Deyimler

Dizginleri ele almak deyimi, "işi kendisi yönetmeye başlamak" anlamına gelir. Örnek cümleler: "Baktı ki proje basamağında sıkıntılar yaptı, artık dizginleri ele almaya karar verdi". "İsteği gibi maketi yapamayınca dizginleri ele aldı".

"Taş gediğinde oturmak" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir deyim olan "taşı gediğine koymak" anlamına gelir. Bu deyim, gerekli sözü tam yerinde ve zamanında söylemek anlamına gelir. Örnek cümleler: - "Nasıl da taşı gediğine koydum." - "Öyle bir laf etti ki taşı tam gediğine koydu." "Taşlar yerine oturmak" ifadesi ise, her şeyin yerli yerinde olması veya her makama, işin veya görevin gereklerine uygun kişinin yerleşmesi anlamlarına gelir.

"Ağzından tatlı söz dökmek" ifadesi, ''dil dökmek'' deyimiyle açıklanabilir. Dil dökmek deyimi, bir kişiyi herhangi bir şeye ikna etmek, inandırmak ya da ondan yararlanmak adına güzel, tatlı sözler söylemek anlamında kullanılır. Örnek cümleler: "Babasından izin almak için saatlerce dil döktü." "Esnaf müşterisine satış yapacağım diye dil döktü." "Cezayı ödememek için polise dil döktü fakat nafile."

"Efsunlu düşlere kuş uçuruyorum" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak kuş uçurmak, hayallerin gerçekleşmesi ve iyi haberler almak anlamına gelir. Kuşlar, insanların ruh dünyası üzerinde etkili olup, bilinmeyeni keşfetme bağlamında insanı sembolize eder. Rüya yorumlarının bilimsel bir temeli olmadığını unutmamak gerekir.

Ham hum şaralop deyimi, "düzenle veya el çabukluğu ile yapılan, kimsenin akıl erdiremediği iş" anlamına gelir. Ayrıca, Karagöz ve Hacivat'ın yer aldığı bir gölge oyunu söyleşmesinde geçen bir terimdir.

Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre "yüzüne bakmamak" deyimi iki farklı anlama gelir: 1. Bir kimseye kırgınlık duymak, darılmak. > "Onun yüzüne bir daha bakmam." 2. Bir kimseyle ya da bir şeyle ilgilenmemek, önem vermemek. > "O kitabın yüzüne bir daha bakmadı."

Sıyrılarak kurtulmak, bir işten, bir olaydan, bir insandan veya herhangi bir şeyden kurtulmak, ucuz atlatmak anlamına gelir. Ayrıca, Türkiye Türkçesi ağızlarında "sıyrılmak" kelimesi, sıkıntıdan ve çıkmazdan kurtulmak anlamında da kullanılır. Bu ifade, İngilizce'de "wiggle out" veya "wiggle out of" gibi ifadelerle karşılık bulur.

"Kimseye bel bağlama" ifadesi, başka bir şansı olmadığı için birisine güvenmek ve ondan yardım istemek anlamına gelir. Ayrıca, beklenti içine girmek anlamında da kullanılır. Örnek cümle: "Sen sen ol, bu dünyada kimseye bel bağlama ve sadece kendine güven!".

Geyik ile ilgili bazı deyimler: Geyik etine girmek: (Kızlar) Erinlik çağına girip kadın görünümü kazanmaya başlamak. Geyikler kırkımında: Gerçekleşmesine olanak bulunmayan şeyler için söylenir. Geyik muhabbeti: Saçma sapan, gevezelik düzeyinde söyleşme, uzun uzadıya gevezelik ederek zaman öldürme. Ayrıca, geyikle ilgili daha fazla deyim için şu siteler ziyaret edilebilir: lafsozluk.com; geyik.deyimleri.com.

Göndermeli deyimler arasında şunlar sayılabilir: Gönderme yapmak. Ayrıca, "göndermek" fiili ile kurulan bazı deyimler şunlardır: İhtarname göndermek; Öpücük göndermek; Haber göndermek; Canını cehenneme göndermek; Sürgüne göndermek; Geri göndermek.

