Dünya

Dünya'nın 1 tam dönüşü 24 saat sürer.

Dünyanın Şekli ve Hareketleri: Dünyanın Şekli: Dünya, kutuplardan basık, ekvatordan şişkin bir şekle sahiptir ve bu şekle "geoit" denir. Dünyanın Hareketleri: İki ana hareketi vardır: 1. Dönme Hareketi: Dünya, kendi ekseni etrafında 24 saatte (1 gün) tam bir tur atar. Bu hareketin sonuçları: - Gece ve gündüz meydana gelir. - Güneşin gökyüzündeki konumu değişir. - Gölge boyları farklılık gösterir. 2. Dolanma Hareketi: Dünya, Güneş etrafında 365 gün 6 saatte (1 yıl) tamamlanan bir hareket yapar. Bu hareketin sonuçları: - Mevsimler oluşur. - Yıllık ısı farklılıkları ortaya çıkar. - Ekvator ile kutuplar arasındaki ısı farklılıkları belirginleşir.

Dünya üzerinde 360 tane meridyen vardır, 180'i doğuda, 180'i ise batıda bulunmaktadır.

Atmosfer, Dünya'nın etrafını saran gaz tabakasıdır.

Güneş doğmadan önce karanlık olmasının nedeni, Dünya'nın kendi etrafında dönerken Güneş'e bakan tarafının aydınlık, diğer tarafının ise karanlık kalmasıdır. Bu süreçte, Güneş ufkun altında olduğu için görünmez ve gökyüzünde sadece yıldızların ışığı görülebilir.

Dünya yüzeyinin %71'i su ile kaplıdır.

Gün ve gece, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesiyle oluşur. Süreç şu şekilde gerçekleşir: 1. Dünya, 24 saatte (1 gün) kendi etrafında döner. 2. Akşam saatleri geldiğinde Güneş ufuk çizgisine kayar ve güneş ışınlarının geliş açısı azaldığından gökyüzü kararmaya başlar. 3. Bu döngü, mevsimler ve Dünya'nın eksen eğikliği gibi faktörlere bağlı olarak yıl boyunca sürekli tekrar eder.

2005 yılında Türkiye ve dünyada çeşitli önemli olaylar yaşandı: Türkiye'de: - 1 Ocak: Türk lirasından 6 sıfır atıldı ve Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi. - 3 Ekim: Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci başladı. - 17 Nisan: Beşiktaş, Fenerbahçe'yi 4-3 yenerek tarihi bir derbi başarısı elde etti. - 25 Temmuz: Anayasa Mahkemesi Başkanlığına Tülay Tuğcu seçildi. - 28 Temmuz: Bolu Dağı Tüneli'nde ilk ışık göründü. Dünyada: - 14 Ocak: Huygens uzay aracı, Satürn'ün uydusu Titan'a indi. - 26 Mart: Afganistan'daki Türk birlikleri, Kabil'deki uluslararası havaalanının sorumluluğunu üstlendi. - 8 Mayıs: İngiltere'de yapılan seçimlerde Tony Blair üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturdu. - 7 Temmuz: Londra'da metro istasyonlarına yapılan terör saldırılarında 56 kişi hayatını kaybetti. - 23 Kasım: Ellen Johnson Sirleaf, Liberya genel seçimlerini kazanarak Afrika'da demokratik olarak seçilmiş ilk kadın devlet başkanı oldu.

Mevsimlerin değişimi, Dünya'nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki yörüngesel hareketi nedeniyle oluşur. Temel faktörler şunlardır: 1. Eksen Eğikliği: Dünya'nın ekseni, yörünge düzlemine yaklaşık 23.5 derece eğik bir açıyla durur. 2. Yıllık Hareket: Dünya, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede döner ve bu hareket, yıl boyunca Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesine yol açar. Bu faktörler, yıl boyunca farklı bölgelerde sıcaklık ve gün uzunluğunun değişmesine neden olarak mevsimlerin oluşmasına katkıda bulunur.

Güneş'in doğuşu ve batışının farklı olmasının nedeni, Dünya'nın eksen eğikliği ve yörüngesidir. Dünya, ekliptik adı verilen bir düzlem etrafında dönerken, eksen eğikliği nedeniyle güneş ışınları farklı açılarla düşer. Ayrıca, ekinoks zamanları olan 21 Mart ve 23 Eylül'de Güneş tam doğudan doğup batıdan batarken, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde bulunduğu enleme bağlı olarak en uzak noktadan doğar ve batar.

