Efsane

Zeus'un babası Kronos'tur, çünkü Kronos, tanrıların kralı olarak onun selefidir. Efsaneye göre, Kronos kendi babası Uranüs'ü tahttan indirerek iktidara gelmiştir.

Kız Köprüsü hikayesine dair iki farklı efsane bulunmaktadır: 1. Girmana Kanyonu'ndaki Kızlar Köprüsü: Hekimhan ilçesinin Girmana Kanyonu'nda yer alan bu köprünün hikayesine göre, 150 yıl önce birbirini seven iki genç, kanyonda buluşurmuş. 2. Sabiha Rıfat Gürayman'ın Yaptığı Kız Köprüsü: İlk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman, 1936 yılında Ankara-Beypazarı kara yolunda Karaboğaz mevkiinde bir köprü inşa etmiş.

Efsane ve menkıbe arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kahramanlar: Efsanelerde kahramanlar genellikle insanlardır ve dindışı konuları da işleyebilirler. 2. Zaman ve Mekan: Efsanelerde zaman, dünyanın bugünkü şartları oluştuktan sonraki bir zamandır ve yer tam olarak belirtilmeyebilir. 3. Amaç: Efsaneler, halkın çaresizliği, umutları, özlemleri ve korkularını daha kolay yansıtırken, menkıbeler din, mezhep, tarikat, şeyh veya dervişlerin saygınlığını kabul ettirmek gibi amaçlara hizmet eder. 4. Tür: Menkıbeler, efsanenin bir alt grubu olarak kabul edilir ve müstakil bir tür olarak ele alınmaz.

Kız Kulesi ile ilgili aşıkların hikayesi iki farklı efsanede geçmektedir: 1. Hero ve Leandros: Bu efsaneye göre, Hero, Boğaz’ın karşısındaki kulede görevli bir rahibedir ve Leandros’a aşık olur. 2. Galata Kulesi ve Kız Kulesi: Bir diğer efsaneye göre, Galata Kulesi ve Kız Kulesi birbirlerine aşıktır, ancak aralarındaki İstanbul Boğazı kavuşmalarına engeldir.

Ayazma'nın hikayesi, genellikle Hıristiyanlıkta Ortodoks mezhebine inananların yeraltı su kaynaklarının kutsal kabul edilmesiyle başlar. Bazı ayazmaların hikayeleri: 1. Balıklı Ayazması: İstanbul'da Zeytinburnu'nda bulunan bu ayazma, 5. yüzyılda İmparator Leon tarafından inşa edilmiştir. 2. Güzelyurt Ayazma Kilisesi: Aksaray'da bulunan bu kilise, İmparator Theodosius tarafından Aziz Gregorius Theologos adına inşa edilmiştir. 3. Ayvalık Ayazma: Ayvalık'ta bulunan bu ayazma, 1852 yılında 16 yaşındaki Evaggelini'nin gördüğü rüya üzerine keşfedilmiştir.

"Altın Adam" ifadesi iki farklı hikayeye atıfta bulunabilir: 1. El Dorado Efsanesi: Bu hikaye, günümüz Kolombiya'sının kuzey And Dağları'nda yaşayan Muiska (Çipça) halkının efsanevi krallarına dairdir. 2. Altın Elbiseli Adam: Bu ifade, Kazakistan'da 1969 yılında bulunan ve MÖ 5. yüzyıla ait olduğu düşünülen altın işlemeli bir zırhı giyen prensi anlatır.

Bülbül Dağı'nın hikayesi kısmen gerçektir. Efsaneye göre, Hz. İsa'nın ölümünden sonra annesi Meryem Ana'yı, havarisi ve dostu Aziz Paulos yanına alarak Efes'e getirmiştir. Bu hikaye, 19. yüzyılda Katolik rahibesi Anne Catherine Emmerich'in rüyalarında gördüğü detaylarla yeniden gündeme gelmiştir.

"Gerçek Efsaneler 3" (Urban Legends: Bloody Mary), üç genç kızın eve dönüş yolunda esrarengiz bir şekilde ortadan kaybolmasını konu alır. Ertesi gün, kızlar kaybolduklarını hatırlamadan geri dönerler ve bu olaydan sorumlu olanlar, gerçek efsane geleneğine uygun olarak teker teker öldürülmeye başlar. Eve dönen kızlardan biri ve onun erkek kardeşi, bu olayların ardındaki gizemi çözmek zorundadır.

"Ulysse" filmi iki farklı bağlamda ele alınabilir: 1. Agnès Varda'nın 1983 yapımı kısa belgeseli: Bu film, Agnès Varda'nın 1954 yılında çektiği bir fotoğraf karesinden yola çıkarak, gerçek ve hayal edilen arasındaki ilişkiyi sorguluyor. 2. 2013 yapımı animasyon filmi: Bu yapım, Ulysses efsanesini temel alarak, bilim kurgu ve fantezi atmosferlerini birleştiriyor.

Bitlisli Belkıs hikayesi, 1960'lı yıllarda Bitlis'in köylerinde yaşanan tuhaf doğumları konu alır. Köydeki bebeklerin sakat doğması üzerine, köylüler bu durumu bir lanet veya büyü olarak yorumlamış ve çözüm için büyücülük konusunda nam salmış Belkıs Ana'ya başvurmuşlardır. Belkıs Ana, köylülerin sorunlarını dinledikten sonra, her aileden bir çocuğu yanına getirerek kötü enerjinin kaynağını bulmaya çalışmıştır. Aniden ortaya çıkan kara bir gölgenin bebeği beşikten alıp götürmesi, köylülerin çığlık çığlığa dağılmasına neden olmuştur. Ancak, jandarmanın yaptığı araştırmalarda Belkıs Ana adında birinin köyde yaşadığına dair hiçbir kayıt bulunamamış ve olayın bir efsane olduğu sonucuna varılmıştır.

Hermias efsanesi, Muğla'nın Milas ilçesindeki İassos kentinde geçen bir hikayeyi anlatır. Efsaneye göre, Hermias adında bir genç, denizde yüzerken kaybolur ve günler sonra balıkçılar tarafından bir yunus balığı üzerinde görülür. Ayrıca, bir başka versiyonda da Hermias'ın bir yunusla arkadaş olduğu ve onunla birlikte denizde dolaşıp geri döndüğü söylenir.

Oğuz Kağan, Oğuz Kağan Destanı'nın baş kahramanı ve Türklerin efsanevi hükümdarıdır. Doğuştan güçlü, bilge ve cesur bir lider olan Oğuz Kağan, Türk milletini birleştirerek büyük bir imparatorluk kurmuş ve dünyaya hükmetmeyi amaçlamıştır.

"Shang-Chi ve 10 Halka Efsanesi" filminin konusu, babası tarafından suikastçı olmak üzere yetiştirilen Shang-Chi'nin hikayesini anlatır. Shang-Chi'nin babası ölümsüz bir büyücüdür ve Shang-Chi, babası gibi simya ve insanüstü güçlerle dövüş tekniklerini geliştirmiştir. Ayrıca, Shang-Chi babasının düşmanıyla dost olacak ve dünyayı dolaşarak birçok süper kahramanla yolları kesişecektir.

Nemrut'un hikayesi hem tarihi kaynaklarda hem de mitolojik anlatılarda yer aldığı için hem gerçek hem de kurgusal unsurlar içermektedir. Tarihi açıdan, Nemrut, Sümer kralı ve yetenekli bir avcı olarak bilinir ve Tekvin'de Nuh'un torunu olarak geçer. Mitolojik hikayelerde ise Nemrut, göklere doğru yükselen bir kule yapmak isteyen ve Tanrı Yehova'ya meydan okuyan bir kral olarak anlatılır. Nemrut Dağı ile ilgili efsaneler de bu hikayelerle bağlantılı olup, dağın volkanik patlamasının kralın ve oğlunun yasına bir tepki olarak gerçekleştiği düşünülmektedir.

