Egemenlik

Ulusal egemenliğin diğer adları şunlardır: millî hâkimiyet; ulus egemenliği; hâkimiyetimilliye.

Kişisel egemenlik, bir kişinin kendine özgü kural koyması anlamına gelir. Bu kavram, aynı zamanda bireyin kendi yaşamı üzerindeki tam yetki ve kontrol hakkını ifade eden bir düşünce sistemidir. Krallık veya sultanlıkların önemli bir kısmı kişisel egemenlik ile yönetilmiştir.

1627'den sonra Osmanlı'nın egemenliğine geçen ilçe Cizre'dir.

Osmanlı Devleti'nin egemenliği altında kalan üç yer: 1. Bulgaristan. 2. Yunanistan. 3. Sırbistan. Ayrıca, Osmanlı Devleti'nin egemenliği altında kalan diğer bölgeler arasında Irak, Suriye, Mısır, Libya, Tunus, Cezayir, Sudan, Etiyopya, Eritre, Cibuti, Somali, Fas, Cezayir, Tunus, Libya gibi yerler de bulunmaktadır.

Siyaset biliminde egemenlik türleri şunlardır: İç egemenlik: Devletin kendi ülkesi ve halkı üzerinde mutlak hükmetme yetkisidir. Dış egemenlik: Devletlerin birbirlerinin egemenliğini karşılıklı olarak tanıması ve iç işlerine karışmamasıdır. Ulusal egemenlik: Egemenliğin ulusa ait olması, yasa yapma yetkisinin halkın temsilcileri aracılığıyla kullanılmasıdır. Kararcı (desizyonist) egemenlik: Üstün gücün kullanılacağı ana karar verme yetkisidir. Ayrıca, egemenlik kavramı farklı düşünürler tarafından farklı şekillerde de ele alınmıştır: Jean Bodin: Egemenliği mutlak, sürekli, bölünemez ve devredilemez bir güç olarak tanımlar. Thomas Hobbes: Devlet iktidarının meşru olduğunu savunur. Jean Jacques Rousseau: Egemenliğin genel iradeye ait olduğunu ifade eder.

"Karanlığın Oğulları" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. İşte bazıları: Dan Simmons'un Romanı: "Karanlığın Oğulları", Dan Simmons'un "Elm Haven" adlı üçlemesinin ikinci romanıdır. Tiyatro Oyunu: "Işığın Oğulları ile Karanlığın Oğullarının Savaşı", Amos Gitai tarafından yorumlanmış bir tiyatro oyunudur. Şiir: "Karanlığın Oğlu", Halil Karaca tarafından yazılmış bir şiirdir. Kavram: "Işığın ve Karanlığın Oğulları", Yavuz Keskin'in kitabında, Atlantis'in batışının ardından ışığın ve karanlığın oğullarının oluşturduğu gizli yeraltı merkezlerini (Agarta ve Şambala) ifade eder.

Hitit Devleti'nde egemenlik Hitit kralına aittir. Hitit kralı, aynı zamanda "Büyük Kral" ve "Başrahip" unvanlarını taşır. Eski Hitit Devleti'nde kralın yanında "Pankuš" adı verilen bir meclis bulunmaktadır. İmparatorluk döneminde ise iktidar ve yetkiler, kral ve kraliçenin elinde toplanmıştır.

"Egemenlik milletindir" yazısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kürsüsünün arkasından 1 Kasım 1928 tarihinde kaldırılmıştır.

Jean Bodin'in egemenlik anlayışı şu temel özelliklere dayanır: Mutlaklık: Egemenlik, sınırsız bir yetkidir; egemen, yasa yapma ve değiştirme konusunda tek yetkilidir ve bu yetkiden vazgeçemez. Bölünmezlik: Egemenlik, tek bir kişide, azınlıkta veya toplumda toplanabilir, ancak bölünemez. Süreklilik: Egemenlik, değişen yönetimlere rağmen sürekli kalır; süreyle sınırlı olamaz. Doğal ve ilahi yasalarla sınırlılık: Egemen, ilahi ve doğal yasalara uymak zorundadır; bu yasalar, mülkiyet ve özgürlük haklarının korunmasını gerektirir. Bodin'e göre, egemenlik en uygun şekilde monarşi ile uygulanır ve bu, devletin birliği ve istikrarı için en iyi modeldir.

Devletin egemenlik ve ülke dışında kalan unsurları şunlardır: İnsan topluluğu (millet). Hukuki kişilik. Türk Genel Kamu Hukuku Doktrininde bu üç unsura ek olarak “kişilik (devletin hukuki kişiliği)” unsuru da eklenmektedir.

Egemen ve yurttaş arasındaki temel farklar şunlardır: Egemen: Karar verme ve anlaşmazlıkları noktalama yetkisine sahip olan, genellikle devlet gücünü temsil eden kişidir. Bodin'e göre, egemenlik sınırsız, devredilmez ve yasaları koyar, koyduğu yasalarla kendini bağlı tutmaz. Yurttaş: Egemen bir ülkenin hukukunun sağladığı tüm haklara sahip olan bireydir. Aristoteles'e göre, yurttaş karar alma ve yargı süreçlerine katılma hakkına sahiptir. Rousseau'ya göre, yurttaş egemen otoriteye katılan kişidir. Özetle, egemen, devletin gücünü ve karar alma yetkisini temsil ederken; yurttaş, bu egemen ülkenin hukukuna tabi olan bireydir.

Hitit egemenliğinin nasıl sağlandığına dair bazı bilgiler şu şekildedir: Askeri güç. Diplomasi. Toprak genişlemesi. İç düzenin sağlanması. Ancak, iç isyanlar, iklim değişiklikleri ve denge politikalarındaki değişimler gibi faktörler, Hitit İmparatorluğu'nun çöküş sürecini hızlandırmıştır.

1071 yılında Anadolu'nun haritası şu şekildeydi: Bizans İmparatorluğu Hakimiyeti: Anadolu'nun büyük bir kısmı Bizans İmparatorluğu'nun kontrolü altındaydı. Selçuklu Akınları: Selçuklu Türkleri, Bizans topraklarına akınlar düzenliyordu. Önemli Bölgeler: Kars, Pasinler, Erzurum gibi bölgeler Selçukluların kontrolüne geçmişti. Beylikler: Malazgirt Zaferi'nden sonra, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Saltuklular, Danişmendliler ve Mengücekliler gibi beylikler kurulmaya başlandı. 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından, Selçuklu Türkleri Anadolu'ya yönelik fetihlerini hızlandırdı ve kısa sürede Anadolu'nun büyük bir kısmını ele geçirdi.

Gök Vatan, Türkiye'nin hava sahası ve stratosfer üstü bölgelerdeki egemenlik haklarını ifade eder. Bu kavram, Türkiye'nin hava savunma sistemleri, sivil ve askeri havacılık faaliyetleri ile hava sahası güvenliğini kapsayan geniş bir alanı temsil eder. Coğrafya bağlamında Gök Vatan, Türk Hava Kuvvetleri'nin kontrolü altındaki hava sahasını ifade eden "Gök Vatan" terimiyle de ilişkilendirilebilir.

Egemenlik ve milli egemenlik arasındaki temel fark, egemenlik kavramının genel olarak bir devletin yönetim yetkisini ifade ederken, milli egemenlik özellikle bu yetkinin millete ait olmasını vurgular. Egemenlik: - Genel tanım: Devletin yönetme gücü ve yetkisi. - Özellikler: Egemenlik, devredilmez ve bölünmez bir güçtür; devletin zatına mahsustur ve hiçbir güce tabi değildir. Milli Egemenlik: - Tanım: Egemenliğin, yani yönetim gücünün kişilere veya zümrelere değil, doğrudan millete ait olması. - Özellikler: Milli egemenlikte egemenlik, soyut bir varlık olan millete aittir ve bu yetki, temsilciler aracılığıyla kullanılır. Milli egemenlik, demokrasinin ve cumhuriyetin temelini oluşturur.

Ulus-devletin temel amacı, meşruiyetini bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alarak, sınırları belirli bir toprak parçası üzerinde yegâne otorite olmaktır. Bu amaç doğrultusunda ulus-devletin bazı diğer amaçları şunlardır: Kültürel ve siyasi bütünlük sağlamak. Vatandaşların haklarını korumak. Kendi kaderini tayin hakkını gerçekleştirmek. Ulus-devletin amaçları, küreselleşme ve Avrupa bütünleşmesi gibi gelişmelerle dönüşüm geçirmiş olsa da, ulus-devlet hala uluslararası sistemde etkili bir aktör olarak varlığını sürdürmektedir.

Geleneksel egemenlik anlayışı, egemenliğin geleneklere, örf ve adetlere dayandığı bir siyasi otorite biçimidir. Geleneksel egemenlik anlayışı, genellikle gelişmemiş ve ilkel toplumlarda görülür.

"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" logosunun ne zaman değiştiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, bu ifadenin yazılı olduğu levhanın, 30 Kasım 1925'te Büyük Millet Meclisi kürsüsünün arkasına Arap alfabesiyle asıldığı, daha sonra Harf ve Dil devrimleri sonrası Latin harfleriyle "Egemenlik ulusundur" şeklinde yer aldığı bilinmektedir. Bu ifadenin anayasal bir ilke olarak yer alması ise 20 Ocak 1921'de kabul edilen Teşkilât-ı Esasîye Kanunu ile gerçekleşmiştir.

Selçuklu ve Gazne Devleti'nin savaşmasının bazı nedenleri: Toprak anlaşmazlıkları. Selçuklu'nun bağımsızlık isteği. Yayılma politikası. Sultan Mesud'un tutumu. Antlaşmalara uyulmaması.

Egemenlikten kaynaklanan bazı yetkiler: Kanun yapma. Para basma. Vergi koyma. Cezalandırma. Affetme. Savaş ve barışa karar verme. Bu yetkiler, yasama, yürütme ve yargı olarak üç grupta toplanabilir.