Dünyanın en hızlı dönüşü, ekvator çevresinde gerçekleşir.

Meridyenler, Dünya'nın iki eşit parçaya ayrıldığı kabul edilen Greenwich'ten geçen başlangıç meridyeninin doğusunda ve batısında toplam 360 tane olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu nedenle, meridyenler 180 tane doğu ve 180 tane batı olarak ayrılmıştır.

Dünya'nın dönüş hızı ekvatorda saatte yaklaşık 1670 kilometredir.

Ay'ın özellikleri şunlardır: 1. Yapı ve Şekil: Ay, küreye benzer bir şekle sahiptir ve Dünya'dan daha küçüktür. 2. Çap ve UzakLIK: Ay'ın çapı Dünya'nın çapının 1/4'ü kadardır ve Dünya'ya ortalama 384.400 kilometre uzaklıktadır. 3. Atmosfer: Ay'ın atmosferi çok incedir ve yok kabul edilir, bu nedenle hava olayları görülmez. 4. Yüzey: Ay'ın yüzeyi kraterler, dağlar ve vadilerle doludur. 5. Işık Kaynağı: Ay, kendi ışık kaynağını üretmez, Güneş'ten aldığı ışığı yansıtır. 6. Yaşam: Ay'da yaşam yoktur, çünkü su ve oksijen bulunmaz. 7. Dönme ve Dolanma Hareketleri: Ay, kendi ekseni etrafında ve Dünya etrafında aynı sürede (27.3 gün) döner, bu nedenle hep aynı yüzünü görürüz.

Dünyada Birleşmiş Milletlere kayıtlı 208 ülke bulunmaktadır. İşte bazı ülkeler ve başkentleri: Avrupa: Almanya (Berlin), Fransa (Paris), İspanya (Madrid), İtalya (Roma), Rusya (Moskova). Asya: Türkiye (Ankara), Suriye (Şam), İran (Tahran), Afganistan (Kabil), Azerbaycan (Bakü). Amerika: ABD (Washington), Brezilya (Brasília), Arjantin (Buenos Aires). Afrika: Mısır (Kahire), Fas (Rabat), Cezayir (Cezayir), Güney Afrika (Pretoria, Cape Town, Bloemfontein). Okyanusya: Avustralya (Kanberra), Yeni Zelanda (Wellington).

Dünyanın en büyük özelliği olarak kabul edilebilecek tek bir şey yoktur, çünkü bu kavram göreceli ve çok yönlüdür. Ancak, bazı önemli ve büyük özellikler şunlardır: 1. Yüzölçümü En Büyük Ülke: Rusya, 17.098.250 km² yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesidir. 2. En Derin Nokta: Mariana Çukuru, deniz seviyesinden yaklaşık 10.924 metre derinliğiyle dünyanın en derin noktasıdır. 3. En Büyük Göl: Hazar Denizi, yaklaşık 371.000 km² yüzölçümüyle dünyanın en büyük gölüdür. 4. En Uzun Nehir: Nil Nehri, yaklaşık 6.853 kilometre uzunluğuyla dünyanın en uzun nehri olarak kabul edilir. 5. En Yüksek Nokta: Everest Tepesi, 8.848 metre yüksekliğiyle dünyanın en yüksek noktasıdır.

Ay'ın karanlık yüzü, Dünya ile Ay'ın dönüş sürelerinin eşit olması nedeniyle görünmemektedir. Bu durum, Ay'ın kendi ekseni etrafında dönme süresi ile Dünya etrafında dönme süresinin aynı olması (yaklaşık 29 gün) sonucu ortaya çıkar.

Dünya'nın 3/4'ü su ile kaplıdır.

Dünya'nın şekli, geoit olarak adlandırılan kutuplardan basık ve ekvatordan şişkin bir küreye benzer.

Dört mevsim, Dünya'nın Güneş etrafında dönmesi ve eksen eğikliği nedeniyle oluşur. Mevsimlerin oluşmasında etkili olan faktörler şunlardır: 1. Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketi: Bu hareket, güneş ışınlarının açısının değişmesine yol açar ve mevsimler meydana gelir. 2. Eksen eğikliği: Dünya'nın dönme ekseni, yörünge düzlemine dik değildir ve yaklaşık 23,5 derece eğimlidir. 3. Gece ve gündüz süreleri: Dünya'nın kendi etrafında dönmesi, gece ve gündüz sürelerinin değişmesine yol açar. Sonuç olarak, bu faktörler bir araya geldiğinde yılda dört mevsim yaşanır: ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış.