DoğaOlayları

Kırağılaşma olaylarına örnek fotoğraflar aşağıdaki sitelerde bulunabilir: webtekno.com. milliyet.com.tr. karmabilgi.net. kunfeyekun.org. Ayrıca, mynet.com sitesinde de kırağılaşma olaylarına örnek fotoğraflar bulunabilir.

Toprak kayması ve heyelan arasındaki temel fark, kütlenin hareket etme şeklidir: Toprak kayması, sadece toprak tabakasının bir dağın veya tepenin bir kısmından aşağıya doğru kaymasıdır. Heyelan ise kayalardan, döküntü örtüsünden veya topraktan oluşmuş kütlelerin, çekimin etkisi altında yerlerinden koparak yer değiştirmesidir. Heyelanlar, "görünür olan veya makul bir şekilde çıkarsanan bir veya birkaç yüzey boyunca veya nispeten dar bir bölge içinde kesme gerinimi ve yer değiştirmenin hareketi" olarak tanımlanır. Ayrıca, heyelanın oluşmasında toprak yapısı etkili iken, erozyon oluşumu toprakla ilgili değildir.

17 Ağustos 1999'da tek bir ilde deprem olmuştur: Kocaeli (Gölcük). Ancak deprem, merkez üssünün yanı sıra Marmara Bölgesi'nin genelinde hissedilmiştir.

Mardin, üçüncü derece deprem bölgesi olarak kabul edilmektedir. AFAD'ın Türkiye Deprem Tehlike Haritası'na göre, deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller arasında Mardin de bulunmaktadır. Ancak, Mardin'in deprem bölgesi olmamasına rağmen, özellikle Doğu Anadolu Fay Hattı ve Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı'na yakın konumu nedeniyle, küçük ve orta ölçekli sarsıntılar yaşayabileceği de belirtilmektedir.

Tsunaminin oluşma ihtimali, belirli bir bölgede ve zamanda kesin olarak tahmin edilemez. Ancak, bazı istatistiksel veriler mevcuttur: Genel İhtimal: Tsunamiler her zaman, her mevsimde ve her hava koşulunda oluşabilir. Akdeniz İçin İhtimal: UNESCO'ya göre, önümüzdeki 30 yıl içinde Akdeniz'de bir metreden yüksek bir tsunami meydana gelme ihtimali neredeyse %100'dür. Tsunami oluşumu için deprem, büyük toprak kaymaları, güçlü volkanik aktiviteler, okyanuslarda kütlesel hareketlere neden olacak hava hareketleri, asteroit çarpmaları gibi büyük çaplı olaylar gereklidir.

Büyük İstanbul depreminde etkilenecek iller arasında şunlar bulunmaktadır: İstanbul; Tekirdağ; Yalova; Bursa; Kocaeli; Çanakkale; Balıkesir. Ayrıca, Marmara Denizi'ne kıyısı olan diğer şehirlerin de depremden etkileneceği belirtilmektedir.

Türkiye'yi en çok etkileyen fırtına türü, son 12 yılda en fazla yaşanan meteorolojik afet olan "fırtına"dır. 2010-2021 yılları arasındaki verilere göre, Türkiye'de bu dönemde toplam 2.645 fırtına afeti rapor edilmiştir. Fırtına dışında, "şiddetli yağış ve sel" ile "dolu" da sık görülen afet türleri arasında yer almaktadır.

"Türk fay opisme" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki fay hatları ile ilgili bazı bilgiler şunlardır: 2023 yılında, 9 Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda Türkiye'de 50 civarında yeni fay hattının ortaya çıktığını belirtmiştir. 2025 yılında, Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesinde yapılan çalışmalarda, Deliler Fayı'nın varlığı ortaya konmuştur. Erzurum'da yapılan kazılarda, en az 1700 yıllık 3 ayrı fay hattı bulunmuştur.

