EdebiSanatlar

Aşık Veysel'in "Kara Toprak" şiirinde çeşitli edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. Kişileştirme: Şiirde toprak, insan gibi düşünülüp kişileştirilmiştir. 2. Kinaye: "Gün gelir Veysel'i bağrına basar" dizesinde ölüm anlamı çağrıştırılarak kinaye yapılmıştır. 3. Tezat: Toprağın "gül ile karşılık vermesi" ifadesi, tezat sanatına örnektir. 4. Hüsn-i Talil: Şiirin bir bölümünde, şairin gerçek şair olmasını çiçek hastalığı nedeniyle gözlerini kaybetmesine bağlaması, hüsn-i talil olarak değerlendirilebilir.

Uçun Kuşlar şiirinde çeşitli edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. "Diken, gül" kelimeleri arasında tezat (zıtlık) sanatı. 2. "Dere, orman, gül, sümbül" sözcükleri arasında tenasüp (uygunluk). 3. "Hasta, yorgun, solgun" sözcükleri arasında tenasüp. 4. "Yaslı gelin gibi mahzun" ifadesinde teşbih (benzetme) sanatı. 5. Mehtabın hasta olması ve çayın yorgun olması gibi ifadelerde teşhis (kişileştirme) sanatı. 6. "Siyah tül" ifadesinde istiare sanatı. 7. "Hey Rıza" ifadesinde nida (seslenme) sanatı.

Nazım Hikmet'in "Akın Var Güneşe Akın" şiirinde mübalağa ve kişileştirme gibi edebi sanatlar bulunmaktadır.

Nazım Hikmet'in "Kerem Gibi" şiirinde aşağıdaki edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. Benzetme (Teşbih): "Hava kurşun gibi ağır", "hava toprak gibi gebe" gibi ifadelerle benzetme yapılmıştır. 2. Telmih: Kerem ile Aslı hikayesine atıfta bulunulmuştur. 3. Nida: "Sen kendi sesinle kül olursun ey!" şeklinde nida sanatı kullanılmıştır.

Aşıkların atışmasında lebdeğmez adlı bir edebi sanat vardır.

Kesretten kinaye ifadesi, bir durumu anlatmak veya vurgulamak için kullanılan abartılı sayı belirteci anlamına gelir. Bu edebi sanat, özellikle dini söylevlerde ve günlük konuşmalarda, bir şeyin çokluğunu veya yoğunluğunu vurgulamak için tercih edilir.

“Herkes Öldürür Sevdiğini” şiirinde metafor edebi sanatı kullanılmaktadır. Bu şiirde geçen “öldürme” ifadesi, sevginin zamansal bir boyutta sona ermesi anlamına gelen bir metafor olarak yorumlanabilir.

İçe Kapanış şiirinde hüsn-i talil edebi sanatı bulunmaktadır.

Cahit Külebi'nin "Hikaye" adlı şiirinde anlatı unsurları ve duygusal bağ kurma ön plandadır, bu nedenle hikaye şiiri olarak adlandırılmıştır. Ayrıca, şiirde halk edebiyatı olanaklarından yararlanma ve sade dil kullanımı gibi edebi sanatlar da gözlemlenebilir.

"Adres" şiirinde aşağıdaki edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. "Teşhis" (kişileştirme): "Marmara’da her yelken uçar gibi neşeli" dizesinde yelkenliye insani özellik verilmiştir. 2. "İstiare": "Köyün ışığı söndü, Mehmet öldü" ifadesinde bir nesnenin direkt adı yerine ilgili bir parçası söylenmiştir. 3. "Hüsn-i talil" (güzel neden bulma): Şair, göğün mavi, ağaçların yemyeşil olmasını başka bir sebebe bağlayarak bu sanatı kullanmıştır.

Necip Fazıl Kısakürek'in "Çile" şiirinde edebi sanatlar olarak aşağıdaki unsurlar öne çıkmaktadır: 1. Tasavvufi Temalar: Şiir, tasavvufi düşünceleri ve mistik bir anlayışı işlemektedir. 2. Sembolik İmgeler ve Metaforlar: Varoluşun anlamını sorgulatan sembolik imgeler ve metaforlar kullanılmıştır. 3. Felsefi Derinlik: İnsanın ruhsal ve düşünsel yolculuğunu, hayatın anlamını arayan bir felsefe ile ele almıştır. 4. Duygusal Yoğunluk: Şiir, duygusal yoğunluğu ve anlatım gücüyle dikkat çekmektedir. 5. Hece Ölçüsü: Şiirde hece ölçüsü başarılı bir şekilde kullanılmıştır.

Necati Cumalı'nın "Yaz Geçti" şiirinde imge sanatı bulunmaktadır.

Şiirde en çok kullanılan edebi sanatlardan biri "teşbih" (benzetme) olarak kabul edilir.

"Yol" şiirinde Cahit Zarifoğlu tarafından kullanılan edebi sanat, "tevriye"dir.

Güneş Kasidesinde çeşitli edebi sanatlar kullanılmıştır: 1. Benzetme ve Teşbih: Padişahın yüzünü güneşe benzetmek gibi metaforik anlatımlar kullanılmıştır. 2. Sembolizm: Güneş, hükümdarlık ve ışık saçma gibi özelliklerle sembolize edilmiştir. 3. Aheng ve Anlam Uyumu: Şiirde kelimelerin anlam katmanlarının genişletilmesi ve seslerin yardımıyla estetiğe, duyguya ve düşünceye hitap edilmesi sağlanmıştır. 4. Kafiye ve Redif: Kasidede kafiye ve redif kullanımı, ahenk değerini artırmıştır.

Faruk Nafiz Çamlıbel'in "Suda Halkalar" adlı şiirinde epik ve lirik edebi sanatlar bulunmaktadır.

Ümit Yaşar Oğuzcan'ın "Beni Unutma" şiirinde aşağıdaki edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. Teşhis (Kişileştirme): "Bari sen her gece yorgun sesiyle" ve "Senin de başında o çılgın rüzgar" dizelerinde doğaya insan özellikleri yüklenmiştir. 2. Mübalağa (Abartma): "Senelerce sonra sana dönüşüm, bir mahşer gününe de rastlasa..." dizesinde abartı sanatı kullanılmıştır. 3. İstiare (Eğretileme): Şiirde benzetme unsurlarından sadece biriyle yapılan eğretilemeler bulunmaktadır.

Edebi sanatlar ve söz sanatları aynı şeyi ifade eder. Edebi sanatlar, bir eserdeki dilsel yapıların, imgelerin ve sembollerin oluşturduğu anlam katmanlarıdır. Söz sanatları ise, dilin estetik ve etkileyici bir şekilde kullanılmasını sağlayan tekniklerdir.

"Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var" şiirinde aşağıdaki edebi sanatlar bulunmaktadır: 1. Abartma (Mübalağa): "Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten, sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği" dizelerinde abartma sanatı kullanılmıştır. 2. Benzetme: "Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır; kopmaz kökler salmaktır oraya" dizesinde yaşamayı kök salmaya benzetmiştir. 3. Ses Olayları: Şiirde dize içi tekrar eden kelimeler ve redifler kullanılarak ahenk sağlanmıştır.

Nazım Hikmet'in "Yaşamaya Dair" şiirinde benzetme (teşbih) ve tekrir gibi edebi sanatlar bulunmaktadır. Benzetme örneği: "Bir sincap gibi" ifadesi. Tekrir örneği: Dize başlarında tekrarlanan "yani" ve "hem de" sözcükleri.