın: Bilgiyi paylaşan kişi veya kaynağın güvenilir olup olmadığını kontrol edin. 3. Farklı kaynaklardan araştırın: Bilgiyi farklı sitelerden teyit edin, bilimsel raporlar ve resmî kurumların duyurularını takip edin. 4. İçeriğini okumadığınız haberleri paylaşmayın: Manşetleri değil, haberlerin tamamını okuyun. 5. Yapay zeka destekli içeriklere karşı uyanık olun: Deepfake gibi yapay zeka ile üretilen sahte içeriklere karşı dikkatli olun. 6. Takip ettiğiniz hesapları sınırlayın: İlgi alanlarınıza ve haber kaynaklarına göre sosyal medyada takip ettiğiniz hesapları seçin. Bu yöntemler, yanlış bilgilerin yayılmasını önlemeye ve daha sağlıklı bir bilgi ortamına katkıda bulunmaya yardımcı olacaktır.

Eleştirel düşünme basamakları beş ana aşamaya ayrılır: 1. Konunun Tanımlanması: Ele alınacak konunun net bir şekilde belirlenmesi. 2. Bilgi Toplama: Konuyla ilgili veri, bilgi ve kanıtların toplanması. 3. Soru Sorma: Konuyu daha derinlemesine analiz etmek için doğru soruların sorulması. 4. Kanıt Değerlendirme: Toplanan kanıtların kaynağının, güvenilirliğinin, doğruluk düzeyinin ve tutarlılığının değerlendirilmesi. 5. Sonuç Çıkarma: Elde edilen kanıtlar ve analizler temelinde doğru ve bilinçli bir sonuca varılması.

Paulo Freire'nin resim teorisi, eğitimin özgürleştirici bir araç olarak kullanılması ilkesine dayanır: 1. Bankacı eğitim modeli: Bu modelde öğrenciler nesne, öğretmenler ise özne konumundadır ve bilgi öğrencilere bir armağan olarak verilir. 2. Problem tanımlayıcı eğitim: Bu modelde öğretmen ve öğrenci eşit koşullarda diyaloğa katılır, birbirleri üzerinde tahakküm kurmadan eleştirel bir bakışla ortaklaşa çalışırlar. Freire'ye göre, eğitim faaliyetlerin amacı, öğrencilerin bilgilerini eyleme dönüştürebilmelerini sağlamaktır.

Stratejik düşünme ve eleştirel düşünme farklı kavramlardır, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Stratejik düşünme, bir durumu analiz ederek uzun vadeli hedefler belirleme, kaynakları etkin kullanma ve değişime uyum sağlama yeteneğidir. Eleştirel düşünme ise, bilgi toplama, analiz etme ve değerlendirme sürecidir. Özetle, stratejik düşünme daha çok planlama ve kaynak yönetimi ile ilgiliyken, eleştirel düşünme daha çok mevcut bilgilerin eleştirel bir şekilde incelenmesi ve yorumlanması ile ilgilidir.

Bilginin değerlendirilmesi, erişilen bilgi kaynaklarını okuma, anlama, yorumlama, eleştirme ve tartışma gibi işlemlerden geçirme sürecidir. Bu süreçte dikkate alınması gereken bazı önemli kriterler şunlardır: - Güvenirlik: Bilginin oluşturulma amacı ve yazarın uzmanlığı. - Doğruluk: Sunulan bilgilerin kendi içinde tutarlı olması ve dil bilgisi kurallarına uygun olması. - Tarafsızlık: Bilginin kişisel görüşlere mi yoksa kanıtlanmış gerçeklere mi dayandığı. - Güncellik: Bilginin ne zaman oluşturulduğu ve en son ne zaman güncellendiği. Ayrıca, bilginin farklı bakış açılarını sunması ve güvenilir kaynaklardan desteklenmesi de değerlendirme sürecinde önemli rol oynar.