İzmit ve Gölcük'ün neden ayrıldığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, İzmit ve Gölcük'ün bulunduğu Kocaeli ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: Kocaeli, 20 Nisan 1924 tarihinde “Kocaeli” adında bir il kurulmuş ve İzmit bu ile bağlanarak günümüzdeki yerini almıştır. 1936 yılında 3012 sayılı kanunla Gölcük kazası kurulmuştur. 1954 yılında çıkarılan 6322 sayılı kanun gereğince Gölcük kazası, Kocaeli iline dahil edilmiştir. Ayrıca, AK Parti Kocaeli Milletvekili Cemil Yaman, 2021 yılında yaptığı bir açıklamada, Kocaeli'nin Gölcük, Gebze ve İzmit olarak üç bölgeye ayrılabileceğini ifade etmiştir.

Depremle ilgili bazı özlü sözler: "Depremler yıkabilir, ama birliğimiz her zaman bizi ayakta tutar. Güçlü kal Türkiye!" "Yıkıntıların arasında bile birlikte durmayı başarırız. El ele verelim, yaralarımızı birlikte saralım." "Doğanın gücü büyük, ama insanın dayanışması daha da büyük. Depremden etkilenen herkesin her daim yanında olduğumuzu unutmayın." "Her şey sarsılsa da, insanın gönlündeki sevgi ve dayanışma asla yıkılmaz. Yanınızdayız, birlikte güçlüyüz." "Deprem öldürmez, bina öldürür." "Unutma, önceden hazırlıklı olmak, hayat kurtarır." "Depremi göremeyiz ancak hissederiz, tedbirsizlikten can ve mal kaybederiz." "Deprem değil, unutkanlık öldürür." "Depremin değil, ihmallerin bizi öldürmesine izin vermeyelim." "Depremler şehirleri yıkar, ama anılar asla yok olmaz."

En karanlık gece, yani kış gündönümü, Kuzey Yarımküre'de 21 Aralık tarihinde gerçekleşir. En aydınlık gün ise, Kuzey Yarımküre'de yaz gündönümü olan 20 Haziran tarihinde yaşanır. Artık yıllarda (örneğin 2024) kış gündönümü her zaman 20 Aralık'a denk gelir.

Santa Ana rüzgarları, özellikle orman yangınları açısından tehlikeli kabul edilir. Tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Kuraklık: Düşük nem oranları ve yüksek sıcaklık, bitki örtüsünü kurutur. Hız ve kuruluk: Saatte 64 km'yi aşabilen hızları ve kurak havaları, yangınların hızla yayılmasına neden olur. Kor yayılması: Elektrik direklerini devirerek, kablolardan çıkan kıvılcımların bitki örtüsünü yakmasına yol açar. Yangın mevsimiyle örtüşme: İklim değişikliği nedeniyle yangın mevsimi uzamış ve Santa Ana rüzgarlarıyla örtüşme riski artmıştır.

İMES geri dönüşüm fabrikasının neden çöktüğüne dair bilgi bulunamadı. Ancak, İMES Sanayi Sitesi'nde meydana gelen bazı olaylar şunlardır: Kimyasal Sızıntı: 2024 yılında, Dilovası'ndaki İMES OSB'de bulunan bir fabrikada kimyasal sızıntı meydana gelmiş, firmaya kirlilik nedeniyle para cezası uygulanmıştır. Yangın: 2023 yılında, Ümraniye'deki İMES Sanayi Sitesi'nde yıkılan bir fabrika binasında yangın çıkmış, yangın inşaat malzemelerinin bulunduğu bölüme sıçramış ve itfaiye ekiplerince söndürülmüştür. Yangın: 2020 yılında, Dilovası'ndaki İMES OSB'de bulunan bir fabrikada, suni çim ve spor malzemeleri üretiminde kullanılan malzemelerin alev alması sonucu yangın çıkmış ve itfaiye ekiplerince müdahale edilmiştir.

Depremin merkez üssünü bulmak için kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Triangülasyon: En az üç farklı sismik istasyondan elde edilen sismik dalga verilerinin analizine dayanır. Hiperbol Yöntemi: Sismik istasyonlardan elde edilen varış zamanı verileri kullanılarak hiperboller çizilir ve bu hiperbollerin kesişim noktası merkez üssü olarak belirlenir. Derinlik Aşamalı Triangülasyon: Sismik dalgaların yerin derinliklerinden yansımasıyla oluşan fazlar kullanılarak odak noktasının derinliği belirlenir. Merkez üssünün belirlenmesinde kullanılan yöntemler, sismik istasyon ağlarının geliştirilmesi, veri analiz tekniklerinin iyileştirilmesi ve farklı yöntemlerin birlikte kullanılması ile sürekli olarak geliştirilmektedir.

Ege Denizi'ndeki depremler, Türkiye'nin aşağıdaki illerini etkileyebilir: Çanakkale; Balıkesir; Manisa; İzmir; Aydın; Muğla. Bu iller, Ege Denizi'ne kıyısı olan ve hem kendi il sınırları içinde karada olan fayların kırılmasıyla deprem tehlikesi yaşayabilen, hem de Ege Denizi'ndeki irili ufaklı çok sayıda fayın tehdidi altında kalabilen illerdir. Ayrıca, Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış'ın açıklamalarına göre, Türkiye'nin Ege kıyılarında onlarca bu büyüklükte deprem üretecek fay hattı bulunmaktadır ve bunların çoğu deniz altındadır. Depremlerin etkileri ve olası hasarları hakkında kesin bilgi vermek mümkün değildir. Güncel bilgiler için resmi kaynakları takip etmek önemlidir.

Adana'da en çok yaşanan doğal afet depremdir. Şehir, aktif fay hatlarına yakın konumda olduğundan deprem riski taşımaktadır. Sel ise Adana'da daha az görülen bir doğal afettir. Ancak, özellikle sahil bölgeleri ve nehir kenarları sel riski taşıyabilir. Bu nedenle, Adana'da en çok yaşanan doğal afet deprem olarak öne çıkmaktadır.

Coğrafyada medcezir (gelgit), Ay ve Güneş'in Dünya üzerindeki çekim kuvvetlerinin etkisiyle meydana gelir. Ay'ın etkisi: Ay, Dünya'ya daha yakın olduğu için medcezir üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Güneş'in etkisi: Güneş'in çekim gücü de medcezir üzerinde etkilidir, ancak Ay kadar güçlü değildir. Ay ve Güneş'in konumları: Ay ve Güneş'in çekim kuvvetlerinin birleştiği zamanlarda (yeni ay ve dolunay) medcezir olayı daha güçlü yaşanır ve büyük gelgitler meydana gelir. Ayrıca, rüzgarlar ve atmosferik basınç değerleri de gelgit zamanlarını ve su seviyesi yüksekliğini etkileyebilir.

6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde Diyarbakır'da 5 bin 494 bina ağır hasar aldı. Depremde Diyarbakır'da yıkılan bina sayısı ise 71 olarak kaydedildi. Ayrıca, 11 ildeki depremlerin ardından Diyarbakır'da 77 bin 754 binadaki 231 bin 878 bağımsız bölümle ilgili tespit yapılamadı. Güncel veriler için resmi kaynakların kontrol edilmesi önerilir.

Tsunaminin en çok vurduğu şehir olarak kesin bir bilgi vermek mümkün değildir, çünkü tsunami genellikle ada ve kıyı şehirlerde daha fazla yıkıma yol açar. Tarih boyunca en büyük tsunamilerden bazıları şu şehirlerde etkili olmuştur: Lizbon, Portekiz. Sanriku, Japonya. Tohoku, Japonya. Tsunamiler genellikle Pasifik Okyanusu ve çevresinde daha sık görülür.

Deprem şiddetinin AA'ya göre kaç olduğu bilgisine ulaşılamadı. Ancak, depremlerin şiddetini öğrenmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı). Kandilli Rasathanesi. koeri.boun.edu.tr.