Gelin Kayası'nın hikayesi, farklı bölgelerde benzer anlatımlarla bilinen hüzünlü bir efsaneye dayanmaktadır. Yozgat'taki Gelin Kayası efsanesi şu şekildedir: Bir köyden gelin alayı yola çıkar. Tam yakalanmak üzere olan gelin ve damat, Allah'a dua ederler: "Allah'ım, bizi bu eşkıyaların eline düşürme, ya taş et ya da kuş et". Gelinin ağlarken döktüğü gözyaşları sel olur ve bu gözyaşlarından kırmızı laleler bitmeye başlar.

Kerem Ali Dağı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: 1135 yılında, Danişment beyi Mehmet Gazi, Bizans'ın sıkıştırması üzerine Selçuklu Sultanı Sultan Mesut'tan yardım istedi. Kerem Ali Dağı'nda, Selçuklu ve Danişment askerine ait yüzlerce şehit bulunmaktadır. Ayrıca, dağdaki bir türbenin çevresinde, Kerem ve Ali'nin savaşarak dağın zirvesine tırmandıkları ve tepede şehit düştükleri yönünde bir efsane de mevcuttur.

"Kaya Adam" ifadesi, iki farklı mitolojik hikayede yer almaktadır: 1. Yunan Mitolojisi: Niobe'nin Kaya Oluşumu hikayesinde, Niobe adlı kibirli bir kadının çocuklarının ölümünden sonra Zeus tarafından kayaya çevrilmesi anlatılmaktadır. 2. Ordu Efsanesi: Ordu yöresinde anlatılan bir efsanede ise, susuzluktan ölmek üzere olan koyun sürüsünü kurtarmak için Allah'a yalvaran bir çobanın, suyun fışkırmasıyla birlikte taş kesilmesi hikayesi yer almaktadır.

Dombra ve 40'lı asker ifadesi, Kürşad İsyanı ile ilgili bir hikayeye atıfta bulunabilir. Bu hikayeye göre, Göktürk Devleti'nin dağılması sonrası Çin esaretine son veren Türk kahramanlarından Kürşad, kırk çerisiyle birlikte Çin sarayına yürür. Dombra, bu olayı anlatan ve Türk tarihinin en eski türkülerinden biri olarak kabul edilen bir müzik eseridir.

Dehşet Gecesi (Exists, 2014), Texas kırsallarında Koca Ayak efsanesinin gerçekliğiyle karşılaşan bir grup gencin hayatta kalma öyküsünü anlatıyor. Bir haftasonu kaçamağı yapmak üzere bölgeye giden arkadaşlar, etrafta varlığını hissettikleri ancak kim olduğunu bilemedikleri ölümcül bir yaratığın peşlerine düşmesiyle kabusa dönüşen bir durumla karşı karşıya kalırlar.

Erenler Pınarı Efsanesi, Afyonkarahisar'ın Sincanlı ilçesine bağlı Düzağaç köyünde geçen bir efsanedir. Efsaneye göre, bu pınar Anadolu'nun Türkleşmesi sırasında ulu kişilerin konakladığı bir yer olarak kabul edilir ve bu yüzden adına Erenler Pınarı denilir. İşgal dönemi ve sonrası: - Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nı kaybetmesinin ardından İzmir'e çıkan Yunanlılar, Düzağaç köyünü işgal ettiklerinde, pınarın suyu sazlıklar ve çer çöp ile örtülerek gizlenmiştir. - Büyük Taarruz'un başlamasıyla Türk askerleri düşmanı Dumlupınar taraflarına sürdüğünde, pınar otlardan ve sazlardan arınmış, temiz suyuyla askerleri karşılamıştır. - Suyu içen askerler kuvvetlenmiş ve pınarın suyu çoğalmıştır. - Ayağına değirmenler kurulmuş, ancak sanayinin ilerlemesiyle bu değirmenler yıkılmıştır.