Doğru ve yanlışın ayırt edilmesi için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Kaynakların Güvenilirliği: Bilginin kaynağını sorgulamak ve güvenilir, tarafsız kaynaklardan bilgi edinmek önemlidir. 2. Eleştirel Düşünme: Karşılaşılan bilgileri analiz etmek, değerlendirmek ve doğruluklarını kontrol etmek için eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek gereklidir. 3. Çapraz Doğrulama: Bilgiyi çeşitli kaynaklardan teyit etmek ve çelişkili bilgiler karşısında dikkatli olmak önemlidir. 4. Medya Okuryazarlığı: Medya içeriklerini eleştirel bir gözle değerlendirmek, medya mesajlarının nasıl oluşturulduğunu ve hangi amaçlarla yayıldığını anlamak medya okuryazarlığı becerilerini geliştirir. 5. Yapay Zeka Kullanımı: Yapay zeka, büyük veri yığınlarını inceleyerek yaygın olan ve güvenilir kaynaklardan gelen bilgileri daha kolay ayırt edebilir.

43 maddelik eleştirel düşünme eğilimi ölçeği, altı alt boyuttan oluşmaktadır: 1. Doğruyu Arama. 2. Açık Fikirlilik. 3. Analitiklik. 4. Sistematiklik. 5. Kendine Güven. 6. Meraklılık.

Felsefe, bilgeliği sever çünkü bilgelik arayışı, felsefenin temel amaçlarından biridir. Ayrıca, bilgelik, felsefenin doğuşunda da önemli bir rol oynamıştır; ilk filozoflar, bilgeliğe sahip olduklarına inanan sophoslardan farklı olarak, bilgeliği arayan philosophoslar olarak tanımlanmıştır.

Bilimsellik, herhangi bir konuda doğru ve güvenilir bilgi elde etmek için yapılan sistematik bir araştırma süreci anlamına gelir. Bilimselliğin temel özellikleri şunlardır: - Eleştirel yaklaşım: İnanç ve düşüncelerin eleştirel sınamadan sonra değiştirilmesi. - Tekrarlanabilirlik: Elde edilen sonuçların tekrarlanabilir ve ölçülebilir olması. - Ampirizm: Kişisel deneyim ve inançlara şüpheyle yaklaşılması. - Olasılıklı düşünme: Araştırma bulgularının kesinlik göstermeyip, olası bilgiyi aktarması. - Nesnellik: Öznel etkilerden bağımsızlık.

Eleştirel düşünme her zaman kesin doğru bilgiye ulaştırmaz, çünkü bu süreç, önyargılardan ve duygulardan uzak, objektif bir şekilde bir konuyu değerlendirmeyi içerir. Eleştirel düşünmede, elde edilen verilerin doğruluğu ve güvenilirliği sürekli sorgulanır, bu da kesin sonuçlara ulaşmayı garanti etmez.

Felsefede temellendirmenin önemi şu şekilde özetlenebilir: 1. Tutarlılık Sağlama: Temellendirme, felsefi düşüncelerin ve argümanların mantık kurallarına uygun, birbiriyle çelişmeyen bir bütünlük içinde olmasını sağlar. 2. Eleştirel Düşünme: Düşüncelerin eleştirel bir şekilde değerlendirilmesini ve zayıf argümanların ortaya konulmasını mümkün kılar. 3. Bilimsel Yaklaşım: Felsefi düşüncenin bilimsel ve rasyonel bir yaklaşımı benimsemesine yardımcı olur. 4. Derin Anlama: Kişinin bir konuyu daha derinlemesine anlamasına ve bilginin sınırlarını genişletmesine olanak tanır.

Reaksiyon kağıdı yazmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Giriş ve Özet: Çalışmanın başlığı, yazarı ve kısa bir özet ile başlayın. 2. Tez Beyanı: Ana fikrinizi veya reaksiyonunuzu belirten net bir tez beyanı oluşturun. 3. Vücut Paragrafları: Reaksiyonunuzu ve görüşlerinizi açıklayın, bunları örneklerle ve orijinal kaynaktan alıntılarla destekleyin. 4. Sonuç: Yazdığınız her şeyi özetleyen, ancak tekrar etmeyen bir sonuç yazın. 5. Kaynakça: Kullandığınız tüm kaynakları listeleyin. Reaksiyon kağıdı, sadece bir görüş bildirme değil, aynı zamanda eleştirel düşünme ve analiz gerektiren bir yazı türüdür.