Suratını buruşturmak deyimi, yüzüne memnun olmadığını belirten bir anlam vermek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Beğenip aldığımız ayakkabılara suratını buruşturmasına sinir oldum". "İşte ilmin, âlimin kıymeti bilinmeye başladı diye suratımı ekşittim" (Ömer Seyfettin). "Ben suratımı buruşturdukça, bir yaz öğlesinde yarı açık kalmış bir musluktan akarak ak mermer bir yalakta şarkı söyleyen serin bir su gibi gülsün o!" (Nazım Hikmet).

Evet, "birini gütmek" bir deyimdir. "Gütmek" kelimesi, TDK'ye göre "bir düşünceyi veya bir ilkeyi gerçekleştirmeye çalışmak", "bir kimseyi, bir topluluğu kendi düşünce ve amacı doğrultusunda yönetmek, sevk ve idare etmek" anlamlarına gelir. Ayrıca, "garez gütmek", "kin gütmek", "menfaat gütmek" gibi "gütmek" kelimesiyle kurulan deyimler de vardır.

Evet, "celb etmek" ve "celp etmek" aynı anlama gelir. Her iki kelime de "çağırmak", "getirmek" ve "kendine çekmek" anlamlarına gelir. Örnek kullanım: - Celp etmek: "Sonra memnuniyetimi celbetmek için olacak bir türkü çağırmaya başladı". - Celb etmek: "Bir dosyanın bulunduğu mahkemeden celbine karar verildi".

Pili bitmek deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Aşırı yaşlanmak. 2. Gücü kuvveti kesilmek.

Cephe açmak deyimi, savaş olmayan bir bölgede savaşa hazırlanmak ve başlamak anlamına gelir. Örnek cümle: "Batı bölgesinde yeni bir cephe açmaya karar vermişler."

"Bıçak Kemikte" şiiri, yoksulluk, işsizlik ve açlık gibi toplumsal sorunları ele alır. Şiirde öne çıkan bazı temalar: İnsanlığın durumu: "Yük vurulmuş dağlar gibi insanlık bu mu?". Sömürü: "Çalıyor sömürünün imdat çanları". Örgütlenme çağrısı: "Yetsin artık bu susku, bıçak kemikte". Şiir, aynı zamanda Aşık İhsani'nin politik sertliği olan şiirlerinin yer aldığı "Bıçak Kemikte" adlı kitabında da yer alır.

Can derdine düşmek, ölüm korkusuna kapılmak anlamına gelir. Ayrıca, bir tehlikeyle karşılaşıldığında, başkalarıyla uğraşmaktan vazgeçip yalnızca kendi canını kurtarmaya çalışmak anlamında da kullanılır.

"Ajlık çok kötü bir şey" ifadesi, genellikle "açlık çok kötü bir şey" anlamında kullanılır ve bu, bir kolpaçino repliği olarak bilinir. Ayrıca, "ajlık" kelimesi, TDK'ya göre "açlık" anlamına gelir.

"Dünyanın başına yıkılması" ifadesi, "dünya başına yıkılmak" deyimidir. Deyimin anlamı: Çok sıkılmak, umutlarını yitirmek. Örnek cümle: "Defteri abimin elinde görünce dünya başıma yıkıldı, basbayağı gözlerim karardı".

"Hanım ipe un sermiş" ifadesi, Türk Dil Kurumuna göre "ipe un sermek" deyiminin bir kullanımı olabilir. "İpe un sermek" deyimi, "yapılması gereken bir iş konusunda türlü bahaneler üretmek, bazı sebepler ileri sürerek engel koymak" anlamına gelir. Ayrıca, "ipe un sermek" deyimi, Nasreddin Hoca'nın bir komşusuyla olan urgan isteme olayına dayanan bir hikayeye de dayanır. Bu hikayeye göre, Nasreddin Hoca'nın komşusu, urgan istemek için geldiğinde, Hoca bahane üretmek için eşinin un elediğini söyler. Örnek bir cümle: "Kusura bakma komşu, bizim hanım urgana un serecek". Bu nedenle, "hanım ipe un sermiş" ifadesi, bir şeyin yapılmaması için bahane bulmak veya gerçekleştirilemeyecek koşullar öne sürmek anlamında kullanılabilir.