Hiper Zeka denemeleri, soruların zorluk seviyesine bağlı olarak değişebilir. Bu denemeler, genellikle karmaşık problemleri çözme ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için tasarlanmıştır. Deneme sınavlarının gerçek sınav deneyimini simüle ettiği ve bu nedenle sınav stresiyle başa çıkmaya yardımcı olduğu belirtilmektedir.

Analitik ve eleştirel düşünme becerisinde kazanımlar şunlardır: 1. Problemleri Etkili Çözme Yeteneği: Analitik düşünme, problemleri parçalara ayırarak her yönüyle inceleme ve en uygun çözümü üretme becerisi kazandırır. 2. Karar Alma Sürecini Güçlendirme: Bilgiyi sistematik bir şekilde analiz eden bireyler, daha bilinçli ve mantıklı kararlar alır. 3. Eleştirel Düşünme Yetisi: Olayları yüzeysel bir şekilde ele almak yerine detayları sorgulama ve derinlemesine analiz etme yeteneğini geliştirir. 4. Yaratıcılığı Artırma: Farklı bakış açılarını değerlendirerek yenilikçi çözümler üretmeyi sağlar. 5. Zaman Yönetimini İyileştirme: Öncelikleri belirleyerek daha verimli çalışmayı mümkün kılar. 6. Öğrenme Sürecini Kolaylaştırma: Bilgiyi daha iyi organize eder ve anlamlandırır, bu da öğrenme sürecini hızlandırır. 7. Stratejik Planlama Yeteneği: Uzun vadeli hedeflere ulaşmak için gerekli olan planlama ve analiz becerilerini geliştirir.

Dünyanın en zor sorularının sorulmasının nedeni, bu soruların eleştirel düşünme sürecini harekete geçirmesi ve net bir şekilde cevaplanmasının zor olmasıdır. Ayrıca, bu sorular bilimsel ve felsefi araştırmalara ilham verir, bilgi ve anlayış sınırlarını genişletmeye katkıda bulunur.

Sorgulayan insanlar genellikle eleştirel düşünme ve sorgulama yeteneklerine sahiptirler. Bu tür bireylerin davranışları arasında şunlar yer alabilir: Farklı bakış açılarına karşı toleranslı olmak. Kendilerini sürekli geliştirmek. Empati kurabilmek. Harekete geçmeden önce düşünmek. Ayrıca, sorgulayan insanlar suçluluk psikolojisini de deneyimleyebilirler.

“Yuan Huan’ın Kulübesi” kitabı, teknoloji ve edebiyat ilişkisini ele alarak, okuyucuları eleştirel düşünmeye yönlendirmeyi amaçlar. Konusu: İlhami, oyun olsun diye girdiği bir telefon kulübesinden tuhaf hikâyeler dinlemeye başlar. Ancak bir süre sonra, anlattığı hikâyelerin gerçek yazarı ve telefon kulübesindeki sesin sırrı onu meraklandırmaya başlar. Kitap, tarih, adalet ve vicdan gibi önemli konuları da işlemektedir.

Analitik ve eleştirel düşünme arasındaki temel fark, odak noktaları ve amaçlarında yatmaktadır. Analitik düşünme, bir problemi veya durumu sistematik bir şekilde ele alarak, onu küçük parçalara ayırıp neden-sonuç ilişkilerini inceleyerek mantıklı sonuçlara ulaşma sürecidir. Eleştirel düşünme ise, mevcut bilgileri sorgulama, doğruluğunu değerlendirme ve daha derin bir bakış açısıyla analiz etme sürecidir.

Rasyonel düşünme ve eleştirel düşünme kavramları birbiriyle ilişkili olsa da farklı anlamlar taşır: - Rasyonel düşünme, doğru ve mantıklı kararlar alabilmek için akıl yürütme ve mantık ilkelerine uygun olarak düşünme sürecidir. - Eleştirel düşünme ise, bilgiyi analiz etme, değerlendirme ve sentezleme becerisidir.